Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması

Sema KANER, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Şener BÜYÜKÖZTÜRK, (Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ölçme ve Değerlendirme Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)
Elvan İŞERİ (Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
123 16
Yıl: 2013 Cilt: 38 Sayı: 167 Sayfa Aralığı: 81 - 97 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması

Öz:
Bu çalışmada, Conners Öğretmen Dereceleme Ölçeği-Yenilenmiş Kısa (CÖDÖ-YK) formunun 3-17 yaşındaki Türk öğrencilerin öğretmenlerine uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Veriler 881 öğretmenden elde edilmiştir. CÖDÖ- YK’nın geçerliği doğrulayıcı faktör analizi, alt ölçekler arası korelasyonlar, yenilenmiş öğretmenana- baba-ergen kısa formları arası korelasyonlar ve madde analizi yoluyla incelenmiştir. CÖDÖ-YK‘nın iç tutarlılığı Cronbach Alfa ve Spearman-Brown iki yarı güvenirliği teknikleriyle incelenmiştir. Ayrıca, test-tekrar test güvenirlik katsayısı da hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi, CÖDÖ-YK‘nın Türk öğretmenlerden elde edilen yapısının özgün ölçek ile özdeş olduğunu göstermiştir. Güvenirlik katsayıları da yeterli düzeyde bulunmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Conners Teacher Rating Scale-Revised short: Turkish adaptation study

Öz:
In this study, adaptation of Conners Teacher Rating Scale-Revised Short-CTRS-RS to Turkish was explained by means of employing teachers of 3-17 aged students. Determining the psychometric properties of the scale was made possible by analyzing the data collected from 881 teachers. CTRS-RS’ validity was evaluated through confirmatory factor analysis, subscales’ inter-correlations, correlations betweeen short forms of adolescent-parent-teacher rating scales, and item-analysis. CTRS-RS’ internal reliability was tested through the Cronbach’s alpha and Spearman-Brown split-half coefficient. Test-retest correlations were also tested. Results of CFA showed that the original structure of the CTRS-RS was identical in the application with the Turkish teachers. Reliability coefficients were also at an acceptable level.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Achenbach, T. M., McConaughy, S. H. & Howell, C. T. (1987). Child/adolescent behavioral and emotional problems: Implications of cross-informant correlations for situational specificy. Psychological Bulletin, 101, 212-232.
  • Al-Sharbati, M., Aawad, S., Ganguly, S., Al-Lawatiya, S. & Mshefri, F. (2008). Hyperactivity in a sample of Omani schoolboys. Journal of Attention Disorders, 12 (3), 264-269.
  • Anderson, J. C. & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49, 155-173.
  • Bird, H. R., Gould, M. S. & Staghezza-Jaramillo, B. M. (1994). The comorbidity of ADHD in a community sample of children aged 6 through 16 years. Journal of Child and Family Studies, 3 (4), 363-378.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem.
  • Cole D. A. (1987) Utility of confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
  • Conners, C. K. (1997). Conners’ Rating Scales-Revised. Instruments for Use with Children ind Adolescents. Toronto: MHS.
  • Conners, C. K., Sitarenios, G., Parker, J. D. A. & Epstein, J. N. (1998a). The Revised Conners’ Parent Rating Scale (CPRS-R): Factor structure, reliability, and criterion validity. Journal of Abnormal Child Psychology, 26 (4), 257-268.
  • Conners, C. K., Sitarenios, G., Parker, J. D. A. & Epstein, J. N. (1998b). Revision and restandardization of the Conners Teacher Rating Scale (CTRS-R): Factor structure, reliability and criterion validity. Journal of Abnormal Child Psychology, 26 (4), 279-291.
  • Conners, C. K. , Wells, K. C., Parker, J. D. A., Sitarenios, G., Diamond, J. M. & Powell, J. W. (1997). A new self-report scale for assessment of adolescent psychopathology: Factor structure, reliability, validity and diagnostic sensitivity. Journal of Abnormal Child Psychology, 25, 487- 497.
  • Coolidge, F. L., Thede, L. L. & Young, S. E. (2000). Heritability and the comorbidity of attention deficit hyperactivity disorder with behavioral disorders and executive function deficits: A preliminary investigation. Developmental Neuropsychology, 17 (3), 273-287.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem.
