Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri

Yıl: 2011 Cilt: 9 Sayı: 35 Sayfa Aralığı: 8 - 27 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri

Öz:
Dünyanın pek çok ülkesinde kamusal eğitim çeşitli yollarla ticarileştirilmektedir. Özelleştirme ve ticarileştirmenin bazı biçimleri kamusal sektörlerin şirketvari bir yapıya dönüştürülmesi için özel sektör pratiklerinin, tekniklerinin ve fikirlerinin kamusal sektörlere nakledilmesini; diğer biçimleri de kamusal eğitim hizmetlerinin kar elde etme temeline dayalı olarak özel sektörlere açılmasını ve kamusal eğitimin düzenlenmesi, yönetilmesi ve sunumumda özel sektörün kullanılmasını içermektedir. Aynı zamanda özelleştirme ve ticarileştirme eğilimlerinin bazıları “reform” ve modernleşme” adı altında açıkça yapılırken diğer değişmeler kurumsal sosyal sorumluluk, sponsorluk, yardım, hayırseverlik, araç-gereç promosyonları, ödüller, ve eğitim web siteleri gibi yollarla gizlice gerçekleştirilmektedir.Bu çalışmanın amacı Türkiye kamu eğitiminde örtük olarak gerçekleştirilen ticarileş(tir)me faaliyetlerini örnekleriyle görünür kılmaktır. Gizli ticarileşme faaliyetlerin farkında olmak ve neler olduğunu daha iyi anlayabilmek için çalışmada kurumsal sosyal sorumluk ve sponsorluk yoluyla eğitim programları ve etkinliklerini destekleyen şirketlerin web sitelerinden elde edilen dokümanlar incelenerek bir tartışma yapılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Hidden commercialization in Turksh public education: Corporate social responsibility and its function in commercialization of education

Öz:
In countries around the world forms of commercialization are being inroduced into public education sector using several ways. Some forms of privatization and commercialization involve the transferring of ideas, techniques, methods and practices from private enterprise in order to make the public sectors more business-like. Other forms involve the opening up of public education service to private sector participation on a for profit basis and using the private sector to design, manage or deliver aspects of public education. At the same time some forms of privatization and commercialization tendencies are introduced explicitly into public education system under the "educational reform" or "modernization" and orher changes are introduced un-anonced such as corporate social responsibility, sponsorhip, aids, philanthrophy, equipment promotion, rewards, educational web sites, etc.The purpose of this study is to make visible of trends towads commercialization of Turkish public education by giving examples of the ways of putting commercialization into action. In order to get a better understanding of what is happening and being aware of the un-anonced (hidden) ways of commercialization was discussed using documents and news obtained from the web sites of corporates that support educational programs and activities under the corparate social responsibility and sponsorship .
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aksoy, H. H. (Aralık 2005). Küresel kapitalizmin kamusal eğitime etkileri, abece. Sayı: 232, ss. 2-7.
  • Aktan, C.C. ve Vural İ. Y. (2007). Çok uluslu şirketler ve kurumsal sosyal sorumluluk. Kurumsal Sosyal Sorumluluk. İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk (Editör: Coşkun Can Aktan. IGIAD Yayınları:4 İstanbul http://www.igiad.com/books/kurumsal sosyal sorumluluk.pdf 12 Nisan 2010'da ulaşıldı.
  • Aktan, C.C. ve Börü, D. (2007). Kurumsal sosyal sorumluluk. Kurumsal Sosyal Sorumluluk. İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk (Editör: Coşkun Can Aktan. IGIAD Yayınları:4 İstanbul http://www.igiad.com/books/ kurumsal sosyal sorumluluk.pdf 12 Nisan 2010'da ulaşıldı.
  • Apple, M. W. (2009). Müfredatın ve eğitimin yeniden yapılandırılması/ neo-liberalizm ve yeni-muhafazakarlığın gündemi. Eleştirel Pedagoji Söyleşileri (Türkçesi: Eylem Çağdaş Babaoğlu). Kalkedon Yayıncılık:94.
