Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri

ALEMDAR, Süleyman; ALİŞARLI, MUSTAFA; KAHRAMAN, Tahir; AĞAOĞLU, Sema

Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri

Tahir KAHRAMAN, (Pendik Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü, Farmakoloji ve Veteriner, İlaç Kalıntıları Laboratuvarları, İstanbul,Türkiye)

Süleyman ALEMDAR, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı, Van, Türkiye)

Mustafa ALİŞARLI, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü, Samsun,Türkiye)

Sema AĞAOĞLU (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı, Van, Türkiye)

Eurasian Journal of Veterinary Sciences

10 0

Yıl: 2012 Cilt: 28 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 164 - 171 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri

Öz:

Amaç: Bu çalışma, Bitlis ili içme sularının bazı ağır metal düzeylerini belirlemek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde il merkezi ve ilçelerdeki depo ve musluk sularından alınan toplam 164 örnek materyal olarak kullanıldı. Element analizleri (Fe, Mn, Cu, Zn, Cd, Ni, Pb ve Co) alevli atomik absorbsiyon spektrofotometresinde yapıldı. Bulgular: Analiz sonuçlarına göre ortalama Fe (6.67 μg/L), Mn (3.88 μg/L), Cu (7.52 μg/L), Zn (28.2 μg/L) ve Cd (2.58 μg/L) düzeyleri içme suyu standartlarında bildirilen kriterlere uygun bulundu. Ancak, ortalama Pb (ilkbahar: 68.4 μg/L; sonbahar: 47.0 μg/L) ve Co (ilkbahar: 44.2 μg/L; sonbahar: 11.9 μg/L) düzeyleri her iki mevsimde, Ni düzeyi ise sadece ilkbahar (40.1 μg/L) mevsiminde standart değerlerin üstünde tespit edildi. İncelenen örneklerde Fe, Zn, Cd, Ni, Pb ve Co düzeyleri üzerine mevsimin etkisi istatistiksel olarak önemli bulundu (p<0.05). Öneri: Bölgenin genel durumu ve araştırma bulguları dikkate alındığında, mevcut su kaynaklarının korunması ve içme suyu başta olmak üzere su kalite analizlerinin rutin olarak yapılması toplum sağlığı açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelime: su kaynakları ağır metaller içme suyu Bitlis Türkiye su kirliliği

Konular: Su Kaynakları Halk ve Çevre Sağlığı Genel ve Dahili Tıp Çevre Mühendisliği

Heavy metal levels of drinking water in Bitlis province.

Öz:

Aim: This study was conducted to detect some heavy metal levels of drinking water in Bitlis city. Materials and Methods: A total of 164 water samples, collected from the tank and tap water of Bitlis and its provinces in autumn and spring were used as material. Element analysis (Fe, Mn, Cu, Zn, Cd, Ni, Pb and Co) was performed by flame atomic absorption spectrophotometer. Results: According to the results, the mean levels of Fe (6.67 μg/L), Mn (3.88 μg/L), Cu (7.52 μg/L), Zn (28.2 μg/L) and Cd (2.58 μg/L) were found to be in conformity with the drinking water standards. However, the mean levels of Pb (spring: 68.4 μg/L; autumn: 47.0 μg/L) and Co (spring: 44.2 μg/L; autumn: 11.9 μg/L) in both seasons, and Ni levels only in spring (40.1 μg/L) were higher than the related regulations. The effects of season on Fe, Zn, Cd, Ni, Pb and Co levels were found statistically significant (p<0.05). Conclusion: Considering the overall situation of the region and research findings, it is very important to the protection of existing water sources and routinely run water quality analysis, especially in drinking water in terms of public health.

Anahtar Kelime: Turkey water pollution water resources heavy metals drinking water Bitlis

Konular: Su Kaynakları Halk ve Çevre Sağlığı Genel ve Dahili Tıp Çevre Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alaş A, Çil OHŞ, 2002. Aksaray iline içme suyu sağlayan bazı kaynaklarda su kalite parametrelerinin incelenmesi. Ekoloji, 11, 40-44.
Alemdar S, Ağaoğlu S, Alişarlı M, Dede S, 2007. Van bölgesi su kaynaklarında ağır metal kirlilik düzeyleri. Eurasian J Vet Sci, 23,19-29.
Anonim 1995a. Türkiye’nin Çevre Sorunları’95. Türkiye Çevre Vakfı Yayını, Önder Matbaası, Ankara.
Anonim 1995b. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. 19th edition, American Public Health Association, APHA AWWAQWEF, Washington.
Anonim 2000. Official Methods of Analysis of AOAC International. Ed; Horwitz W, 17th edition, AOAC International, Gaithersburg, MD, USA.
Anonim 2004a. Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sağlık İstatistikleri. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
Anonim 2004b. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. TC Çevre ve Orman Bakanlığı, Resmi Gazete, Tarih: 31.12.2004, Sayı: 25687, Ankara.
Anonim 2005. Sular-İnsani Tüketim Amaçlı Sular. TS 266/ Nisan 2005, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Anonim 2006. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik. TC Sağlık Bakanlığı, Resmi Gazete, Tarih: 15.09.2006, Sayı: 26290, Ankara.
Anonim 2008. Bitlis İli Tarım Master Planı. http://sgb.tarim. gov.tr/Proje_ Yonetimi/Master_planlari/master_planlari. htm, Erişim Tarihi: 06.05.2008.
Anonim 2009. Ağır Metaller. http://www.food-info.net/tr/ metal/intro.htm, Erişim Tarihi: 16.04.2009.
Atay D, Pulatsü S, 2000. Su Kirlenmesi ve Kontrolü. Ankara Üniv Zir Fak, Su Ürünleri Yayın No. 1513, Ankara.
Bakaç M, Kumru MN, 2000. Menemen (İzmir) ovası su ve topraklarında radyoaktivite araştırması ve ağır metal kirliliği. Ekoloji, 9, 26-30.
Baysal A, 1999. Beslenme. 8. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara. Bulut VN, Tüfekçi M, 2005. Trabzon (Maçka) Kalyan akarsuyunun su kalitesinin incelenmesi, in: Ulusal Su Günleri Sempozyumu, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, s: 377-384.
Ceylan A, 2005. İklim etkisi ve su kaynaklarından verimli yararlanma yöntemleri, in: 22 Mart Dünya Su Günü Paneli-İklim Değişikliğinin Su ve Enerji Kaynaklarımıza Etkisi, Ed; Şen Z, Su Vakfı, İstanbul, s: 84-94.
Çelebi H, Utlu F, Peker İ, 1997. Murat nehrinin hidrojeokimyasal özellikleri. Ekoloji, 28, 14-20.
Demirer MA, 1992. Su Hijyeni. Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi AD, Ankara.
EC (European Communities) 1998. Directive on the Quality of Water Intended for Human Consumption (98/83/ EC), EEC Directive, Official Journal of European Communities, No. L330/32 (November 1998) Commission of the European Communities, Brussels.
Egemen Ö, Sunlu U, 1999. Su Kalitesi. Ege Üniv Su Ürünleri Fak, Yayın No. 14, İzmir.
Ekin S, Bildik A, 1997. Van merkez ve çevresindeki sularda bazı ağır metal düzeylerinin araştırılması. Yüzüncü Yıl Üniv Sağ Bil Derg, 3, 58-63.
EPA (Environmental Protection Agency) 2003. National Primary Drinking Water Standards. EPA 816-F-03-016, Washington, USA.
Greathouse DG, Craun GF, 1978. Cardiovascular disease study - occurrence of inorganics in household tap water and relationships to cardiovascular mortality rates, in: Proceedings of the 12th Annual Conference on Trace Substances in Environmental Health, Ed; Hemphill DD, MO, University of Missouri, Columbia, pp: 31-39.
Güneş K, Ünver İ, 2008. Quality parameters of suface waters in Sakarya delta. Su Ürünleri Müh Der Derg, 32, 17-21.
Kara C, Çömlekçioğlu U, 2004. Karaçay (Kahramanmaraş)’ın kirliliğinin biyolojik ve fiziko-kimyasal parametrelerle incelenmesi. KSÜ Fen ve Müh Derg, 7, 1-7.
Kayar VN, Çelik A, 2003. Gediz nehri kimi kirlilik parametrelerinin tayini ve su kalitesinin belirlenmesi. Ekoloji, 12, 17-22.
Kılıç AM, 2003. Tuz Göl’ünde ortaya çıkan kirlenme ve kimyasal açıdan göl suyunun incelenmesi, in: V. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, 01-04 Ekim 2003, Ankara, s: 584-592.
Kır İ, Özan ST, Tuncay Y, 2007. Kovada Gölü’nün su ve sedimentlerindeki bazı ağır metallerin mevsimsel değişimi. EÜ Su Ürünleri Derg, 24, 155-158.
Kimiran A, Çotuk A, Çotuk Y, 2004. İstanbul kıyı sularında eser element konsantrasyonu ile indikatör bakteri üremesi arasındaki ilişki. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Derg, 2, 10.
Köleli N, Kantar Ç, 2005. Fosfat kayası, fosforik asit ve fosforlu gübrelerdeki toksik ağır metal (Cd, Pb, Ni, As) konsantrasyonu. Ekoloji, 14, 1-5.
Kumbur H, Vural N, 1989. Berdan çayının metal ve deterjan kirliliğinin araştırılması. Gazi Üniv Müh Mim Fak Derg, 4, 25-41.
Monsour SA, Sidky MM, 2002. Ecotoxicological studies. 3. Heavy metals contaminating water and fish from fayoum governorate, Egypt. Food Chemistry, 78, 15-22.
Munsuz N, Ünver İ, 1995. Su Kalitesi. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No. 1389, Ankara.
Saldamlı İ, Sağlam F, 1998. Vitaminler ve mineraller, in: Gıda Kimyası, Ed; Saldamlı İ, Hacettepe Üniversitesi Basımevi, Ankara, s: 337-398.
SAS 1998. User’s Guide Statistics. Ed; Carry NC, SAS Institue Inc, USA. Eurasian J Vet Sci, 2012, 28, 3, 164-171
Şanlı Y, 1995. Metaller ve diğer inorganik maddeler, in: Veteriner Klinik Toksikoloji, Ed; Kaya S, Medisan Yayınevi, Ankara, s: 61-128.
Taş B, 2006. Derbent baraj gölü (Samsun) su kalitesinin incelenmesi. Ekoloji, 15, 6-15.
Tayar M, Korkmaz NH, 2007. Beslenme & Sağlıklı Yaşam. 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım Ltd, Ankara.
Tekin AO, Aydın A, 1998. İçme suları ile taşınan ağır metal kirliliği ve guatrla ilişkisinin belirlenmesi. Ekoloji, 7, 10- 13.
Toroğlu E, Toroğlu S, Alaeddinoğlu F, 2006. Aksu çayında (Kahramanmaraş) akarsu kirliliği. Coğrafi Bil Derg, 4, 93-103.
WHO (World Health Organization) 2006a. Guidelines for Drinking-water Quality. 3rd edition, volume 1, Incorporating First Addendum, Recommendations, World Health Organization, Switzerland.
WHO (World Health Organization) 2006b. Cobalt and Inorganic Cobalt Compounds. Concise International Chemical Assessment Document, No 69, World Health Organization, Switzerland.
WMO (World Meteorological Organization) 1992. Monitoring, Assessment and Combat of Drought and Desertificstion, WMO/TD-No.505, Geneva.
Yücel E, Doğan F, Öztürk M, 1995. Porsuk çayında ağır metal kirlilik düzeyleri ve halk sağlığı ilişkisi. Ekoloji, 17, 29-32.

APA	KAHRAMAN T, ALEMDAR S, ALİŞARLI M, AĞAOĞLU S (2012). Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. , 164 - 171.
Chicago	KAHRAMAN Tahir,ALEMDAR Süleyman,ALİŞARLI MUSTAFA,AĞAOĞLU Sema Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. (2012): 164 - 171.
MLA	KAHRAMAN Tahir,ALEMDAR Süleyman,ALİŞARLI MUSTAFA,AĞAOĞLU Sema Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. , 2012, ss.164 - 171.
AMA	KAHRAMAN T,ALEMDAR S,ALİŞARLI M,AĞAOĞLU S Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. . 2012; 164 - 171.
Vancouver	KAHRAMAN T,ALEMDAR S,ALİŞARLI M,AĞAOĞLU S Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. . 2012; 164 - 171.
IEEE	KAHRAMAN T,ALEMDAR S,ALİŞARLI M,AĞAOĞLU S "Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri." , ss.164 - 171, 2012.
ISNAD	KAHRAMAN, Tahir vd. "Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri". (2012), 164-171.

APA	KAHRAMAN T, ALEMDAR S, ALİŞARLI M, AĞAOĞLU S (2012). Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 28(3), 164 - 171.
Chicago	KAHRAMAN Tahir,ALEMDAR Süleyman,ALİŞARLI MUSTAFA,AĞAOĞLU Sema Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. Eurasian Journal of Veterinary Sciences 28, no.3 (2012): 164 - 171.
MLA	KAHRAMAN Tahir,ALEMDAR Süleyman,ALİŞARLI MUSTAFA,AĞAOĞLU Sema Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, vol.28, no.3, 2012, ss.164 - 171.
AMA	KAHRAMAN T,ALEMDAR S,ALİŞARLI M,AĞAOĞLU S Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. Eurasian Journal of Veterinary Sciences. 2012; 28(3): 164 - 171.
Vancouver	KAHRAMAN T,ALEMDAR S,ALİŞARLI M,AĞAOĞLU S Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri. Eurasian Journal of Veterinary Sciences. 2012; 28(3): 164 - 171.
IEEE	KAHRAMAN T,ALEMDAR S,ALİŞARLI M,AĞAOĞLU S "Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri." Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 28, ss.164 - 171, 2012.
ISNAD	KAHRAMAN, Tahir vd. "Bitlis ili içme sularında ağır metal düzeyleri". Eurasian Journal of Veterinary Sciences 28/3 (2012), 164-171.