Yıl: 2012 Cilt: 33 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 99 - 130 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye

Öz:
Çaybağı Formasyonu doğu Torid Tektonik Birliği içerisinde yer alır. Birim alüvyal yelpaze, akarsu, delta ve göl ortamlarında çökelmiştir. Alüvyal yelpaze ve örgülü nehir fasiyesleri içerisinde fosil gözlenemezken, az kıvrımlı nehir, delta-göl çökelleri ostrakod, gastropod ve pelesipod fosilleri içermektedir. Zaman ve mekan boyutunda geçişli olan az kıvrımlı nehir ve delta-göl fasiyeslerinden oluşan Kör Tepe, Çardakdıvar Tepe, Hacısam Dere ve Ziyaret Tepe ölçülü kesitlerinde ostrakodlardan Candona, Ilyocypris, Cyprideis ve Heterocypris cinslerine ait türler ile mollusklardan Valvata, Lymnaea, Tinyyea, Planorbis, Radix, Gyraulus, Hydrobia, Potomida, Unio, Margaritifera, Anadonta ve Leguminaia cinslerine ait türler tanımlanmıştır. Ayrıca Ziyaret Tepe ve Kör Tepe ölçülü kesitlerinin farklı seviyelerinde Charophytes fosilleri gözlenmiştir. Ostakod ve mollusk türlerinin gösterdikleri ortamsal özelliklerle sedimantolojik verilerin uyumlu olduğu, Çaybağı Formasyonu’nun Erken Pliyosen’de akarsu, delta-göl ortamında çökeldiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Paleontoloji Jeoloji

Faunal content of lower Pliocene Çaybağı Formation and its relationship with depositional environments, eastern Elazığ/Turkey

Öz:
Çaybağı Formation is located in the eastern Taurid Tectonic Unit. The unit was deposited in alluvial fan, fluvial, delta and lacustrine environments. Although alluvial fan and braided river deposits do not contain fossils, low-sinuosity river, delta and lacustrine deposits contain ostracod, gastropod and pelecypod fossils. Kör Tepe, Çardakdıvar Tepe, Hacısam Dere and Ziyaret Tepe measured sections that have time and space relationships consist of low-sinuosity river and delta-lacustrine facies and contain Candona, Ilyocypris, Cyprideis and Heterocypris species of ostracod fossils and Valvata, Lymnaea, Tinyyea, Planorbis, Radix, Gyraulus, Hydrobia, Potomida, Unio, Margaritifera, Anadonta ve Leguminaia species of mollusc fossils. Moreover, different levels of Ziyaret Tepe and Kör Tepe measured section comprise Charophytes fossils. Environmental features of ostracod and mollusc species are in agreement with sedimentological data of the unit, deposited in fluvial, delta-lacustrine environments during Early Pliocene.
Anahtar Kelime:

Konular: Paleontoloji Jeoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altınlı, İ.E., 1966. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun Jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 66, 35-74 , Ankara.
  • Araujo, R. ve Ramos, M.A., 2000. Status and conservation of the giant European freshwater pearl mussel (Margaritifera auricularia) (Spengler, 1793) (Bivalvia: Unionoidea). Biological Conservation, 96, 233-239.
  • Avşar, N., 1983. Elazığ yakın kuzeybatısında stratigrafik ve paleontolojik araştırmalar: Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ (yayınlanmamış).
  • Bassiouni, M.A., 1979. Brackische und marine Ostracoden (Cytherinae, Hemicytherinae, Trachyleberidinae) aus dem Oligozän und Neogen der Türkei. Geoogische Jahrbuch B, 31, Hannover, 200.
  • Beker, K., Tunoğlu, C. and Ertekin, İ.K., 2008. Pliocene-Lower Pleistocene Ostracoda Fauna from İnsuyu Limestone (Karapınar-Konya/Central Turkey) and its Paleoenvironmental Implications. Geological Bulletin of Turkey 51, 1-31.
  • Bingöl, A. F., 1982. Elazığ-Pertek-Kovancılar arası volkanik kayaçların petrolojisi, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 1, 9-21.
  • Bingöl, A.F., 1984. Geology of the Elazığ area in the Eastern Taurus region, In: Tekeli, O. ve Göncüoğlu, M.C., (eds). Geology of the Taurus Belt, 199-208.
  • Bulut, C., 1973. Elazığ-Gülüşkür-Ferrokrom tesislerine su temini hakkında hidrojeoloji etüd raporu. Devlet Su İşleri Yayını Rapor No: 166 (yayınlanmamış).
  • Chepalyga, A.L., 1965. Fossil Margatifera of Moldavia and southwestern Ukraine, International Geology Review, 7/10, 1847-1857.
  • Chepalyga, A.L. 1967. Antropogene freshwater molluscs in the south of the Russian plain and their stratigraphic importance. Academy of Sciences of the USSR, Geological Institute, Transactions vol. 166, Publication Office NAUKA, Moscow, 222 pp.
  • Çelik, H., 1994. Kovancılar (Elazığ) yakın kuzey ve batısındaki alanın jeolojik özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ (yayınlanmamış).
  • Çetindağ, B., 1985. Elazığ, Palu-Kovancılar dolayının hidrojeoloji incelenmesi: Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ (yayınlanmamış).
  • Freels, D. 1980. Limnische Ostrakoden aus Jungtertiär und Quartär Turkei. Geoogische Jahrbuch B, 39, 172p.
  • Gökçen, N., 1979. Denizli-Muğla çevresi Neojen istifinin stratigrafisi ve paleontolojisi: Doçentlik tezi, Hacettepe Üniversitesi, 178 s., Ankara.
  • İç, Z., 2004. Kırkgeçit Formasyonu’nun Kovancılar (D Elazığ) civarındaki yüzeylemelerinin Mikropaleontolojisi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 7, Elazığ (yayınlanmamış).
  • Jiricek, R. and Riha, J. 1991. Correlation of ostracod zones in the Paratethys and Tethys. Saito Ho- On kai Special Publication, 3rd Proceedings in Shallow Tethys, 3, 435-457.
  • Jiricek, R., 1983. Redefination of the Oligocene and Neogene ostracod zonation of the Paratethys. Knihovnicka Zemniho plynu a nafty, 4, 195-236.
  • Johnson, P.D. and Brown, K.M., 2000. The importance of microhabitat factors and habitat stability to the threatened Louisiana pearl shell, Margaritifera hembeli (Conrad). Canadian Journal of Zoology, 78, 271-277.
  • Kerey, İ.E. ve Türkmen, İ., 1991. Palu Formasyonu’nun (Pliyosen-Kuvaterner) sedimantolojik özellikleri, Elazığ doğusu, Türkiye Jeoloji Bülteni 34, 21-26.
  • Ketin, İ., 1946. Elazığ-Palu ve Pertek yörelerinin jeolojik etüdüne ait rapor, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi Rapor No: 1708, Ankara (yayınlanmamış).
  • Koç Taşgın, C., 2009. Çaybağı Formasyonu’nun (Elazığ Doğusu) Stratigrafik ve Sedimantolojik Özellikleri, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ (yayınlanmamış).
  • Koç Taşgın, C. and Türkmen, İ., 2009. Analysis of soft-sediment deformation structures in Neogene fluvio-lacustrine deposits of Çaybağı Formation, Eastern Turkey. Sedimentary Geology, 218, 16-30.
  • Matzke-Karasz, R. and Witt, W., 2005. Ostracods of the Paratethyan Neogene Kılıç and Yalakdere Formation near Yalova (İzmit Province, Turkey). Zitteliana, A45, 115-133.
  • Meisch, C., 2000. Freshwater Ostracoda of Western and Central Europe. Süßwasserfauna von Mitteleuropa 8/3. Spektrum Akademischer Verlag. Heidelberg.
  • Nazik, A., Türkmen, İ., Koç, C., Aksoy, E., Avşar, N. and Yayık, H., 2008. Fresh and Brackish Water Ostracods of Upper Miocene Deposits Arguvan/Malatya Eastern/ Anatolia, Turkish Journal of Earth Sciences, 17,3, 481-496.
  • Pipik, R., 2001. Les ostracodes d’un lac ancien et ses paléobiotopes au Miocène supérieur: Le Bassin de Turiec (Slovaquie). Thèse Université Claude Bernard Lyon I, 337.
  • Scholz, H., Tietz, O. and Büchner, J. 2007. Unionoid bivalves from the Miocene Berzdorf Basin (eastern Germany): taxonomic remarks and implications for palaeoecology and palaeoclimatology, Neues Jarhbuch für Geologie und Paläontologie Abh., 244/1: 43-51.
  • Sirel, E., Metin, S ve Sözeri, B., 1975. Palu (KD Elazığ) denizel Oligosen’in stratigrafisi ve mikropaleontolojisi, Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni, 18, 2, 175-180.
  • Soytürk, N.,1973. Murat baseni jeolojisi ve hidrokarbon imkanları raporu, TPAO Arama Grubu Raporu, 791 (Yayımlanmamış).
  • Sungurlu, O., Perinçek, D., Kurt, G., Tuna, E., Dülger, S., Çelikdemir, E. ve Naz, H., 1985. Elazığ-Hazar-Palu alanının jeolojisi, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Dergisi, 29, 83-191.
  • Şafak, Ü. 1993. Antakya Havzası ostracod biyostratigrafisi. Türkiye Jeoloji Bülteni 36, 115-138.
  • Şafak, Ü., Avşar, N. and Meriç, E., 1999. Batı Bakırkoy (İstanbul) Tersiyer Cokellerinin Ostrakod ve Foraminifer Topluluğu, Maden Tetkik Arama Dergisi, 121, 17- 31.
  • Şafak, Ü., Nazik, A. and Şenol, M. 1992. Kayseri güneydoğusu (Sariz) Pliyosen ostrakod ve gastropod faunası. Çukurova Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 7, 171-195.
  • Şaroğlu, F. ve Güner, Y., 1981. Doğu Anadolu’nun jeomorfolojik gelişimine etki eden öğeler: Jeomorfoloji, tektonik, volkanizma ilişkileri, Türkiye Jeol. Kurultayı Bülteni, 24, 39-50.
  • Şaroğlu, F. ve Yılmaz, Y., 1984. Doğu Anadolu’nun neotektoniği ve ilgili magmatizması. Ketin Simpozyumu Bildirileri, 149-162.
  • Şaroğlu, F. ve Yılmaz, Y., 1986. Doğu Anadolu’da Neotektonik dönemdeki jeolojik evrim ve havza modelleri, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 107, 73-94.
  • Tuna, E., 1979. Elazığ-Palu-Pertek dolayının jeolojisi, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Arşivi Rapor No:1363 Ankara (yayınlanmamış).
  • Tunoğlu C. and Çelik, M. 1995. The Ostracoda association and environmental characteristics of Lower Miocene sequence of Ilgın (Konya) District, Central Anatolia, Turkey. In: RIHA, J. (ed): Ostracoda and Biostratigraphy. Proceedings of the 12th International Symposium on Ostracoda, 229-235.
  • Tunoğlu, C., Ünal, A. ve Bilen, C., 1997. Doğu Karadeniz Kıyısı Boyunca Tetis-Paratetis Gecişi ve Etki Alanlarının Araştırılması, Proje no: Tubitak-YDABCAG-133, Ankara, 149 p.
  • Tunoğlu, C. and Ünal, A. 2001a. Pannonian- Pontian Ostracoda fauna of Gelibolu Neogene Basin (NW Turkey), Yerbilimleri 23, 167-187.
  • Tunoğlu, C. and Ünal, A. 2001b. Ostracoda biyostratigraphy and chronostratigraphy of Pannonian-Pontian sequence of Gelibolu Peninsula, NW Turkey, Türkiye Jeoloji Bülteni 44, 15-26.
  • Tunoğlu, C., Temel, A. and Gençoğlu, H. 1995. Pliocene Ostracoda associat,on and environmental characteristics of Sivrihisar (Eskişehir) area, Central Anatolia, Turkey. In: RIHA, J. (ed): Ostracoda and Biostratigraphy. Proceedings of the 12th International Symposium on Ostracoda, 265-275.
  • Turan, M. ve Bingöl, F., 1991. Kovancılar- Baskil (Elazığ) arası bölgenin tektonostratigrafik özellikleri, Çukurova Üniversitesi Ahmet Acar Sempozyumu Bildirileri, 213-227.
  • Türkmen, İ., 1988. Palu-Çaybağı (Elazığ Doğusu) yöresinin sedimantolojik incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 79 s.
  • Türkmen, İ., 1991. Elazığ doğusunda Çaybağı Formasyonu’nun (Üst Miyosen- Pliyosen?) Stratigrafi ve Sedimantolojisi, Türkiye Jeoloji Bülteni, C. 34, 45-53.
  • Türkmen, İ ve Aksoy, E., 1998. Arapgir (Malatya), Çemşgezek (Tunceli), Elazığ dolaylarındaki Neojen birimlerinin stratigrafiksedimantolojik incelenmesi ve bölgesel korelasyonu. TPJD Bülteni, 10/1, 15-33.
  • Ünal, A. and Tunoğlu, C. 1996. The upper Miocene Ostracoda fauna of Gelibolu Peninsula (NW Turkey). 3rd European Ostracodologists Meeting, Abstracts, p. 23, Bierville, Paris.
  • Ünay, E. and de Bruijin, H., 1997. Plio- Pleistocene rodents and lagomorhs from Anatolia. Mededelingen Netherlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO, 60.
  • Van Morkhoven, F.P.C.M. 1963. Post Palaeozoic Ostracoda. Elsevier, Amsterdam, 2, 478.
  • Wilkinson, I.P., Bubikyan, S.A. ve Gulakyan, S.Z. 2005. The impact of late Holocene environmental change on lacustrine Ostracoda in Armenia, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 225, 187-202.
  • Yazgan, E., 1983. A geotraverse between the Arabian Platform and the Munzur Nappes, In: Tekeli, O. and Güncüoğlu, M.C. (eds) Symp. On the geology of the Taurus Belt, Field Guide Book, Excursion V, Ankara.
APA KOÇ TAŞGIN C, NAZİK A, İSLAMOĞLU Y, TÜRKMEN İ (2012). Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. , 99 - 130.
Chicago KOÇ TAŞGIN Calibe,NAZİK Atike,İSLAMOĞLU Yeşim,TÜRKMEN İbrahim Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. (2012): 99 - 130.
MLA KOÇ TAŞGIN Calibe,NAZİK Atike,İSLAMOĞLU Yeşim,TÜRKMEN İbrahim Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. , 2012, ss.99 - 130.
AMA KOÇ TAŞGIN C,NAZİK A,İSLAMOĞLU Y,TÜRKMEN İ Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. . 2012; 99 - 130.
Vancouver KOÇ TAŞGIN C,NAZİK A,İSLAMOĞLU Y,TÜRKMEN İ Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. . 2012; 99 - 130.
IEEE KOÇ TAŞGIN C,NAZİK A,İSLAMOĞLU Y,TÜRKMEN İ "Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye." , ss.99 - 130, 2012.
ISNAD KOÇ TAŞGIN, Calibe vd. "Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye". (2012), 99-130.
APA KOÇ TAŞGIN C, NAZİK A, İSLAMOĞLU Y, TÜRKMEN İ (2012). Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. Yerbilimleri, 33(2), 99 - 130.
Chicago KOÇ TAŞGIN Calibe,NAZİK Atike,İSLAMOĞLU Yeşim,TÜRKMEN İbrahim Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. Yerbilimleri 33, no.2 (2012): 99 - 130.
MLA KOÇ TAŞGIN Calibe,NAZİK Atike,İSLAMOĞLU Yeşim,TÜRKMEN İbrahim Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. Yerbilimleri, vol.33, no.2, 2012, ss.99 - 130.
AMA KOÇ TAŞGIN C,NAZİK A,İSLAMOĞLU Y,TÜRKMEN İ Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. Yerbilimleri. 2012; 33(2): 99 - 130.
Vancouver KOÇ TAŞGIN C,NAZİK A,İSLAMOĞLU Y,TÜRKMEN İ Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye. Yerbilimleri. 2012; 33(2): 99 - 130.
IEEE KOÇ TAŞGIN C,NAZİK A,İSLAMOĞLU Y,TÜRKMEN İ "Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye." Yerbilimleri, 33, ss.99 - 130, 2012.
ISNAD KOÇ TAŞGIN, Calibe vd. "Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu’nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye". Yerbilimleri 33/2 (2012), 99-130.