Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi

Sağlam, Mustafa; TÜRKMEN, FERHAT

Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi

Mustafa SAĞLAM, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü ve Bitki Besleme Bölümü, Samsun, Türkiye)

Ferhat TÜRKMEN (Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Ordu, Türkiye)

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

1 0

Yıl: 2012 Cilt: 49 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 45 - 52 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi

Öz:

Bu çalışmada, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özellikleri jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmiştir. İnceptisol ve Entisol topraklardan oluşan çalışma alanında 0-30 cm derinlikten alınan örneklerde, bazı fiziksel (kil, silt, kum) ve kimyasal (pH, EC, OM ve CaCO3) toprak analizleri yapılmıştır. Toprak örneklemeleri, alana yerleştirilen 100x100 m’lik ızgaraların kesişim noktaları (poligon noktası) ile 100 m’lik ızgara noktalarına 3, 8, 10, 25, 60 ve 80 m mesafelerle yerleştirilen ara noktalar (transekt noktalar) üzerinde yapılmıştır. Belirlenen 100 adet toprak örnekleme noktasından 46 adeti poligon noktası, 54 (9x6) adeti ise transekt noktası olarak tanımlanmıştır. Analiz sonuçlarında öncelikle tanımsal istatistikler yapılmış daha sonra her bir parametre için uygun teorik semivariogramlar hesaplanarak krigleme yoluyla değişim haritaları hesaplanmıştır. Kil, Silt, pH, EC, CaCO3 küresel (spherical) model ile modellenirken, kum ve OM ise üssel (exponential) model ile modellenmiştir. Hesaplanan semivariogram modelleri sonucunda en yüksek ayırma mesafesi (range) 639 m ile EC için belirlenirken en düşük ayırma mesafesi (range) 181 m ile alanın kil içeriğinde belirlenmiştir. Semivariogram modelleriyle yapılan tahminler çapraz doğrulama analizleriyle kontrol edilmiştir. Çapraz doğrulama sonuçlarında korelasyon katsayıları 0.69- 0.81 arasında değişmiştir.

Anahtar Kelime: elektrik iletkenliği Inseptisol mil mil fraksiyonu modeller kil fraksiyonu varyasyon toprak fiziksel özellikleri toprak pH'sı Entisol toprak tipi Türkiye istatistiksel analizler fizikokimyasal özellikler kum fraksiyonu toprak kimyasal özellikleri toprak organik materyali Ayaş kum

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Fizikokimya Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Investigation with geostatistical methods of some physicochemical properties of Ayaş Research and Training Farm soils

Öz:

In this study, some physicochemical properties of Ayaº Research and Training Farm soils of Agricultural of Faculty, Ankara University investigated using geostatistical methods. Soil properties of physical (clay, silt, sand) and chemical (pH, EC, OM and CaCO3) in Inceptisols and Entisols soils taken from 0-30 cm depths were analyzed. Soil sampling has been made on a grid with 100mx100m unit cells and located transects between these polygon points to collect samples in every 3, 8, 10, 25, 60, 80 m. The localized of 100 soil samples points was defined as polygon of 46 points and transect of 54 (9x6) points. Initially, descriptive statistics were determined, and then theoretical semivariogram were calculated for each parameters and variation maps were created by kriging method. Clay, Silt, pH, EC and CaCO3 were modeled with the spherical model, sand and OM with the exponential model. As a result of the calculated semivariogram models, The highest range distance was observed for EC with 639 m, and the lowest value was observed for clay with 181 m. The estimates of semivariogram models were controlled with cross-validation analysis. Correlation coefficients in cross-validation tests ranged from 0.69-0.81.

Anahtar Kelime: soil types Turkey statistical analysis physicochemical properties sand fraction soil chemical properties soil organic matter Ayas sand electrical conductivity Inceptisols silt silt fraction models clay fraction variation soil physical properties soil pH Entisols

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Fizikokimya Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaş, F. ve A. Durak. 2006. Entisol ordusuna ait bir arazide bazı toprak özelliklerinin değişiminin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (39): 43-52.
Allison, L.E. and C.D. Moodie. 1965. Carbonate. In: Methods of Soil Analysis, Part II (Eds: C.A. Black et al.). American Society of Agronomy Inc., No: 9, Madison, Wisconsin, 1379-1400.
Atatanır, L. ve M. Yüksel. 2003. Ankara üniversitesi ziraat fakültesi ayaş araştırma ve uygulama çiftliği topraklarının detaylı toprak etüd ve haritalaması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1); 157-164.
Bouyoucous, G.J. 1951. A Recalibration of hydrometer method for making mechanical analysis of soils. Agronomy Journal, 43(9), 434-438.
Brejda, J.J., T.B. Moorman, J.L. Smith, D.L. Karlen, D.L. Allan and T.H. Dao. 2000. Distribution and variability of surface soil properties at a regional scale. Soil Science Society American of Journal, 64: 974-982.
Cambardella, C.A., T.B. Moorman, J.M. Novak, T.B. Parkin, D.L. Karlen, R.F. Turco and A.E. Konopka. 1994. Field-scale variability soil properties in Central Iowa soils. Soil Science Society American of Journal, 58: 1501-1511.
Carroll, Z.L. and M.A. Oliver. 2005. Exploring the spatial relations between soil physical properties and apparent electrical conductivity. Geoderma, 28: 354-374.
Edmonds, W.J. and M. Lentner, 1987. Soil series differentiae selected by discriminate analysis based on ranks. Soil Science Society American of Journal, 51: 716-721.
Edmonds, W.J., D.D. Rector, N.O. Wilson and T.L. Arnold. 1988. Evaluation of relationship between oak site ındices and properties of selected dystrochrepts Soil Science Society American of Journal, 52:204-209.
Erşahin, S. 1999. Aluviyal bir tarlada bazı fiziksel ve kimyasal toprak özelliklerinin uzaysal (spatial) değişkenliğinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(19); 34-41.
Flatman, G.T. and A.A. Yfantis. 1984. Geostatistical strategy for soil sampling-the survey and the census. Environmental Monitoring and Assessment, 4: 335-349.
Frogbrook, Z.L. 2000. Geostatistics as an aid to soil management for precision agriculture. Unpublished PhD thesis, The University of Reading, Reading, UK.
Frogbrook, Z.L. and M.A. Oliver, 2000. The effects of sampling on the accuracy of predictions of soil properties in precision agriculture. Accuracy 2000 Proceedings of the Fourth International Symposium on Spatial Accuracy Assessment in Natural Resources and Environmental Sciences, Amsterdam July 2000, Delft University Press, The Netherlands, pp. 225-232.
Goovaerts, P. 1998. Geostatistical tools for characterizing the spatial variability of microbiological and physico-chemical soil properties. Biology and Fertility of Soils, 27: 315-334.
Hendershot, W.H., H. Lalande, and M. Duquette. 1993. Soil reaction and exchangeable acidity. In Soil Sampling and Methods of Analysis (Eds: M.R.Carter), Canadian Society of Soil Science. Iqbal, J., J.A. Thomasson, J.N. Jenkins, P.R. Owens and F.D. Whisler. 2005. Spatial variability analysis of soil physical properties of alluvial soils. Soil Science Society of America Journal, Vol. 69, No: 4, 1338.doi:10.2136/sssaj2004.0154.
Jackson, M.L. 1958. Soil Chemical Analysis. Prentice Hall Inc., Englewood Cliffs, N.J.
Journel, A.G. and C.H.J. Huijbregts, 1978. Mining Geostatistics. Academic Press, London, pages 600.
Mulla, D.J. and A.B. McBratney. 2000. Soil Spatial Variability. In: Handbook of Soil Science (Ed. in chief: Malcom E. Summer), CRS Press, A-321-A-351.
Parkin, T.B. and J.A. Robinson. 1992. Analysis of lognormal data. Advances Soil Science, 20: 193-235.
Parkin, T.B. and J.A. Robinson. 1994. Statistical Treatment of Microbial Data. Methods of Soil Analysis (Eds: R.W. Weaver et al.), Part 2, Soil Science Society American of Journal Book Series, No: 5, Madison, WI.
Parkin, T.B., J.J. Meisinger, S.T. Chester, J.L. Starr and J.A. Robinson. 1988. Evaluating of statistical methods for lognormally distributed variables. Soil Science Society American of Journal, 52: 323-329.
Rhoades, J.D. 1986. Soluble Salts. In Methods of Soil Analysis, Part II, Chemical and Microbiological Properties. 2th ed. (Ed: A. Klute), American Society of Agronomy and Soil Science Society American of Journal Agronomy Monograph, No: 9, Madison, WI., pp: 167-179.
Starr, J.L., T.B. Parkin and J.J. Meisinger. 1992. Sample size consideration in the determination of soil nitrate. Soil Science Society American of Journal, 56: 1824-1830.
Starr, J.L., T.B. Parkin and J.J. Meisinger. 1995. Influence of sample size on chemical and physical soil measurement. Soil Science Society American of Journal, 56: 1824-1830.
Taşkın, C. 1974. Ayaş (Ankara) civarındaki tuğla-kiremit, toz kireç ve alçı taşı (jips) zuhurlarında endüstriyel hammadde imkanları bakımından yapılan araştırma raporu. Maden Tetkik Arama Enstitüsü Genel Müdürlüğü, Ankara.
Trangmar, B.B., R.S. Yost and G. Uehara. 1985. Application of geostatistics to spatial studies of soil properties. Advances Agronomy, 38: 45-94.
Warrick, A.W., D.E. Myers, and D.R. Nielsen. 1986. Geostatistical Methods Applied To Soil Science. In: Methods of Soil Analysis, Part I, Physical And Mineralogical Methods. 2th ed. Agronomy Monograph, No: 9, pp: 53-82.
Wilding, L.P., J. Bouma, and D.W. Goss. 1994. Impact of Spatial Variability on Interpretative Modelling In: Quantitative Modelling of Soil Forming Processes (Eds: R.B. Bryant and R.W. Arnold) Soil Science Society of American Special Publication Number 39, Soil Science Society of American Inc., Madison Wisconsin,USA.
Yılmaz, M. 1993. Ayaş ve yakın çevresinin fiziki coğrafyası. Lisans tezi, Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Fiziki Coğrafya Anabilim Dalı, Ankara, 30 s.
Young, F.J., R.D. Hammer and D. Larsen. 1999. Frequency distribution of soil properties on a loess-mantled Mussouri Watershed. Soil Science Society American of Journal, 63: 178- 185

