Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri

Mustafa ALKAN, (Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye)
Ayhan GÖKÇE (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Tokat, Türkiye)
Türkiye Entomoloji Dergisi
5 0
Yıl: 2012 Cilt: 36 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 377 - 389 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri

Öz:
Bu çalışmada Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE’un gövde ve çiçek ekstraktlarının iki önemli depo zararlısı Sitophilus granarius (L.) ve S. oryzae (L.) (Coleoptera, Curculionidae)’ye karşı kontakt toksisiteleri uzaklaştırıcı ve beslenmeyi engelleyici etkileri laboratuvar şartlarında değerlendirilmiştir. Bitkinin gövde ve çiçek ekstraktları, farklı çözücüler olan hekzan, etil asetat ve methanol kullanılarak elde edilmiştir. T. abrotanifolium’un hem gövde hem de çiçek ekstraktları buğday biti üzerinde yüksek derecede kontakt toksisite göstermiştir. Tek doz tarama testlerinde buğday biti üzerinde en yüksek kontakt toksisiteyi % 64’lük öldürme oranı ile gövde hekzan ekstraktı göstermiştir. S. oryzae, bitki ekstraktlarına daha az duyarlılık göstermiş olup, en yüksek kontakt toksisite %9 ölüm oranı ile etil asetat gövde ekstraktında saptanmıştır. Buğday biti ile yapılan doz-ölüm denemelerinde gövde ekstraktlarının daha ektili olduğu belirlenmiş ve LD50 değerleri hekzan, etil asetat ve metanol ekstraktları için sırasıyla 5.54, 4.81 ve 5.01 μg/böcek olarak hesaplanmıştır. Çalışmanın ikici kısmında, bitki ekstraktlarının uzaklaştırıcı etkisi seçenek testleri ile beslenmeyi engelleyici etkileri seçenek ve zorunluluk testleri ile denenmiştir Yapılan çalışma sonuçları ile bitki ekstraktlarının her iki türde de yüksek oranda uzaklaştırıcı etkisinin olduğu ve etkinliklerinin zaman içerisinde arttığı saptanmıştır. Çalışmada kullanılan tüm bitki ekstraktları S. granarius ve S. oryzae’ nın beslenmesinde azalmaya neden olmuşlardır. Seçenek testlerinde en yüksek beslenmeyi engelleyici etki Buğday biti için % 71 ile gövde-metanol ekstraktından, Pirinç biti için % 69 ile çiçek-hekzan ekstraktından saptanmıştır. Zorunluluk testlerinde ise en yüksek aktivite Buğday biti için % 47 ile çiçek-etil asetat ve çiçek-hekzan ekstraktından Pirinç biti için %71 ile çiçek-hekzan ekstraktından elde edilmiştir. Çalışma sonuçları T. abrotanifolium’ un S. granarius ile mücadelede kullanma potansiyelinin olduğunu ortaya koymuştur.
Anahtar Kelime: çiçekler uzaklaştırıcı etki temas Sitophilus oryzae bitki özütü Tanacetum Asteraceae toksisite Sitophilus granarius

Konular: Biyoloji

Toxic and behavioural effects of Tanacetum abrotanifolium L. DRUCE (Asteraceae) stem and flower extracts on Sitophilus granarius and Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)

