Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi

Öztürk, Havva; BAHÇECİK, Nefise; PASLI GÜRDOĞAN, EYLEM

Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi

Havva ÖZTÜRK, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Eczacılık Fakültesi, Trabzon, Türkiye)

Nefise BAHÇECİK, (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

EYLEM PASLI GÜRDOĞAN (Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi

8 2

Yıl: 2012 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 17 - 25 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Araştırma, hastanelerde çalışan yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarını belirlemek ve hastanelere göre karşılaştırmasını yapmak için planlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın evrenini İstanbul’daki bir üniversite, devlet ve özel hastanede çalışan toplam 614 hemşire, örneklemini ise 369 hemşire oluşturmaktadır. Veriler hemşirelerin demografik özellikleri ve yöneticilerinden memnuniyeti ile ilgili 10 sorudan oluşan bilgi formu ve Çok Yönlü Liderlik Ölçeği (ÇLÖ) ile Haziran 2006-Mart 2007 tarihleri arasında toplanmış, yüzdelik, ortalama, korelasyon, Cronbach Alpha, t testi, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis testleri ve doğrulayıcı faktör analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Hemşireler genel olarak yöneticilerinden (%68), onların tutum ve davranışlarından memnundur (%51), memnun olanların yöneticilerini daha fazla transformosyonel lider gördüğü saptanmıştır (p=0.000). Ölçeğe göre de hemşirelerin yöneticilerini transformosyonel lider (2.65) olarak kabul etmesi bu bulguyu desteklemektedir. Hastanelere göre ise özel hastanede çalışan hemşireler yöneticilerini daha transformosyonel (χ2K-W= 23.06; p= 0.000) lider olarak kabul etmekte, aynı zamanda transaksiyonel liderlik yaklaşımları sergilediğini de belirtmektedir. Sonuç: Liderlik davranışlarının hemşirelerin memnuniyeti üstünde olumlu etkisi olduğu, başta özel hastanedeki hemşireler olmak üzere tüm hemşirelerin yöneticilerini transformosyonel lider olarak algıladığı saptanmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Davranış Bilimleri

The evaluations of nurse managers’ leadership approaches according to hospitals

Öz:

Aim: The study was conducted to determine the leadership approaches of nurse managers, and to compare their approaches as to hospitals. Method: The population of study included total 614 nurses, and the sample included 369 nurses working a university, state and private hospital in Istanbul. Data have been gathered with a questionnaire composed of 10 questions about demographics and satisfaction of nurses from their managers, and Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ) between July 2006 and March 2007, and tested with percentage, average, correlation, Cronbach Alpha, t test, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis tests and Confirmatory Factor Analysis. Results: Nurses satisfied from their managers (68%) and their managers’ attitude and behaviours (51%) as general, and it was determined that the nurses who satisfied from their managers regarded as transformational and transactional leader (p= 0.000). According to the scale, the result regarding nurses who consented their managers as transformational leader (2.65) supported these results. Nurses in private hospitals accepted their managers more transformational (χ2K-W= 23.06; p= 0.000), but also they stated that approaches of transactional leadership were acted. Conclusion: It has been detected that leadership behaviors have a positive impact on nurses’ satisfaction, all of the nurses containing especially nurses in private hospitals have perceived their managers as tranformational leader.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Al-Hussami, M. (2008). A study of nurses’ job satisfaction: The relationship to organizational commitment, perceived oranizational support, transactional leadership, transformastional leadership, and level of education. Europen Journal of Scientific Research, 22(2): 286-295.
Alkan, O. (2006). Lider ve vizyon ilişkisi açısından dönüştürücü liderlik ve uygulamadan bir örnek. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul, 141.
Ateş, G. (2005). Yöneticilerin liderlik davranışlarının çalışanların iş tatmini üzerindeki etkileri: Hava Kuvvetleri Komutanlığında uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Kütahya, 150.
Baykal, Ü., Altuntaş, S., Seren, Ş. (2006). Yönetici hemşirelerin örgütsel bağlılık ile kişisel ve mesleki durum değişkenleri, liderlik tarzları ve denetim odağı arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Sur, H., Yarar, O. (Ed). IV. Ulusal Sağlık Kuruluşları Yönetimi Kongresi Bilimsel Kitabı. Sağlık Yöneticileri Derneği, İstanbul, 94–101.
Berber, A. (2000) Dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik kavramı, gelişimi ve dönüşümsel liderliğin yönetim ve organizasyon içerisindeki rolü. Yönetim, 11(36): 33–50.
Demirtaş, S. K., Bahçecik, N. (2006). Nurse managers’ transformational leadership style and nurses trust in nurse managers, III. International Nursing Management Conference Abstract Book, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Ankara, 51.
Dierckx De Casterle, B., Willemse, A., Verschueren, M. (2008). Impact of clinical leadership development on the clinical leader, nursing team and care-giving process: A case study. Journal of Nursing Management, 16: 753-763.
Duygulu, S., Kublay G. (2008). Yönetici hemşirelerin ve birlikte çalıştıkları hemşirelerin liderliğe ilişkin değerlendirmeleri ve yönetici hemşirelerin sahip oldukları liderlik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 15(1): 1-14.
Eren, E. (2004). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikoloji. 8. Baskı. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, 431-462.
Ergin, C., Kozan, M. K. (2004). Çalışanların temel değerleri, dönüşümsel ve etkileşimsel liderlerin çekiciliği. Türk Psikoloji Dergisi, 19(54): 37–51.
Erkan, E., Abaan, S. (2006). Devlete ve özel sektöre bağlı hastanelerde çalışan servis sorumlu hemşirelerinin işe ve insana yönelik liderlik yönelimlerinin incelenmesi. H.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 13(1): 1–13.
Kanste, O., Kaariainen, M., Kyngas, H. (2009). Statistical testing of the full-range leadership theory in nursing. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 23: 775-782.
Karayılmaz, H. (2006). Yönetici hemşirelerin dönüştürücü liderlik özelliklerinin değerlerlendirilmesi: Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 89.
Mahoney, J. (2001). Leadership skills for the 21st century. Journal of Nursing Management, 9: 269–271.
Marquis, B. L., Huston, C. J. (2006). Leadership Roles and Management Functions in Nursing. 5. basım. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 46-60.
McGuire, E., Kennerly. S.M. (2006). Nurse managers as transformational and transactional leaders. Nursing Economic, 24(4): 179–185.
Neilsen, K., Munir, F. (2009). How do tansformational leaders influence follwers’ affective well being? Exploring the mediating role self-efficacy. Work and Stres, 23(4): 313-329.
Öztürk, H. (2010). Yönetici hemşirelerin etik davranışları ve bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hastane ve Sağlık Kuruluşları Yönetim Bilim Dalı, İstanbul, 181.
Sabuncuoğlu, Z., Tüz, M. (1998). Örgütsel Psikoloji. 3. baskı. Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti, Bursa, 173-183.
Sayın, Ç. (2008). Yönetici hemşirelerde algılanan liderlik tarzlarının hemşirelerin örgütsel bağlılık üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 66-80.
Serinkan, C., İpekçi, İ. (2005), Yönetici hemşirelerde liderlik ve liderlik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 10(1): 281-294.
Sipahi, S., Berber, A. (2002). Dönüşüsel liderlik perspektifinin analitik hiyerarşi prosesi tekniği ile analizi. İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 31: 7–30.
Tekarslan, E., Kılınç, T. (2000). Davranışsal Sosyal Psikoloji. 1. 1. basım. Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri, İstanbul, 119-161.
Thyer, G. L. (2003). Dare to be different: Transformational leadership may hold the key to reducing the nursing shortage. Journal of Nursing Management, 11: 73.
Tomey, A. M. (2000). Guide to Nursing Management and Leadership. 8 basım. Mosby, St. Louis, 2000, 137-170.
Vandenberghe, C., Stordeur, S., D’hoore, W. (2002). Transactional and transformational leadership in nursing: structural validity and substantive relationships. European Journal of Psychologial Assesment, 18(1): 16–29.
Vatan, F. (2009). Hemşirelerde liderlik geliştirmede formal mentorluk programı: Eylem araştırması. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir, 45-47,150.

APA	Öztürk H, BAHÇECİK N, PASLI GÜRDOĞAN E (2012). Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. , 17 - 25.
Chicago	Öztürk Havva,BAHÇECİK Nefise,PASLI GÜRDOĞAN EYLEM Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. (2012): 17 - 25.
MLA	Öztürk Havva,BAHÇECİK Nefise,PASLI GÜRDOĞAN EYLEM Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. , 2012, ss.17 - 25.
AMA	Öztürk H,BAHÇECİK N,PASLI GÜRDOĞAN E Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. . 2012; 17 - 25.
Vancouver	Öztürk H,BAHÇECİK N,PASLI GÜRDOĞAN E Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. . 2012; 17 - 25.
IEEE	Öztürk H,BAHÇECİK N,PASLI GÜRDOĞAN E "Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi." , ss.17 - 25, 2012.
ISNAD	Öztürk, Havva vd. "Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi". (2012), 17-25.

APA	Öztürk H, BAHÇECİK N, PASLI GÜRDOĞAN E (2012). Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 20(1), 17 - 25.
Chicago	Öztürk Havva,BAHÇECİK Nefise,PASLI GÜRDOĞAN EYLEM Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 20, no.1 (2012): 17 - 25.
MLA	Öztürk Havva,BAHÇECİK Nefise,PASLI GÜRDOĞAN EYLEM Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, vol.20, no.1, 2012, ss.17 - 25.
AMA	Öztürk H,BAHÇECİK N,PASLI GÜRDOĞAN E Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2012; 20(1): 17 - 25.
Vancouver	Öztürk H,BAHÇECİK N,PASLI GÜRDOĞAN E Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2012; 20(1): 17 - 25.
IEEE	Öztürk H,BAHÇECİK N,PASLI GÜRDOĞAN E "Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi." İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 20, ss.17 - 25, 2012.
ISNAD	Öztürk, Havva vd. "Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi". İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 20/1 (2012), 17-25.