Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi

ÜNAL, Aysun; SEREN İNTEPELER, Şeyda

Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi

Aysun ÜNAL, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Hastanesi, Pediatri Kliniği, İzmir, Türkiye)

Şeyda SEREN İNTEPELER (Dokuz Eylül Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu, İzmir, Türkiye)

Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi

14 5

Yıl: 2010 Cilt: 3 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 23 - 29 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi

Öz:

Giriş: Dünyada ve ülkemizde çeşitli boyutlarda hemşire yetersizliği yaşanmaktadır. Bu durum, hemşirelerin motivasyonunu ve hasta bakım gereksinimlerini olumsuz yönde etkilemesi yanı sıra yönetici hemşirelerin kurum içi insan gücü planlama sorunları yaşamalarına da neden olmaktadır. Amaç: Bu araştırma, kamu hastanelerinde hemşirelik dışı birimlerde çalışan hemşirelerin sayısını, bu birimlerde yaptıkları işleri/görevleri ve yönetici hemşirelerin bu görevlendirmeleri yapma nedenlerini incelemek üzere tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemine İzmir ili ve ilçelerindeki 30 yatak ve üzerindeki 23 devlet hastanesi ile iki üniversite hastanesi alınmıştır (n=25). Araştırma verileri, yönetici hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde görevlendirilme durumları ve nedenlerini içeren yedi sorudan oluşan anket formu kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde sayı ve yüzdelik hesaplama kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan hemşirelerin %5.37’si klinik dışı birimlerde ve %3.37’si polikliniklerde çalışmaktadır. Hemşirelerin polikliniklerde görevlendirilme nedenlerinin başında personel eksikliği (%29) gelirken, klinik dışı birimlerde görevlendirilme nedenlerinin başında ise farklı alanlarda eğitim ve sertifikasyonlarının olması (%27) yer almaktadır. Sonuç: Yönetici hemşirelerin hemşire istihdamında otonomilerini kullanmaları ve gereksinim hesabına göre planlama yapmaları sorunun çözümüne katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Employment of nurses in non-nursing departments and evaluation of causes

Öz:

