Yıl: 2012 Cilt: 19 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 53 - 66 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği

Öz:
Para otoritelerinin parasal hedeflerle reel ekonomi ilişkisini belirlemede araç olarak kullandıkları parasal aktarım kanalları geleneksel faiz oranı kanalı, diğer varlık fiyatları kanalı, beklentiler kanalı ve kredi kanalı olmak üzere sınıflandırmaktadır. Diğer varlık fiyatları kanalı kapsamında incelenen ve net ihracat hacmi üzerinde etkin olan döviz kuru kanalı, küreselleşme düzeyindeki artışla birlikte esnek döviz kuru sisteminin kullanımının yaygınlaşmasıyla giderek önem kazanmıştır. Bu çerçevede çalışmada, esnek döviz kuru rejimini benimseyen Türkiye’de parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalının, toplam çıktı ve özellikle fiyatlar düzeyi üzerindeki etkinliği vektör otoregregresif (vector autoregressive: VAR) modeliyle sorgulanmaktadır. 2003:01-2010:08 dönemini için kısa vadeli faiz oranı, reel efektif döviz kuru, net ihracat hacmi, tüketici fiyat endeksi ve sanayi üretim endeksi olmak üzere toplam beş makro ekonomik değişken ile yapılan sınama sonucunda faiz kanalı etkilerini içeren döviz kuru kanalının Türkiye’de etkin olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Monetary transmission mechanism exchange rate channel: The case of Turkey

Öz:
Monetary transmission mechanism used by monetary authorities in determining the relationship between real economy and monetary targets are fundamentally classified as traditional interest rate channel, other asset prices channel, expectations channel and credit channel. Exchange rate channel which is analyzed under the scope of other asset prices channel and effective on the net export volume, has gained importance through widespread use of flexible exchange rate system with the increase of globalization. In this study, the effectiveness of monetary transmission mechanism exchange rate channel on total output and price level is analyzed by using VAR model for Turkey which has adopted flexible exchange rate regime. As a result of the test with a total of five macroeconomic variables, short-run interest rate, real effective exchange rate, net export volume, consumer price index and industrial production index, for the period of 2003:01-2010:08, it is found that the exchange rate channel which includes the effects of interest rate channel is effective in Turkey.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AĞCAER, Arzu (2003), “Dalgalı Kur Rejimi Altında Merkez Bankası Müdahalelerinin Etkinliği: Türkiye Üzerine Bir Çalışma”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB, Piyasalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • ARAT, Kürşad (2003), “Türkiye’de Optimum Döviz Kuru Rejimi Seçimi ve Döviz Kurlarından Fiyatlara Geçiş Etkisinin İncelenmesi”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB, Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • ASTERIOU, Dimitrios ve Stephen G. HALL (2007), Applied Econometrics A Modern Approach (Revised Edition), New York: Palgrave Macmillian.
  • BAŞÇI, Erdem., ÖZEL, Özgür ve Çağrı SARIKAYA (2007), “The Monetary Transmission Mechanism in Turkey: New Developments”, CBRT Research and Monetary Policy Department Working Paper, No: 07/04, 1-28.
  • BERNANKE, Ben (1988), “Monetary Policy Transmission: Through Money or Credit?”, Federal Reserve Bank of Philadelphia Business Review, November, 3-11.
  • BERNANKE, Ben (1993), “Credit in the Macroeconomy”, Federal Reserve Bank of NewYork Quarterly Review, 18(1), 50-70.
  • BOUGHARA, Adel (2003), “What Do We Know About Monetary Policy and Transmission Mechanism in Morrocco and Tunisia?”, The 10th Annual Conference of the Economic Research Forum (ERF), 1-30.
  • BÜYÜKAKIN, Figen., CENGİZ, Vedat ve Armağan TÜRK (2009), “Parasal Aktarım Mekanizması: Türkiye’de Döviz Kuru Kanalının VAR Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 171-198.
  • CAMARERO, Mariam., ORDÓNEZ, Javier ve Cecilio TAMARİT (2002), "Monetary Transmission in Spain: a Structural Cointegrated VAR Approach", Applied Economics, 34, 2201-2212.
  • CENGİZ, Vedat (2009), “Parasal Aktarım Mekanizması İşleyişi ve Ampirik Bulgular”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 33, 225-247.
  • ÇİÇEK, Macide (2005), “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması: VAR (vektör Otoregresyon) Yaklaşımıyla Analizi”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 20(233), 82-105.
  • ERDOĞAN, Seyfettin ve Durmuş Çağrı YILDIRIM (2008), “Türkiye’de Döviz Kuru Kanalının İşleyişi: VAR Modeli ile Bir Analiz”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:39, 95-108.
  • ERTEKİN, Murat (2003), “Döviz Kuru Rejimleri ve Türkiye’nin Dış Ticareti”, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü, Ankara, 1-17, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/EAD/TanitimKoordinasyonDb/doviz1.doc, (09/05/2011).
  • GEZA, Paula ve Laura Giurca VASİLESCU (2011), “Bretton Woods Fixed Exchange Rate System versus Floating Exchange Rate System”, MPRA Paper, N0:29932, 1-7.
  • GREENE, William H. (1993), Econometric Analysis (Second Edition), New Jersey: Prentice-Hall.
  • GÜNDÜZ, Lokman (2001), “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması ve Banka Kredi Kanalı”, İMKB Dergisi, 18, 13-30,
  • GÜR, Ekin Toksöz (2003) “Kredi Kanalının Etkin Çalışması ve Türkiye Uygulaması”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • KASAPOĞLU, Özgür. (2007), “Parasal Aktarım Mekanizmaları: Türkiye İçin Uygulama”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB, Piyasalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • MISHKIN, S. Frederic (1995), “Symposium on the Monetary Transmission Mechanism”, The Journal of Economic Perspectives, 9(4), 3-10.
  • MISHKIN, Frederic S. (1996), “The Channels of Monetary Transmission: Lesson For Monetary Policy”, National Bureau Of Economic Research (NBER) Working Series, Working Paper No. 5464, 1-27.
  • MISHKIN, S. Frederic (2000), Para Teorisi – Politikası (Çev. İ. Şıklar, A. Çakmak ve S. Yavuz), New York: Prentice Hall.
  • MISHKIN, Frederic S. (2001), “The Transmission Mechanism and The Role of Asset Prices in Monetary Policy”, National Bureau Of Economic Research (NBER) Working Series, Working Paper No. 8617, 1-21.
  • MISHKIN, S. Frederic (2007), Money, Banking and Financial Markets (8th Edition), Boston: Pearson Education Inc..
  • MUÇO, Marta., SANFREY, Peter ve Anita TACI (2004), “Inflation, exchange rates and the role of monetary policy in Albania”, European Bank for Reconstruction and Development, Working Paper No. 88, 1-17.
  • NAGAYASU, Jun (2007), “Empirical Analysis of the Exchange Rate Channel in Japan”, Journal of International Money and Finance, 26 (6), 887-904.
  • ÖRNEK, İbrahim (2009), “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi”, Maliye Dergisi, 156, 104-125
  • ÖZTÜRKLER, Harun ve Affan Hakan ÇERMİKLİ (2007), “Türkiye'de Bir Parasal Aktarım Kanalı Olarak Banka Kredileri”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(514), 57-68.
  • SARAÇOĞLU, Bedriye ve Nezir KÖSE, (1999), “Vektör Otoregresyon Yaklaşımı ile Enflasyonla Mücadelede Politika Seçimi: Türkiye Örneği 1980-1996”, İktisat İsletme ve Finans, 14 (159), 12-27.
  • SEVÜKTEKİN, Mustafa ve Mehmet NARGELEÇEKENLER (2007), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı (2. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • SEZER, Burhan (2003), “Parasal Aktarım Mekanizması ve Türkiye’de İşleyişi”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • SIMS, Christopher A. (1980), “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48(1), 1-48.
  • SMETS, Frank R. ve Raf WOUTERS (1999), “The Exchange Rate and the Monetary Transmission Mechanism in Germany”, De Economist, 147, (4), 489 – 521.
  • TCMB (2007), Başkan Yılmaz’ın Bakanlar Kuruluna Yaptığı Sunum, TCMB Bülten, Sayı 6, Haziran.
  • TOBIN, James (1969) “A General Equilibrium Approach to Monetary Theory”, Journal of Money, Credit and Banking, 1(1), 15-29.
APA Cambazoğlu B, KARAALP ORHAN H (2012). Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. , 53 - 66.
Chicago Cambazoğlu Birgül,KARAALP ORHAN HACER SİMAY Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. (2012): 53 - 66.
MLA Cambazoğlu Birgül,KARAALP ORHAN HACER SİMAY Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. , 2012, ss.53 - 66.
AMA Cambazoğlu B,KARAALP ORHAN H Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. . 2012; 53 - 66.
Vancouver Cambazoğlu B,KARAALP ORHAN H Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. . 2012; 53 - 66.
IEEE Cambazoğlu B,KARAALP ORHAN H "Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği." , ss.53 - 66, 2012.
ISNAD Cambazoğlu, Birgül - KARAALP ORHAN, HACER SİMAY. "Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği". (2012), 53-66.
APA Cambazoğlu B, KARAALP ORHAN H (2012). Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 53 - 66.
Chicago Cambazoğlu Birgül,KARAALP ORHAN HACER SİMAY Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 19, no.2 (2012): 53 - 66.
MLA Cambazoğlu Birgül,KARAALP ORHAN HACER SİMAY Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.19, no.2, 2012, ss.53 - 66.
AMA Cambazoğlu B,KARAALP ORHAN H Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2012; 19(2): 53 - 66.
Vancouver Cambazoğlu B,KARAALP ORHAN H Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2012; 19(2): 53 - 66.
IEEE Cambazoğlu B,KARAALP ORHAN H "Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği." Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, ss.53 - 66, 2012.
ISNAD Cambazoğlu, Birgül - KARAALP ORHAN, HACER SİMAY. "Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği". Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 19/2 (2012), 53-66.