  • De Los Reyes, A. & Kazdin, A. E. (2005). Informant discrepancies in the assessment of childhood psychopathology: A critical review, Theoretical Framework, and Recommendations for Further Study. Psychological Bulletin, 131 (4), 483-509.
  • Deb, S., Dhaliwal, A. J., & Roy, M. (2008). The usefulness of Conners’ Rating Scales-Revised in screening for attention deficit hyperactivity disorder in children with intellectual disabilities and borderline intelligence. Journal of Intellectial Disability Research, 52 (11), 950-965.
  • Dereboy, Ç., Şener, Ş., Dereboy, İ. F. & Sertcan, Y. (1997). Conners Öğretmen Derecelendirme Ölçeği Türkçe Uyarlaması-2. Çocuk ve Ruh Sağlığı Dergisi, 4 (1), 10-18.
  • Dereboy, Ç., Şener, Ş. & Dereboy İ. F. (1998) Conners Ana-baba Derecelendirme Ölçeği uyarlama çalışması. X. Ulusal Psikoloji Kongresi, Ankara
  • Dereboy, Ç., Şenol, S., Şener, Ş. & Dereboy, İ. F. (2006). Conners Kısa Form Öğretmen ve Anababa Derecelendirme Ölçeklerinin Geçerlikleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 17, 48-58.
  • DSM-IV-TR. Tanı Ölçütleri. Başvuru El Kitabı (2001) (Çev. E. Köroğlu). Ankara: Hekimler Yayın Birliği (Orijinal eserin yayın tarihi 2000).
  • Ercan, E. S. & Aydın, C. (1999). Çocuk ve Adolesanda Ruhsal Bozukluklar. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. Izmir.
  • Erkuş, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Erman, Ö., Turgay, A., Öncü, B., Urdarivic, V. (1999). DEHB Olan Çocuk ve Gençlerde Komorbidite: Yaş ve Cinsiyet Farklılıkları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6 (1), 12-18.
  • Escobar, R., Soutullo, C., San Sebastian, J., Fernandez, E., Julian., J. & Lehortiga, F. (2005). Atomexetine safety and efficacy in children with attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD): Initial phase of 10-week treatment in a relapse prevention study in a Spanish sample. Actas Espanolas Psiquiatria, 33 (1), 26-32.
  • Gau, S., Soong, W. T., Chiu, Y. N. & Tsai, W. C. (2006). Psychometric properties of the chineese version of the Conners’ Parent And Teacher Rating Scales-Revised: Short Form. Journal of Attention Disorders, 9 (4), 648-659.
  • Gerhardsteinr. R., Lonigan, C. J., Cukrowicz, K. C. & Mcguffey, J. A. (2003). Factor structure of the Conners’ Teacher Rating Scale-Short Form in a low-income preschool sample. Journal of Psychoeducational Assessment, 21, 223-245.
  • Gomez, R. (2007). Australian Parent And Teacher Ratings of DSM-IV ADHD symptoms: Differential symptoms functioning and parent-teacher agreement and differences. Journal of Attention Disorders, 119 (1), 17-27.
  • Helton, S.C., Corwyn, R. F., Bonner, M. J., Brown, R. T. & Mulhern, R. K. (2008). Factor analysis and validity of Conners Parent And Teacher Rating Scales in childhood cancer survivors. Journal of Pediatric Psychology, 31 (2), 200-208.
  • Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6 (1), 53-60.
  • Hovardaoğlu, S. (2007). Davranış Bilimleri İçin Araştırma Teknikleri. Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
  • Kadesjö, B. & Gilberg, C. (2001). The comorbidity of ADHD in the general population of Swedish school-age children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 42, 487-492.
  • Kaner, S. (1999). Yeniden Değerlendirilmiş Davranış Problemleri Kontrol Listesinin ülkemize uyarlanması. 9. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. 22-23 Kasım 1999. Eskişehir.
  • Kaner, S. (2009). Zihin Engelli Çocukların Duygusal ve Davranışsal Problemlerinin Değerlendirilmesinde Ana-baba ve Öğretmen Tutarlılığı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42 (2), 249-274..
  • Kaner, S. (2011). ADHD symptoms in national samples of Turkish adolescents: Self, parent, and teacher reports. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 3342-3348.
  • Kaner, S. & Uçak-Çiçekçi, A. (2000). Gözden Geçirilmiş Davranış Problemleri Kontrol Listesinin Türkçeye Uyarlanması. Özel Eğitim Dergisi, 2 (4), 23-34.
  • Kaner, S. & Büyüköztürk, Ş. (2006). Yenilenmiş Problem Davranış Kontrol Listesi’nin Türk Kültürüne Uyarlama Çalışması. Yayımlanmamış araştırma raporu.
  • Kaner, S. , Büyüköztürk, Ş., İşeri, E. (2011a). Conners Ana-baba Dereceleme Ölçeği-Yenilenmiş Kısa’nın Türkiye Uyarlama Çalışması. Nöro-Psikiyatri Dergisi’nde basılmak üzere kabul edildi.
  • Kaner, S. , Büyüköztürk, Ş., İşeri, E. (2011b). Conners-Wells Ergen Özbildirim Ölçeği- Kısa’nın Türkiye uyarlama çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi’nde basılmak üzere kabul edildi.
  • Kline, P. (2000). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge .
  • Kolko, D. J. & Kazdin, A. E. (1993). Emotional/behavioral problems in clinical and nonclinical children: Correspondence among child, parent, and teacher reports. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 34 (6), 991-1006.
  • Levy, F. (2004). Synaptic Gating and ADHD: A biological theory of comorbidity of ADHD and anxiety. Neuropsychopharmacology, 29, 1589-1596.
  • Marsh, H. W., Balla, J. R., & McDonald, R. P.(1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103, 391-410.
  • McConaughy, S. H. (1993). Advances in empirically based assessement of children’s behavioral and emotional problems. School Psychology Review, 22 (2), 285-308.
  • Nikles, C. J., Mitchell, G.K., Del Mar, C.B., Mcnaira, N. & Clavarino, A. (2007). Long-term changes in management following 1 trials of stimulants in attention-deficit/hyperactivity disorder. Europen Journal of Clinical Pharmacology, 69, 985-989.
  • Öner, Ö. & Soykan-Aysev, A. (2007). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. (Eds. A. A. Soykan & Y. I. Taner), Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (397-420). Ankara: Janssen-Cılag.
  • Parker, J. D., Bond, B. J., Reker, D. L. & Wood, L. M. ( 2005). Use of Conners-Wells Adolescent Self-Report Scale (Short Form) with children. Journal of Attention Disorders, 8 (4), 188-194.
  • Pierrehumbert, B., Bader, M., Thevoz, S., Kinal, A. & Halfon, D. (2006). Hyperactivity and attention problems in a Swiss sample of school-aged children. Journal of Attention Disorders 10 (1), 65-76.
  • Purpura, D. J. & Lonigan, C. J. (2009). Conners’ Teacher Rating Scale for preschool children: A revised, brief, age spesific measure. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 38 (2), 263-272.
  • Quay, H. C. & Peterson, D. R. (1996). Revised Behavior Problem Checklist. Professional Manual. Odesa: PAR.
  • Reitman, D., Hupp, S. D. A., O’callaghan, P. M., Gullep, V. & Northup, J. (2001). The influence of a token economyand methylphenidate on attentive and disruptive behaviors during sports with ADHD-diagnosed children. Behavior Modification, 25 (2), 305-323.
  • Renk, K. (2005). Cross-informant ratings of behavior of children and adolescents: The “Gold Stardart”. Journal of Child and Family Studies, 14 (4), 457-468.
  • Sayal, K., Letch, N. & El-Abdt, S. (2008). Evaluation of screening in children referred for an ADHD assessment. Child and Adolescent Mental Health, 13 (1), 41-46.
  • Schneider, B. H., Normand, S., Toro, M. P. S., Gonzales, Y. S., Tellez, J. A. G., Naranjo, M. C., Musle, M., Socarras, F. J. D. & Robaey, P. (2009). Distinguishing features of Cuban children referred for professional help because of ADHD: Looking beyond the symptoms. Journal of Attention Disorders, 20 (10), 1-10.
  • Schermelleh-Engel, K. & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2) 23-74.
  • Smith, S. R. (2007). Making Sense of multiple informants in child and adoliscent psychopathology. Journal of Psychoeducational Assessment, 25 (2), 139-149.
  • Souza, I, Pinheiro, M.A., Denardin, D., Mattos, P. Rohde, L. A. (2004). Attention-Deficit/ Hyperactivity Disorder and comdrbidity in Brazil comparisons between two referred samples. European Child & Adolescent Psychiatry 13 (4), 243-248.
  • Strehl, U., Leins, U., Goth, G., Klinger, C., Hinterberger, T. & Birbaumer, N. (2010). Self-regulation of slow cortical potentials: A new treatment for children with Attention-Deficit/ Hyperactivity Disorder. Pediatrics, 118 (5), 1530-1540.
  • Stevens, J. (1996). Appied Multivariate Statistics for the Social Science (Third Edition). New York: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6) 49-74
  • Sullivan, J. R. & Riccio, C. A. (2007). Diagnostic group differences in parent and teacher ratings of the BRIEF and Conners’ Scales. Journal of Attention Disorders, 11 (3), 398-406. 70-75.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Şener, Ş., Dereboy, Ç., Dereboy, İ. F. & Sertcan, Y. (1995). Conners Öğretmen Derecelendirme Ölçeği Türkçe Uyarlaması-1. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2 (3), 131-141.
  • Şenol, S. (1997). Dikkat eksikliği yıkıcı davranış bozukluklarının klinik özellikleri, aynı grup ve diğer DSM-IV tanılarıyla birliktelikleri, risklerin ve tedavi eğiliminin belirlenmesi. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Gazi Universitesi, Ankara.
  • Şenol, S. (2002). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun etiyolojisi: Bütüncül yaklaşım. Klinik Psikiyatri, 5, 111-119.
  • Şenol S. & Şener Ş (1998) Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğu. C. Güleç ve E. Köroğlu (Eds.). Psikiyatri temel kitabı (1119-1130). Ankara : Hekimler Yayın Birliği.
  • Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş. Temel ilkeler ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
  • Tabachnick, B. G. & Fidel, L. S. (2001) Using multivariate statistics (4th edition). Boston: Allyn and Bacon.
  • Wei, J. L., Mayo, M. S., Smith, H. J., Reese, M. & Weatherly, R. A. (2007). improved behavior and sleep after adenotonsillectomy in children with sleep-disordered breathing. Archives Otolaryngol Head Neck Surgery, 133 (10), 974-979.
APA KANER S, Büyüköztürk Ş, İŞERİ E (2013). Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. , 81 - 97.
Chicago KANER SEMA,Büyüköztürk Şener,İŞERİ Elvan Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. (2013): 81 - 97.
MLA KANER SEMA,Büyüköztürk Şener,İŞERİ Elvan Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. , 2013, ss.81 - 97.
AMA KANER S,Büyüköztürk Ş,İŞERİ E Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. . 2013; 81 - 97.
Vancouver KANER S,Büyüköztürk Ş,İŞERİ E Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. . 2013; 81 - 97.
IEEE KANER S,Büyüköztürk Ş,İŞERİ E "Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması." , ss.81 - 97, 2013.
ISNAD KANER, SEMA vd. "Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması". (2013), 81-97.
APA KANER S, Büyüköztürk Ş, İŞERİ E (2013). Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(167), 81 - 97.
Chicago KANER SEMA,Büyüköztürk Şener,İŞERİ Elvan Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim 38, no.167 (2013): 81 - 97.
MLA KANER SEMA,Büyüköztürk Şener,İŞERİ Elvan Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, vol.38, no.167, 2013, ss.81 - 97.
AMA KANER S,Büyüköztürk Ş,İŞERİ E Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim. 2013; 38(167): 81 - 97.
Vancouver KANER S,Büyüköztürk Ş,İŞERİ E Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim. 2013; 38(167): 81 - 97.
IEEE KANER S,Büyüköztürk Ş,İŞERİ E "Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması." Eğitim ve Bilim, 38, ss.81 - 97, 2013.
ISNAD KANER, SEMA vd. "Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş kısa: Türkiye uyarlama çalışması". Eğitim ve Bilim 38/167 (2013), 81-97.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 18:30

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları