TY  - JOUR
TI  - The Modal Adverbs "Mutlaka" and "Kesinlikle" in the Context of Directives and Deontic Modality in Turkish
AB  - Yükümlülük kipliği genellikle anlambilimsel özellikleri bağlamında incelenmiş ve edimbilimsel kullanımla ilgili bağlantısı sistematik bir biçimde kurulmamıştır. Bu yazıda dilsel görünümler ile edimbilimsel kullanımı incelik kuramı çerçevesinde ilişkilendirmek amacıyla yükümlülük kipliği için bir gösterimsel model sunulmakta ve yükümlülük kipliğinin konuşucudan ve 'diğer 'den (İng. other) olmak üzere iki ayrı gösterimsel merkezi olabileceği ileri sürülmektedir. Model yönlendirme sözeyleminde 'mutlaka' ile 'kesinlikle' kiplik belirteçleri incelenerek açıklanmaktadır. Çalışmada iki belirtecin kullanımı özellikle yasaklama ve izin vermeme sözeylemlerinde incelenmiş ve Türkçede yükümlülüğün ifadesinin pozitif incelik stratejileri, kesin yasaklamanın ise negatif incelik stratejileri içerebileceği öne sürülmüştür. Türkçede yükümlülüğün güçlendirilmesi (örneğin, 'Bunu mutlaka yap') ortak yargı, bilgi, vb. kaynaklara dayandırılabilirken, yasaklama (örneğin, 'Bunu yapma') daha yüz kızartıcı bir sözeylem (İng. face-threatening act) olarak görünmektedir. Bu nedenle yasaklama konuşucunun tutum ya da yargılarını ifade eden 'kesinlikle' belirteci ile güçlendirilmektedir.
AU  - RUHİ, Şükriye
PY  - 2002
JO  - Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
VL  - 2
IS  - 1
SN  - 1303-0876
SP  - 19
EP  - 38
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1407
ER  -