Öz:
Toxic and behavioral effects of Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae) stem and flower extracts were tested on Sitophilus granarius (L.) and S. oryzae (L.) (Col, Curculionidae) under laboratory conditions. The stem and flower extracts were obtained using three different solvents that were hexane, ethyl acetate and methanol. Both stem and flower extracts of T. abrotanifoliıum produced very high level of contact toxicity to the granary weevil. The greatest contact toxicity to granary weevil was seen with the stem hexane extract which caused 64% mortality. Dose-response bioassay with granary weevil exhibited that stem extracts were more toxic than the flower extracts and LD50 values were 5.54, 4.81 and 5.01 μg/insect for stem hexane ,ethyl acetate and methanol extracts respectively. In the second series of experimets, deterrent and antifeedant effects of plant extracts were tested with choice and non-choice set up. All tested plant extracts caused reduction in feeding of both S. oryzae and S. granarius. T. abrotanifolium extracts showed high level of deterrent activity to both species and their activity increased as the incubation time was extended. In choice set up, the most pronounced antifeedant activity was seen with stem methanol extract (71%) for the granary weevil and with flower-hexane extract (69%) for the rice weevil. In non choice set up, flower-hexane and flower-ethyl acetate extracts yielded the highest antifeedant activity (47%) against S. granarius and flower-hexane extract (71%) was the most active extract for S. oryzae. The results indicate that T. abrotanifolium has a potential in control of S.granarius.
Anahtar Kelime: toxicity Sitophilus granarius flowers repellency contacts Sitophilus oryzae plant extracts Tanacetum Asteraceae

Konular: Biyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Al-Moajel, N. H., 2004. Control of rice weevil, Sitophilus oryzae (L.), in stored wheat grains with mesquite plant, Prosopis juliflora (SW), D.C. seed extracts. Sultan Qaboos University Journal for Scientific Research - Agricultural and Marine Sciences, 9 (2): 7-16.
  • Asawalam, E. F., 2006. Insecticidal and repellent properties of Piper guineense seed oil extract for the control of maiıze weevil, Sitophilus zeamais. Electronic Journal of Environmental, Agricultural and Food Chemistry, 5 (3): 1389-1394.
  • Awoyinka, O. A., I. O. Oyewole, B. M. W. Amos & O. F. Onasoga, 2006. Comparative pesticidal activity of dichloromethane extracts of Piper nigrum against Sitophilus zeamais and Callosobruchus maculatus. African Journal of Biotechnology, 5 (24): 2446-2449.
  • Belyaev, N. F., G. M. Zapol’skaya-Dovnar & S. M. Adekenov, 1996. Comaparative chrymatographic study of the sesquiterpenes of some Tanecetum species. Journal of Chemistry of Natural Compounds, 32 (6): 866-868.
  • Bentley, M. D., D. E. Leonard, W. F. Stoddard & L. H. Zalkow, 1984. Pyrrolizidine alkoloids as larval feding deterrents for spruce budworm, Choristoneura fumiferana (Lepidoptera:Totricidae). Annals of the Entomological Society of America, 77: 393-397.
  • Bohlman, F., & C. Zdero, 1982. Sesquiterpene lactones and constituents from Tanacetum parthenium. Phytochemistry, 21 (10): 2543-2549.
  • Cis, J., G. Nowak & W. Kisiel, 2006. Antiffedant properties and chemotaxonomic implications of sesguiterpene lactones and syringin from Rhoponticum pulchrum. Biocehemical Systematics, 34: 862-867.
  • Çalışkan, Z., N. Gören & W. H. Watson, 2004. Isolation and structures of eudesmanolides from Tanacetum cadmeum ssp. cadmeum. Journal of Chemical Crystallography, 34(5): 307-310.
  • Gören, N., 2003. Tanacetum (Compositae) türlerinden çevre dostu, doğal insektiistlerin izolasyonu, yapılarının tayini ve aktivitelerinin saptanması. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu, Proje No: TOGTAG-2422.
  • Gören, N. & E. Tahtasakal, 1994. Constituents of Tanacetum densum subsp. enginense. Phytochemistry, 36(5): 1281-1282.
  • Gören, N., N. Arda & Z. Çalıskan, 2002. Chemical characterization and biological activities of the genus Tanacetum (Compositae). Studies in Natural Products Chemistry, 27 (H): 547-658.
  • Grainge, M. & S. Ahmed, 1988. Handbook of Plants with Pest Control Properties. John Wiley & Sons Limited, New York, 470 pp.
  • Güncan, A. & E. Durmuşoğlu, 2004. Bitkisel kökenli doğal insektisitler üzerine bir değrlendirme. Hasad dergisi, 233: 26-32.
  • Kadıoğlu, A., 2005. Bitki Fizyolojisi, Esen Ofset Matbaacılık, Trabzon, 453s.
  • Karakoç, Ö. C., A. Gökçe & İ. Telci, 2006. Bazı bitki uçucu yağlarının Sitophilus oryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelides obtectus Say. (Col.:Bruchidae)’a karşı fumigant etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 30 (2): 123-135.
  • Karakoç, Ö. C., M. Alkan, A. Gökçe, & İ. Demirtaş, 2009. “Bazı bitki ekstraktlarının Sitophilus oryzae L., Sitophilus granarius L. (Col: Curculionidae) üzerindeki kontak toksisiteleri, 103”. Türkiye III. Bitki Koruma Kongresi, (15- 18 Temmuz 2009) Bildirileri, Van, 380 s.
  • Kestenholz, C. C., 2002. Investigation on the Biological Activity of Gardenia fosbergii (Rubiaceae) and Cassia sophera (Caesalpiniaceae) Against the Storage Insect Pest Sitophilus oryzae L. and Callosobruchus maculatus F. Ph.D. Thesis, University of Greenwich, the UK.
  • Kisiel, W. & A. Stojakowska, 1997. A sesquiterpene coumarin ether from transformed roots of Tanacetum parthenium. Phytochemistry, 46(3): 515-516.
  • Kimani, S. & K. S. Sum, 1999. Bioefficacy of essential oils extracted from pyrethrum vegetable waxy resins and gren oils against stored product insect pests, Tribolium castaneum (Hbst.) and Sitophilus oryzae (L.). Pyrethrum Post, 20(3): 91-100.
  • Koul, O., 2005. Insect Antifeedants, CRC Press, Florida, USA,1005p.
  • Leora Software, 2002. Polo-Pc: Probit and Logit Analysis, Berkeley, CA, the USA .
  • Mckenzie, J. D. & R. Goldman, 2005. The Student Guide to MINITAB Release 14 Manual. Pearson Education, Boston, MA.
  • Nawrot, J., E. Bloszyk & J. Harmatha, 1986. Action of antifeedants of plant origin on beetles infesting stored products. Acta Entomologia Bohemoslov, 83: 327-335.
  • Ogendo, J. O., S. R. Belmain, A. L. Deng & D. J. Walker, 2003. Comparison of toxic and repellent effects of Lantana camara L. with Tephrosia vogelii Hook and a synthetic pesticide against Sitophilus zeamais Motschulsky (Coleoptera: Curculionidae) in stored maize grain. Insect Science and Its Application, 23(2): 127-135.
