The history of sign language and deaf education in Turkey

YAPRAK KEMALOĞLU, PINAR; Kemaloğlu, Yusuf Kemal

The history of sign language and deaf education in Turkey

Yusuf Kemal KEMALOĞLU, (Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Pınar Yaprak KEMALOĞLU (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi

13 0

Yıl: 2012 Cilt: 22 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 65 - 76 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

The history of sign language and deaf education in Turkey

Öz:

İşaret dili, özellikle dil edinimi öncesi işitme kaybı gelişip işitsel-sözel rehabilitasyon sağlanamayanların doğal dilidir. Sağlığı fiziksel, zihinsel ve sosyal bağlamda tam iyilik olarak algılayan kulak burun boğaz hekimleri, sağırlığı normalden farklılık olarak tanımlayarak, işitmeyi hedefler. Ancak, bireyin zihinsel ve sosyal olarak iyiliğini sağlayamayan anlayışın da, yukarıda belirtilen tanımlamayla çelişeceği açıktır. Bu makalede, işaret dilini yadsıyarak yalnızca işitme-konuşmayı hedeflemenin, Türk toplumu üzerindeki etkilerinin ve tarihsel yönden tutarlılığının istatistiksel veriler, bilimsel yayınlar ve tarihi belgeler üzerinden incelenmesi ve konuyla ilgili eleştirel bakış açısının desteklenmesi amaçlanmıştır. Sonuçlar, tarama programları öncesindeki son 60 yılda olguların azami %50’sinin yalnızca işitme-konuşma hedefli programlardan faydalandığını, ancak eğitimde işaret dilini içeren sistemlerin oluşturulmadığını göstermiştir. Bu veriler çerçevesinde, işaret dilini yadsıyan yaklaşımın, özellikle tarama programlarının geliştirilmesinden önce, uygun olmadığı açıktır. Ayrıca işaret dilinin Hititler’den Osmanlılar’a Anadolu tarihinin bir parçası olduğu göz önüne alındığında, Türkiye’de işaret dilini içermeyen değerlendirme, habilitasyon ve eğitim sistemlerinin neden hala tek alternatif olarak sağır bireylere sunulduğu yanıtlanması gereken bir sorudur. Son 6-7 yıldaki mevzuat düzenlemelerine rağmen, bu düzenlemelerin hala uygulamaya girmemesinin en önemli nedeni, muhtemelen sorunun içeriğinin, öneminin ve çözüm yollarının, akademisyenler ve ilgili bürokratlar tarafından yeterince kavranamamış olmasıdır. Bu bağlamda, bu makale kulak burun boğaz hekimleri ve odyologlar başta olmak üzere, tıp camiasının konuya bakışını olumlu etkilemek amacıyla kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelime: İşaret dili Tarih Sağırlık İşitme engelli rehabilitasyonu İşitme kaybı

Konular: Cerrahi

Türkiye’de işaret dili ve sağırların eğitimi tarihi

Öz:

Sign language is the natural language of the prelingually deaf people particularly without hearing-speech rehabilitation. Otorhinolaryngologists, regarding health as complete physical, mental and psychosocial wellbeing, aim hearing by diagnosing deafness as deviance from normality. However, it’s obvious that the perception conflicted with the behavior which does not meet the mental and social well-being of the individual also contradicts with the definition mentioned above. This article aims to investigate the effects of hearing-speech target ignoring the sign language in Turkish population and its consistency with the history through statistical data, scientific publications and historical documents and to support critical perspective on this issue. The study results showed that maximum 50% of the deaf benefited from hearing-speech program for last 60 years before hearing screening programs; however, systems including sign language in education were not generated. In the light of these data, it is clear that the approach ignoring sign language particularly before the development of screening programs is not reasonable. In addition, considering sign language being part of the Anatolian history from Hittites to Ottomans, it is a question to be answered that why evaluation, habilitation and education systems excluding sign language are still the only choice for deaf individuals in Turkey. Despite legislative amendments in the last 6-7 years, the primary cause of failure to come into force is probably because of inadequate conception of the issue content and importance, as well as limited effort to offer solutions by academicians and authorized politicians. Within this context, this paper aims to make a positive effect on this issue offering a review for the medical staff, particularly otorhinolaryngologists and audiologists.

Anahtar Kelime: History Deafness Rehabilitation of Hearing Impaired Hearing Loss Sign Language

Konular: Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Paul PV. Language and deafness. 4th ed. Boston: Jones & Bartlett Publ; 2009.
2. İzbul Y. Dilin evrenceleri ve konuşmaya dayalı bildirişimin evrimi: Hockett'in görüşleri üzerine bir değerlendirme. Hacettepe Üniv Sosyal Bilimler Derg 1981;4:76-100.
3. Plato. Cratylus. (translated by Jowett B). In: Hamilton E, Cairns H, editors. The collected dialogues of Plato. Princeton: University Press.; 1961. p. 421-74. Available from http://www.ancienttexts.org/library/greek/ plato/cratylus.html [December 15, 2010]
4. (Meason JB. The Sociolinguistics of the Deaf Community. Science 1990;247:1127-8.
5. United Nations Convention on the right of persons with disabilities. Available from: http://www. un.org/disabilities/convention/conventionfull.shtml. [January 7, 2012]
6. World Health Organization. 1946. Available from: http://www.who.int/bulletin/archives/80(12)981.pdf WHO definition of Health. [January 7, 2012]
7. Corker M. Disability politics, language planning and inclusive social policy. Disability & Society; 2000;15:445-62.
8. Türkiye Özürlüler Araştırması-Turkey Disability Survey. 2002. Ankara: Başbakanlık DÎE Publications (Publication No: 2913), DİE Press; 2004.
9. Türkiye Özürlüler Araştırması-2002 İleri analiz raporu. Available from: http://www.ozida.gov.tr/ [15 Aralık 2011]
10. Genç A, Başar F, Kayıkçı ME, Türkyılmaz D, Fırat Z, Duran Ö, et al. Hacettepe Üniversitesi yenidoğan işitme taraması bulguları. Çocuk Sağ Hast Derg 2005;48:119-24.
11. Durgun Y, Fırat Y, Kalcıoğlu T, Selimoğlu E. İnönü Üniversitesi yenidoğan işitme taramasında saptanan işitme kayıpları nedenleri. Turkish Otolarengol Arch 2008;46:230-5.
12. Bolat H, Bebitoglu FG, Ozbas S, Altunsu AT, Kose MR. National newborn hearing screening program in Turkey: struggles and implementations between 2004 and 2008. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2009;73:1621-3.
13. İstatistiklerle Türkiye. TÜİK Publ, Ankara; Publ. No: 3592, 2011.
14. Gürboğa Ç, Kargın T. İşitme engelli yetişkinlerin farklı ortamlarda kullandıkları iletişim yöntemlerinin/ becerilerinin incelenmesi. JFES 2003;36:51-64.
15. Milli Eğitim Bakanlığı Resmi İstatistikleri. Available from http: / / sgb.meb.gov.tr/istatist ik/arsiv.html [December 15, 2011]
16. Ozsoy Y, Ozyurek M, Eripek S. Özel eğitime muhtaç çocuklar. Özel eğitime giriş. Ankara: Karatape Publ. 1998.
17. Girgin C. History of higher education provision for the deaf in Turkey and current applications at the Anadolu University. TOJET 2006; 5(3)- Article 2 ISSN: 1303-6521.
18. Melekoglu MA, Cakiroglu O, Kimber MW. Special education in Turkey. Int J Inclusive Education 2009;13:287-98.
19. Ozyurek M. İşitme engellilerde normalleştirme Anadolu Ün Eg Fak Derg 1989;2:107-11.
20. Akcamete G. İşitme engellilerde dil ve konuşma. Özel Eğitim Derg 1993;1:2-9.
21. Polat F. İşitme engellilerin eğitiminde kullanılan yöntemler Özel Eğ Derg 1995;2:24-32.
22. Belgin E, Aktaş F, Böke B, Çağlar A. The children population with sensory-neural hearing loss in Türkiye. Proceedings of the 2nd International Meeting in Audiology for the Mediterranean Countries; 1991.
23. Belgin E. Ülkemizde işitme kayıplarının nedenleri-özel eğitim yaklaşımları. Özel Eğ Derg 1992;1:6-7.
24. Ozcebe E, Sevine S, Belgin E. The ages of suspicion, identification, amplification and intervention in children with hearing loss. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2005;69:1081-7.
25. Ozturk O, Silan F, Oghan F, Egeli E, Belli S, Tokmak A, et al. Evaluation of deaf children in a large series in Turkey. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2005;69:367-73.
26. İşitme Engellilerin yükseköğrenim olanaklarının geliştirilmesi ve desteklenmesi için elektronik materyal hazırlanması (E-İşit) projesi (proje no: WBDM112614), Gazi University and IEGM Association; Dünya Bankası Yaratıcı Kalkınma Fikirleri Yarışması-2009. Available at http://www.e-isit.com [15 Aralık 2011]
27. Yoshînaga-Itano C. Benefits of early intervention for children with hearing loss. Otolaryngol Clin North Am 1999;32:1089-102.
28. Şahlı AS, Belgin E. Ülkemizde işitme kayıplı çocuklarn profili ve tedavi yaklaşımları. Hacettepe Tıp Derg 2011;42:82-7.
29. Turan FF, Akoğlu GG. İletişim, dil ve konuşma bozuklukları olan çocuklar. In: Baykoç N, editör. Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. Ankara: Eğiten Kitap; 2011. p. 335-58.
30. Bingöl A. İletişim bağlamında mantık ve dil Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1999;40:195-15.
31. Soysal,. Y. 2001. Hitit din ve sosyal hayatında LU'/ UNUSU'. HU' B "sağır" Akten des IV. Internationalen Kongress für Hethitologie. Würzburg, 4-8 October 1999. In Studien zu den Boğazköy (Wiesbaden: Harrassowitz Verlag), 1999. p. 652-669.
32. Murat L. Hitit Tarihi-Cografyasmda Hakmis ve İstahara Ülkelerinin Konumu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi 2008;27:182-203.
