6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi

DOĞANER, Gülbahtiyar; erbaş, nuriye; Gölbaşı, Zehra

6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi

Zehra GÖLBAŞI, (Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Sivas, Türkiye)

Gülbahtiyar DOĞANER, (Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Sivas, Türkiye)

Nuriye ERBAŞ (Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Sivas, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

25 4

Yıl: 2012 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 191 - 198 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi

Öz:

Amaç: Araştırma 6 -8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yoluyla verilen menstrual sağlık eğitiminin bilgi ve davranışlar üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yarı deneysel olarak yapılmıştır.Yöntem: Çalışma bir Kız Yatılı İlköğretim Bölge Okulu’nda yapılmıştır. Çalışma grubunu 2008-2009 öğretim yılında bu okulda öğrenim gören 214 kız öğrenciden ön test ve son testi eksiksiz yanıtlayan 202 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Formu, Menstruasyon ve Menstrual Sağlık Bilgi Formu ile toplanmıştır. Formlar akran eğitimi programı başlamadan önce tüm öğrencilere uygulanmıştır. Daha sonra basit rastgele örnekleme yöntemi ile her sınıftan iki olmak üzere toplam 24 öğrenci akran eğiticisi olarak seçilmiştir. Akran eğiticilerine 3 hafta boyunca haftada 2 saat olmak üzere toplam 6 saat hazırlanan eğitim kitapçığı doğrultusunda menstruasyon ve menstrual sağlık konusunda bilgi verilmiştir. Akran eğiticilerinden edindikleri bu bilgileri çeşitli ortamlarda sınıf arkadaşlarıyla paylaşmaları istenmiştir. Akran eğitimi programı tamamlandıktan 4 hafta sonra öğrencilere başlangıçta uygulanan formlar tekrar uygulanmıştır.Bulgular: Akran eğitimi programından sonra öğrencilerin menstruasyon ve menstrual sağlık toplam bilgi puan ortalamalarında istatistiksel olarak anlamlı bir artış olmuştur (p<0.05). Ayrıca öğrencilerin menstruasyon sırasında tuvalet öncesi ellerini yıkama, tuvalet kağıdı ile önden arkaya doğru tuvalet temizliğini yapma, menstruasyon sırasında duş şeklinde banyo yapma, pamuklu iç çamaşırı kullanma, kullanılan pedleri sık değiştirme ve kullanılmış pedleri sararak çöpe atma davranışlarında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artış meydana gelmiştir (p<0.05).Sonuç: Akran eğitimi yöntemi, adolesan kızların menstruasyon ve menstrual sağlık konusunda bilgilerinin artması ve sağlık davranışlarının gelişmesinde etkili bir yöntem olarak düşünülebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Spor Bilimleri Hemşirelik

The effect of menstrual health education conducted with peer education method to adolescent girls in 6-8 classes on information and behaviors

Öz:

Aim: Research was conducted as a experimental study in order to determine the effect of menstrual health education conducted with peer education to adolescent girls in 6-8 classes on information and behaviors. Method: The study was made in Primary School of Regional Girl Boarding. Working group consisted of 202 students responded completely pre-test and post-test from 214 female students studying in this school in 2008-2009 academic year. Data were collected by Personal Information Form, Menstruation and Menstrual Health Information Form. The forms were implemented to all students before the start of peer education program. Then, a total of 24 students including two students from each class were chosen as a peer educator with simple random sampling method. Peer educators were given information about menstruation and menstrual health for 2 hours per week and a total of 6 hours during 3 weeks in line with the educational booklet. Peer educator were asked to share acquired this information with classmates in various environments. Forms used at the beginning of students were applied to students again 4 weeks after completion of peer education program. Results: The average score of the students' knowledge of menstruation and menstrual health increased significantly (p <0.05) after the peer education program. Also, a statistically significant increase has occurred in the behaviors of students’ washing their hands before the toilet during menstruation, lustrating from front to back with toilet paper, bathing in the form of shower during menstruation, using cotton underwear, changing frequently pads used and taking away the pads used by wrapping (p<0.05).Conclusion: It can be considered that the method of peer education is an effective method to increase knowledge of adolescent girls about menstruation and menstrual health and develop health behaviors.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Spor Bilimleri Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Ali TS, Rizvi SN. Menstrual knowledge and practices of female adolescents in urban Karachi, Pakistan. Journal of Adolescence. 2010; 33(4): 531-541.
2. Chang YT, Chen YC. Menstrual health care behavior and associated factors among female elementary students in the hualien region. Journal of Nursing Research. 2008; 16(1): 8-15.
3. Lowdermilk DL, Perry S, Ebobak IM. Maternity and Women's Health Care. Mosby. 2002.
4. Marvan Ml, Vacio AA. Comparison of menstrual changes expected by premenarcheal adolescent and changes actually experienced by post-menarcheal adolescent in Mexico. J Sch Health. 2001; 71(9): 458-461.
5. World Health Organization. Adolescent Girls. Women and Health. 2009, s. 27-33.
6. Yeung DYL, Tang CS, Lee A. Psychosocial and cultural factors influencing expectations of menarche a study on chinese premenarcheal teenage girls. Journal of Adolescent Research. 2005; 20(1): 118-135.
7. CETAD. Gençlik ve cinsellik: Cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanında ulusal ve yerel medya yoluyla savunuculuk projesi. Eds.: Karabey S, Müftüoğlu N. Ankara. 2006.
8. Golbasi Z, Taskin L. Evaluation of school-based reproductive health education program for adolescent girls. International Journal of Adolescent Medicine and Health. 2009; 21(3): 395-404.
9. Öncel S, Yılmaz M, Ak G. Kız öğrencilerin menstruasyona ilişkin bilgi ve davranışları. Hemşirelik Forumu. 2003; 6(2): 24-33.
10. Özcebe H, Ünalan T, Türkyılmaz S, Coşkun Y. 2007 Türkiye Gençlerde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Araştırması. Ankara. 2007.
11. Şenol V, Gündüz E, Öztürk A. Kayseri ilinde adölesan kızların menarş ve menstruasyon konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Türkiye Klinikleri J Gynecol Obst. 2010; 20(2): 77-83.
12. Turan T, Ceylan S. 11–14 Yaş grubu ilköğretim öğrencilerinin menstruasyona yönelik bilgileri ve uygulamaları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2007; 2(6): 41-46.
13. McPhearson ME, Korfine L. Menstruation across time: Menarche, menstrual attitudes, experiences, and behaviors. Women’s Health Issues. 2004; 14(6): 193-200.
14. El- Gilany HA, Badawi K, El-Fedawy S. Menstrual hygiene among adolescent schoolgirls in Mansoura, Egypt. Reproductive Health Matters. 2005; 13(26): 147- 152.
15. Dündar B, Anıl H, Akyol P, Eren E, Dündar N. Isparta’daki kız çocuklarında ortalama menarş yaşının ve menarşı etkileyen etmenlerin saptanması. Türk Pediatri Arşivi. 2008; 43: 50-54
16. Arıkan D, Tortumoğlu G, Özyazıcıoğlu N. Öğrencilere verilen planlı eğitimin menstruasyon hijyeni davranışlarına etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2004; ISSN:1303-5134.
17. Ortiz MI. Primary dysmenorrhea among Mexican university students: prevalence, impact and treatment. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology. 2010; 152: 73-77.
18. Rigon F, Bianchin L, Bernasconi S, et al. Update on Age at Menarche in Italy: Toward the Leveling Off of the Secular Trend. Journal of Adolescent Health. 2010; 46: 238-244.
19. Abioye-Kuteyi EA. Menstrual knowledge and practices amongst secondary school girls in Ile Ife, Nigeria. The Journal of the Royal Society for the Promotion of Health. 2000; 120(1): 23-26.
20. Houston MA, Abraham A, Huang Z, D’Angelo JL. Knowledge, attitudes, and consequences of menstrual health in urban adolescent females. J Pediatr Adolesc Gynecol. 2006; 19: 271-275.
21. Demirel S, Terzioğlu F. Gaziantep ili Şahinbey ilçesi ilköğretim okullarında öğrenim gören 5. ve 6. sınıf kız öğrencilerin menstruasyon fizyolojisine ilişkin bilgilerinin belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2003; 5(2): 47-60.
22. Güler G, Bekar M, Güler N, Kocataş S. İlköğretim okulu kız öğrencilerinde menstruasyon dönemi hijyeni. Sted. 2005; 14(6): 135-139.
23. Garg S, Sharma N, Sahay R. Socio-cultural aspects of menstruation in an urban slum in Delhi, India. Reproductive Health Matters. 2001; 9(17): 16-25.
24. Campbell S. Using peer education project to prevent HIV/AIDS in young people. Nursing Standart. 2005; 20(10): 50-55.
25. Secomb J. A systematic review of peer teaching and learning in clinical education. Journal of Clinical Nursing. 2008; 17: 703-716.
26. Caron F, Godin G, Otis J, Lambert L. Evaluation of a theoretically based AIDS/STD peer education program on postponing sexual intercourse and on condom use among adolescents attending high school. Health Educ Res. 2004; 19(2): 185-197.
27. Gürsoy AA, Yiğitbaş Ç, Yılmaz F, et al. The effect of peer education on university students’ knowledge of breast self-examination and health beliefs. The Journal of Breast Health. 2009; 5(3): 135-140.
28. Malak AT, Dicle A. Assessing the efficacy of a peer education model in teaching breast self examination to universty students. Asian Pasific J Cancer Preven. 2007; 8: 481-484.
29. Morrison SD, Talbott L. Truce for advocacy and peer education in tobacco prevention. Journal of American College Health. 2005; (54): 193-196.
30. Szilagyi T. Peer education of tobacco issues in Hungarian communities of Roma and socially disadvantaged children. Cent Eur J Public Health. 2002; 10(3): 117-120.

APA	Gölbaşı Z, DOĞANER G, erbaş n (2012). 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. , 191 - 198.
Chicago	Gölbaşı Zehra,DOĞANER Gülbahtiyar,erbaş nuriye 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. (2012): 191 - 198.
MLA	Gölbaşı Zehra,DOĞANER Gülbahtiyar,erbaş nuriye 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. , 2012, ss.191 - 198.
AMA	Gölbaşı Z,DOĞANER G,erbaş n 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. . 2012; 191 - 198.
Vancouver	Gölbaşı Z,DOĞANER G,erbaş n 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. . 2012; 191 - 198.
IEEE	Gölbaşı Z,DOĞANER G,erbaş n "6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi." , ss.191 - 198, 2012.
ISNAD	Gölbaşı, Zehra vd. "6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi". (2012), 191-198.

APA	Gölbaşı Z, DOĞANER G, erbaş n (2012). 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 11(2), 191 - 198.
Chicago	Gölbaşı Zehra,DOĞANER Gülbahtiyar,erbaş nuriye 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 11, no.2 (2012): 191 - 198.
MLA	Gölbaşı Zehra,DOĞANER Gülbahtiyar,erbaş nuriye 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.11, no.2, 2012, ss.191 - 198.
AMA	Gölbaşı Z,DOĞANER G,erbaş n 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2012; 11(2): 191 - 198.
Vancouver	Gölbaşı Z,DOĞANER G,erbaş n 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2012; 11(2): 191 - 198.
IEEE	Gölbaşı Z,DOĞANER G,erbaş n "6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 11, ss.191 - 198, 2012.
ISNAD	Gölbaşı, Zehra vd. "6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi Ve davranışlar üzerindeki etkisi". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 11/2 (2012), 191-198.