Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi

BEDİR, Atila

Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi

Atila BEDİR (Kalkınma Bakanlığı, Ankara, Türkiye)

Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

4 0

Yıl: 2012 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 171 - 212 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi

Öz:

Giderek küreselleşen dünyada ülkeler, uluslararası rekabette başarılı olabilmek için rekabet güçlerini artırmaya çalışmaktadırlar. Uluslararası rekabet gücü kavramı ülke (makro), sektör ve firma düzeyinde ele alınmasına rağmen, sektör ve özellikle firma düzeyinde daha anlamlı görülmektedir. İmalat sanayii özelinde düşünülürse, işletmelerin gelecekte varolabilmeleri iç ve dış piyasalarda rakiplerine karşı sağlayabilecekleri fiyat ve fiyat dışı unsurlar itibariyle rekabet gücü üstünlüğüne bağlı olacaktır. Bu açıdan, sektörlerin/firmaların uluslararası piyasalarda rekebet etme biçimleri kritik önem arz etmektedir. Bu çalışmada, öncelikle küreselleşmenin imalat sanayii üzerine etkileri tartışılmıştır. İkinci olarak, uluslararası rekabet gücünün kavramsal çerçevesi detaylı olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Daha sonra, “Açıklanmış kalite elastikiyeti” metodolojisi kullanılarak, Türkiye imalat sanayii endüstrilerinin uluslararası piyasalarda rekabet etme biçimleri belirlenmiştir. Bu çerçevede, rekabet etme biçimine göre endüstriler kaliteye dayalı, orta düzeyde kaliteye dayalı ve fiyata dayalı rekabet eden endüstriler olarak üç sınıfa ayrılmıştır. Bu sınıflandırma, 2005 yılı verileri kullanılarak, SITC Rev.3 üç basamaklı 185 endüstri için Türkiye’nin imalat sanayii dış ticaretinde önde gelen ilk 30 ülke kapsamında gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, uygulanacak politikaların, endüstriler bazında, endüstrilerin rekabet etme biçimine uygun olarak farklılaştırılmasının daha yararlı olacağı hususuna vurgu yapılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Malzeme Bilimleri, Tekstil İşletme Endüstri Mühendisliği Çevre Bilimleri İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Relevant policy recommendation and competition modes of Turkish manufacturing sectors within the conceptual framework of international competitiveness

Öz:

In the increasingly globalized world, countries make an effort to enhance their international competitiveness in order to success in the international competition. Although international competitiveness is considered in detail at country (macro), sector and firm level, it is seen more meaningful at sector and especially firm level. Regarding to manufacturing industry, the existence of the enterprises will depend on their competitiveness with respect to competitors by price and non-price factors in domestic and foreign markets. In this respect, the competition modes of sectors/firms in the international markets have critical importance. In this thesis, first of all, effects of globalization on manufacturing industry are discussed. Secondly, the conceptual framework of international competitiveness is tried to explain in detail. Then, by using “revealed quality elasticity” methodology, the competition modes of manufacturing industries in Turkey are determined. In this context, industries are classified into three categories according to competition modes as price, medium quality and quality competition. This classification is performed for SITC Rev.3 three-digit 185 industries in the scope of first important 30 countries of Turkish manufacturing industry trade by using 2005 data. In this regard, it is pointed out that differentiation of policies to be applied in conformity with competition modes of industries can be more beneficial.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Malzeme Bilimleri, Tekstil İşletme Endüstri Mühendisliği Çevre Bilimleri İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AGENOR, Pierra-Richard (1997), “Competitiveness and External Trade Performance of The French Manufacturing Industry”, Weltwirtschaftliches Archiv, Vol. 133(1), s.103-133.
AIGINGER, Karl (1997), “The use of unit values to discriminate between price and quality competition”, Cambridge Journal of Economics, Vol. 21, s.571-592.
AIGINGER, Karl (1998a), “A framework for evaluating the dynamic competitiveness of countries”, Structural Change and Economic Dynamics, Vol. 9, No. 2, s.159-188.
AIGINGER, Karl (1998b), “Unit values to signal the quality position of CEECs”, in Wolfmayr, Y. (coordinatör) The Competitiveness of Transition Countries, OECD Proceedings, s. 93-121.
AIGINGER, Karl (2000), “Europe’s Position in Quality Competition”, European Commission Enterprise DG Working Paper, WIFO, September 2000.
AIGINGER, Karl (2001), “Measuring the Intensity of Quality Competition in Industries”, WIFO, Quarterly, 2001/1.
AIGINGER, Karl (2006), “Competitiveness: From a Dangereous Obsesssion to a Welfare Creating Ability with Positive Externalities”, J Ind Compet Trade, Vol. 6, No.2, s.161-177.
BEDİR, Atila (2009), Uluslararası ticarette fiyata dayalı rekabet gücü ile endüstriiçi ticaret arasındaki ilişki: Türk imalat sanayii örneği, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Ankara.
COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES (2006a), “Economic reforms and competitiveness: Key measures from the European Competitiveness Report 2006” Communication from the Commission, COM(2006) 697 final.
COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES (2006b), “Economic reforms and competitiveness: Key measures from the European Competitiveness Report 2006” Commission Staff Working Document, accompanying Document to the Communication from the Commission, SEC(2006) 1467/2.
DPT (2009), Uluslararası Ekonomik Göstergeler.
DPT (2010), Uluslararası Ekonomik Göstergeler.
DPT (2011), Uluslararası Ekonomik Göstergeler.
DRABEK, Zdenek and OLECHOWSKI, Andrzej (1989), “Price and Quality Competitiveness of Socialist Countries’ Exports”, Policy, Planning and Research Working Papers, No 317, The World Bank.
DURAND, M., MADASCHI, C. and TERRIBLE, F. (1998), “Trends in OECD Countries’ International Competitiveness: The Influence of Emerging Market Economies” OECD Economic Department Working Papers No.195.
FAGERBERG, Jan (1988), “International Competitiveness”, The Economic Journal, Vol.98, No. 391, s. 355-374.
GREENAWAY, D., HINE, R. and MILNER, C. (1994), “Country-Specific Factors and the Pattern of Horizontal and Vertical Intra-Industry Trade in the UK”, Weltwirtschaftliches Archiv, 130, s. 77-100, Grubel, H.G. ve Lloyd, P.J (ed.) içinde, Intra-Industry Trade, UK:Edward Elgar Publishing Limited, s.378-401.
IMD, (2011), World Competitiveness Yearbook 2011.
IMF, (1997), World Economic Outlook, May 1997.
İNAL, G.Arzu (2003), A Study into Competitiveness Indicators, Rekabet Forumu, Draft Copy.
İSO, (2002), İmalat Sanayiinin Uluslararası Rekabet Gücü – AB ve Diğer Rakip Ülkelerle Karşılaştırma, 2002/16, Aralık.
KALKINMA BAKANLIĞI, (2011), Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, 2012 Yılı Programı, Ankara.
KİBRİTÇİOĞLU, Aykut (ed)., (1996), “Uluslararası Rekabet Gücüne Kavramsal Bir Yaklaşım”, Uluslararası (Makro)İktisat-Okumalar, Ankara: 72 TDFOB Yayıncılık.
KİBRİTÇİOĞLU, Aykut (1998a), “Porter’in Rekabetçi Avantajlar Yaklaşımı ve İktisat Kuramı”, Future’s Technologies, 48, Mart, s. 66-71.
KİBRİTÇİOĞLU, Aykut (1998b), “Firma ve Ürün Kalitesi: Nedir? Neden Önemlidir ?”, Future’s Technologies, 51, Haziran, s. 52-56.
LAGES, L.F., LAGES, C. And LAGES, C.R. (2004), “European Perspectives on Export Performance Determinants: An Explonatory Study”, FEUNL Working Paper, No. 444
LOPEZ-CLAROS, Augusto (2006), “Executive Summary”, Global Competitiveness Report 2006-2007, World Economic Forum, s.xiii-xxviii.
LOPEZ-CLAROS, A., ALTINGER, L., BLANKE, J., DRZENİEK, M. and MIA, I. (2006), “The Global Competitiveness Index: Identifying the Key Elements of Sustainable Growth”, Global Competitiveness Report 2006-2007, World Economic Forum, s. 3-50 .
NATIONAL COMPETITIVENESS COUNCIL, (1998), Annual Competitiveness Report 1998.
OECD, (1996a), Industrial Competitiveness, Directorate for Science, Technology and Industry.
OECD, (1996b), “Globalisation and Competitiveness: Relevant Indicators”, STI Working Papers 1996/5.
OECD, (2007), Science, Technology and Industry Scoreboard 2007, Innovation and Performance in the Global Economy, Paris.
PORTER, Micheal E. (1990a), The Competitive Advantages of Nations, The Macmillian Press Ltd., London and Basingstoke.
PORTER, Micheal E. (1990b), “New Global Strategies for Competitive Advantage”, Planning Review, May/June, s. 4-14.
PORTER, Micheal E. (2004), “Building the Microeconomic Foundations of Prosperity: Findings from the Business Competitiveness Index”, Global Competitiveness Report 2003-2004, World Economic Forum, s. 29-56.
REINERT, Erik S. (1994), “Competitiveness and its predecessors-a 500-year crossnational perspective”, STEP Report, STEP Group.
REKABET FORUMU (2006), Rekabet Postası, No:1, Sabancı Üniversitesi, İstanbul. www.ref.sabanciuniv.edu/
SNOWDON, Brain and STONEHOUSE, George (2006), “Competitiveness in a globalised world: Michael Porter on the microeconomic foundations of the competitiveness of nations, regions, and firms”, interview with Professor Michael Porter, Journal of International Business Stıdies, vol. 37, s.163-175.
STENGG, Werner (2001), “The textile and Clothing Industry in the EU – A Survey”, Enterprise Paper, No. 2, June.
TOGAN, Subidey (1999), DPT Rekabet Gücü Semineri Basılmamış Notları.
TÜSİAD (1991), 21. Yüzyıla Doğru Türkiye: Geleceğe Dönük Bir Atılım Stratejisi.
TÜSİAD (2002), Yeni Rekabet Stratejileri ve Türk Sanayisi.
UNCTAD (2000), “Cross-border Mergers and Acquisitions and Development”, World Investment Report 2000, United Nations, Newyork and Geneva.
UNCTAD (2006), “FDI from Developing and Transition Economies: Implications for Development-Overview”, World Investment Report 2006, United Nations, Newyork and Geneva.
UNCTAD (2008), “Transnational Corporations and the Infrastructure Challenge”, World Investment Report 2008, United Nations, Newyork and Geneva.
UNCTAD (2010), “Investing in a Low-Carbon Economy”, World Investment Report 20010, United Nations, Newyork and Geneva.
WIGNARAJA, Ganeshan and JONIER, David (2004), “Measuring Competitiveness in the World’s Smallest Economies: Introducing the SSMECI”, ERD Working Paper Series, No. 60.
WEF, (2011), Global Competitiveness Report 2011-2012, Geneva.
WTO, (2008), International Trade Statistics 2008, Switzerland, Geneva.
WTO, (2011), International Trade Statistics 2011, Switzerland, Geneva.
YÜKSELER, Zafer (2005), Özel İmalat Sanayiinde Verimlilik ve Rekabet Gücü Göstergeleri (1997-2004), Yayımlanmamış çalışma.

APA	BEDİR A (2012). Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. , 171 - 212.
Chicago	BEDİR Atila Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. (2012): 171 - 212.
MLA	BEDİR Atila Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. , 2012, ss.171 - 212.
AMA	BEDİR A Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. . 2012; 171 - 212.
Vancouver	BEDİR A Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. . 2012; 171 - 212.
IEEE	BEDİR A "Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi." , ss.171 - 212, 2012.
ISNAD	BEDİR, Atila. "Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi". (2012), 171-212.

APA	BEDİR A (2012). Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 171 - 212.
Chicago	BEDİR Atila Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14, no.1 (2012): 171 - 212.
MLA	BEDİR Atila Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.14, no.1, 2012, ss.171 - 212.
AMA	BEDİR A Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2012; 14(1): 171 - 212.
Vancouver	BEDİR A Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2012; 14(1): 171 - 212.
IEEE	BEDİR A "Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi." Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, ss.171 - 212, 2012.
ISNAD	BEDİR, Atila. "Uluslararası rekabet gücü kavramsal çerçevesinde Türkiye imalat sanayii sektörlerinin rekabet etme biçimleri ve uygun politika önerisi". Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14/1 (2012), 171-212.