Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi

Kelleci, Meral; SABANCIOĞULLARI, SELMA; ATA, E. Elvan; Dogan, Selma

Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi

Selma SABANCIOĞULLARI, (Cumhuriyet Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

E. Elvan ATA, (Cumhuriyet Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

Meral KELLECİ, (Cumhuriyet Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

Selma DOĞAN (Maltepe Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Psikiyatri Hemşireliği Dergisi

254 24

Yıl: 2011 Cilt: 2 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 117 - 122 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışma, psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri (FSÖ) modeline göre veri toplama ve topladıkları veriler doğrultusunda hastaların The North American Nursing Diagnosis Association (NANDA) hemşirelik tanılarını belirleyebilme durumlarını değerlendirmek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve retrospektif nitelikteki bu araştırma bir üniversite hastanesinin psikiyatri kliniğinde gerçekleştirildi. Araştırmanın örneklemini psikiyatri kliniğinde Eylül 2008-Haziran 2009 tarihleri arasında yatan ve Gordonun (1982) FSÖ modeli ile NANDA doğrultusunda hemşirelik tanıları belirlenen 80 hastanın bakım planı oluşturdu. Hemşireler tarafından yapılan bakım planları FSÖ modeli ve NANDA tanılama sistemi dikkate alınarak araştırmacılar tarafından geriye dönük olarak incelendi. Veriler yüzdelik dağılımla değerlendirildi. Bulgular: Araştırma kapsamında FSÖ modeline göre değerlendirilen hastalardan, hemşireler sağlığı algılama ve yönetme (%98.8) ile aktivite-egzersiz fonksiyonuna (%91.3) ilişkin en fazla, cinsellik ve üreme (%20.0) fonksiyona ilişkin ise en az oranda veri toplamışlardı. Hemşirelerin topladıkları veriler doğrultusunda belirledikleri NANDA tanıları değerlendirildiğinde 23 farklı NANDA tanısı koydukları ve 80 hastaya toplamda 402 NANDA tanısı belirledikleri saptandı. Belirlenen tanılar incelendiğinde; %12.9 bireysel baş etmede yetersizlik, %11.2 benlik saygısında azalma, %10.4 rol performansında bozulma ve %9.0 uyku örüntüsünde rahatsızlık en fazla belirlenen tanılar olduğu tespit edildi. Sonuç: Hemşirelerin FSÖ modelini kullandıklarında psikiyatri hastalarının sık olarak yaşadıkları baş etme yetersizliği, benlik kavramında bozulma, uykuda değişim, terapötik rejimi etkisiz yönetme gibi problemleri gözden kaçırmadıkları düşünülebilir. Bununla birlikte hemşirelerin hastaların cinsellik örüntüsü, değer ve inançlar gibi alanlarını daha az değerlendirdikleri ve daha az sorun saptadıkları söylenebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Evaluation according to the functional health pattern model and NANDA diagnoses of patient care plans made by nurses in a psychiatry department

Öz:

Objectives: The aim of the study was to analyze patient care planning prepared by nurses in a psychiatry clinic according to the Functional Health Pattern (FHP) model and to evaluate the NANDA (North American Nursing Diagnosis Association) nursing diagnoses based on the data collected. Methods: This retrospective and descriptive research was carried out in a psychiatry clinic of a university hospital. The sample of this research was the nursing plan of 80 inpatients hospitalized in the psychiatry clinic between September 2008 and June 2009 and the determined nursing diagnoses in the direction of Gordon s (1982) FHP model and NANDA. Care plans made by nurses were retrospectively analyzed by researchers taking into consideration the FSO model and NANDA diagnosis system. The data were evaluated with percentage distribution. Results: Nurses collected the most data related to perceiving and managing the health (98.8%) function and activity-exercise (91.3%) function, and the least data concerning sexuality and reproduction (20%) function. When NANDA diagnoses were evaluated according to data collected by nurses, 23 different NANDA diagnoses were determined among 80 patients, and 402 NANDA diagnoses in total. When the determined diagnoses were analyzed, the most frequently observed were: 12.9% inadequacy in individual coping, 11.2% decrease in self-esteem, 10.4% failure in role performance, and 9% disorder in sleep pattern. Conclusion: It may be considered that nurses, when they used the FHP model, did not overlook the important data in evaluating the problems the psychiatric patients frequently experienced, such as inadequacy in individual coping, decrease in self-esteem, disorder in sleep pattern, and ineffective management of therapeutic regimen. However, it was observed that nurses evaluate fields such as sexual pattern and values and beliefs to a lesser degree and detect fewer problems in these areas.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Esatoğlu AE, Ersoy K. Hasta tatmininin ölçülmesi. İçinde: Çoruh M, editör. Sağlık hizmetlerinde toplam kalite yönetimi ve performans ölçümü. Haberal Eğitim Vakfı; 1997. s. 61-71.
2. Kocaman G. Türkiyede hemşirelik eğitim sorunları. 12 Mayıs 2003 Dünya Hemşireler Günü. Özel Baskı: 2003. s. 71-91.
3. Stuart GW. Implementing The nursing process: Standards of care. principles practice psychiatric nursing. 6th ed. St. Louis Missouri: Mosby; 1998. p. 177- 91.
4. Çam O, Özgür G, Gürkan A, Dülgerler S ve ark. Psikiyatri hemşireliği klinik uygulamalarında öğrenci hemşirelerin hemşirelik süreci raporlarının değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2004;20:23-34.
5. Gordon M. Diagnostic categories grouped by functional health patterns. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri Sempozyum Kitabı. Ankara: 2003. s. 6-7
6. Karadakovan A, Yeşilbalkan ÖU. Öğrencilerin nörolojik hastalarda saptadıkları NANDA hemşirelik tanılarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;7:1-7.
7. Lee T, Mills ME. The relationship among medical diagnosis, nursing diagnosis, and nursing intervention and the implications for home health care. J Prof Nurs 2000;16:84-91.
8. İlçe A, Totur B, Özbayır T. Beyin tümörlü hastaların uluslar arası NANDA hemşirelik tanılarına göre değerlendirilmesi: bakım önerileri. J Neurol Sci 2010;27:178-84.
9. Özer FG, Kuzu N. Öğrencilerin bakım planlarında hemşirelik süreci ve nanda tanılarını kullanma durumları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006;22:69-80.
10. Yılmaz M, Çifçi S. Açık kalp ameliyatı geçirmiş bireylerin evde bakım gereksinimlerinin belirlenmesinde bir model: Fonksiyonel sağlık örüntüleri. Türk Göğüs Kalp Damar Cer Derg 2010;18:183-9.
11. Carpenito JL. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Erdemir F (çev)., 7. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 1999.
12. Birol L. Hemşirelik Süreci. 8. baskı. İzmir: Etki Matbaacılık; 2007.
13. Lopes Jde L, de Barros AL, Michel JL. A pilot study to validate the priority nursing interventions classification interventions and nursing outcomes classification outcomes for the nursing diagnosis excess fluid volume in cardiac patients. Int J Nurs Terminol Classif 2009;20:76-88.
14. Müller-Staub M. Evaluation of the implementation of nursing diagnoses, interventions, and outcomes. Int J Nurs Terminol Classif 2009;20:9-15.
15. Babadağ K, Kaya N, Esen F. Öğrencilerin NANDA hemşirelik tanılarını belirleme durumlarının saptanması. Hemşirelik Forumu 2004;7:37-41.
16. Altun I. Öğrenci hemşirelerin bakım planlarında sıklıkla kullandıkları hemşirelik tanıları. I. Uluslararası VIII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Özet Kitabı. Antalya: 2000. s. 97-8.
17. Altunsaray E, Demirtaş I, Kayan D. Hemodiyaliz hastalarında kullanılan hemşirelik tanıları. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri Sempozyumu 2003. s. 47-8.
18. Özkan E, Kaya Z, Güllen F. Abdominal cerrahi girişim geçiren hastalarda kullanılan hemşirelik tanıları ve hemşirelik girişimleri. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri Sempozyum Kitabı. Ankara: 2003. s. 23-4.
19. Öztürk F, Avcı Y, Şahin M. Serebrovasküler olay geçirmiş olan hastalarda kullanılan hemşirelik tanıları, hemşirelik girişimleri ve hemşirelik sonuçları. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri Sempozyumu Kitabı. Ankara: 2003. s. 45-6.
20. Güner P, Terakye G. Hemşirelik yüksekokulları son sınıf öğrencilerinin hemşirelik tanılarını belirleyebilme düzeyleri. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000;4:9-15.
21. Erdemir F. Utilization of nursing diagnoses by students during a pediatring nursing course in Turkey. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications 2003;14:59.

APA	SABANCIOĞULLARI S, ATA E, Kelleci M, Dogan S (2011). Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. , 117 - 122.
Chicago	SABANCIOĞULLARI SELMA,ATA E. Elvan,Kelleci Meral,Dogan Selma Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. (2011): 117 - 122.
MLA	SABANCIOĞULLARI SELMA,ATA E. Elvan,Kelleci Meral,Dogan Selma Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. , 2011, ss.117 - 122.
AMA	SABANCIOĞULLARI S,ATA E,Kelleci M,Dogan S Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. . 2011; 117 - 122.
Vancouver	SABANCIOĞULLARI S,ATA E,Kelleci M,Dogan S Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. . 2011; 117 - 122.
IEEE	SABANCIOĞULLARI S,ATA E,Kelleci M,Dogan S "Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi." , ss.117 - 122, 2011.
ISNAD	SABANCIOĞULLARI, SELMA vd. "Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi". (2011), 117-122.

APA	SABANCIOĞULLARI S, ATA E, Kelleci M, Dogan S (2011). Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(3), 117 - 122.
Chicago	SABANCIOĞULLARI SELMA,ATA E. Elvan,Kelleci Meral,Dogan Selma Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2, no.3 (2011): 117 - 122.
MLA	SABANCIOĞULLARI SELMA,ATA E. Elvan,Kelleci Meral,Dogan Selma Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, vol.2, no.3, 2011, ss.117 - 122.
AMA	SABANCIOĞULLARI S,ATA E,Kelleci M,Dogan S Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2011; 2(3): 117 - 122.
Vancouver	SABANCIOĞULLARI S,ATA E,Kelleci M,Dogan S Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2011; 2(3): 117 - 122.
IEEE	SABANCIOĞULLARI S,ATA E,Kelleci M,Dogan S "Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi." Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2, ss.117 - 122, 2011.
ISNAD	SABANCIOĞULLARI, SELMA vd. "Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi". Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2/3 (2011), 117-122.