33. Ladd P. Deafness and deafhood in western civilization-towards the development of a new conceptual framework. In: Understanding Deaf Culture In Search of Deafhood. Clevendon: Multilingual Matters Ltd; 2003. p. 75-134.
34. Johnson RE. Sign language, culture & community in a traditional Yucatec Maya Village. Sign Language Studies, 1991. p. 73.
35. Marsaja IG.Desa Kolok-A Deaf Village and Its Sign Laguage in Bali, Indenosia. Netherlands: Ishara Press; 2008.
36. Beckman G. Hittite literature-Chapter 5. In From an Antique Land An Introduction To Ancient Near Eastern Literature In: Ehrlich CS, editor. New York: Rowman & Littlefield Pub; 2099. p. 215-54.
37. Papyrus Koller. Available from: http://www.reshafim. org.il/ad/egypt/texts/warnings_to_the_idle_scribe. htm [December 15, 2011] (Original source: Gardiner AH. (1911, reprint 1964) Egyptian Hieratic Texts, transcribed, translated and annotated. Series I: Literary Texts of the New Kingdom. Hildesheim: Georg Olms. p. 35-39, 84-86).
38. Herodot Tarihi. Turkish translation: Perihan Kuturman. Hürriyet Yayınları-42 (Tarih Dizisi-5). İstanbul: Yelken Matbaası; 1973.
39. Mordecai. The book of esther. Available from: http:// www.globusz.com/ebooks/LegJew4/ 00000129.htm [January 21, 2012]
40. Gracer BL. What the Rabbis Heard: Deafness in the Mishnah. Disability studies Quarterly 2003;23:192-205.
41. Platon. Devlet. Ankara: Alter Yayıncılık; 2010.
42. Information and resources related to American Signh Language (ASL), Interpreting and Deaf. Info.com. Available from: http://www.aslinfo.com/trivia.html [January 21, 2012]
43. Aristotle. Translated by Jowett B. Politics-Book 7. Available from: http://classics.mit.edu/Aristotle/ politics.7seven.html [January 21, 2012]
44. Miles M. Signing in the Seraglio: mutes, dwarfs and jestures at the Ottoman Court 1500- 1700. Disability & Society 2000;15:115-34.
45. Miles, M. Deaf People, Sign Language and Communication, in Ottoman and Modern Turkey: Observations and Excerpts from 1300 to 2009. From sources in English, French, German, Greek, Italian, Latin and Turkish, with introduction and some annotation. 2009. Internet publication Available from: www.independentliving.org/miles200907.html [December 15, 2010]
46. Education of the Deaf and Dumb. In The Catholic Encyclopedia. Avaialble from: http://www.newadvent. org/cathen/05315a.htm [January 22, 2012]
47. Brelje HW Education of the Deaf in France. In: Global percpectives on the education of the deaf in selected countries. Oregon, Buttle Publ; 1999. p. 87-111.
8. Gök S. Dünyada ve Türkiye'de sağır dilsiz okulları tarihçesi ve eğitim sistemleri. İstanbul: Hüsnü Tabiat Press; 1958.
49. Turgut K, Taşçı S. A historical perspective on first deaf schools, Education Methods and Deafness in Turkey. Conference of International Sign Language Users. Gazi University, Ankara: October 21-23, 2011.
50. Available from: http://www.devletarsivleri.gov.tr
51. Deringil S. İktidarın sembolleri ve ideoloji. II. Abdulhamit dönemi (1876-1909). translated by Güven GÇ from The well Protected domains: Ideology and Legitimation of Power in the Ottoman Empire (1876-1909). 3rd ed. İstanbul: YKY Yayınları; 2007.
52. Arıkan Z. Latin harfleri. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü. Atatürk Yolu Dergisi 1990; 11:1-19.
53. Göle N. Modern Mahrem. 10. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları; 2010.
54. Baynton DC. Forbidden signs. American culture and the campaign agaist sign language. Chicago: The University of Chicago Press; 1996.
55. Yetişkinler için işaret dili kılavuzu Ankara: MEB Özel eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları; 1995.
56. Zeshan, U. Sign language in Turkey: The story of a hidden language. Turkic Languages 2002;6:229-74.
57. Dikyuva H, Zeshan U. Türk işaret dili. Birinci seviye. 1st ed. Ishara Press, Nijmegen, (printed inHamle Basm-Yayın Mat., Niğde, Türkiye), 2008.
58. Özyürek A, İlkbaşaran D, Arık E. Türk İşaret Dili İnternet Sitesi (Turkish Sign Language Website). Koç University, İstanbul; 2003. Available from http:// turkisaretdili.ku.edu.tr/ [December 15, 2010]
59. Kemaloğlu YK. Milli bir kültür birikimi ve işitme engelliler toplumu için bir eğitim ve hizmet aracı olarak Türk işaret dili In: Dikyuva H, Zeshan U, editörler. Türk İşaret Dili. Birinci Seviye. 1. Baskı. Niğde: Hamle Basm-Yaym Press; 2008.
60. Özürlüler ve bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılması hakkında kanun. No: 5378, Date: 1.7.2005, Resmi Gazete: 7.7.2005, No: 25868.
61. Birinci Türk İşaret Dili Çalıştayı. Türk Dil Kurumu Konferans Salonu. Ankara: 7-8 Haziran 2007.
62. Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Available from: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&view=gts [January 22, 2012]
63. Kemaloğlu YK, Yaprak Kemaloğlu P, Bilgin C, Türkuğur Şahin B, Korkmaz HH, ilhan M. Improving higher education settings for the deaf: E-Isit Project. Conference of International Sign Language Users, Gazi Üniversitesi. Ankara: 21-23 Ekim, 2011.
64. Yaprak Kemaloğlu P, Kemaloğlu YK, Barışık E. An evolution of social institutions serving deaf people in Türkiye. SIGN5 International Conference of the Sign Language Users, Gazi University, Ankara: 21-23 October, 2011.

