Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,
Yıl: 2012 Cilt: 27 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 459 - 482 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,
Öz: Assur yazılı kaynaklarında “Uruatri” olarak geçen ve MÖ 1273 yılında tarih sahnesine çıkan Urartular, batıda Fırat Nehri’nden doğuda İran Azerbaycan’ına, kuzeyde Gökçe Göl ile Aras vadisinden güneyde Toroslar ve Urmiye Gölü’nün güneyine kadar uzanan geniş bir coğrafyaya egemen olmuş ve Yakındoğu’nun en büyük devletlerinden biri olmuştur. Krallığın çekirdek bölgesi bugünkü Van Kalesi ve çevresidir ki bu yüzden Urartu Krallığı’na zaman zaman “Van Krallığı” da denilmektedir. Doğal bir kale görünümünde olan Van büyük bir başkentin kurulması ve gelişmesi için tüm koşullara sahipti. Ancak Doğu Anadolu bölgesinde yer alan diğer kentler siyasi ve tarihi olarak bu kadar büyük bir öneme sahip olamamışlardı. Urartu yerleşimleri genel olarak Doğu Anadolu başta olmak üzere Gürcistan, Ermenistan, Nahçıvan, İran, Irak topraklarına kadar yayılmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
New suggestions about the Urartian Kingdom’s historical Geography
Öz: Urartians, who were mentioned in written sources of Assyria as “Uruatri” and made an appearance in history in 1200 B.C., dominated a wide geography which was from the Euphrates in the west to Azerbaijani of Iran in the east and from Lake Sevan and The Aras in the north to The Taurus Mountains in the south and South of Lake Urmia and became one of the largest states of The Near East. The core region of the kingdom is the present day’s Van Castle and the surroundings around this region and thus Urartu Kingdom are sometimes mentioned as “Kingdom of Van.” Van which appeared to be a natural castle possessed all the conditions in order to establish and develop a large capital. However, the other cities which were situated in East Anatolia could not have such a great political and historical importance. Generally, Urartian habitations spread out the lands of Georgia, Nakhchevan, Iran, Iraq and especially Eastern Anatolia.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ARI I A.K. Grayson, Assyrian Royal Incriptions I: From the Beginning to Ashur res-ha-inshi. Wiesbaden 1972
- ARI II A.K. Grayson, Assyrian Royal Inscriptions II: From Tiglathpleser I to Ashur-nasir-apli II., Wiesbaden, 1976.
- Barnett 1982 R.D. Barnett, “Urartian Art and Archeology”, CAH Vol 3 Part I–1990, 314–371.
- Belli 1983 O. Belli, “Nairi-Hubuşkia Ülkesi Araştırmaları”, 1. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 31-40.
- Belli ve Ceylan 2002 O. Belli ve A. Ceylan. “Kuzeydoğu Anadolu’da bir Tunç Çağı ve Urartu Kalesi”, Tüba-Ar 5,121–145.
- Burney 1972 Charles Burney, “Urartian Irrigation Works”, Anatolian Studies XXII, 179–186.
- Burney 1993 Ch. Burney, Tanrı Haldi ve Urartu Kültü, Çeviren: İlker Fıçıcılar, Ankara,1993.
- Çevik 1987 Nevzat Çevik, Şebeteria Batı Urartu’da Bir Kent ve Kaya Anıtları, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
- Çilingiroğlu 1977 Altan Çilingiroğlu, “Sargon’un Sekizinci Seferi ve Bazı Öneriler”, An Ar IV-V, 235–251.
- Çilingiroğlu 1984 A. Çilingiroğlu, Urartu ve Kuzey Suriye, Siyasal ve Kültürel İlişkiler, İzmir, Ege Üniversitesi Yayını.
- Çilingiroğlu 1994 A. Çilingiroğlu, Urartu Tarihi, İzmir, Ege Üniversitesi Yayını.
- Diakonoff ve Kashkai 1981 I.M. Diakonoff - S.M. Kashkai. Repertoire Geographique des textes Cuneiformes Band 9 Geographical Names According to Urartian Texts, Wiesbaden.
- Dinçol 1989 Ali M. Dinçol, “Yeni Urartu Yazıtları ve Yazıt Parçaları”, Anadolu Araştırmaları XI, 137–148
- Ertem 1990 Hayri Ertem, “Korucutepe’nin Hititler Devrindeki Adı Hakkında”, X. Türk Tarih Kongresi, II. Cilt, Ankara, 577- 588
- Herzfeld 1968 E. Herzfeld, The Persian Empire Studies in Geography Etnography of Ancient Near East, Wiesbaden.
- Köroğlu 1996 Kemalettin Köroğlu, Urartu Krallığı Döneminde Elazığ (Alzi) ve Çevresi, İstanbul Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Köroğlu 2011 K. Köroğlu, “Urartu: Krallık ve Aşiretler” Urartu Doğu’da Değişim, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 12–51.
- Kroll 2011 S. Kroll, “İran’daki Urartu Şehirleri”, Doğu’da Değişim, YKY, İstanbul, 150–172.
- LAR I D. D. Luckenbill, Ancient Records of Assyria and Babilonya, Vol. I, Chicago, 1968.
- Levine 1977 L.D. Levine, “Sargon’s Eighth Campaign” Mountains and Lowlands: Essays in the Archaeology of Greater Mesopotamia, BiblMes 7, Ed. by L. D. Levine and T. Cuyler Young, Malibu, 135-151.
- Muscarella 1986 Oskar W. Muscarella: “The location of Ulhu and Uise in Sargon II's Eighth Campaign” Journal of Field Archaelogy 13, 465–75.
- Nobahari ve Mollazadeh 2004 A.R. Nobahari ve K. Mollazadeh. “A Comprehensive View of History and Historical Geography of Mannea” Journal of Humanities, Vol. 11-1, 81–92.
- Payne 1995 M. R. Payne, Urartu Yazılı Belgeler Katalogu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 1995.
- Payne 2006 M. R. Payne, Urartu Çivi Yazılı Belgeler Katalogu, İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Pehlivan
- Piotrovskii 1966 Boris B. Piotrovskii, Il Regno di Van Urartu, Roma.
- Reade 1995 Julian E. Reade, “Iran in the Neo-Assyrian Period” Neo- Assyrian Geography, Roma, 33vd.
- Salvini 1967 M. Salvini, Nairi e Ur (u) artri, Contributo alla Storia della Formazione del Regno di Urartu, Roma.
- Salvini 1991 M. Salvini, “Historical Introduction” Urartu: A Metalworking Center in the First Millenium B.C.E (ed. Rivka Merhav), Jerusalem, 4–13.
- Salvini 1995 M. Salvini, “Some Historic-Geographical Problems Concerning Assyria and Urartu” Neo Assyrian Geography, Roma, 46 vd.
- Salvini 2006 M. Salvini, Urartu Tarihi ve Kültürü, İstanbul.
- Saraçoğlu 1989 Hüseyin Saraçoğlu, Doğu Anadolu Bölgesi, MEB Yayını, İstanbul.
- Sayce 1925 A.H. Sayce, “The Kingdom of Van (Urartu)” The Cambridge Ancient History, vol. XX, part I Chapter VIII Cambridge, 169–186.
- Sevin 2005 Veli Sevin “ Elazığ Bahçecik Yazıtı Ve Urartu Eyalet Sistemi Üzerine Düşünceler” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:15, Sayı:2, 379–384.
- Sivas 1991 Hakan Sivas, “Urartu İle İlgili Assur Yazılı Kaynakları”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1991.
- Slattery 1987 D. J. Slattery, “Urartu and Black Sea Colonies: An Economic Perspective”, Al-Rafidan 8, 173–194.
- Tarhan 1978 M. Taner Tarhan, “MÖ XIII. Yüzyılda Uruatri ve Nairi Konfederasyonlar”, İstanbul Üniversitesi Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, İstanbul, 1978.
- Tarhan 1980 M. T. Tarhan, “Urartu Devletinin Kuruluş Evresi ve Kurucu Krallardan ‘Lutupri=Lapturi’ hakkındaki Yeni Görüşler”, Anadolu Araştırmaları VIII, 69-.
- Thureau-Dangin 1912 F. Thureau-Dangin, La Huitieme Campagne de Sargon, Paris.
- UKN I G.A. Melikişvili, Urartskie Klinoobraznye Nadpisi I, Moskova 1960.
- UKN II G.A. Melikişvili, Urartskie Klinoobraznye Nadpisi II, Moskova 1974.
- Van Loon 1966 M. N. van Loon, Urartian Art, İstanbul, NHAI Yayını.
- Van Loon 1975 M.N. van Loon, “The Inscription of Ishpuini and Menua at Qalatgah”, Journal of Near Eastern Studies, Vol. 34, No. 3, 201–207.
- Wright 1943 E.M. Wright, “The Eighth Campaign of Sargon II of Assyria”, Journal of Near Eastern Studies 2, 173- 186.
- Yıldırım 1994 Recep Yıldırım, “Urartu’nun Batı Bölgesi” XI. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 1994, 287-294.
- Yıldırım 2007 S. Yıldırım, Okçular Berta Havzası ve Çevresinde Tarihi ve Arkeolojik Araştırmalar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 2007.
- Young 1967 T.C. Young, “The Iranian Migration into the Zagros”, Iran V, 11 vd.
- Zehiroğlu 2009 Ahmet Mican Zehiroğlu, “MÖ 8. Yüzyıl Urartu Belgelerinde “Kolha”, Skani Nena 1, 30-32.
- Zimansky 1985 Paul E. Zimansky, Ecology and Empire, Chicago.
- Zimansky 1990 P.E. Zimansky, “Urartian Geography And Sargon's Eighth Campaign” Journal of Near Eastern Studies XLIX, 1–21.
- Zimansky 2004 P.E. Zimansky, “Urartu Krallığı ve Topoğrafya”, Savaş ve Estetik, YKY, İstanbul, 75–85.
| APA | PINARCIK P (2012). Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. , 459 - 482. |
| Chicago | PINARCIK PINAR Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. (2012): 459 - 482. |
| MLA | PINARCIK PINAR Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. , 2012, ss.459 - 482. |
| AMA | PINARCIK P Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. . 2012; 459 - 482. |
| Vancouver | PINARCIK P Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. . 2012; 459 - 482. |
| IEEE | PINARCIK P "Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,." , ss.459 - 482, 2012. |
| ISNAD | PINARCIK, PINAR. "Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,". (2012), 459-482. |
| APA | PINARCIK P (2012). Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. Tarih İncelemeleri Dergisi, 27(2), 459 - 482. |
| Chicago | PINARCIK PINAR Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. Tarih İncelemeleri Dergisi 27, no.2 (2012): 459 - 482. |
| MLA | PINARCIK PINAR Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. Tarih İncelemeleri Dergisi, vol.27, no.2, 2012, ss.459 - 482. |
| AMA | PINARCIK P Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2012; 27(2): 459 - 482. |
| Vancouver | PINARCIK P Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2012; 27(2): 459 - 482. |
| IEEE | PINARCIK P "Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,." Tarih İncelemeleri Dergisi, 27, ss.459 - 482, 2012. |
| ISNAD | PINARCIK, PINAR. "Urartu Krallığı'nın Tarihi Coğrafyası hakkında yeni öneriler,". Tarih İncelemeleri Dergisi 27/2 (2012), 459-482. |
