Yıl: 2012 Cilt: 11 Sayı: 21 Sayfa Aralığı: 527 - 538 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme

Öz:
Eski Yunanca’da işaret, gösterge anlamına gelen semeion kökünden türeyen gösterge kavramı, kendi dışında bir şeyi temsil eden ve temsil ettiği şeyin yerini alabilecek nitelikte olan her türlü olgu, nesne ve biçim anlamına gelmektedir. Göstergeleri ve onların çalışma biçimlerini inceleyen göstergebilim; terimi oluşturan “gösterge” ve “bilim” kavramlarının anlamsal toplamının ötesinde bu bilim dalının içerdiği farklı kuramsal yaklaşımlara dikkat çekmektedir. Gösterge kavramının çıkış noktası eski çağlara dek uzansa da, bir bilim dalı olarak göstergebilimin gelişmesi 20. yüzyılda gerçekleşmiştir. Yüzyılın ilk yarısında dilbilimci Ferdinand de Saussure’ün çalışmalarında dilbilimsel alandan hareketle öngörülen göstergebilim, zamanla bağımsız bir alan olarak ilerlemiş, 60’lı yıllardan sonra özellikle Fransa’da, Barthes ve Greimas gibi kuramcıların çalışmalarıyla, gündelik yaşamdan modaya, görsel sanatlardan müziğe uzanan bir yelpazede, çeşitli disiplinlerle çakışmıştır. Göstergebilim, bir bilim dalı olarak ilerleyen çizgisinde, sinema çalışmalarında da hem kuramsal görüşlerin ortaya atılmasıyla hem de bir çözümleme yöntemi olarak uygulanmasıyla gündeme gelmiştir. Bu bilgiler ışığında bu çalışmada, sinema göstergebiliminde öne çıkan kuramsal yaklaşımlar (Metz, Wollen ve Eco) irdelenmekte; iki disiplinin birbirine etkileri tartışılmaktadır.
Anahtar Kelime:

An essay on the relation between semiotics and cinema

Öz:
The concept of sign, derived from the ancient Greek word semeion, indicates all kind of facts, objects and forms that represent and substitute something different than itself. Semiotics, that means “the science of sign”, proves also the existence of different theoretical approaches to this science. Although the concept of sign emerges since the very old times, the Semiotics, as a science, make its progress during the $20^{th}$ century. In the first half of the century linguist Ferdinand de Saussure has considered the Semiotics as part of linguistic. Later on the Semiotics became an independent discipline and after the sixties – in light of Barthes and Greimas works – it has influenced too many other disciplines such as fashion, visual arts, music and even the daily life itself. The Semiotics has also intersected with the cinema. Appearance of new theories and using the Semiotics as a new method of analyzing were the key elements of such intersection. In this essay we are analyzing the main theoretical approaches on semiotics of cinema (Metz, Wollen and Eco) and discussing the mutual influence of cinema and Semiotics.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Andrew, J. D., (2010), Büyük Sinema Kuramları, çev. Zahit Atam, İstanbul, Doruk.
  • Barthes, R., (2009), Göstergebilimsel Serüven, 5. baskı, çev. Mehmet Rifat, Sema Rifat, İstanbul, YKY.
  • Berger, A.A., (1993), Kitle İletişiminde Çözümleme Yöntemleri, çev. Murat Barkan ve diğerleri, ed. Nazmi Ulutak, Aslı Tunç, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi.
  • Büker, S., (1985/a), Sinemada Anlam Yaratma, Eskişehir, Milliyet.
  • Büker, S., (1985/b), Sinema Dili Üzerine Yazılar, Ankara, Dost.
  • Eco, U., (1979), A Theory of Semiotics, Bloomington, Indiana University Press.
  • Eco, U., (2000), Açık Yapıt, çev. Nilüfer Uğur Dalay, İstanbul, Can.
  • Eco, U., (1985), “Sinemanın Göstergebilime Katkısı Üzerine”, Büker, S., Onaran, O., (der.), Sinema Kuramları, (263-280), Ankara, Dost.
  • Erkman-Akerson, F., (2005), Göstergebilime Giriş, İstanbul, Multilingual.
  • Fiske, J., (1996), İletişim Çalışmalarına Giriş, çev. Süleyman İrvan, Ankara, ARK.
  • Harman, G., (1985), “Göstergebilim ve Sinema: Metz ve Wollen”, Büker, S., Onaran, O., (der.), Sinema Kuramları, (249-262), Ankara, Dost.
  • Metz, C., (1979), “Some Points in The Semiotics of The Cinema”, Gerald Mast&Marshall Cohen (ed.), Film Theory and Criticism, (169-183), New York, Oxford, Oxford University Press.
  • Metz, C., (1985/a), “Sinema Dil Dizgesi”nden Sinema Diline”, Büker, S., Onaran, O., (der.), Sinema Kuramları, (211-220), Ankara, Dost.
  • Metz, C., (1985/b), “Sinematografik Dil Kavramı Üzerine”, Büker, S., Onaran, O., (der.), Sinema Kuramları, (221-231), Ankara, Dost.
  • Rifat, M., (1998), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları 1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler, İstanbul, YKY.
  • Rifat, M., (2007), Homo Semioticus ve Genel Göstergebilim Sorunları, İstanbul, YKY.
  • Saussure, F. de, (1998), Genel Dilbilim Dersleri, çev. Berke Vardar, İstanbul, Multilingual.
  • Wollen, P., (2004), Sinemada Göstergeler ve Anlam, 2. Basım, çev. Zafer Aracagök, Bülent Doğan, İstanbul, Metis.
  • Yücel, T., (2001), “Genel Göstergebilim”, Onat, E., Yıldırım, S., Ö., (haz.), Göstergebilim Tartışmaları, (9-14), İstanbul, Multilingual. asivas@iticu.edu.tr
APA SİVAS Â (2012). Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. , 527 - 538.
Chicago SİVAS Âlâ Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. (2012): 527 - 538.
MLA SİVAS Âlâ Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. , 2012, ss.527 - 538.
AMA SİVAS Â Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. . 2012; 527 - 538.
Vancouver SİVAS Â Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. . 2012; 527 - 538.
IEEE SİVAS Â "Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme." , ss.527 - 538, 2012.
ISNAD SİVAS, Âlâ. "Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme". (2012), 527-538.
APA SİVAS Â (2012). Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 527 - 538.
Chicago SİVAS Âlâ Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11, no.21 (2012): 527 - 538.
MLA SİVAS Âlâ Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.11, no.21, 2012, ss.527 - 538.
AMA SİVAS Â Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 11(21): 527 - 538.
Vancouver SİVAS Â Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 11(21): 527 - 538.
IEEE SİVAS Â "Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme." Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, ss.527 - 538, 2012.
ISNAD SİVAS, Âlâ. "Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme". Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11/21 (2012), 527-538.