APA	Kemaloğlu Y, YAPRAK KEMALOĞLU P (2012). The history of sign language and deaf education in Turkey. , 65 - 76.
Chicago	Kemaloğlu Yusuf Kemal,YAPRAK KEMALOĞLU PINAR The history of sign language and deaf education in Turkey. (2012): 65 - 76.
MLA	Kemaloğlu Yusuf Kemal,YAPRAK KEMALOĞLU PINAR The history of sign language and deaf education in Turkey. , 2012, ss.65 - 76.
AMA	Kemaloğlu Y,YAPRAK KEMALOĞLU P The history of sign language and deaf education in Turkey. . 2012; 65 - 76.
Vancouver	Kemaloğlu Y,YAPRAK KEMALOĞLU P The history of sign language and deaf education in Turkey. . 2012; 65 - 76.
IEEE	Kemaloğlu Y,YAPRAK KEMALOĞLU P "The history of sign language and deaf education in Turkey." , ss.65 - 76, 2012.
ISNAD	Kemaloğlu, Yusuf Kemal - YAPRAK KEMALOĞLU, PINAR. "The history of sign language and deaf education in Turkey". (2012), 65-76.

APA	Kemaloğlu Y, YAPRAK KEMALOĞLU P (2012). The history of sign language and deaf education in Turkey. Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi, 22(2), 65 - 76.
Chicago	Kemaloğlu Yusuf Kemal,YAPRAK KEMALOĞLU PINAR The history of sign language and deaf education in Turkey. Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi 22, no.2 (2012): 65 - 76.
MLA	Kemaloğlu Yusuf Kemal,YAPRAK KEMALOĞLU PINAR The history of sign language and deaf education in Turkey. Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi, vol.22, no.2, 2012, ss.65 - 76.
AMA	Kemaloğlu Y,YAPRAK KEMALOĞLU P The history of sign language and deaf education in Turkey. Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi. 2012; 22(2): 65 - 76.
Vancouver	Kemaloğlu Y,YAPRAK KEMALOĞLU P The history of sign language and deaf education in Turkey. Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi. 2012; 22(2): 65 - 76.
IEEE	Kemaloğlu Y,YAPRAK KEMALOĞLU P "The history of sign language and deaf education in Turkey." Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi, 22, ss.65 - 76, 2012.
ISNAD	Kemaloğlu, Yusuf Kemal - YAPRAK KEMALOĞLU, PINAR. "The history of sign language and deaf education in Turkey". Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi 22/2 (2012), 65-76.