Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi

KİTİŞ, YETER; Bilgili, Naile; AYAZ ALKAYA, SULTAN

Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi

Naile BİLGİLİ, (Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye)

Yeter KİTİŞ, (Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye)

SULTAN AYAZ ALKAYA (Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

26 3

Yıl: 2012 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 81 - 88 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi

Öz:

Giriş: Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya toplam 428 yaşlı katılmıştır. Araştırma verileri, Yalnızlık Ölçeğ i (UCLA-LS) ve Pittsburgh Uyku Kalitesi ‹ndeksi (PUK‹) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tek yönlü varyans analizi, t test ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Yaşlılarda yalnızlık puan ortalaması 41,87±8,43 olup, huzurevinde yaşayanların yalnı zlık puan ortalaması daha yüksektir. Yaş, öğrenim durumu, çocuk sahibi olma, ziyaretçi gelme durumu ile yalnızlık puan ortalaması arasında ilişki anlamlıdır (p<0.05). Uyku kalitesi puan ortalaması 6.21±3.33 olup, öğrenim durumu, gelir durumu, çocuk sahibi olma, kronik hastalık varlığı ziyaretçi gelmesi ve huzurevinde kalma süresi uyku kalitesi ile ilişkilidir (p<0.05). Yalnızlık puan ortalaması ve uyku kalitesi puanı arasında zayıf pozitif korelasyon saptanmıştır (r=0.298; p=0.001). Sonuç: Yaşlı bireylerde yalnızlık ve uyku problemleri yaygındır. Yaşlı bireylerin yaşam kalitesinin ve sağlık durumlarının daha iyi hale getirilmesi için sağlık çalışanlarının bu sorunları değerlendirmeleri ve bunları azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmaları önerilebilir.

Anahtar Kelime: Uyku Yaşlı Yalnızlık

Konular: Cerrahi

Assessment of loneliness, quality of sleep and affecting factors in elders

Öz:

Introduction: Assessment of loneliness, quality of sleep and affecting factors in elders. Materials and Method: A total of 428 elders were included in the research. The research data were collected using the loneliness scale (UCLA-LS) and Pittsburgh sleep quality index (PSQI). One-way analysis of variance, t test and Pearson analysis of correlation were used to evaluate the data. Results: The average loneliness score was 41.87±8.43. The average loneliness score of those living in the nursing home was higher than that of those living in the home environment. The relationship between the average loneliness score and age, educational background, childbearing, and the number of visitors were significant (p<0.05). The average sleep quality score was 6.21±3.33. Educational background, income status, childbearing, having a chronic disease, number of visitors, and duration of residence in the nursing home were found to affect the quality of sleep (p<0.05). A slightly positive relationship (r=0.298; p=0.001) was observed between the average loneliness score and the quality of sleep score. Conclusion: Loneliness and sleep problems are common among elders. In order to improve their quality of life and health status, health care providers should recognize and take necessary actions to alleviate these problems.

Anahtar Kelime: Loneliness Sleep Aged

Konular: Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Ponizovsky AM, Ritsner MS. Patterns of loneliness in an immigrant population Comprehensive Psychiatry 2004;45(5):408-14. (PMID:15332205).
2. Kamel NS, Gammack JK. Insomnia in the elderly: Cause,approachand treatment. The American Journal of Medicine 2006;119(6):463-9. (PMID: 16750956).
3. Paul C, Ayis S, Ebrahim S. Psychological distress, loneliness and disability in old age. Psychology Health and Medicine 2006;11(2):221-32. (PMID: 17129910).
4. Routasalo PE, Savikko N, Tilvis RS, Strandberg TE, Pitkala KH. Social contacts and their relationship to loneliness among aged people; a population-based study. Gerontology 2006;52(3):181-7. (PMID: 16645299).
5. Malakouti SK, Foroughan M, Nojomi M, Ghalebandi MF, Zandi T. Sleep patterns, sleep disturbances and sleepiness in retired Iranian elders. Int J Geriatr Psychiatry 2009;24:1201- 8. (PMID: 19343736).
6. Foley D, Ancoli-Israel S, Britz P, Walsh J. Sleep disturbances and chronic disease in older adults results of the 2003 National Sleep Foundation Sleep in America Survey. Journal of Psychosomatic Research 2004;56:497-502. (PMID: 15172205).
7. Jakobsson U, Hallberg IR. Loneliness, fear, and quality of life among elderly in Sweden: a gender perspective. Aging Clinical and Experimental Research 2005;17(6):494-501. (PMID: 16485868).
8. Victor CD, Scambler SJ, Bowling A, Bondt J. The prevalence of and risk factors for loneliness in later life: a survey of older people in Great Britain. Ageing Soc 2005;25:357-75.
9. Khorshid L, Eşer İ, Zaybak A, Yapucu Ü, Arslan GG, Çınar Ş. Huzurevinde kalan yaşlıların yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2004;7(1):45-50.
10. Ünal G, Bilge A. İleri yaş grubunda yalnızlık, depresyon ve kognitif fonksiyonların incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2005;8(2):89-93.
11. Bhatia SPS, Swami HM, Thakur JS, Bhatia V. A study of health problems and loneliness among the elderly in Chandigarh. Indian Journal of Community Medicine 2007;32(4):255-8.
12. Liu LJ, Guo Q. Loneliness and health-related quality of life for the empty nest elderly in the rural area of a mountainous county in China. Qual Life Res 2007;16:1275-80. (PMID: 17703375).
13. Luanaigh CO, Lawlor BA. Loneliness and the health of older people. Int J Geriatr Psychiatry 2008;23:1213-21. (PMID: 18537197).
14. Cacioppo JT, Hawkley LC, Bernston GG, et al. Do lonely days invade the nights? Potential social modulation of sleep efficiency. Psychol Sci 2002;13(4):384-7. (PMID: 12137144).
15. Cacioppo JT, Hawkley LC, Crawford E, et al. Loneliness and health: potential mechanisms. Psychosom Med 2002;64:207–417. (PMID: 12021415).
16. Cacioppo JT, Hughes ME, Waite LJ, et al. Loneliness as a specific risk factor for depressive symptoms: Cross-sectional and longitudinal analyses. Psychol Aging 2006;21(1):140-51. (PMID: 16594799).
17. Steptoe A, Owen N, Kunz-Ebrecht SR, Brydon L. Loneliness and neuroendocrine, cardiovascular,and inflammatory stres responses in middle-aged men and women. Psychoneuroendocrinol 2004;29:593–611. (PMID: 15041083).
18. Walsh JK. Clinical and socioeconomic correlates of insomnia. J Clin Psychiatry 2004;65 (Suppl 8): 13-19. (PMID: 15153063).
19. Schubert CR, Cruickshanks KJ, Dalton DS, et al. Prevalence of sleepproblems and quality of life in an older population. Sleep 2002;25:889-93. (PMID: 12489896).
20- Baber SI, Enright PL, Boyle P, et al. Sleep disturbances and their correlates in elderly Japanese American men residing in Hawaii. J Gerontology A Biol Sci Med Sci 2000;55A:M406- M411. (PMID: 10898258).
21. Sukying C, Bhokakul V, Udomsubpayakul U. An epidemiological study on insomnia in an elderly Thai population. J Med Assoc Thai 2003; 86: 316-324. (PMID: 12757075).
22. Fetveit A, Bjorvatn B. Sleep disturbances among nursing home residents. Int J Geriatr Psychiatry 2002;17(7):604-9. (PMID: 12112156).
23. Alessi CA, Schnelle JF. Approach to sleep disorders in the nursing home setting. Sleep Medicine Reviews 2000;4(1):45–56. (PMID: 12531160).
24. Williams JR. Gerontologic nurse practitioner care guidelines: sleep management in elderly. Geriat Nurs 2004;25(5):310-2. (PMID: 15486553).
25. Demir A. UCLA yalnızlık ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989;7(23):14-28.
26. Ağargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996;7(2):107-15.
27. Pierce LL, Wilkinson LK, Anderson J. Analysis of the concept of aloneness. As applied to older women being treated for depression. J Gerontol Nurs 2003;29(7):20-5. (PMID:12874936).
28. Savikko N, Routasalo P, Tilvis RS, et al. Predictors and subjective causes of loneliness in an aged population. Arch Gerontol Geriatr 2005; 41: 223-233. (PMID: 15908025).
29. Fadıloğlu Ç, İlkbay Y, Yıldırım Kuzeyli Y. Huzurevinde kalan yaşlılarda uyku kalitesi. Türkish Journal of Geriatrics 2006;9(3):165-9.
30. Martin JL, Webber AP, Alam T, Harker JO, Josephson KR, Alessi C. Daytime sleeping, sleep disturbance, and circadian rhythms in the nursing home. 2006;14(2):121-9. (PMID: 16473976).
31. Wolkove N, Elkholy O, Baltzan M, Palayew M. Sleep and aging: Sleep disorders commonly found in older people. CMAJ 2007;176:1299-1304. (PMID: 17452665).

APA	Bilgili N, KİTİŞ Y, AYAZ ALKAYA S (2012). Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. , 81 - 88.
Chicago	Bilgili Naile,KİTİŞ YETER,AYAZ ALKAYA SULTAN Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. (2012): 81 - 88.
MLA	Bilgili Naile,KİTİŞ YETER,AYAZ ALKAYA SULTAN Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. , 2012, ss.81 - 88.
AMA	Bilgili N,KİTİŞ Y,AYAZ ALKAYA S Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. . 2012; 81 - 88.
Vancouver	Bilgili N,KİTİŞ Y,AYAZ ALKAYA S Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. . 2012; 81 - 88.
IEEE	Bilgili N,KİTİŞ Y,AYAZ ALKAYA S "Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi." , ss.81 - 88, 2012.
ISNAD	Bilgili, Naile vd. "Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi". (2012), 81-88.

APA	Bilgili N, KİTİŞ Y, AYAZ ALKAYA S (2012). Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi, 15(1), 81 - 88.
Chicago	Bilgili Naile,KİTİŞ YETER,AYAZ ALKAYA SULTAN Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi 15, no.1 (2012): 81 - 88.
MLA	Bilgili Naile,KİTİŞ YETER,AYAZ ALKAYA SULTAN Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi, vol.15, no.1, 2012, ss.81 - 88.
AMA	Bilgili N,KİTİŞ Y,AYAZ ALKAYA S Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi. 2012; 15(1): 81 - 88.
Vancouver	Bilgili N,KİTİŞ Y,AYAZ ALKAYA S Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi. 2012; 15(1): 81 - 88.
IEEE	Bilgili N,KİTİŞ Y,AYAZ ALKAYA S "Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi." Türk Geriatri Dergisi, 15, ss.81 - 88, 2012.
ISNAD	Bilgili, Naile vd. "Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktorlerin değerlendirilmesi". Türk Geriatri Dergisi 15/1 (2012), 81-88.