Background: Nursing staff is insufficient in Turkey and in the world. This has a negative influence on patient care and their motivation and nurse administrators have difficulty in establishing nursing staffing. There are no data about nurses in non-nursing departments in hospitals in Turkey. Objectives: This is a descriptive study and was performed to investigate the profile of nurses working in non-nursing departments in goverment hospitals and the causes of appointment of nurses in those departments by nurse managers. Methods: The study included nurses at 23 public hospitals and two university hospitals with more than 30 beds in the province of Izmir. Data were collected from hospital records and with a questionnaire, composed of seven questions about appointment of nurses in nonnursing departments and its causes. Numerical values and percentages were used to evaluate obtained data. Results: Of all the nurses, 5.37% non-nursing departments and 3.37% outpatient clinics were working. Firstly, reason to be charged with a duty of nursing in outpatient clinics was insufficient staff (29%) and secondly, it was charged with a duty of nursing of nurses in non-nursing departments since they had education and certificates in subjects other than nursing (27%). Conclusion: When nurse managers use their authonomy and makes plans based on requirement estimates for nurse recuitment, could contribute to solve the problem.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adomat, R., & Hewison, A. (2004). Assessing patient category/dependence systems for determining the nurse/patient ratio in ICU and HDU: a review of approaches. Journal of Nursing Management, 12 (5), 299-308.
Akboğa, N. C., Gürbüz, Y., Harmancı, H., Şengel, Ö., ve Akdaş, A. (1998). Bölge hastanelerinde hemşirelik hizmetlerinin yönetsel organizasyon açısından karşılaştırılması. Sağlık Kurumları Yöneticiliği Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, Türkiye.
American Nurses Association (2009). What is nursing?. Erişim:09.01.2010 http://www.nursingworld.org/EspeciallyForYou/StudentNur ses/WhatisNursing.aspx
Arcak, R., ve Kasımoğlu, E. (2006). Diyarbakır merkezdeki hastane ve sağlık ocaklarında çalışan hemşirelerin sağlık hizmetlerindeki rolü ve iş memnuniyetleri. Dicle Tıp Dergisi, 33 (1), 23-30.
Birol, L. (2009). Hemşirelik süreci. (9. Baskı, s. 21-34). İzmir: Etki Matbaacılık Yayıncılık Ltd.Şti.
Büyükkayhan D., İçağasıoğlu D., Toksoy H., Alkan N, ve Şimşek, Y. (2002). Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Yenidoğan Servisi’nde gerekli hemşire sayısının belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24 (3), 119-122.
Blevis, S.J. (1994). The role of radiology nurse. Radiology Management, 16(4), 46.
Crossan, F., ve Ferguson, D. (2005). Exploring nursing skill mix: a review. Journal of Nursing Management, 13, 356-362.
Devlet Memurları Kanunu. (23.07.1965). No: 657. T.C. Resmi Gazete. Sayı:12056. Erişim: 20.12.2009. www.dhmi.gov.tr/dosyalar/kanun_yonetmelik/kanunlar/k657. pdf.
Devlet Planlama Teşkilatı. (2000). Uzun vadeli strateji ve sekizinci beş yıllık kalkınma planı 2001-2005. Erişim: 10.12.2009. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan8.pdf.
Dikmentaş, E., ve İnan, N. (2005). Sağlık insan gücü planlaması. Erişim: 15.12.2009. http: //www.sabem. saglik. gov.tr / Akademik_Metinler
Gerdtz, M.F., ve Nelson, S. (2007). 5–20: a model of minimum nurse-to-patient ratios in Victoria, Australia. Journal of Nursing Management, 15, 64-71.
Goodin, H. J. (2003). The nursing shortage in the United States of America: an integrative review of the literature. Journal of Advanced Nursing, 43 (4), 335-350.
Hasselhorn, H. M., Müler, B. H., & Tackenberg, P. (2005). NEXT scientific report. University of Wuppertal NEXTStudy Coordination. Erişim: 20.12.2009. http://www.next. uniwuppertal.de/download/NEXTscientificreportjuly2005.pd f.
Karagözoğlu, Ş. (2005). Bilimsel bir disiplin olarak hemşirelik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 9 (1), 6-19.
Kelly-Heidenthal, P. (2003). Nursing leadership & management, (s. 558-560). USA: Thomson Delmar Learning.
Lankshear, A. J., Sheldon, T. A., & Maynard A. B. (2005). Nurse staffing and health outcomes: A systematic review of the international research evidence. Advances in Nursing Science, 28 (2), 163-174. Dergiye geliş tarihi: 31.08.2009 Kabul tarihi: 05.01.2010
Mark, B.A., Harless, D.W., McCue, M., & Xu, Y. (2004). A longitudinal examination of hospital registered nurse staffing and quality of care. Health Services Research, 39 (2), 279- 300.
Manojlovich, M. (2007). Power and empowerment in nursing: looking backward to ınform the future. OJIN: The Online Journal of Issues in Nursing. 12 (1), Erişim: 10.01.2010. www.nursingworld.org/MainMenuCategories/ANAMarketpl ace/ANAPeriodicals/OJIN/TableofContents/Volume122007/ No1Jan07/LookingBackwardtoInformtheFuture.aspx
Mayo Foundation for Medical Education and Research. (2003). Endoscopy nurse career owerview. Erişim: 08.01.2010. http://www.mayo.edu/mshs/endotech-career.html.
Sacischay-Akkadechanunt, T., Saclzi, C., & Jawad, A. (2003). The relationship between nurse staffing and patient outcomes. Journal of Nursing Administration, 33 (9), 478- 485.
Sağlık Bakanlığı. (2008). Görev tanımları. Erişim: 15.12.2009. http://www.bsm.gov.tr/ duyuru/docs/Y_Calismasi.pdf. Sağlık Bakanlığı ve Yüksek Öğretim Kurulu (2008). Türkiye sağlık insangücü durum raporu. (Bakanlık Yayın No:739). Ankara: Uyum Ajans.
T.C. Resmi Gazete. (02.09.2003). Sözleşmeli sağlık personeli atama ve nakil yönetmeliği. (Sayı: 25217), Erişim: 10.01.2010. http://www.saglik.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10 F8892433CFFAAF6AA849816B2EFB2647BE0DD925A83
Spetz, J. (2004). California’s minimum nurse-to-patient ratios. Journal of Nursing Administration, 34 (12), 571-578.
Sullivan, E.J., & Decker, P.J. (2005). Effective Leadership &Management in Nursing. Sixth Edition. Pearson Education, New Jersey, 68, 277-294.
Şener, O. (2005). Türkiye’de 1980 sonrası sağlık politikaları. Kamu Yönetimi Yüksek Lisans Programı Yüksek Lisans Tezi, Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
Tababet ve Şuabat Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun. (14.4.1928). No: 1219. T.C. Resmi Gazete, Sayı: 863. Erişim: 20.12.2009. http://www.Hukuki.net/kanun/1219.13.text.asp.
Tourangeau, A. E., Doran, D. M., McGillis H. L., O'Brien Pallas L., Pringle D., Tu J. V., & Cranley L. A. (2007). Impact of hospital nursing care on 30-day mortality for acute medical patients. Journal of Advanced Nursing, 57 (1), 32-44.
Unruh, L. Y., & Fottler, M. D. (2005). Projections and trends in rn supply: what do they tell us about the nursing shortage?. Policy, Politics & Nursing Practice, 6 (3), 171-182.
Uysal, N. (2002). Bir eğitim ve araştırma hastanesinde hemşire ve ebelerin kadrolama durumunun incelenmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir, Türkiye.
Ülker, S. (1995). Hemşirelikte etkinliğe doğru eylem. Ankara, Aydoğdu Ofset.
Ülker, S., Buldukoğlu, K., Aksayan, S., Atalay, M., Kocaman, G., Oktay, S., ve Pektekin, Ç. (2001). Türkiye'de hemşirelik: temel mesleki eğitim ile insangücüne ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri, Ankara. Erişim:17.12.2009. www.yok.gov.tr/egitim/raporlar/hemsirelik/hemsire.pdf
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği, 17927 Sayılı Resmi Gazete, 13.1.1983. Erişim: 14.01.2010. http://www.saglik.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10 F8892433CFFAAF6AA849816B2EF3268F856B8965D8A
Workforce in Crisis. (2001). Erişim: 19.05.2007. http://www.3state.ga.us/departments/ dch/v4/top/shared/con_dhp/dhp_publications/healthcare_wor kforce_final.pdf).