  • Apple, M. W. (2004). Neoliberalizm ve Eğitim Politikaları Üzerine Eleştirel Yazılar. Eğitim Sen Yayınları.
  • Ateş Böceği Gezici Öğrenim Birimi. (2010). (http://www.kurumsalsosyal. com//tr-TR/akkok-sirketler-grubu/1207 atesbocegi-gezici-ogrenim-birimi.aspx) 11 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • Ball, S. J.; ve Youdell, D. (2008). Hidden privatization in public education. Research Report. Bussels, Education International.
  • Başkaya, F. (2007). Özelleştirme. Kavram Sözlüğü I. Söylem ve Gerçek. (Editör: Fikret Başkaya). 2. Baskı, Özgür Üniversite Kitaplığı:54. Maki Basın Yayın, ss. 423-435.
  • Başkaya, F. (2007). Sivil toplum kuruluşları. Kavram Sözlüğü I. Söylem ve Gerçek. (Editör: Fikret Başkaya). 2. Baskı, Özgür Üniversite Kitaplığı:54. Maki Basın Yayın, ss. 535-547.
  • Bayraktar. A. (2010, Mayıs, 18). Bakanlık önlüğü kaldırıyor, üreticiler tepkili. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=985198&title=bakanlik-onlugu-kaldirivor-ureticiler-tepkili 18 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • Çelik, A. (2007). Şirketlerin sosyal sorumlulukları. Kurumsal Sosyal Sorumluluk. İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk (Editör: Coşkun Can Aktan. IGIAD Yayınları:4 Istanbul http://www.igiad.com/books/ kurumsal sosyal sorumluluk.pdf 12 Nisan 2010'da ulaşıldı.
  • Düşünce Gücü Projesi, (2010) (http://www.kurumsalsosyal.eom//tr-TR/ akbank/161 dusunce-gucu-projesi.aspx 13 Nisan 2010'da ulaşıldı.
  • Friedman, M. (1970, September, 13), "The Social Responsibility of Business is to Increase its Profits", The New York Times Magazine, http:// www.colorado.edu/studentgroups/libertarians/issues/friedman-soc-resp-business.html 23 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • GAO. (2000). Public education: Commercial activities in schools. (GAOI HEHS-00-156). Washington, DC.
  • Hatcher, R. (2005). Business sponsorship of schools: For-profit takeover or agents of neoliberal change. 5th November 2005, Birmingham, http:// www.flowideas.co.uk/?page=articles&sub=Business%20Sponsorship%20 of%20Schools 12 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • Hatcher, R. (2006). Privatization and sponsorship: the re-agenting of the school system in England. Journal of Educational Policy. Vol.21, No.5, pp. 599-619.
  • Hill, D. (2007). Critical teacher education, new labour, and the global Project of neoliberal capital. Policy Futures in Education, Vol. 5, No, 2, pp. 204225.
  • Hirrt, N. (2004). The three axes of school merchandization. European Educational Research Journal. Vol. 3 (2). pp. 442-453.
  • Hirrt, N. (2007). What is common between 'business in schools' and education business ? European Educational Research Journal, Vol.6, No.l,pp.ll5-121
  • McLaren, P.; ve Jaramillo, N. (2009). Pedagoji ve Praksis. (Türkçesi: Kemal İnal ve Kadir Asan). Kalkedon Yayıncılık:80
  • MEB. (2008). Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri. Sponsorluk. (MEGEP (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi). http://megep.meb.gov.tr/mte program modul/modul pdf/342PR0017.pdf 12 Nisan 2010'da ulaşıldı.
  • MEB ve Algida Max'tan kampanya. (2010). (http://www.tumgazeteler. com/?a=5063239) 22 Mart 2010'da ulaşıldı.
  • Meslek Lisesi Memleket Meselesi (2010). (http://www. mesleklisesimemleketmeselesi.com/ tr-TRA 22 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • Molnar, A.(2002). Fifth Annual Report on Commercialism in Schools I The Corporate Branding of Our Schools. Commercialism in Education Research Unit, Education Policy Studies Laboratory, Arizona State University, Tempe. http://www.asu.edu/educ/epsl/CERU/Documents/CERU-0210-09-RW.doc 6 Haziran 2010'da ulaşıldı.
