Bu vaka-kontrol tipindeki çalışma Ankara Merkez İlçe ilkokul çocuklarında okul başarısızlığına yol açan fiziksel nedenler ile bazı çevresel faktörler birlikte değerlendirilerek en sık nedenlerin ortaya çıkarılması ve ileride çocuğun tüm hayatını etkileyecek okul başarısızlığının önlenmesi için alınabilecek önlemler için önerilerin geliştirilmesi amacıyla yapıldı. Çalışmaya yüksek ve düşük sosyoekonomik düzeylerden başarılı ve başarısız ilkokul birinci sınıf öğrencileri alındı. Yüksek sosyoekonomik düzeyden 72'si başarılı (%64.9), 39'u (%35.1) ise başarısı düşük olmak üzere 111 öğrenci, düşük sosyoekonomik düzeyden ise 32'si (%48.5) başarılı, 34'ü ise (%51.5) başarısı düşük olmak üzere 66 öğrenci çalışmaya alındı. Öğrencilerin tümüne anket formları, tam bir fizik muayene, görme taraması ve hematolojik değerlendirme yapıldı. Odyolojik tarama kulakta buşon olması nedeni ile on öğrenciye yapılamadı, 167 öğrenci tarandı. Psikometrik değerlendirme (WISC-R zeka testi, Bender-Gestalt) ve kan kurşun düzeyi ölçümü ise 112 öğrencide yapıldı. Bu değerlendirmelerin yapıldığı öğrenciler sosyoekonomik düzey ve okul başarısı açısından farklılık göstermemekteydi (p>0.05). Buna göre her iki sosyoekonomik düzeyde de okul başarısı düşük öğrencilerin anne ve baba eğitim süresi istatistiksel anlamlı olarak düşük, ilk konuşma yaşı daha ileri, ders çalışma süresi daha kısa, baş çevresi daha küçük, düzeltilmemiş görme kusuru daha sık, performans, sözel ve tüm zeka bölümü puanları ile zeka bölümleri daha düşük, Bender-Gestalt puanları daha yüksek bulundu (p < 0.05). Konuşma problemleri ve enüresis de okul başarısı düşük çocuklarda daha sık saptandı (p < 0.05). Bununla birlikte yüksek sosyoekonomik düzeyde başarısı düşük çocuklarda ek olarak evde yaşayan kişi sayısının daha çok, emzirme süresinin daha uzun, kardeş sayısının daha fazla, oyun oynama ve televizyon izleme süresinin daha uzun, kan kurşun düzeyinin daha yüksek olduğu ve çocukların daha fazla anaokuluna gittikleri bulundu (p<0.05). Düşük sosyoekonomik düzeyde ise ek olarak başarısı düşük çocuklarda doğum ağırlığının daha düşük olduğu, ilk yürüme yaşının daha ileri olduğu, yaşlarının daha büyük ve dikkat eksikliği hiperaktivite sendromunun daha sık olduğu saptandı (p < 0.05). Öte yandan başarılı ve başarısı düşük çocuklar arasında prenatal, natal öykü, anne/baba birlikteliği, fizik muayene bulguları, hematolojik bulgular ve işitme kayıpları yönünden fark saptanmadı (p>0.05). Sonuç olarak ilkokul döneminde okul başarısının artırılabilmesi için sekiz yıllık eğitimin özellikle kız çocukları için mutlaka gerçekleştirilmesi, annenin ve doğumundan itibaren bebeğin yeterli ve dengeli beslenmesi, çocuğun okula ilk başlarken görme taraması da dahil olmak üzere ilk muayenelerinin yapılması, öğretmenlerin çocukların ruhsal ve fiziksel sağlık sorunları hakkında eğitilmesi, televizyon izleme süresinin kısıtlanması ve ülkede kurşunlu benzin kullanımının durdurulması gerektiği kanısına varıldı.