Yıl: 2011 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 56 - 59 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi

Öz:
Giriş: Hem dünyada hem de ülkemizdeki yaşlı nüfus oranındaki artışlar beraberinde yaşlıların bakım sorununu gündeme getirmektedir. Amaç: Bu çalışma, huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde ve yaşlılara verilen hemşirelik bakımında Omaha Sistemi’nin kullanılabilirliğini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı bir araştırmadır. Çalışma sürecinde, Ankara İli’nde Keçiören Huzurevi ve Sosyal Yardımlaşma Kurumu’nda yaşayan 30 yaşlı 09.06.2008 - 25.07.2008 tarihleri arasında izlenmiş olup, bu yaşlılara Omaha Sistemi kullanılarak hemşirelik bakımı uygulanmıştır. Yaşlı sağlığını değerlendirmek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen “yaşlı değerlendirme formu” kullanılmıştır. Yapılan bu değerlendirme sonuçlarına göre belirlenen hemşirelik tanıları, hemşirelik girişimleri ve uygulanan hemşirelik girişimlerinin sonuçlarının değerlendirilmesinde Omaha Sistemi kullanılmıştır. Bulgular: Problem Sınıflama Listesi’ne göre; en fazla fizyolojik en az çevresel alana yönelik hemşirelik tanısı kodlanmıştır. Çalışma süresince 1067 hemşirelik girişimi uygulanmış olup, en fazla sağlık eğitimi, rehberlik ve danışmanlık (%27.8) en az ise vaka yönetimi (%22.2) kategorileri kullanılmıştır. Sonuç: Omaha Sistemi yaşlı sağlığı hizmetlerinde kullanılabilir olmakla birlikte, bazı tanı etiyolojileri (yetersiz aydınlatma, beden imajı, gözde kaşıntı/çapaklanma, ağız içinde yara, ortostatik hipotansiyon, diyetini bilmeme, uykuya dalmada güçlük, uyku ve dinlenmede düzensizlik, perine hijyenini yanlış yapma) hemşirelik tanılarına eklenmelidir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Hemşirelik

Evaluation of the usability of the omaha system in the care of elderly people live in residential home

Öz:
Background: Increases in the rate of elderly population both in the world and in our country raises the problem of elderly care. Aim: This study was carried out to evaluate the usability of the Omaha System in determining the health needs of elderly and in the nursing care provided to the elderly living in residential home provided in the context of elderly health services. Methods: This research was a descriptive study. During the study process, 30 elderly people living in the Keçiören Residential Home and Social Welfare Institution, in Ankara followed between 9 June – 25 July 2008 and nursing care implemented by using Omaha System. “Elderly assessment form “designed by the researchers was used for assessment of elders’ health status. Omaha System was used to the determination of the nursing diagnoses and interventions and to the evaluation of the results of nursing interventions implemented. Findings: According to the Problem Classification Scheme, the most frequently nursing diagnosis coded in physiological domain and the least frequently nursing diagnosis coded in environmental domain. During the study, a total of 1067 nursing interventions were implemented, and health teaching, guidance and counseling (27.8%) was the most and case management (22.2%) was the least category used. Conclusion: Omaha System has been found useful in elderly health care and some diagnosis ethiology such as inadequate lighting, body image, eye itching/gum, wound in the mouth, orthostatic hypotension, not knowing his/her diet, difficulty falling asleep, irregularities in sleep and rest and making the wrong perineum hygiene should be added in nursing diagnoses.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Hemşirelik
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Allender, J. A.,  Spradley, B. W. (2001). Promoting and protecting the health of the older adult population. In community health nursing concepts and practice (pp.600-623). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
  • Atila, S. (2006). Toplumsal değişmenin aile ve yaşlılar üzerine etkisi (İstanbul’daki beş huzurevinde inceleme). Sosyoloji Bölümü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya, Türkiye.
  • Ay, F. (2008). Uluslararası alanda kullanılan hemşirelik tanıları ve uygulamaları sınıflandırma sistemleri. Türkiye Klinikleri, 28, 555-561.