APA	ÜNAL A, SEREN İNTEPELER Ş (2010). Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. , 23 - 29.
Chicago	ÜNAL Aysun,SEREN İNTEPELER Şeyda Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. (2010): 23 - 29.
MLA	ÜNAL Aysun,SEREN İNTEPELER Şeyda Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. , 2010, ss.23 - 29.
AMA	ÜNAL A,SEREN İNTEPELER Ş Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. . 2010; 23 - 29.
Vancouver	ÜNAL A,SEREN İNTEPELER Ş Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. . 2010; 23 - 29.
IEEE	ÜNAL A,SEREN İNTEPELER Ş "Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi." , ss.23 - 29, 2010.
ISNAD	ÜNAL, Aysun - SEREN İNTEPELER, Şeyda. "Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi". (2010), 23-29.

APA	ÜNAL A, SEREN İNTEPELER Ş (2010). Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(1), 23 - 29.
Chicago	ÜNAL Aysun,SEREN İNTEPELER Şeyda Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 3, no.1 (2010): 23 - 29.
MLA	ÜNAL Aysun,SEREN İNTEPELER Şeyda Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, vol.3, no.1, 2010, ss.23 - 29.
AMA	ÜNAL A,SEREN İNTEPELER Ş Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2010; 3(1): 23 - 29.
Vancouver	ÜNAL A,SEREN İNTEPELER Ş Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2010; 3(1): 23 - 29.
IEEE	ÜNAL A,SEREN İNTEPELER Ş "Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3, ss.23 - 29, 2010.
ISNAD	ÜNAL, Aysun - SEREN İNTEPELER, Şeyda. "Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 3/1 (2010), 23-29.