Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması

AKPINAR, Haldun

Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması

Haldun AKPINAR (Marmara Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Almanca İşletme Enformatiği Bölümü, İstanbul, Türkiye)

ÖNERİ

4 0

Yıl: 2012 Cilt: 10 Sayı: 38 Sayfa Aralığı: 97 - 103 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması

Öz:

1927'den günümüze değin kompartıman modelleri ana başlığı altında SIR, SIS, SIRS, SEIR, SEIRS, MSEIR ve MSEIRS gibi değişik modeller ortaya konulmuş ve bulaşıcı hastalıklara ilişkin süreçler matematik modellerde çok daha ayrıntılı incelenmişlerdir. Kompartıman modellerin tamamında nüfusun homojen bir yapıya sahip olduğu ve bireylerin bulaşıcı hastalıklara karşı aynı tepkileri verecekleri ve kitlesel olarak bir durumdan diğerine geçecekleri varsayılmaktadır. Bu varsayıma göre her birey için hastalığa duyarlı durumdan bulaştırıcı duruma geçiş aynı şekilde gerçekleşmektedir. Bu varsayım hesaplamayı mümkün hale getirmek, bu karmaşık sistemi en azından matematiksel olarak ifade edebilmek için gereklidir.

Anahtar Kelime:

Using of deterministic models for estimation of dissemination of contagious diseases

Öz:

Since 1927 to date, various compartmental models, under the Me of SIR, SIS, SIRS, SEIR, SEIRS, MSEIR and MSEIRS have been developed and epidemical processes have been analyzed in detail In all compartmental models, it is assumed that, population has a homogenous structure, individual members will show the identical reaction against contagious diseases and transform from one state to another as a masses. According to this assumption, for each individual, transformation from susceptible state to infectious state takes place in the same way. This assumption is necessary in order to be able to perform the calculations and at the least to be able to express this complex system mathematically.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1] United Nations, Department of Economic & Socail Affairs, P.D. (2002). World Population Prospects: The 2000 Revision.
[2] United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division PE and PS. (2010) World Population Prospects, the 2010 Revision: (http://esa.un.org/wpp) [01.12.2011]
[3] Brauer, F. (2008). Compartmental models in epidemiology. Mathematical Epidemiology, 19-79.
[4] Procopius (2005). History of the Wars, Books I & II.
[5] Byrne, J.P. (2008). Encyclopedia of Pestilence, Pandemics, and Plagues. Greenwood Press.
[6] Bergdolt, K. (2000). Der Schwarze Tod: Die Grosse Pest und das Ende des Mittelalters.
[7] Türk Tabibleri Birliği 2003. 10 bin doz çiçek aşısı Türkiye 'de.
[8] (2008) The 10 leading causes of death by broad income group http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs310/en/index.html [ 19.11.2011 ]
[9] Epstein, P.R. 1995. Emerging Diseases and Ecosystem Instability: New Threats to Public Health. American Journal of Public Health. (1995), 168-172.
[10] Djuretic, T. & Herbert, J.& Drobniewski, F. (2002). Antibiotic resistant tuberculosis in the United Kingdom: 1993-1999. Thorax. (2002), 477-482.
[11] Gruson, D. & Gilles, H. & Vargas, F. (2000). Rotation and Restricted Use of Antibiotics in a Medical Intensive Care Unit. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. (2000), 837-843.
[12] The Rise of Antibiotic-Resistant Infections (2003) (www.fda.gov/fdac/features/795_antibio.html), [01.05.2012]
[13] Hethcote, H. (2000). The mathematics of infectious diseases. SIAM review. 42, 4 (2000), 599-653.
[14] Schaechter, Moselio; Lederberg, J. 2004. The desk encyclopedia of microbiology. Elsevier Academic Press.
[15] UN AIDS 2010. Global Report. UNAIDS Report on the global AIDS and Epidemic 2010.
[16] Petty SW, (1899) The Economic Writings of Sir William Petty, together with The Observations upon Bills of Mortality, more probably by Captain John Graunt: (http://oll.libertyfiind.org/?option=com_ staticxt&staticfile=show.php%3Ftitle=1680&chapter=3068 4&layout=html&Itemid=27) [ 11.10.2011 ]
[17] Bernoulli, D. & Blower, S. (2004). An attempt at a new analysis of the mortality caused by smallpox and of the advantages of inoculation to prevent it. Reviews in Medical Virology. 14, 5 (2004), 275-288.
[18] Hamer, WH. (1906). Epidemic Disease in England. Lancet. 1, (1906), 733-739.
[19] Ross, R. (1911). The Prevention of Malaria. Murray.
[20] Kermack, W. & McKendrick, A. (1927). Contributions to the mathematical theory of epidemics. Proceedings of Royal Society of London. Series A, 115 (1927), 700-721.
[21] Kermack, W. &; Kendrick, A. 1932. A Contribution to the Mathematical Theory of Epidemics Part II. The Problem of Endemicity. Proc. R. Soc. A. (1932), 55-83.
[22] Kermack, W. & McKendrick, A. (1933). A Contribution to the Mathematical Theory of Epidemics Part III. Further Studies of the Problem of Endemicity. Proc. R. Soc. A. (1933), 94-122.
[23] (http://www.doh.wa.gov) [03.11.2011]
[24] Sterman, J.D. (2000). Business dynamics: Systems Thinking and Modeling for a Complex World

APA	AKPINAR H (2012). Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. , 97 - 103.
Chicago	AKPINAR Haldun Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. (2012): 97 - 103.
MLA	AKPINAR Haldun Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. , 2012, ss.97 - 103.
AMA	AKPINAR H Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. . 2012; 97 - 103.
Vancouver	AKPINAR H Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. . 2012; 97 - 103.
IEEE	AKPINAR H "Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması." , ss.97 - 103, 2012.
ISNAD	AKPINAR, Haldun. "Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması". (2012), 97-103.

APA	AKPINAR H (2012). Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. ÖNERİ, 10(38), 97 - 103.
Chicago	AKPINAR Haldun Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. ÖNERİ 10, no.38 (2012): 97 - 103.
MLA	AKPINAR Haldun Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. ÖNERİ, vol.10, no.38, 2012, ss.97 - 103.
AMA	AKPINAR H Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. ÖNERİ. 2012; 10(38): 97 - 103.
Vancouver	AKPINAR H Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması. ÖNERİ. 2012; 10(38): 97 - 103.
IEEE	AKPINAR H "Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması." ÖNERİ, 10, ss.97 - 103, 2012.
ISNAD	AKPINAR, Haldun. "Bulaşıcı hastalıkların yayılımının tahmininde deterministik modellerin kullanılması". ÖNERİ 10/38 (2012), 97-103.