  • Molnar, A., Koski, W.S., ve Boninger, F. (2010). Policy and Statutory Responses to Advertising and Marketing in Schools. Boulder and Tempe: Education and the Public Interest Center & Commercialism in Education Research Unit, http://epicpolicy.org/publication/policy-and-statutory. 6 Haziran 2010'da ulaşıldı.
  • Murphy. J. (1996). The privatization of schooling: Problems and possibilities. CorwinPress, Inc. U.S.A.
  • Okul Heyecanı Kipa'da Başlıyor. (2010). http:// tesco. kipa. com.tr/images/ basin/BasinBultenleri/2007/AGUSTOS2007-QKULHEYECANIK%C4% BOPADABASLIYOR. pdf 11 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • Okul Öncesi Eğitime IBM'den Destek. (2010). (http://www.kurumsalsosyal. com//tr-TR/ibm/309 okul-oncesi-egitime-ibmden-destek.aspx 6 Nisan 2010'da ulaşıldı.
  • Öğretme'nin Sınırı Yok Projesi. (2010). http://www.ogretmeninsiniriyok. com/ 6 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • Rikowski, G. (2005, October 19). Habituation of the nation. School sponsors as precursors to the Big Bang. London, http://www.flowideas.co.uk/7page =articles&sub=Habituation%20of%20the%20Nation) 12 Mayıs 2010'da ulaşıldı
  • Sayılan, F. (2007). Küreselleşme ve eğitimdeki değişim. (Yay. Haz Ebru Oğuz&Ayfer Yakar). Küreselleşme ve Eğitim. (59- 81). Ankara: Dipnot Yayınları.
  • Yolcu, H. (Ocak 2010). Neo-liberalizm ve eğitim politikası. Bilim ve Gelecek. Sayı:71, ss. 45-51.
  • Tuncay, E. (2006, Eylül 9). Sosyal sorumluluk projeleri hem topluma yarıyor hem de şirketlere. Referans Gazetesi, http://www.referansgazetesi.com/ haber.aspx?HBR KOD=5Q195&ForArsiv=l 25 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • Türktelekom (2008, Eylül 12). Okullar yeni öğretim yılına "Vitamin" ile başlıyor. http://www.turktelekom.com.tr/tt/portal/Guncel/Detay/Okullar-yeni-ogretim-yilina-Vitamin-ile-basliyor 11 Mayıs 2010'da ulaşıldı.
  • Ünal, I. (2005). Öğretmen imgesinde neoliberal dönüşüm. Eğitim Bilim Toplum. Cilt:3, Sayı:ll.
APA AKSOY N (2011). Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. , 8 - 27.
Chicago AKSOY Naciye Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. (2011): 8 - 27.
MLA AKSOY Naciye Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. , 2011, ss.8 - 27.
AMA AKSOY N Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. . 2011; 8 - 27.
Vancouver AKSOY N Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. . 2011; 8 - 27.
IEEE AKSOY N "Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri." , ss.8 - 27, 2011.
ISNAD AKSOY, Naciye. "Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri". (2011), 8-27.
APA AKSOY N (2011). Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. Eğitim Bilim Toplum, 9(35), 8 - 27.
Chicago AKSOY Naciye Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. Eğitim Bilim Toplum 9, no.35 (2011): 8 - 27.
MLA AKSOY Naciye Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. Eğitim Bilim Toplum, vol.9, no.35, 2011, ss.8 - 27.
AMA AKSOY N Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. Eğitim Bilim Toplum. 2011; 9(35): 8 - 27.
Vancouver AKSOY N Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri. Eğitim Bilim Toplum. 2011; 9(35): 8 - 27.
IEEE AKSOY N "Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri." Eğitim Bilim Toplum, 9, ss.8 - 27, 2011.
ISNAD AKSOY, Naciye. "Türkiye kamu eğitiminde gizli ticarileşme: Kurumsal sosyal sorumluluğun işleyiş biçimleri ve eğitimi ticarileştirme işlevleri". Eğitim Bilim Toplum 9/35 (2011), 8-27.