Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-

Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 155 - 177 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-

Öz:
Dini tutum ve davranışlar konusunda, batı kültüründe belirli bir gelenek oluşturulmaya başlanmışken, İslam kültüründe henüz yeterli çalışmalar yapılmamıştır. İslam kültüründe önemli bir din ve bilim adamı olarak kabul edilen Gazali, dinin objektif yapısına bağlı kalarak, insani kabiliyetlerle nasıl bir dini gelişim gösterilmesi gerektiğini bir çok eserindevurgulamıştır. Bu çalışmada, Gazali’nin dini tutum ve davranışlar konusundaki düşünceleri incelenmektedir. Gazali’ye göre insanlar, dinin objektif yapısı içinde genel olarak 3 grupta incelenebilir. Bir kısım insanlar, tüm dini inanç ve davranışlara karşı olumsuz tutumlar geliştirerek dini inançları ve dini davranışları reddedebilirler (İnançsızlık). Bir kısım insanlar da, dini inançları ve dini davranışları, sadece çıkar sağlamak veya her hangibir menfaat temin etmek için yerine getirebilirler (Aldatıcı Dindarlık). Bir kısım insanlar da, dinin objektif yapısına uygun dini tutum ve davranışlar geliştirerek, dini tutum ve davranışlarını taklitten tahkike, tahkik seviyesinden dini yaşamdan zevk alma seviyesine yükseltebilirler.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Al-Ghazali’s religious attitude & behavior -Forms of religious life-

Öz:
Although traditions about religios attitudes and behaviors have been formed in western culture, enuogh studies haven’t been done yet, in Islamic culture. Al-Ghazali, who is accepted as an important religious man and scientist in Islamic culture, emphasized that how human abilities are to develop depending upon objective structure of the religion in his many works. In this article, the views of al-Ghazali about religious attitudes and behaviors have been investigated. According to al-Ghazali, people can be grouped intothree, regarding to base of the religion. One group of people can reject all religious beliefs, thoughts and religious behaviors, by developing negative attitudes towards religion (Disbelief). Second group of people may believe in religion, to make use of religion for themselves (Deceptive Religiosity). The third group of people, by means of developing positive attitudes towards the religion, can improve their religious attitudes and behaviors from imitation to investigation, from investigation to getting pleasure by being religious
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Allport, G. & Rose, J.M., “Personel Religious Orientation & Prejudice”, Journal Of Personality & Social Psychology, 1967, 5(4), ss. 447-457.
  • Aydın, Mehmet S., Din Felsefesi, DEÜ İlah. Fak. Yay., İzmir, 1999.
  • Ayman, Mehmet, Gazali’de Bilgi Sistemi ve Şüphe, İnsan Yay., İstanbul, 1997.
  • Batson, C. Daniel–Schoenrade, P. & Ventis, W.L., Religion & The Individual, Oxford Univ. Press, 1993.
  • Bayraklı, Bayraktar, Kur’an’da Değişim, Gelişim ve Kalite Kavramları, Marmara Üniversitesi İFAV Yayınları, İstanbul, 1999.
  • Bayraktar, Mehmet, “Gazali’nin Bilgi Teorisi”, İlim ve Sanat Dergisi, Temmuz-Ağustos Sayısı, Seha Yay., Ankara, 1985.
  • Bayraktar, Mehmet, İslam Felsefesine Giriş, TDV Yayınları, Ankara, 1997.
  • Çağrıcı, Mustafa, Gazali’nin Ahlak Anlayışı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü, İstanbul, 1980.
  • Çağrıcı, Mustafa, “Gazzali”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XIII, İstanbul, 1996
  • El-Attas, Prolegomena To The Metaphysics Of Islam, International Institude of Islamic Thought and Civilization, Kuala Lumpur, Malaysia, 1995.
  • Fahri, Macit, İslam Felsefesi Tarihi (Çev. Kasım Turhan), İklim Yayınevi, İstanbul, 1992.
  • Gazali, El-Erbain Fi-Usuliddin (Dinde Kırk Esas, Çev. H. S.Erdoğan), Hisar Yayınevi, İstanbul, 1990.
  • Gazali, El-Mürşidü’l Emin ‘ila Mev’izeti’l-Mü’minin (Çev. Abdülkadir Akçiçek), Bedir Yayınevi, İstanbul,1998.
  • Gazali, El İktisad Fil İ’tikad (İtikatta Sözün Özü), Çev. Ömer Dönmez), Hisar Yayınevi, İstanbul,
  • Gazali, El-Munkızu Min-Ad-Dalal, (Çev., Hilmi Güngör), MEB Yayınları, İstanbul, 1994.
  • Gazali, Feysalu’t-Tefrika Beyne’l-İslam Ve’z-Zendeka (İslam’da Müsamaha), (Çev. Süleyman Uludağ), Marifet Yayınevi, İstanbul, 1990.
  • Gazali, Hüccetü’l İslam (Eyyühel Veled) (Çev. Süleyman S.Erdoğan), Hisar Yay., İst
  • Gazali, İhyau ‘Ulumi’d-Din, I, II, III, IV (Çev. Ahmet Serdaroğlu), Bedir Yayınevi, İstanbul, 1975.
  • Gazali, İlcamü’l Avam An İlmi’l-Kelam (İnançta Hassas Ölçüler), (Çev. Nedim Yılmaz), Hisar Yayınevi, İstanbul, 1987.
  • Gazali, Minhacü’l Abidin (Abidler Yolu), Çev. A. Bayram ve M. Çöğenli), Çile Yayınevi, İstanbul, 1981.
  • Gazali, Mişkat’ül-Envar (Nurlar Feneri), (Çev. Süleyman Ateş), Bedir Yay., İstanbul, 1994
  • Gazali, Mearicü’l-Kuds (Hakikat Bilgisine Yükseliş), (Çev. Serkan Özburun), İnsan Yayınevi, İstanbul, 1998.
  • Gazali, Mükaşefetü’l-Kulüb (Kalplerin Keşfi), (Çev. Hüseyin S.Erdoğan), Hisar Yayınevi, İstanbul.
  • Gazali, Ravdatü’t Talibin (Tasavvufun Esasları), (Çev. Ramazan Yıldız), Şamil Yayınevi, İstanbul.
  • Gazali, Vasiyetname (Çev. A. Faik Arslantürk), Sahaflar Kitap Sarayı Yayınevi, İstanbul.
  • Günay, Ünver, “Gazali’nin Toplum Görüşü”, Erciyes Üni. Cevher Nesibe Tıp Tarihi Gazali Tebliğleri, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri, 1988.
  • Güngör, Erol, İslam Tasavvufunun Meseleleri, Ötüken Yayınevi, İstanbul, 1998.
  • Hökelekli, Hayati, Din Psikolojisi, TDV Yay. Ankara, 1996.
  • Karlığa, H. Bekir, “(Gazali’nin) Eserleri”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XIII, İstanbul, 1996.
  • Muhammed, Yasin, Fıtrah:The Islamic Concept of Human Nature, Ta-Ha Publishers Ltd., London, 1996.
  • Okhan, M. Ali, İmam Gazali, Gayret Yayınevi, İstanbul, 1964.
  • Orman, Sabri, Gazali, İnsan Yayınevi, İstanbul, 1986.
  • Özervarlı, M. Sait, “(Gazali’nin) Kelam İlmindeki Yeri”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XIII, İstanbul, 1996.
  • Qayyum, Abdullah, Letters of Al-Ghazzali, Kitab Bhavan, New Delhi, Indiana, 1992.
  • Sayar, Kemal, Sufi Psikolojisi, İnsan Yayınevi, İstanbul, 2000.
  • Şerif, M. Muzaffer, Klasik İslam Filozofları, İnsan Yayınevi, İstanbul, 1997.
  • Şahin, Hasan, “Gazali’nin İlim, Akıl ve Felsefeye Bakış Tarzı”: Erciyes Üniversitesi Cevher Nesibe Tıp Tarihi Gazali Tebliğleri, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri, 1988.
  • Taylan, Necip, Anahatlarıyla İslam Felsefesi, Ensar Yayınevi, İstanbul, 1991.
  • Taylan, Necip, Gazali’nin Düşünce Sisteminin Temelleri, MÜİFAV Yayınları, İstanbul, 1989.
  • Uludağ, Süleyman, “(Gazali’nin) Tasavvufi Görüşleri”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XIII, İstanbul, 1996.
  • Ülken, H. Ziya, İslam Düşüncesi, Ülken Yayınevi, İstanbul, 1995.
  • Watt, Montgomery, Müslüman Aydın (Çev. Hanifi Özcan), Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir, 1989.
  • Yar, Erkan, Ruh-Beden İlişkisi Açısından İnsanın Bütünlüğü Sorunu, Ankara Okulu Yayınevi, Ankara, 2000.
  • Yavuz, S. Sabri, İslam Düşüncesinde Nübüvvet, İnsan Yayınevi, İstanbul, 1997.
APA TOPUZ İ (2011). Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. , 155 - 177.
Chicago TOPUZ İlhan Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. (2011): 155 - 177.
MLA TOPUZ İlhan Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. , 2011, ss.155 - 177.
AMA TOPUZ İ Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. . 2011; 155 - 177.
Vancouver TOPUZ İ Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. . 2011; 155 - 177.
IEEE TOPUZ İ "Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-." , ss.155 - 177, 2011.
ISNAD TOPUZ, İlhan. "Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-". (2011), 155-177.
APA TOPUZ İ (2011). Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 11(2), 155 - 177.
Chicago TOPUZ İlhan Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 11, no.2 (2011): 155 - 177.
MLA TOPUZ İlhan Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, vol.11, no.2, 2011, ss.155 - 177.
AMA TOPUZ İ Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2011; 11(2): 155 - 177.
Vancouver TOPUZ İ Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2011; 11(2): 155 - 177.
IEEE TOPUZ İ "Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-." Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 11, ss.155 - 177, 2011.
ISNAD TOPUZ, İlhan. "Gazali’de dini tutum ve davranışlar -Dini yaşam biçimleri-". Marife Dini Araştırmalar Dergisi 11/2 (2011), 155-177.