İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar

Eltez, Sumru; KARSAVURAN, YUSUF

İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar

Sumru ELTEZ, (Ege Üniversitesi, Bergama Meslek Yüksek Okulu, İzmir, Türkiye)

Yusuf KARSAVURAN (Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, İzmir, Türkiye)

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

5 0

Yıl: 2013 Cilt: 50 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 29 - 38 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar

Öz:

Çalışma 2008-2009 yıllarında İzmir (Bergama, Kınık) İlinde sanayi domatesi üretim alanlarında bulunan, zararlıları ve bunların önemli olanların bulaşma oranlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla domatesin fenolojik evrelerine bağlı olarak 15 gün arayla Bergama ve Kınık ilçeleri sanayi domatesi üretim alanlarında sörvey yapılmıştır. Çalışma sonucunda 2008 yılında 6 takıma ait 9 familyaya bağlı toplam 11 adet, 2009 yılında 6 takıma ait 10 familyaya bağlı toplam 12 adet zararlı tür saptanmıştır. Her iki yılda toplam 12 zararlı tür bulunmuştur. Sonuç olarak, sanayi domateslerinde Macrosiphum euphorbiae (Thomas) (Hemiptera: Aphididae), Empoasca decipiens Paoli ve Asymmetrasca decedens (Paoli) (Hemiptera: Cicadellidae), Tetranychus urticae Koch. (Acarina: Tetranychidae), Aculops lycopersici (Massee) (Acarina: Eriophyidae) nin zararının yöre için önemli olduğu saptanmıştır. Thrips tabaci Lind. (Thysanoptera: Thripidae), Bemisia tabaci Genn. (Hemiptera: Aleyrodidae) ve Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) ise Bergama ve Kınık ilçeleri sanayi domatesi alanlarında potansiyel zararlılar olarak kaydedilmiştir. Ayrıca, çalışmada sanayi domateslerinde önemsiz olarak bulunan türlere de yer verilmiştir.

Anahtar Kelime: İzmir Thrips tabaci Asymmetrasca decedens Helicoverpa armigera Macrosiphum euphorbiae Türkiye Lycopersicon esculentum Cicadellidae Tetranychus urticae Empoasca decipiens böcekler Aculops lycopersici Bemisia tabaci

Konular: Ziraat Mühendisliği

Investigations on distribution and infestation rates of damaging pests, that found on tomato production areas in Izmir (Turkey) city

Öz:

The purpose of the study was to determine important pests and infection rate of the important ones which are found on processing tomato production areas around İzmir(Turkey) in 2008-2009. For this purpose, the investigations were done with 15 days intervals in the Bergama and Kınık districts in processing tomato production areas, depending on the phenological stages of tomato. As a result of this study, 11 pests related to 9 families that belong to 6 orders and 12 pests related to 10 families that belong to 6 orders, in total, were determined in 2008 and 2009 respectively. In both two years, totally 12 pest species have been found. As the result, the harm of Macrosiphum euphorbiae (Thomas) (Hemiptera: Aphididae), Empoasca decipiens Paoli and Asymmetrasca decedens (Paoli) (Hemiptera: Cicadellidae), Tetranychus urticae Koch. (Acarina: Tetranychidae), Aculops lycopersici (Massee) (Acarina: Eriophyidae) on processing tomato were found important for the region. Thrips tabaci Lind. (Thysanoptera: Thripidae), Bemisia tabaci Genn. (Hemiptera: Aleyrodidae) and Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) have been taken were recorded as potential pest in Bergama and Kınık districts processing tomato production areas. Additionally in the study, it has been given place to species, that found unimportant on processing tomatoes.

Anahtar Kelime: Macrosiphum euphorbiae Turkey Lycopersicon esculentum Cicadellidae Tetranychus urticae Empoasca decipiens insects Aculops lycopersici Bemisia tabaci Izmir Thrips tabaci Asymmetrasca decedens Helicoverpa armigera

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abou-Awad, B. A., 1979. The tomato russet mite, Aculops lycopersici (Massee) (Acari: Eriophyidae) in Egypt. Anz. Schdlingskde Pflanzenschutz Umweltschutz, 52: 153-156.
Abu-Yaman, İ. K., 1971. Outbreaks and New Records. FAO Plant Protection Bulletin, 19 (6): 140-141.
Alexander, M., S. Freita and R. Barbosa, 2002. Occurence of aphids on lettuce (Lactuca sativa L.) under hydropanic cultivation. Neotrop. Entomol. 31 (2):335-339.
Anonymous, 2011. Bergama İlçe Ziraat Odası kayıtları.
Çolakoğlu, H., Ü. Yorgancı, H. Saygılı, M. Yıldız, C. Öncüer, Y. Karsavuran, Y. Nemli ve I. Tepe, 1989. Domateslerde Hastalıklar, Zararlılar ve Yabancıotlar. Alemdar Ofset, İstanbul, 82 s.
Durmuşoğlu, E. ve C. Öncüer, 1990. Manisa ilinde sanayi domateslerinde görülen zararlılar ve yoğunlukları üzerinde incelemeler. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3): 167-171.
Eltez, S. ve Y. Karsavuran, 2006. Thrips tabaci (Lindeman) (Thysanoptera: Thripidae)nin İzmir İlinde sanayi domatesi alanlarında populasyon değişiminin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43 (3): 31- 42.
Eltez, S., Y. Karsavuran and E. Durmuşoğlu, 2006. The Studies on the determination of species of Thysanoptera in processing tomato production areas in İzmir (Bergama, Kınık) province of Turkey. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43 (3): 21-29.
Emekli, G., 2001. Bergamanın Turizm Coğrafyası ve Turizmin Sosyo-Ekonomik Etkileri. Bergama Belediyesi Kültür Yayınları, Anadolu Matbaacılık, İzmir, 255 s.
Erkan, S., Y. Karsavuran, M. Gümüş ve C. Öncüer, 1998. Ege Bölgesinde sanayi domatesi üretim alanlarında sorun olan bitki koruma etmenleri. Ege Bölgesi 1. Tarım Kongresi (7-11 Eylül 1998, Aydın) Bildirileri Cilt 1, s. 373-378.
FAO, 2010. Food and Agriculture Organization of the United Nations. www.faostat.fao.org/site/339/default.aspx Erişim: Kasım 2011.
Goldsmith, J., 2004. The tomato russet mite: Aculops lycopersici (Massee). Entomology Circular Ministry of Agriculture and Lands Boulles Research Station.
Haque, M. M. and A. Kawai, 2002. Population growth of tomato russet Mite, Aculops lycopersici (Acari: Eriophyidae) and its injury effect on the growth of tomato plants. Journal of the Acarological Society of Japan, 11(1): 1-10
Hıncal, P., N. Yaşarakıncı ve İ. Çınarlı, 2002. İzmir ilinde Domates pas akarı (Aculops lycopersici Massee) (Acarina: Eriophyidae)'nın popülasyon seyri, doğal düşmanları ve kimyasal mücadelesi üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 42 (1-4): 9-22.
Hummel, N.A., F.G. Zalom, G.M. Miyao, N.C. Underwood and A. Villalobos, 2004. Potato aphid, Macrosiphum euphorbiae (Thomas), in tomatoes: Plant canopy distribution and binomial sampling on processing tomatoes in California. J. Econ. Entomol. 97(2): 490-495.
Janssen, C., S. Smith, R. Foster, R. Latin, S. Weller, F. Whilford, 2007. Pest Control in Tomatoes for Processing. Purdue University Cooperative Extension Service, West Lafayette, IN 47907, USA. www.ppp.purdue.edu/Pubs/ppp-101.pdf Erişim: Kasım 2011.
Karagöz, M. ve G. Kaşkavalcı, 1998. Aydın İlinde sanayi domateslerinde görülen zararlılar ve önemlilerinin populasyon yoğunlukları. Ege Bölgesi 1. Tarım Kongresi (7-11 Eylül 1998, Aydın), Bildirileri, Cilt 1, s. 379-386.
Karsavuran, Y., C. Öncüer, H. S. Civelek ve M. Gümüş, 1992. Yenişehir (Bursa) de sanayi domateslerinde görülen Asymmetrasca decedens (Paoli) ve Empoasca decipiens Paoli (Homoptera, Cicadellidae)in populasyon değişimleri üzerinde incelemeler. Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992,
Adana) Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları No.5, s. 541-548.
Keifer, H. H., E. W. Baker, T. Kono, M. Delfinado and W. E. Styer, 1982. An Illustrated Guide to Plant Abnormalities Caused by Eriopyyid Mites in North America. U. S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service, Agriculture Hand Book: 573, 178 pp.
Koçlu, T. ve Y. Karsavuran, 1998. Manisa İlinde Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)nın yumurtalarının parazitoitleri ve doğal etkinlikleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 22 (4): 269-283.
Koçlu, T. ve Y. Karsavuran, 2000. Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)nın Manisa İlinde biyolojisi ve populasyon düzeyi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 24 (3): 179-194.
Lye, B. H., R. N. Story and V. L. Wright, 1988. Damage threshold of the southern green stink bug (Nezara virudula L.) (Hemiptera: Pentatomidae) on fresh market tomatoes. J. Entomol. Sci., 23 (4): 366-373.
Maelzer, D. A., 1977. Biology and main causes of changes in numbers of the Rose aphid, M. euphorbiae (L.) on cultivated roses in South Australia. Austral. J. Zool. l25: 269-284.
Öncüer, C., Y. Karsavuran, Z. Yoldaş ve E. Durmuşoğlu, 1989. Batı Anadolu sanayi domateslerinde zararlılar ile bunların doğal düşmanlarının yayılış ve yoğunluklarının saptanması üzerinde araştırmalar. SANDOM Sanayi Domatesi Üretimini Geliştirme Ana Projesi 1989 Yılı Çalışma Raporları, 68-85.
Öncüer, C., Y. Karsavuran, E. Durmuşoğlu ve Z. Yoldaş, 1991. Sanayi domatesi yetiştiriciliğinde zararlılar ve hastalıklara karşı mücadele programlarının geliştirilmesi üzerinde araştırmalar. SANDOM Sanayi Domatesi Üretimini Geliştirme Projesi, Çalışma Raporu, 1991, Yayın No: 5, 49-56.
Öncüer, C. ve Y. Karsavuran, 1992. Sanayi domateslerinde zararlılara karşı entegre mücadele çalışmaları. Uluslararası Entegre Zirai Mücadele Sempozyumu Bildirileri, 15-17 Ekim 1992, İzmir, Bornova Zir. Mic. Arş. Enst. Müd. Yay., No. 92, 15-21.
Öncüer, C., Y. Karsavuran, Z. Yoldaş ve E. Durmuşoğlu, 1992, Sanayi domateslerinde görülen zararlılar, yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri (28-31 Ocak 1992, Adana) Bildirileri, Türkiye Entomoloji Derneği Yayınları, No.5, s.705-713.
Öngören, K., N. Kaya ve Ş. Türkmen, 1975. Ege Bölgesi sebzelerinde zarar yapan kırmızı örümcek türlerinin tesbiti, hakim tür olan Tetranychus urticae (Koch.)nin biyolojisi, mücadelesi ve doğal düşmanları üzerine araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 15(1): 3- 29.
Öngören, K., N. Kaya ve Ş. Türkmen, 1977. Ege Bölgesinde domateslerde zarar yapan yeşil kurt (Heliothis armigera Hb.)un morfolojisi, biyoekolojisi ve mücadelesi üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 17 (1): 3-28.
Sarısaçlı İ. E, 2008. Salça. http://tgdf.org.tr/turkce/tgdfraporlari/ igmdomatessalcasi. Pdf. Erişim: Temmuz 2009.
Tuatay, N., 1991. Türkiye Yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) III. Aphidinae: Macrosiphini (III. Kısım), Bitki Koruma Bülteni, 31: 3-18.
TUİK, 2009. Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://tuik.gov.tr. Erişim: Temmuz 2009.
Yorgancı, Ü., C. Öncüer ve Y. Karsavuran, 1991. Batı Anadolu sanayi domatesi yetiştirme alanlarında stolbur hastalığının yaygınlık oranı ve ortaya çıkış nedenleri üzerinde araştırmalar. VI. Türkiye Fitopatoloji Kongresi (7-11 Ekim 1991, İzmir) Bildirileri, Türkiye Fitopatoloji Derneği Yayınları No. 6, s. 315-319.
Zeren, O., 1989. Çukurova Bölgesinde Sebzelerde Zararlı Olan Yaprak Bitleri (Aphidoidea) Türleri, Konukçuları, Zararları ve Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar. Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları Serisi, Yayın No: 59, 205 s.

APA	Eltez S, KARSAVURAN Y (2013). İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. , 29 - 38.
Chicago	Eltez Sumru,KARSAVURAN YUSUF İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. (2013): 29 - 38.
MLA	Eltez Sumru,KARSAVURAN YUSUF İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. , 2013, ss.29 - 38.
AMA	Eltez S,KARSAVURAN Y İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. . 2013; 29 - 38.
Vancouver	Eltez S,KARSAVURAN Y İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. . 2013; 29 - 38.
IEEE	Eltez S,KARSAVURAN Y "İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar." , ss.29 - 38, 2013.
ISNAD	Eltez, Sumru - KARSAVURAN, YUSUF. "İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar". (2013), 29-38.

APA	Eltez S, KARSAVURAN Y (2013). İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(1), 29 - 38.
Chicago	Eltez Sumru,KARSAVURAN YUSUF İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 50, no.1 (2013): 29 - 38.
MLA	Eltez Sumru,KARSAVURAN YUSUF İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.50, no.1, 2013, ss.29 - 38.
AMA	Eltez S,KARSAVURAN Y İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2013; 50(1): 29 - 38.
Vancouver	Eltez S,KARSAVURAN Y İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2013; 50(1): 29 - 38.
IEEE	Eltez S,KARSAVURAN Y "İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar." Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50, ss.29 - 38, 2013.
ISNAD	Eltez, Sumru - KARSAVURAN, YUSUF. "İzmir (Bergama, Kınık) İli'nde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar". Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 50/1 (2013), 29-38.