Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği)
Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 67 - 92 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği)
Öz: Tarih boyunca hayata yaklaşımda bir taraftan ahireti dikkate almayıp sadece dünyaya itimat eden, dünya hâkimiyeti için her şeyi mübah gören, dünya hırs ve sevgisiyle dolu materyalistler, diğer taraftan ahireti kurtarmak adına dünyaya ve dünya nimetlerine olumsuz bakıp sırt çeviren bazı mistikler daima var olmuştur. İfrat ve tefriti temsil eden bu iki gruba ait söz konusu anlayışlar, fıtrat dini İslam’la asla bağdaşmaz. Zira İslam’ın olaya bakışında “dünyadan nasiptar olmak fakat geçici dünyayı ebedi ahirete tercih etmemek” gibi bir tabiîlik vardır. Çalışmamızda mesele, Buhârî’nin Sahîh’inin Rikâk bölümü çerçevesinde ele alınmış, kaydedilen bir kısım konu başlıkları ile hadislere göre müellifin dünya ve ahiret algısı tetkik edilmiştir. Rikâk ya da rekâik, merhametli şefkatli ve ince kalpli anlamındaki rakîk’ın çoğuludur. Mastarı rikkat’tir. Bölüme Kitâbu’r-Rikâk ismi verilmesi, ihtiva ettiği (dünya ve ahiretle ilgili) hadislerin gönüllerde rikkat/incelik oluşturması sebebiyledir.
Anahtar Kelime: Konular:
Perception of this world and afterlife in Bukhari (The case of the book of Kitab al-Riqaq/tender-heartedness)
Öz: Throughout history there have always been two extremist approach to life among people: on the one hand there have been materialists who have not paid attention to afterlife and paid attention only to the life in this world; and on the other hand there have been some mystics who have withdrawn themselves from the life of this world in order to save their lives in the Hereafter. The views belonged to the representatives of these two extreme approaches can never be in coherence with Islam, the religion of human nature. In Islamic thought exists the understanding of “to get shares from this world but not to prefer this world over the Hereafter.” We have dealt with this question within context of the book of tenderness of the heart (Kitab al-Riqaq) from Bukhari’s Sahih. We have tried to examine the author’s perception of life and afterlife from some chapter headings of Kitab al-Riqaq and some ahadith recorded in it. Riqaq or raqaiq is the plural for of the Arabic word raqiq which means compassionate and soft-hearted. The infinitive form of the word comes as riqqa. The reason for giving the title of “Kitab al-Riqaq” to this part of Sahih is that the ahadith mentioned in this book in respect to this world and the afterlife create compassion and tenderness in the hearts of the readers.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Açıkalın, Bünyamin, Kur'an’da Dünya Hayatına Verilen Değer, İstanbul 2008.
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh eş-Şeybânî (ö. 241/855), el-Müsned, İstanbul 1413/1992.
- Aynî, Bedrüddin, Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed (ö. 855/1451), Umdetü’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, thk. Abdullah Mahmûd Muhammed Ömer, Beyrut 1421/2001.
- Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl el-Buhârî (ö. 256/870), el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul 1992.
- Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber Yay. I. bs. Ankara, 1997.
- Çağrıcı, Mustafa, “İtidâl” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 2001, XXIII, 456-457.
- ------, “Sabır”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 2008, XXXV, 337-339.
- ------, “Tevâzu” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 2011, XL, 583-585,
- Çakan, İsmail Lütfi, Hadis Edebiyatı, Marmara Üni. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. V. bs. İstanbul 1989.
- Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş’âs es-Sicistânî (ö. 275/888), Sünenü Ebî Dâvûd, İstanbul 1413/1992.
- Itr, Nureddin, el-İmâmu’t-Tirmizî ve’l-Muvâzenetu beyne Câmiihi ve beyne’s-Sahîhayn, yy. 1390/1970.
- İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekir Abdullah b. Muhammed (ö. 235/849), el-Muasnnef, thk. Hamed b. Abdillah- Muhammed b. İbrahim, Riyad 1425/2004.
- İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Şihâbuddîn Ahmed b. Ali el-Askalânî (ö. 852/1448), Fethu’l-Bârî Şerhu Sahîhi’l- Buhârî, thk. Muhammed Fuad Abdülbâkî - Abdülaziz b. Abdullah b. Bâz, Dâru’l-Fikr, ts.
- İbn Mâce, Ebu Abdillah Muhammed b. Yezîd İbn Mâce el-Kazvînî (ö. 273/886), Sünenü İbn Mâce, İstanbul 1413/1992.
- İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemaleddin Muhammed b. Mükerrem (ö. 711/1311), Lisânü’l-Arab, Beyrut, Dâru Sâdir, ts.
- İbnu’s-Salâh, Ebû Amr Osman, Mukaddimetü’bni’s Salâh fî ulûmi’l-hadîs, Beyrût 1988/1408.
- Kâmil Miras (Ahmed Naim - Kâmil Miras), Sahîh-i Buhârî Muhatasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay. VIII. bs. Ankara 1985.
- Kandemir, M. Yaşar - Çakan, İsmail Lütfi - Küçük, Raşit, Riyâzü's-Sâlihîn Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay. İstanbul 1425/2004.
- Kastallânî, Ebu’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed (ö. 923/1517), İrşâdü’s-Sârî ilâ Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, I-X, Bulak 1323.
- Kirmânî, Ebû Abdillah Muhammed b. Yûsuf (ö. 786/1384) el-Buhârî bi Şerhi’l-Kirmânî (Kevâkibu’d-derârî), Beyrut 1401/1981.
- Kuşeyrî, Ebu’l-Kâsım Abdülkerîm b. Hevâzin (ö. 465/1072), er-Risâletü’l- Kuşeyriyye, thk. Abdülhalîm Mahmûd - Mahmûd b. Şerîf, Kahire, Dâru’l-Meârif, ts.
- Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed (ö. 671/1273), el-Câmi‘ li Ahkâmi’l-Kur’ân, thk. Muhammed İbrahim-Mahmud Hâmid, Kahire 1416/1996.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. el-Hacâc (ö. 261/874), Sahîhu Müslim, İstanbul 1413/1992.
- Nevevî, Ebû Zekeriyya (ö. 676/1277), Şerhu Sahîhi Müslim, thk. Halil el-Mîs, Beyrut 1407/1987.
- Râgıb, Ebu’l-Kâsım Huseyin b. Muhammed el-Isfehânî (ö. 425/1033), el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, thk.
- Muhammed Seyyid Kîlânî, Beyrut, Dâru’l-Ma‘rife, ts.
- Râzî, Fahreddîn Muhammed b. Ömer (ö. 606/1210), et-Tefsîru’l-Kebîr (Mefatîhu’l-Ğayb), Beyrut 1411/1990.
- Tatlı, Alican, Zühd Açısından Dünya ve Nimetleri, Erkam Yay. İstanbul 2005.
- Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsa et-Tirmizî (ö. 279/892), Sünenü’t-Tirmizî, İstanbul 1413/1992.
- Toprak, Süleyman, “Haşir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1997, XVI, 416-417.
- Tosun, Necdet, İbn Arabî Öncesi Tasavvufta Halvet ve Uzlet, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1995.
- Yıldırım, Ahmet, “Hadis Edebiyatında Zühd Literatürü ve Zühdle İlgili Rivâyetlerin İncelenmesi” Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 2008/1, S. 20.
- Yücel, Ahmet, Hadis Usûlü, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. IV. bs. İstanbul 2012.
| APA | ÖZTÜRK M (2012). Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). , 67 - 92. |
| Chicago | ÖZTÜRK Mustafa Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). (2012): 67 - 92. |
| MLA | ÖZTÜRK Mustafa Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). , 2012, ss.67 - 92. |
| AMA | ÖZTÜRK M Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). . 2012; 67 - 92. |
| Vancouver | ÖZTÜRK M Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). . 2012; 67 - 92. |
| IEEE | ÖZTÜRK M "Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği)." , ss.67 - 92, 2012. |
| ISNAD | ÖZTÜRK, Mustafa. "Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği)". (2012), 67-92. |
| APA | ÖZTÜRK M (2012). Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 12(2), 67 - 92. |
| Chicago | ÖZTÜRK Mustafa Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). Marife Dini Araştırmalar Dergisi 12, no.2 (2012): 67 - 92. |
| MLA | ÖZTÜRK Mustafa Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). Marife Dini Araştırmalar Dergisi, vol.12, no.2, 2012, ss.67 - 92. |
| AMA | ÖZTÜRK M Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2012; 12(2): 67 - 92. |
| Vancouver | ÖZTÜRK M Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2012; 12(2): 67 - 92. |
| IEEE | ÖZTÜRK M "Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği)." Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 12, ss.67 - 92, 2012. |
| ISNAD | ÖZTÜRK, Mustafa. "Buhârî’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği)". Marife Dini Araştırmalar Dergisi 12/2 (2012), 67-92. |