APA	Sağlam M, TÜRKMEN F (2012). Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. , 45 - 52.
Chicago	Sağlam Mustafa,TÜRKMEN FERHAT Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. (2012): 45 - 52.
MLA	Sağlam Mustafa,TÜRKMEN FERHAT Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. , 2012, ss.45 - 52.
AMA	Sağlam M,TÜRKMEN F Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. . 2012; 45 - 52.
Vancouver	Sağlam M,TÜRKMEN F Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. . 2012; 45 - 52.
IEEE	Sağlam M,TÜRKMEN F "Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi." , ss.45 - 52, 2012.
ISNAD	Sağlam, Mustafa - TÜRKMEN, FERHAT. "Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi". (2012), 45-52.

APA	Sağlam M, TÜRKMEN F (2012). Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49(1), 45 - 52.
Chicago	Sağlam Mustafa,TÜRKMEN FERHAT Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 49, no.1 (2012): 45 - 52.
MLA	Sağlam Mustafa,TÜRKMEN FERHAT Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.49, no.1, 2012, ss.45 - 52.
AMA	Sağlam M,TÜRKMEN F Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2012; 49(1): 45 - 52.
Vancouver	Sağlam M,TÜRKMEN F Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2012; 49(1): 45 - 52.
IEEE	Sağlam M,TÜRKMEN F "Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi." Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49, ss.45 - 52, 2012.
ISNAD	Sağlam, Mustafa - TÜRKMEN, FERHAT. "Ayaş Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının bazı fizikokimyasal özelliklerinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi". Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 49/1 (2012), 45-52.