Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama

EKİN ERKAN, NİHAL

Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama

Nihal EKİN ERKAN (Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Çağdaş Yerel Yönetimler

102 0

Yıl: 2012 Cilt: 21 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1 - 14 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama

Öz:

Günümüz şehir planlama teorisine temel oluturan noktaları ve planlama hare ketlerini biçimlendiren anlayışı kavrayabilmenin bir yolu, planlama tarihini incelemektir. XIX. yüzyıl İstanbul’unda gerçekleştirilen mekansal müdahaleler ise, söz konusu inceleme için son derece önemli kaynaklardır. Yazıda, Ebniye nizamnameleri içerik analizi ile mercek altına alınmakta ve seçilen metinlerin kavram haritası hazırlanarak İstanbul’un planlama tarihi bağlamında nizamnamelerin ortaya koyduğu planlama yaklaşımı açıklanmaktadır. Bu yolla çalışma sonucunda tarihin kaynaklık ettiği, ancak günümüzde cevaplanmayı bekleyen planlama soruları elde edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Kamu Yönetimi

Urban planning in Istanbul: The road from ebniye nizamnameleri tourban planning theory

Öz:

In order to comprehend the basis of today’s urban planning theory and theapproaches shaping the planning activities, one has to examine the history of planning. The spatial interventions in Istanbul in the XIX. century form a very important resource for this research. The article examines the building regulations (“ebniye nizamname leri”) of the time using the content analysis method and attempts to reveal the planning approach the regulations introduce within Istanbul’ s planning history using the concept maps prepared for several chosen texts. Thus at the end, some significant questions which arise from the past but are mainly about today’s urban planning are produced.

Anahtar Kelime:

Konular: Kamu Yönetimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyıldız, Ali (2006), Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme, İletişim Yayınları, İstanbul.
Campbell, Scott ¬ Fainstein, Susan S. (2003), Readings in Planning Theory, Blackwell, Oxford.
Çelik, Zeynep (1996), 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti: Değişen İstanbul, TarihVakfı Yayınları, İstanbul.
Denel, Serim (1989), “Batılılaşma Süresinde Ebniye Nizamnameleri ve Kentsel Mekanların Değişimine Etkileri Üzerinde Bir Deneme”, IX. Türk Tarih Kongresi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, s. 1425 ¬ 1435.
Denel, Serim (1982), Batılılaşma Sürecinde İstanbul’da Tasarım ve Dış Mekanlarda Değişim ve edenleri, ODTÜ, Ankara.
Ekin Erkan, Nihal (2010), “Urban Planning in Turkey as a Process of Translation”, Translation Studies, 3: 2, s. 188 ¬ 200.
Eldem, Edhem (2000), “İstanbul: İmparatorluk Payitahtından Periferileşmiş Bir Başkente”, Masters, B. - Goffman, D. - Eldem, E. (Ed.), Doğu ve Batı Arasında Osmanlı Kenti: Halep, İzmir ve İstanbul, (Çev. Sermet Yalçın), Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 152-231.
Ergin, Osman N. (1995), Mecell-i Umur-ı Belediye, İBB, İstanbul.
Ergin, Osman (1936), Türkiye’de şehirciliğin Tarihi İnkişafı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İktisat ve İçtimaiyat Enstitüsü Neşriyatı No: 3, İstanbul.
Ergin, Osman (1938), İstanbul’da İmar ve İskan Hareketleri, İstanbul-Eminönü Halkevi Dil, Tarih ve Edebiyat Şubesi Neşriyatı VIII, İstanbul.
Ergin, Osman (1939), Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul.
Ersoy, Melih (2007), Kentsel Planlama Kuramları, İmge Yayınları, Ankara.
Hasol, Doğan (1976), “Mimarlık Dili Üzerine”, http://www.doganhasol.net Articles /mimarlik-dili-uzerine_10684.html (16.05.2011).
İmamoğlu, Abdullah Taha (2005), “Osman Nuri Ergin: Cumhuriyet Döneminin İlk Şe hir Tarihçisi”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, s. 553 - 569.
İnalcık, Halil (1995), “İstanbul: Bir İslam Şehri”, (Çev. İbrahim Kalın), http:// www. .inalcik.com/images/pdfs/759103iSTANBULBiRiSLAMSEHRi.pdf (8.7.2011).
İnalcık, Halil - Seyitdanlıoğlu, Mehmet (Ed.) (2011), Tanzimat: Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
Keleş , Ruşen (2010), Kentleşme Politikası, İmge Yayınları, 11. Baskı, Ankara.
Oktay, Tarkan (2005), “Osmanlı Belediye Tarihi Araştırmaları ve Kaynak Malzeme Üzerine Notlar”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, s. 257 - 281.
Oktay, Tarkan (2011), İstanbul Şehremaneti, Yeditepe Yayınevi, İstanbul.
Ortaylı, İlber (2007), Batılılaşma Yolunda, Merkez Kitap, İstanbul.
Seyitdanlıoğlu, Mehmet (2010), Tanzimat Döneminde Modern Belediyeciliğin Doğuşu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
Tanyeli, Uğur (1992), “Transfer of Western Urban Planning Concepts and Techniques to Turkey (1718 - 1840)”, İhsanoğlu, Ekmeleddin (Ed.), Transfer of Modern Science &Technology to the Muslim World, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul, s. 345 - 363.
Tekeli, İlhan (1992), “19. Yüzyılda İstanbul Metropol Alanının Dönüşümü”, Modernleşme Sürecinde Osmanlı Kentleri, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 19 - 31.
Tekeli, İlhan (1993),“İcabında Plan”, İstanbul Dergisi, s. 26 - 37.
Tekeli, İlhan (1998), “Bir Modernleşme Projesi Olarak Türkiye’de Kent Planlaması”, Bozdoğan, S. - Kasaba, R. (Ed.), Türkiye'de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 136 - 153.
Toprak, Zafer (1990), “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Şehremaneti”, Türkiye Belediyeciliğinde 60. Yıl Uluslararası Sempozyumu Bildiri ve Tartışmalar, Maya, Ankara, s. 75 -84.
Uğur, Yunus (2005), “Şehir Tarihi ve Türkiye’de Şehir Tarihçiliği: Yaklaşımlar, Konular ve Kaynaklar”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, s. 9 - 26.
Uluengin, Mehmet B. ¬ Turan, Ömer (2005), “İmparatorluğun İhtişam Arayışından Cumhuriyet’in Radikal Modernleşme Projesine: Türkiye’de Kentsel Planlamanın İlk Yüzyılı”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, s. 353 - 436.
Von Moltke, Helmuth (1999), Moltke'nin Türkiye Mektupları, (Çev. Hayrullah Örs), Remzi Kitabevi, İstanbul.
Zarinebaf, Fariba (2010), Crime and Punishment in Istanbul: 1700 -1800, University of California Press, California.

APA	EKİN ERKAN N (2012). Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. , 1 - 14.
Chicago	EKİN ERKAN NİHAL Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. (2012): 1 - 14.
MLA	EKİN ERKAN NİHAL Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. , 2012, ss.1 - 14.
AMA	EKİN ERKAN N Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. . 2012; 1 - 14.
Vancouver	EKİN ERKAN N Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. . 2012; 1 - 14.
IEEE	EKİN ERKAN N "Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama." , ss.1 - 14, 2012.
ISNAD	EKİN ERKAN, NİHAL. "Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama". (2012), 1-14.

APA	EKİN ERKAN N (2012). Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. Çağdaş Yerel Yönetimler, 21(4), 1 - 14.
Chicago	EKİN ERKAN NİHAL Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. Çağdaş Yerel Yönetimler 21, no.4 (2012): 1 - 14.
MLA	EKİN ERKAN NİHAL Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. Çağdaş Yerel Yönetimler, vol.21, no.4, 2012, ss.1 - 14.
AMA	EKİN ERKAN N Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2012; 21(4): 1 - 14.
Vancouver	EKİN ERKAN N Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2012; 21(4): 1 - 14.
IEEE	EKİN ERKAN N "Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama." Çağdaş Yerel Yönetimler, 21, ss.1 - 14, 2012.
ISNAD	EKİN ERKAN, NİHAL. "Ebniye nizamnamelerinden şehir planlama teorisine uzanan yol: İstanbul’da şehir planlama". Çağdaş Yerel Yönetimler 21/4 (2012), 1-14.