Yıl: 2012 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 65 - 94 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması)

Öz:
Bu araştırmanın amacı, eğitim denetmenleri, okul yöneticileri ve öğretmenlerin, ilköğretim okullarında yürütülen denetim çalışmalarında eğitim denetmenlerinin uymaları beklenen etik ilkelerin neler olması gerektiğini belirlemek ve eğitim denetmenlerinin bu etik ilkelere ne derece uyduklarına ilişkin denetmenler, okul yöneticileri ve sınıf öğretmenlerinin görüşlerini tespit etmektir. Araştırma nitel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu sekiz ayrı ilden seçilen 12 eğitim denetmeni, 10 ilköğretim okulu yöneticisi ve 18 ilköğretim okulu öğretmeninden oluşmaktadır. Açık uçlu sorular ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak elde edilen veriler, içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmaya katılanlar tarafından denetimde en öncelikli olarak kabul edilen etik ilkeler, “adalet”, “ hoşgörü”, “saygı” ve “sorumluluk” ilkeleri olmuştur. Bu araştırmaya göre katılımcıların denetmenlerden bekledikleri etik davranışlar ise şunlardır: İnsan ilişkileri ve iletişim becerilerini kullanmak, ortamın koşullarına göre denetim yapmak, belli bir standarda göre denetleme yapmak, öğretmeni geliştirici tavsiyede bulunmak, okulda yemek ve ikram kabul etmemek, müdür odasını kendi odaları gibi kullanmamak, denetime yeterince zaman ayırmak ve gelişmeleri takip etmek.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acar, A. G. (2000). Etik değerlerin kurumsallaştırılması üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Aksoy, H. (1998). Eğitim denetiminde etik boyut (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Altun, S. A. ve Memişoğlu, S. P. (2008). Performans değerlendirmesine ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(53), 7-24.
  • Aydın, M. (2003). Çağdaş eğitim denetimi, Ankara: Pegem A.
  • Aydın, İ. (2003). Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem A.
  • Başar, H. (1993). Eğitim denetçisi: Rolleri, yeterlilikleri, seçilmesi, yetiştirilmesi. Ankara: Pegem.
  • Başaran, İ. B. (2000). Eğitim yönetimi. Ankara: Gül.
  • Bilgen, H. N. (1990). Örgüt iklimi. Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
  • Bursalıoğlu, Z. (1982). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: A.Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları, No.170.
  • Bilir, M. (1991). Türk eğitim sisteminde teftiş alt sisteminin yapı ve işleyişi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Büyükışık, M. (1989) İlköğretim denetçilerinin rehberlik etkinliklerini gerçekleştirme düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Cemaloğlu, N. (2009). Veri toplama teknikleri, nicel-nitel. İçinde Abdurrahman Tanrıöğen (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri (ss. 131-164). Ankara: Anı.
  • Dağlı, A. ve Akyıldız, S. (2009) İlköğretim öğretmenlerinin görüşlerine göre ilköğretim denetmenlerinin etik davranışları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 27-38.
  • Demirtaş, Z., Kahveci, G., Yirci, R., Şanlı, Ö. ve Kartal E. S. (2011). Eğitim müfettişlerinin uyması gereken etik ilkeler. III. Uluslararası katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011, Mersin Üniversitesi Çiftlikköy Kampusu, Mersin.
  • Erkuş, A. (2005). Bilimsel araştırma sarmalı. Ankara: Seçkin.
  • Güler, A. (2010). Eğitim denetiminde etik sorunsalı. II. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi. 23-25 Haziran 2010 Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
  • Haynes, F. (2002). Eğitimde etik (Çev. S. K. Akbaş). İstanbul: Ayrıntı.
  • Institute of Management Accountants, (2008). Values and ethics: From inception to practice. statements on management accounting. Institute of Management Accountants - IMA “Advancing the Profession ” USA. http : // . nicksherd. ca / pdf / SMA_Ethics _031908. pdf. Erişim:16 / 02 / 2012
  • Kahraman, N. (2003). İlköğretim müfettişlerinin mesleki etik ilkeleri ve bu etik ilkelere uyma düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Karagözoğlu, G. (1977). İlköğretimde teftiş uygulamaları (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3 A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
  • Kartal, E. S., Karaköse, T., Özdemir, T. Y. ve Yirci, R. (2011). Öğretmen görüşlerine göre eğitim müfettişlerinin sahip olması gereken mesleki etik ilkeler. III. Uluslararası katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011, Mersin Üniversitesi Çiftlikköy Kampusu, Mersin.
  • Kıranlı, S. (2003). Orta öğretim yöneticilerinin etik ilkelere uyulama ve etik ikilemleri çözümleme yeterliliği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
  • Koçberber, S. (2005). Dünyada ve Türkiye’de denetim etiği. Ankara: Sayıştay Dergisi, (68).
  • Kuş, E. (2007). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri nicel mi nitel mi? Ankara: Anı.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage.
  • McConnell, C. R. (2007). The effective health care supervisor (6th ed.). USA: Jones and Bartlett.