  • Owusu, E. O., 2001. Effect of some ghanaian plant components on control of two stored-product insect pests of cereals. Journal of Stored Products Research, 37: 85-91.
  • Öksüz, S., 1990. Sesquiterpenoids and other constituents from Tanacetum cilicium. Phytochemistry, 29 (3): 887-890.
  • Öncüer, C., 2000. Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntem ve İlaçları. Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları. No:13, Aydın, 333 s.
  • Parakash, A. & J. Rao, 1996. Botanical Pesticides in Agriculture. CRC pres. LewisPublishers, 461 p.
  • Pavela, R., M. Sajfrtova, H. Sovova, M. Barnet & J. Karban, 2010. The insecticidal activity of Tanacetum parthenium (L.) Schultz Bip. Extracts obtained by supercritical fluid extraction and hydrodistillation. Industrial Crops and Products, 31 (3): 449-454.
  • Polatoğlu, K., Ö. C. Karakoç, A. Gökçe & N. Gören, 2011. Insecticidal activity of Tanacetum chiliophyllum (Fisch. & Mey. ) var. monocephalum grierson extracts and a new sesquiterpene lactone. Phytochemistry Letters, 4(4): 432-435.
  • Seidel,V., 2005.”Initial and Bulk Extraction. 27-46.” In: Natural Products Isolation, (Eds: S.D. Sarker, Z. Latif, A.I.Gray, Humana Press,USA, 515p.
  • Shanker, C. & K. R. Solanki, 2000. Botanical insecticides: A historical perspective. India, Asian Agrihistory, 4(2): 21- 30.
  • Susurluk, H., Z. Çalışkan, O. Gürkan, S. Kırmızıgül & N. Gören, 2007. Antifeedant activity of some Tanacetum species and bioassay guided isolation of the secondary metabolites of Tanacetum cadmeum ssp. cadmeum (Compositae). Industrial Crops and Products, 26 (2): 220-228.
  • Taiz, L. & E. Zeiger, 2002. Plant Physiology. Sinauer Associates, Sunderland, Massachusetts, 603 pp. http://www.sciencedirect.com/science?_ob=PublicationURL&_hubEid=1-s2.0- S0926669007X00773&_cid=271144&_pubType=JL&view=c&_auth=y&_acct=C000228598&_version=1&_urlV ersion=0&_userid=10&md5=3dba6cf9725104246b4c2d2eba7a16ef
  • Thacker, J. M. R., 2002. An introduction to Arthropod Pest Control. Cambridge University Press, Cambridge, 343 pp.
  • Teotıa, T. P. S. & G. P. Pandey, 1979. Insecticidal properties of rhizomes of sweet flag, Acorus calamus against rice weevil, Sitophilus oryzae L. Indian journal of Entomology, 41(1): 91-94.
  • Wekesa I., L. A. Onek, A. L. Deng, A. Hasanali & J. O. Othira, 2011. Toxicity and repellant potency of Hyptis spicigera extracts on Sitophilus zeamais Motschulsky (Coleoptera: Curculionidae). Journal of Stored Products and Postharvest Research, 2: 113-119.
  • Ying-Juan, Y., Y. Chang-Ju, X. Dong & H. Ya-Zhang, 2007. Bioactivities of extracts from Acorus gramineus on four stored grain pests. Acta Entomologica Sinica, 50 (3): 309-312.
APA ALKAN M, GÖKÇE A (2012). Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. , 377 - 389.
Chicago ALKAN MUSTAFA,GÖKÇE Ayhan Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. (2012): 377 - 389.
MLA ALKAN MUSTAFA,GÖKÇE Ayhan Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. , 2012, ss.377 - 389.
AMA ALKAN M,GÖKÇE A Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. . 2012; 377 - 389.
Vancouver ALKAN M,GÖKÇE A Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. . 2012; 377 - 389.
IEEE ALKAN M,GÖKÇE A "Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri." , ss.377 - 389, 2012.
ISNAD ALKAN, MUSTAFA - GÖKÇE, Ayhan. "Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri". (2012), 377-389.
APA ALKAN M, GÖKÇE A (2012). Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 36(3), 377 - 389.
Chicago ALKAN MUSTAFA,GÖKÇE Ayhan Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi 36, no.3 (2012): 377 - 389.
MLA ALKAN MUSTAFA,GÖKÇE Ayhan Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi, vol.36, no.3, 2012, ss.377 - 389.
AMA ALKAN M,GÖKÇE A Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi. 2012; 36(3): 377 - 389.
Vancouver ALKAN M,GÖKÇE A Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi. 2012; 36(3): 377 - 389.
IEEE ALKAN M,GÖKÇE A "Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri." Türkiye Entomoloji Dergisi, 36, ss.377 - 389, 2012.
ISNAD ALKAN, MUSTAFA - GÖKÇE, Ayhan. "Tanacetum abrotanifolium (L.) DRUCE (Asteraceae)’ un gövde ve çiçek ekstraktlarının Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae (Col., Curculionidae)’ye olan kontakt ve davranışsal etkileri". Türkiye Entomoloji Dergisi 36/3 (2012), 377-389.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 18:25

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları