NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu

Mehmet Efe BİRESSELİOĞLU (İzmir Ekonomi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sürdürülebilir Enerji Ana Bilim Dalı, İzmir)
Uluslararası İlişkiler
12 0
Yıl: 2012 Cilt: 9 Sayı: 34 Sayfa Aralığı: 227 - 252 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu

Öz:
Dünya, enerji kıtlığı olasılığının farkına, 1970’lerde gerçekleşen enerji krizinin neticesinde varmıştır. Bunun sonucu olarak, “enerji güvenliği” tabiri NATO üyesi devletler başta olmak üzere dünya devletlerinin gündeminde yer almaya başlamıştır. O zamandan beri, ekonomik komite, endüstriyel planlama, terörizmle mücadele planları, petrol arzının güvenliğini sağlama planı ve sivil olağanüstü hal planlaması da göz önünde bulundurularak, enerji güvenliği NATO için önemli bir mesele haline gelmiştir. Buna rağmen, enerji güvenliği hususu, tutarlı bir politika ya da kapsamlı bir yaklaşımın bir parçası olmak yerine, yukarıda belirtilen faaliyetlerin bir parçası olmuştur. Fakat Soğuk Savaştan sonra üye ülkelerin sayısındaki artış ve ittifakın dönüşüm süreciyle birlikte güvenlik endişesi geniş bir alana yayılmıştır. Bu değişim enerjiyi de içeren kapsamlı bir güvenlikten daha fazlası olarak algılanmıştır. Artan fiyatlar, artan talep, arz güvenliği, terörizm ve doğal afetlerden meydana gelen teknik aksamaların da etkisi ile enerji güvenliği müttefikler için önemli bir endişe konusu haline gelmiştir. Riga zirvesiyle başlayıp Bükreş, Strasbourg/Kehl ile devam eden ve 2010 yılında Lizbon’daki Stratejik Konsept’le enerji güvenliğinin ittifak için çok önemli bir mesele olduğu kabul edilmiştir. Bu makale, NATO’nun yeni enerji güvenliği bakış açısını çağdaş enerji güvenliği anlayışla geliştirerek incelemektedir. Bunun yanında, NATO üyesi olan Türkiye’nin katkısını ve muhtemel etkisini tanımlamakta ve Doğu-Batı enerji koridorunda enerji köprüsü olma amacını da sorgulamaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Enerji ve Yakıtlar Nükleer Bilim ve Teknolojisi Uluslararası İlişkiler

NATO’s altering energy security perception: The possible position of Turkey

Öz:
In the aftermath of the 1970s energy crisis, the globe has realized the possibility of energy scarcity. As a result, the term energy security has emerged in governmental agendas throughout the globe, especially in the NATO members. From that time, energy security became an important issue in NATO, considering the economic committee, industrial planning, planning in response to terrorism, defence planning for the supply of the oil and civil emergency planning. Though, it remained as an integral part of these activities, rather than a part of a consistent policy or a comprehensive approach. However, with the transformation of the alliance and increasing member states due to the end of Cold War, the range of the security concerns has widened. This change perceived as more of a comprehensive security provider, including energy. Therefore, energy security has become a major concern for the alliance due to increasing prices, increasing demand, supply security, terrorism and technical disruptions from natural disasters. Starting with Riga summit and followed by Bucharest, Strasbourg-Kehl and finally in the alliance’s new Strategic Concept at Lisbon, it acknowledged as a crucial issue for the alliance. Therefore, this article seeks to address the NATO’s new Energy Security perception, broadening with contemporary energy security understanding. Moreover, it identifies the possible contribution and impact of Turkey, a NATO member and aims to be an energy bridge within the East-West energy corridor.
Anahtar Kelime:

Konular: Enerji ve Yakıtlar Nükleer Bilim ve Teknolojisi Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Adelman, Morris Albert. The Economics of Petroleum Supply: Papers by M.A.Adelman, 1962- 1993, Cambridge, MIT Press, 1993.