  • Barrera, C., Machanga, M., Connolly, P. M., & Yoder, M. (2003). Nursing care makes a difference: application of the omaha system. Outcomes Management, 7 (4), 181-185.
  • Bilir, N., & Subaşı, N. P. (2006). Yaşlılık sorunları. İçinde Ç. Güler, L. Akın (Eds), Halk sağlığı temel bilgiler (sy. 1020- 1043). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Bowles, K. H. (1996). An evaluation of the omaha classification system in the hospital care of the elderly. Department of Nursing Doctoral Thesis, Pennsylvania University. Pennsylvania, USA.
  • Bowles, K. H. (2000). Patient problems and nurse interventions during acute care and discharge planning. The Journal of Cardiovascular Nursing, 14(3), 29-41.
  • Brooten, D., Youngblut, A. M., Deatrick, J., Naylor, M., & York R. (2003). Patient problems, advanced practice nurse (APN) interventions, time and contacts among five patient groups. Journal of Nursing Scholarship, 35(1), 73-79.
  • Canham, D., Mao, C. L., Yoder, M., Connolly, P., & Dietz, E. (2008). The Omaha System and quality measurement in academic nurse-managed centers: ten steps for implementation. Journal of Nursing Education, 47 (3), 105-110.
  • Clark, J., & Lang, N. (1992). Nursing’s next advance: an international classification for nursing practice. International Nursing Review, 39 (4), 109-112.
  • Demirol, A., Bozdağ, G., Kart, C., & Gürgan, T. (2006). Yaşlanma fizyolojisi ve olası teoriler. Turkish Journal of Geriatrics, 9 (4), 250-255.
  • Erdoğan, S. (Ed.), (2000). Omaha sistemi: halk sağlığı hemşireliği uygulama rehberi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, Rektörlük Yayın No: 4213 İ.Ü Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Yayın No:3, AB Ofset.
  • Erdoğan, S. (2003). Standart ve ortak dil kullanmak hemşireliğin geleceği için fırsat mı? İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, XIII (50), 1-13.
  • Erdoğan, S., & Esin, M. N. (2006). The Turkish version of the omaha system: its use in practice-based family nursing education. Nurse Education Today, 26, 396-402.
  • Gething, L., Fethney, J., McKee, K., Persson, L. O., Goff, M., Churchward, M., et al. (2004). Validation of the reactions to ageing questionnaire: assessing similarities across several countaries. Journal of Gerontological Nursing, 30 (9), 47-54.
  • Glanz K., Rimer B.K., & Lewis F.M. (2002). Health behaviors and health education: theory, research and practice. (3rd ed.) . US: Jossey-Bass.
  • Gür, K., Ergün, A., Yıldız, A., Kadıoğlu, H., Erol, S., Kolaç, N., et. al. (2009). Bir ilköğretim okulunda omaha problem sınıflandırma listesine göre öğrencilerin sağlık problemleri. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 10 (3), 1-14.
  • Hur, H. K., Park, S., Kim, S., & Storey, M. (2005). Activity intolerance and impaired physical mobility in elders. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications, 16 (3-4), 47-53.
  • Kılıç, Z. (2000). Yalnız ya da aile bireyleri ile yaşamlarını sürdüren 65 yaş ve üstü bireylerin günlük yaşamlarında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
  • Korkmaz Aslan, G. (2010). Klinik bakım sınıflama sisteminin huzurevinde yaşayan yaşlıların bakımında uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
  • Maggs, C., & Abedi, H. A. (1997). Identifying the health needs of elderly people using the omaha classification scheme. Journal of Advanced Nursing, 26, 698-703.
  • Özdemir, L., Akdemir, N., & Akyar, İ. (2005). Hemşireler için geliştirilen yaşlı değerlendirme formu ve geriatrik sorunlar. Turkish Journal of Geriatrics, 8 (2), 94- 100.
  • Parsons, A. (1993). Attitudes to the elderly. Nursing Monograph Series 1993. Erişim: 01.02.2009. http://www.ciap.health.nsw.gov.au/hospolic/stvincents/1993/a0 6.html
  • Plowfield, L. A., Hayes, E. R., & Hall-Long, B. (2005). Using the omaha system to document the wellness needs of the elderly. Nursing Clinics of North America, 40 (4), 817- 829.
  • Tanrıverdi, G., Yalçın, M., & Vurur, S. (2009). Use of omaha model in care of the elderly. 12th World Congress on Public Health. İstanbul. 27 Mayıs-1 Nisan. The omaha system: solving the clinical data-information puzzle. (01.02.2009). Erişim: 05.04.2009. http://www.omahasystem.org/overview.html Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. (2008). Erişim: 30.04.2010 http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008/data/TNSA- 2008_ana_Rapor-tr.pdf
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2002). Yaşlı sağlığı. Ankara, Pelin Ofset.
  • Üresin, Ş. (2005). Yaşlıların bakım ve barınma ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik mekansal organizasyonlarda “ev” ortamının sağlanması: 75. yıl dinlenme ve bakımevi örneği. Mimarlık Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
  • Vefikuluçay, D. (2008). Üniversitede öğrenim gören öğrencilerin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye. World Population Data Sheet. (September 2008). Erişim: 05.04.2009. http://www.prb.org/pdf08/63.3highlights.pdf
  • Yılmaz, M.C. (2007). Neuman ve omaha hemşirelik sistem modellerinin bakımın sürekliliğinin sağlanmasında kullanımının değerlendirilmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
  • Yoo Young, I., Cho Jung, W., Mi Chae, S., & Mi Kim, J. (2004). Community health service needs assessment in Korea using omaha classification system. International Journal of Nursing Studies, 41, 697–702.
  • Yun, L.K. (2005). Health problems and nursing interventions records of elderly with hypertension, high blood sugar, and high cholesterol levels in Taiwan. Departmeent of Health Services Policy and Management Doctoral Thesis, Arnold School of Public Health University. Taiwan, South Carolina.
APA KULAKÇI ALTINTAŞ H, Emiroğlu O (2011). Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. , 56 - 59.
Chicago KULAKÇI ALTINTAŞ HÜLYA,Emiroğlu Oya Nuran Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. (2011): 56 - 59.
MLA KULAKÇI ALTINTAŞ HÜLYA,Emiroğlu Oya Nuran Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. , 2011, ss.56 - 59.
AMA KULAKÇI ALTINTAŞ H,Emiroğlu O Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. . 2011; 56 - 59.
Vancouver KULAKÇI ALTINTAŞ H,Emiroğlu O Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. . 2011; 56 - 59.
IEEE KULAKÇI ALTINTAŞ H,Emiroğlu O "Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi." , ss.56 - 59, 2011.
ISNAD KULAKÇI ALTINTAŞ, HÜLYA - Emiroğlu, Oya Nuran. "Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi". (2011), 56-59.
APA KULAKÇI ALTINTAŞ H, Emiroğlu O (2011). Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(1), 56 - 59.
Chicago KULAKÇI ALTINTAŞ HÜLYA,Emiroğlu Oya Nuran Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 4, no.1 (2011): 56 - 59.
MLA KULAKÇI ALTINTAŞ HÜLYA,Emiroğlu Oya Nuran Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, vol.4, no.1, 2011, ss.56 - 59.
AMA KULAKÇI ALTINTAŞ H,Emiroğlu O Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2011; 4(1): 56 - 59.
Vancouver KULAKÇI ALTINTAŞ H,Emiroğlu O Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2011; 4(1): 56 - 59.
IEEE KULAKÇI ALTINTAŞ H,Emiroğlu O "Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4, ss.56 - 59, 2011.
ISNAD KULAKÇI ALTINTAŞ, HÜLYA - Emiroğlu, Oya Nuran. "Huzurevinde yaşayan yaşlıların sağlık gereksinimlerinin belirlenmesinde omaha sistemi’nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 4/1 (2011), 56-59.