  • MEB (2011). MEB Eğitim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği. Resmi Gazete, 24.06.2011 tarih ve 27974 sayılı.
  • MEB (2000). Teftiş Kurulu Başkanlığı. İnceleme ve Soruşturma Rehberi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • MEGSB (1987). Müfettişlerin dikkat edeceği hususlar. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri. Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. S. Özge). İstanbul: Yayın Odası.
  • Özmen, F. ve Güngör, A. (2008). Eğitim denetiminde etik. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 137-155.
  • Özbek, O. (2004). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki etik ilkeleri ve bu ilkelere uyma düzeyleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Öztürk, Ş. ve Gök, T. (2010). İlköğretim okullarının kurum denetiminde karşılaşılan sorunlara ilişkin okul müdürlerinin görüşleri (Muğla İli Örneği). II.
  • Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi. 23-25 Haziran 2010 Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
  • Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: Sage.
  • Pehlivan, İ. (1997). Eğitim yöneticilerinin etik davranışları üzerine bir araştırma (Ankara ili örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Pehlivan, İ. (2001). Yönetsel mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem A.
  • Reiman, A. J., & Thies-Sprinthall, L. (1998). Mentoring and supervision for teacher development. New York: Longman.
  • Robbins, S. P., & DeCenzo, D. A. (2007). Supervision today!. Pearson Prentice Hall. Upper Saddle River, New Jersey.
  • Rushworth, M.K. (2004) Needed: An information ethic. Institute for Global Ethic, 7, 11.
  • Sağnak, M. (1999). İlköğretim okullarında görevli yöneticilerin ve öğretmenlerin örgütsel değerlere ilişkin algıları ile kişisel değerleri arasındaki uyum düzeyleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Şen, M, L (1999). Kamu yönetiminde yozlaşmanın önlenmesinde yönetsel etik yaklaşımı (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
  • Taşar, H. H. (2011). Özel okullarda çalışan öğretmenlerin görüşlerine göre eğitim müfettişlerin davranışlarının meslek etiği açısından incelenmesi, (Adıyaman örneği). III. Uluslararası katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011, Mersin Üniversitesi Çiftlikköy Kampusu, Mersin.
  • Taymaz, H. (1997). Eğitim sisteminde teftiş: Kavramlar, ilkeler ve yöntemler. Ankara: Gül.
  • TC Başbakanlık. (2004). Kamu görevlileri etik kurulu kurulması hakkında kanun. 25/5/2004 tarihli ve 5176 sayılı Resmi Gazete.
  • TC Başbakanlık (2005). Kamu görevlileri etik davranış ilkeleri ile başvuru usul ve esasları hakkında yönetmelik. 13.4.2005 tarih ve 25785 sayılı Resmi Gazete.
  • Tem Sen. (2010). Denetim etiği. Tüm Eğitimciler ve Eğitim Müfettişleri Sendikası. (TEM-SEN). www.temsen.org.tr. erişim:08.09.2010
  • Tepe, H. (1998). Bir felsefe dalı olarak etik. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 4, 9-24.
  • Uğurlu, C. T. (2010a) Öğretmenlerin ilköğretim müfettişlerinin etik davranışlarına ilişkin görüşleri ve örnek olaylar. II. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi. 23-25 Haziran 2010 Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
  • Uğurlu, C. T. (2010b) Öğretmenlerin eğitim müfettişlerinin etik davranışlarına ilişkin görüşleri. e-International Journal of Educational Research, 1(2), 66-78.
APA KAYIKÇI K, UYGUR Ö (2012). İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). , 65 - 94.
Chicago KAYIKÇI Kemal,UYGUR Özgür İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). (2012): 65 - 94.
MLA KAYIKÇI Kemal,UYGUR Özgür İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). , 2012, ss.65 - 94.
AMA KAYIKÇI K,UYGUR Ö İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). . 2012; 65 - 94.
Vancouver KAYIKÇI K,UYGUR Ö İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). . 2012; 65 - 94.
IEEE KAYIKÇI K,UYGUR Ö "İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması)." , ss.65 - 94, 2012.
ISNAD KAYIKÇI, Kemal - UYGUR, Özgür. "İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması)". (2012), 65-94.
APA KAYIKÇI K, UYGUR Ö (2012). İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 65 - 94.
Chicago KAYIKÇI Kemal,UYGUR Özgür İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 18, no.1 (2012): 65 - 94.
MLA KAYIKÇI Kemal,UYGUR Özgür İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, vol.18, no.1, 2012, ss.65 - 94.
AMA KAYIKÇI K,UYGUR Ö İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2012; 18(1): 65 - 94.
Vancouver KAYIKÇI K,UYGUR Ö İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2012; 18(1): 65 - 94.
IEEE KAYIKÇI K,UYGUR Ö "İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması)." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18, ss.65 - 94, 2012.
ISNAD KAYIKÇI, Kemal - UYGUR, Özgür. "İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (bir durum çalışması)". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 18/1 (2012), 65-94.