  • BBC News, “Russia vows to end gas shortage”, 2 Ocak 2006, http://news.bbc.co.uk/2/hi/ europe/4575726.stm, (Erişim Tarihi 23 Kasım 2011).
  • Bielecki, J. “Energy Security: Is the Wolf at the Door?”, The Quarterly Review of Economics and Finance, Cilt 42, 2002, s.238–242.
  • Biresselioglu, Mehmet Efe. European Energy Security: Turkey’s Future Role and Impact, PalgraveMacmillan, Basingstoke, 2011.
  • Bohi, D.R. ve M.A. Toman. The Economics of Energy Supply Security, Norwel, Kluwer, 1996.
  • BP, Statistical Review of World Energy 2011, http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/ globalbp/globalbp_uk_english/reports_and_publications/statistical_energy_review_2011/ STAGING/local_assets/pdf/statistical_review_of_world_energy_full_report_2011.pdf, (Erişim Tarihi 29–30 Kasım 2011).
  • Brenner, Michael (Der.). NATO and Collective Security, Basingstoke, Macmillan, 1998.
  • Bruno, Greg. “Turkey at an Energy Crossroads”, Backgrounder, 20 Kasım 2008, http://www.cfr. org/turkey/turkey-energy-crossroads/p17821.
  • Bucknell III, Howard. Energy and the National Defense, Kentucky, University of Kentucky Press, 1981.
  • Burrows, M. ve Treverton, G. F. “A Strategic View of Energy”, Survival, Cilt 49, No.3, 2007, s.79–80.
  • Cohen, Gail et.al. Measuring Energy Security: Trends in the Diversification of Oil and Natural Gas Supplies, IMF Working paper, Şubat 2011.
  • Croft, Stuart et.al., “NATO’s Triple Challenge”, International Affairs, Cilt 76, No.3,
  • Deese, David A. ve Joseph S. Nye (Der.), Energy and Security: A Report of Harvard’s Energy and Security Research Project, Cambridge, Ballinger,1981.
  • Deese, David A. “Energy: Economics, Politics, and Security”, International Security, Cilt 4, No.3, 1980.
  • Deffeyes, Kenneth S. Beyond Oil: The View From Hubbert’s Peak, New York, Hill&Wang, 2006.
  • Deutch, John. “Priority Energy Security Issues”, John Deutch, Anne Lauvergeon ve Widhyawan Prawiraatmadja (Der.), Energy Security and Climate Change, Washington D.C., Trilateral Commission, 1997.
  • Erdmann, Martin. “Keynote Speech at the ICI Workshop on “Exchange of Experience on Security Aspects of Energy Infrastructure”, 19 Ekim 2008, http://www.nato.int/cps/en/ natolive/opinions_47623.htm?selectedLocale=en, (Erişim Tarihi 28 Kasım 2011).
  • Gallis, Paul. NATO and Energy Security, CRS Report for Congress, 21 Mart 2006, http://www. dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA473481, (Erişim Tarihi 7 Aralık 2011).
  • Global Equity Research, Global Oil chokepoints, 18 Ocak 2008, http://www.deepgreencrystals. com/images/GlobalOilChokePoints.pdf, (Erişim Tarihi 16 Kasım 2011).
  • Gurley, Michael. Operation Earnest Will, US Naval War College 8 Mart 1994, http://www. dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA293686, (Erişim Tarihi 6 Aralık 2011).
  • ICC Commercial Crime Services, http://www.icc-ccs.org/home/piracy-reporting-centre/ imb-live-piracy-map-2010/piracy-map-2010, (Erişim Tarihi 14 Aralık 2011).
  • IEA, World Energy Outlook 2011, Paris.
  • Jansen, J. C., W.G. van Arkel ve M.G. Boots. Designing Indicators of Long‐term Energy Supply Security, Energy research Centre of the Netherlands, Petten, Netherland, Ocak 2004.
  • Kalicki, J. H. ve D.L. Goldwyn (Der.), Energy & Security: Toward a New Foreign Policy Strategy, Woodrow Wilson Center Press, Washington, D.C, 2005.
  • Keohane, Robert ve Joseph S. Nye. Power and Independence, Boston, Harper&Collins, 1977.
  • Klare, Michael T. Resource Wars: The Chancing Landscape of Global Conflict, New York, Henry Holt, 2001.
  • Köknar, Ali N. “The Epidemic of Energy Terrorism”, Gal Luft ve Anne Korina (Der.), Energy Security Challenges for the 21st Century: A Reference Handbook, California, Praeger, 2009, s.23–27.
  • Luft, Gal ve Anne Korin. Energy Security Challenges for the 21st Century: A Reference Handbook, Praeger, California, 2009.
  • Mandelbaum, Michael. The Case for Goliath, New York, Public Affarirs, 2005.
  • McCalla, Robert B. “NATO’s Persistence after the Cold War”, International Organization, Cilt 50, No.3, Summer 1996, s.445–446.
  • NATO Strategy Documents 1949–1969, North Atlantic Military Committee, Final Decision on MC 14/3, Overall Strategic Concept for the Defense of the NATO Area, s.351–352
  • NATO, “The North Atlantic Treaty”, Washington D.C., 4 April 1949, http://www.nato.int/ cps/en/SID-51A9E75D-CC42FE2C/natolive/official_texts_17120.htm, (Erişim Tarihi 14 Kasım 2011).
  • NATO, “Allied Command Operations, Operation Ocen Shield”, http://www.aco.nato.int/ page208433730.aspx, (Erişim Tarihi 14 Kasım 2011).
  • NATO, “Bucharest Summit Declaration”, 3 Nisan 2008, http://www.nato.int/cps/en/natolive/ official_texts_8443.htm, (Erişim Tarihi 26 Kasım 2011).
  • NATO, “NATO and Libya–Operation Unified Protector,” http://www.nato.int/cps/en/ natolive/71679.htm, (Erişim Tarihi 8 Aralık 2011).
  • NATO, “NATO Pipeline System”, http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_56600.htm, (Erişim Tarihi 15 Kasım 2011).
  • NATO, NATO’s Role in Energy Security, http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_49208. htm?selectedLocale=en, (Erişim Tarihi 24 Kasım 2011).
  • NATO, “Riga Summit Declaration”, 29 Kasım 2006, http://www.nato.int/docu/pr/2006/p06- 150e.htm, (Erişim Tarihi 22 Kasım 2011).
  • NATO, “Strasbourg/Kehl Summit Declaration”, 4 Nisan 2009, http://www.nato.int/cps/en/ natolive/news_52837.htm?mode=pressrelease, (Erişim Tarihi 29 Kasım 2011).
  • NATO, Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the NATO, Active Engagement, Modern Defense, 2010.
  • NATO, “The Alliance’s New Strategic Concept”, 07–08 Kasım 1991, http://www.nato.int/ cps/en/natolive/official_texts_23847.htm?selectedLocale=en, (Erişim Tarihi 16 Kasım 2011).
  • NATO, “The Alliance’s Strategic Concept”, 24 Nisan 1999, http://www.nato.int/cps/en/ natolive/official_texts_27433.htm?selectedLocale=en, (Erişim Tarihi 21 Kasım 2011).
  • NATO’s Strategic Concept, http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_56626. htm?selectedLocale=en, (Erişim Tarihi 15 Kasım 2011).
  • NATO, “Partner Countries”, http://www.nato.int/cps/en/natolive/51288.htm, (Erişim Tarihi 15 Kasım 2011).
  • Pirani, Simon et.al., The Russo-Ukranian gas dispute of January 2009: A Compherensice Assestment, Oxford, Oxford Institute for Energy Studies, 2009.
  • Risse-Kappen, Thomas. “Cooperation among Democracies: The European Influence on US Foreign Policy”, Princeton, Princeton University Press, 1995.
  • Rogner, Hans-Holger et.al., The Costs of Energy Supply Security, International Atomic Energy Agency, 26 December 2006, http://www.worldenergy.org/documents/p001043. pdf, (Erişim Tarihi 20 Kasım 2011).
  • Ruggie, John Gerard. “Constructing the World Polity”, London, Routledge, 1998. Schelling, Thomas C. Thinking Through The Energy Problem, New York, Committee for Economic Development, 1979.
  • Schimmelfennig, Frank. “NATO Enlargement: A Constructivist Explanation”, Security Studies, Cilt 8, No.2/3, 1999.
  • Schwartz, David N. “The Role of Deterrence in NATO Defense Strategy: Implications for Doctorine and Posture”, World Politics, Cilt 28, No.1, 1975, s.118–133.
  • Sjursen, Helene. “On the Identity of NATO”, International Affairs, Cilt 80, No.4, Temmuz 2004, s.687–690.
  • Spero, Joan E. “Energy Self-Sufficiency and National Strategy”, Proceeding of the Academy of the Political Science, Cilt 31, No.2, 1973, s.123–124.
  • Tekin, Ali ve Iva Walterova. “Turkey’s Geopolitical role: The Energy Angle”, Middle East Policy, Cilt XIV, No.1, Spring 2007, s.84–94.
  • Waterman, Harvey ve Dessie Zagorcheva. “Correspondence: NATO and Democracy”, International Security Cilt 26, No.3, 2001, s.221–230.
  • Winrow, Gareth M. “Pivotal State or Energy Supplicant? Domestic Structure, External Actors, and Turksh Policy in the Caucasus”, Middle East Journal, Cilt 57, No.1, 2003.
  • Wionczek, Miguel S. “Energy and International Security in the 1980s: Realities or Misperceptions?”, Third World Quarterly, Cilt 5, No. 4, 1983.
  • Yergin, Daniel. “Ensuring Energy Security” Foreign Affairs, Cilt 85, No.2, 2006, s.69–76.
APA BİRESSELİOĞLU M (2012). NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. , 227 - 252.
Chicago BİRESSELİOĞLU MEHMET EFE NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. (2012): 227 - 252.
MLA BİRESSELİOĞLU MEHMET EFE NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. , 2012, ss.227 - 252.
AMA BİRESSELİOĞLU M NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. . 2012; 227 - 252.
Vancouver BİRESSELİOĞLU M NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. . 2012; 227 - 252.
IEEE BİRESSELİOĞLU M "NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu." , ss.227 - 252, 2012.
ISNAD BİRESSELİOĞLU, MEHMET EFE. "NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu". (2012), 227-252.
APA BİRESSELİOĞLU M (2012). NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. Uluslararası İlişkiler, 9(34), 227 - 252.
Chicago BİRESSELİOĞLU MEHMET EFE NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. Uluslararası İlişkiler 9, no.34 (2012): 227 - 252.
MLA BİRESSELİOĞLU MEHMET EFE NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. Uluslararası İlişkiler, vol.9, no.34, 2012, ss.227 - 252.
AMA BİRESSELİOĞLU M NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. Uluslararası İlişkiler. 2012; 9(34): 227 - 252.
Vancouver BİRESSELİOĞLU M NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu. Uluslararası İlişkiler. 2012; 9(34): 227 - 252.
IEEE BİRESSELİOĞLU M "NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu." Uluslararası İlişkiler, 9, ss.227 - 252, 2012.
ISNAD BİRESSELİOĞLU, MEHMET EFE. "NATO’nun değişen enerji güvenliği algısı: Türkiye’nin olası konumu". Uluslararası İlişkiler 9/34 (2012), 227-252.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 18:2

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları