Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi
Yıl: 2012 Cilt: 41 Sayı: 196 Sayfa Aralığı: 20 - 35 Metin Dili: Diğer İndeks Tarihi: 29-07-2022
Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi
Öz: Bu çalışmada, anne babaların günlük yaşamda çocukları ile ilişkilerinde yaşadıkları stresi ölçmeye yönelik bir araç geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle Anne Baba Stres Ölçeği (ABSÖ) madde havuzu oluşturulmuştur. Ölçek ilköğretim okulunda öğrenim gören çocuğu olan 438 anne babaya uygulanmıştır. Katılımcıların 294’ ü anne (%67.1), 144’ü (%32.9) babadır. ABSÖ’ nün geçerlik çalışmaları kapsamında yapı geçerliği incelenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda varyansın %32.20’sini açıklayan, 16 maddeden oluşan tek boyutlu bir ölçek elde edilmiştir. Ortaya çıkan tek boyutlu yapının doğrulayıcı faktör analizi ile yeniden değerlendirilmesi sonucunda model veri uyumunun iyi olduğunu gösteren kriter değerleri $(X^{2}$=252.98 (N=438, sd=104, p=.000),$(X^{2}$/sd=252.98/104=2.43, RMSEA=0.05, RMR= 0.03, RMS= 0.04, GFI= 0.93, AGFI=0.91 ve CFI= 0.91) biçimindedir. ABSÖ’ nün iç tutarlılık güvenirliği için hesaplanan Cronbach Alfa değeri . 85 ve Spearman Brown İki yarı test güvenirliği .82 olarak hesaplanmıştır. Ölçekte yer alan tüm maddeler için madde toplam korelasyonları ise .34 ile .58 arasında değişmektedir. Madde analizi kapsamında elde edilen t değerlerinin anlamlı olduğu (p<.001) görülmüştür. Sonuç olarak, ABSÖ’ nün araştırmalarda kullanabilmek için gerekli psikometrik özellikleri taşıdığı söylenebilir.
Anahtar Kelime: Konular:
Parent stress scale development
Öz: In this study, it was aimed to develop an evaluating scale to measure the stress of parents derived from the relations between them and their children in their daily lives. For this purpose, firstly an item pool of Parent Stress Scale (ABSO) was composed. This scale was applied to 438 father and mother having children continuing to be educated in primary schools. 294 (%67.1) of the participants were mother and 144 (%32.9) were father. For the validity studying of ABSO, the test structural validity was studying on. At the end of explanatory factor analysis, a one factor scale was carried out including 16 items and explaining %32.20 of the variance. At the end of reevaluation of the confirmative factor analysis of one factoring structure the criteria data showing the harmony of model and data were $(X^{2}$=252.98) (N=438, sd=104, p=.000), $(X^{2}$/sd=252.98/104=2.43), (RMSEA=0.05), (RMR=0.03), (RMS=0.04, GFI= 0.93), (AGFI=0.91) ve (CFI=0.91). The Cronbach Alpha value to evaluate the inner consistency of ABSO was .85 and Spearman Brown Split-half reliability was 0.82. The item total correlation for all items of the scale ranged from .34 to .58. It was found out after the item analysis that the t value was significant according to (p<.001). As a result it can be said that ABSO had efficient psychometric properties to be used for some other researches.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ABİDİN, R. R. (1992). “The determinants of parenting behavior.” Journal of Clinical Child Psychology, 21 (4) 407-412.
- AKER, S., DÜNDAR, C. ve PEKŞEN, Y. (2005).“Ölçme Araçlarındaki İki Yaşamsal Kavram: Geçerlik Ve Güvenirlik.” OMÜ Tıp Dergisi, 22 (1), 50-60.
- ALTUN, S. A. ve BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2011).“Değişim Eğilimleri Ölçeğinin Geliştirilmesi.” Kalem Uluslar arası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1),73-90.
- ARKAN, B. ve ÜSTÜN, B. (2010).“Ebeveyn Eğitim Programlarını Değerlendirme Rehberi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(2), 102-107.
- BELSKY, J. (1984). “The determinants of parenting: A process model.” Child Development, 55 (1), 83- 96.
- BERRY, J. O. ve JONES, W. H. (1995).“Parental Stress Scale. Initial Psychometric Evidence.” Journal of Social and Personal Relationships, 12, 463-472.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2002). “Faktör Analizi. Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı.” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32,470-483.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem Yayınları, Ankara.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E. K., AKGÜN, Ö. E., KARADENİZ, Ş. ve DEMİREL, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Yayınları, Ankara.
- BRUNİNG, J. L. ve KİNTZ, B. L. (1993). İstatistik (Çev. Ali Dönmez). Gündoğan Yayınları, Ankara.
- CİNA, A. ve BODENMANN, G. (2009). „Zusammenhang zwischen Stress der Eltern und kindlichem Problemverhalten.“ Kindheit und Entwicklung, 18 (1), 39-48.
- ÇOKLUK, Ö., ŞEKERCİOĞLU, G. ve BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. SPSS ve LISREL Uygulamaları. Pegem Yayınları, Ankara.
- DEATER-DECKARD, K. (1998).“Parenting Stress and Child adjusment: some Old Hypotheses and New Questions.” Clinical Psychology: Science and Practice, 5 (3), 314-332.
- DEMİRKAYA, S. K. ve ABALI, O. (2012).“Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Okul Öncesi Dönem Davranış Sorunları İle İlişkisi.” Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13, 67-74.
- FRANKE, G. H., JAGLA, M., SALEWSKI, C. ve JÄGER, S. (2007). „Psychologisch-diagnostische Verfahren zur Erfassung von Stress und Krankheitsbewältigung im deutschsprachigen Raum.“ Zeitschrift für Medizinische Psychologie, 16, 41-55.
- GABRİEL, B. ve BODENMANN, G. (2006a).“Elterliche Kompetenzen und Erziehungskonflikte.“ Kindheit und Entwicklung, 15 (1), 9-18.
- GABRIEL, B. ve BODENMANN, G. (2006b).„Stress und Coping bei Paaren mit einem Verhaltensauffälligkeiten Kind.“ Zeitschrift für Klinische Psychologie und Psychotherapie, 35 (1) 59-64.
- GÜLALDI, Demet (2010). Erken Çocuklukta Serebral Palsili ve Otistik Çocuk Annelerinin Ebeveyn Stres Düzeylerinin Yaşam Doyumları ile İlişkisinin İncelenmesi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
- HORTAÇSU, N. (1997). İnsan İlişkileri. İmge Yayınları, Ankara.
- HORTAÇSU, N. (2003). Çocuklukta İlişkiler. İmge Yayınları, Ankara.
- KALAYCI, Ş. (2008). SPSS uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayınları, Ankara.
- KANER, S. (2001).“Aile Stresini Değerlendirme Ölçeği (The Questionnaire on Resource and Stress-F) Faktör Yapısı, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışmaları.” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34 (1), 1-10.
- KAPÇI, E. G. ve HAMAMCI, Z. (2010).“Aile İşlevi İle Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki: Erken Dönem Uyum Bozucu Şemaların Aracı Rolü“.” Klinik Psikiyatri, 13, 127-136.
- LAUTH, G. W. ve HEUBECK, B. (2010). Sosyal Davranış Problemi Olan Çocukların Anne Babalarına Yönelik Anne Baba Eğitimi Programı (Çev: S. Kaymak Özmen). Kök yayınları, Ankara.
- MERT, E., HALLIOĞLU, O. ve ÇAMDEVİREN, H. A. (2008). “Turkish Version of the Parenting Stress Index Short Form: A Psychometric Study.” Journal of Medical Sciences, 28, 291-296.
- NAZLI, S. (2003). Aile Danışmanlığı. Anı Yayınları, Ankara:
- ÖZGÜVEN, İ. E. (1994). Psikolojik Testler. Yeni Doğuş Matbaası, Ankara.
- PETERMANN, U. ve PETERMANN, F. (2006).„Erziehungskompetenz.“ Kindheit und Entwicklung, 15 (1), 1-8.
- RODGERS, A. Y. (1998). “Multiple Sources of Stress and Parenting Behavior.” Children and Youth Services Review, 20 (6), 525-546.
- SALTALI, N. D. ve ARSLAN, E. (2012).“Ebeveyn Tutumlarının Anasınıfına Devam Eden Çocukların Sosyal Yetkinlik Ve İçe Dönüklük Davranışını Yordaması.” İlköğretim Online, 11(3), 729-737.
- SÜMER, N. (2000).„Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar.“ Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
- ŞİMŞEK, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş. Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ekinoks Yayınları, Ankara.
- TAVŞANCIL, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. Nobel Yayınları, Ankara.
- WEBSTER-STRATTON, C. (1990). “Stress: A Potential Disruptor of Parent Perceptions and Family Interactions.” Journal of Clinical Child Psychology, 19 (4), 302-312.
| APA | ÖZMEN K, OZMEN A (2012). Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. , 20 - 35. |
| Chicago | ÖZMEN KAYNAK Suna,OZMEN AHMET Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. (2012): 20 - 35. |
| MLA | ÖZMEN KAYNAK Suna,OZMEN AHMET Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. , 2012, ss.20 - 35. |
| AMA | ÖZMEN K,OZMEN A Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. . 2012; 20 - 35. |
| Vancouver | ÖZMEN K,OZMEN A Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. . 2012; 20 - 35. |
| IEEE | ÖZMEN K,OZMEN A "Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi." , ss.20 - 35, 2012. |
| ISNAD | ÖZMEN, KAYNAK Suna - OZMEN, AHMET. "Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi". (2012), 20-35. |
| APA | ÖZMEN K, OZMEN A (2012). Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim, 41(196), 20 - 35. |
| Chicago | ÖZMEN KAYNAK Suna,OZMEN AHMET Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim 41, no.196 (2012): 20 - 35. |
| MLA | ÖZMEN KAYNAK Suna,OZMEN AHMET Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim, vol.41, no.196, 2012, ss.20 - 35. |
| AMA | ÖZMEN K,OZMEN A Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim. 2012; 41(196): 20 - 35. |
| Vancouver | ÖZMEN K,OZMEN A Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim. 2012; 41(196): 20 - 35. |
| IEEE | ÖZMEN K,OZMEN A "Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi." Milli Eğitim, 41, ss.20 - 35, 2012. |
| ISNAD | ÖZMEN, KAYNAK Suna - OZMEN, AHMET. "Anne baba stres ölçeğinin geliştirilmesi". Milli Eğitim 41/196 (2012), 20-35. |
