Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi

BÜYÜKKAYACI DUMAN, Nuriye; Karataş, Nimet

Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi

Nuriye BÜYÜKKAYACI DUMAN, (Hitit Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Çorum, Türkiye)

Nimet KARATAŞ (Nevşehir Üniversitesi, Sema ve Vefa Küçük Sağlık Yüksekokulu, Nevşehir, Türkiye)

Sağlık Bilimleri Dergisi

18 2

Yıl: 2011 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 54 - 67 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi

Öz:

Bu çalışma, sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, deney ve kontrol gruplarında 70’er kişi olmak üzere 140 kadın oluşturmuştur. Deney grubundaki kadınlara sezaryen doğum sonrası hastanede, taburculuk sonrası ise evlerinde (doğum sonrası 2. gün, 15. gün, 42. gün) bakım, eğitim ve danışmanlık verilmiştir. Veriler, anneye ilişkin özellikleri tanımlayıcı veri toplama formu, doğum sonu erken dönem anneyi değerlendirme formu, annenin doğum sonu 6 haftalık dönemde evde yaşadığı sorunları belirleme formu ve öz bakım gücü ölçeği ile toplanmış ve bilgisayar ortamında ki-kare, rölatif risk ve t testi ile değerlendirilmiştir. Çalışmada, doğum sonu 6 haftalık dönemde sorun yaşama bakımından gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak deney grubu lehine önemli bulunmuştur (p<0.05). Doğum sonrası 2. gün loşia, insizyon yeri ve memelere ilişkin sorun yaşama, ağrı şikayeti, duygusalpsikolojik ve anne- bebek ilişkisine yönelik sorun yaşama ve sağlık kuruluşuna başvurma durumu, doğum sonrası 15. gün yaşam bulguları, loşia, memeler ve emzirmeye ilişkin sorun yaşama, yorgunluk, duygusalpsikolojik sorun yaşama, anne- bebek ilişkisi ve öz bakıma ilişkin sorun yaşama, doğum sonrası 42. gün insizyon yeri, memeler ve emzirmeye ilişkin sorun yaşama, duygusal-psikolojik ve öz bakıma ilişkin sorun yaşama ve öz bakım gücü puanları bakımından gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak deney grubu lehine önemli bulunmuştur (p<0.05).

Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum Kadın Araştırmaları Hemşirelik Aile Çalışmaları

The effect of home care service gıven to postpartum early dıscharged women who had a cesarean section on the maternal health and power of self-care

Öz:

This study is prepared to determine the effect of home care service given to postpartum early discharged women who had a cesarean section on the maternal health and power of selfcare. The sample of the research consists of 70 women whom are in the experimental group and 70 in the control group. Women in experimental group were given care, education and counseling after caesarean delivery at the hospital and in their homes on the 2. ,15., 42. postpartum days. Data was assessed with the chi-square, fisher chisquare, relative risk and t test. In the study, difference between groups with regard to having problems in the 6 weeks postpartum period, On the 2. day, the difference between groups with regard to having problems related to lochia, incision, breasts, complaint of pain, emotional-psychological state, the relation between mother-newborn and the state of applying for health institutions, on the 15. day, the difference between groups with regard to having problems related to vital signs, lochia, breasts, breast-feeding, fatigue, emotional-psychological state, mother-newborn relation and self-care, on the 42. day, the difference between groups with regard to having problems related to the location of incision, breasts, breastfeeding, emotional-psychological state, self-care and in respect to the scores of self-care power was found significant (p<0.05).

Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum Kadın Araştırmaları Hemşirelik Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Çiçek N, Gezginç K. Operatif Doğumlar. Kitap: Çiçek N, Akyürek C, Çelik Ç ve ark. (Yazarlar), Kadın Hastalıkları ve Doğum Bil- JLVL $QNDUD *QHú .LWDEHYL -2.
2. Cunningham FG, Gant NF, Leveno KJ et al. Williams Doğum Bilgisi (Çeviren: Ayşegül Cengiz Akman ), İstanbul, Nobel Tıp Kitabev- OHUL VV - - -85.
3. American Academy of Pediatrics, American College of Obstetricians and Gynecologists. Postpartum and Follow-up care. In: Guidelines for Perinatal Care, fourth edition, Washington, DC: American College of Obstetricians and Gynecologists 1997:147-182.
4. Simpson RK, Creehan PA. Perinatal Nursing, Second Edition, Lippincott Company, Philadelpia, 2001: 446-667.
5. Darj E, Stalnacke B. Very Early Discharge From Hospital After Normal Deliveries, Upsa- OD -RXUQDO RI 0HGLFDO 6FLHQFHV - 66.
6. Paul IM, Philips TA. Widome MD et al. Cost- Effectiviness of Postnatal Home Nursing Visits for Prevention of Hospital Car Efor Jaundice larının öz bakım gücü puanlarının doğum sonrası dönemde giderek arttığı görülmektedir. Ancak kontrol grubundaki kadınların doğum sonrası 15. gün ve 42. gün öz bakım gücü puan ortalamalarının benzer oranlarda olduğu görülmektedir. Ayrıca doğum sonrası 42. gün deney grubundaki kadınların öz bakım gücü puanlarının ( =133.57), kontrol grubundaki kadınların öz bakım gücü puanlarından ( =118.07) daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, deney grubundaki kadınların hastanede doğum sonu servisinde, taburculuk sonrası ise evde öz bakımlarına yönelik konularda desteklenmeleri ve bu konularda eğitim almaları ile ilişkilendirilebilir. Deney grubundaki kadınların öz bakım uygulamaları sırasında bağımsızlıklarının desteklenmesinin ve kendi bakımlarını gerçekleştirmeleri için teşvik edilmelerinin de öz bakım gücü puanlarını arttırdığı düşünülmektedir. Araştırmamızın sonucunu destekler şekilde Escobar ve arkadaşlarının (14) çalışmalarında postpartum erken taburcu olan ve evde bakım hizmeti alan kadınların, evde bakım hizmeti almayan kadınlara göre öz bakımları çok iyi ya da mükemmel bulunmuştur. Kılıç’ın (22) çalışmasında ise, sezaryen yolu ile doğum sonrası öz bakım modeline göre hemşirelik bakımı alan kadınların, doğum sonrası öz bakım gücü puanlarının anlamlı derecede yükseldiği belirlenmiştir. Özet olarak araştırmada, sezaryen ile doğum yapmış kadınlara postpartum erken taburculuk sonrası yapılan planlı ev ziyaretlerinin, maternal komplikasyonlar üzerine azaltıcı, öz bakım gücünü arttırıcı yönde etkisi olduğu belirlendiğinden, Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara eğitim ve danışmanlığı da kapsayan evde bakım hizmet modeline uygun olarak halk sağlığı alanında çalışan ebe ve hemşireler tarafından ev ziyaretleri yapılması, Araştırmada, taburculuk sonrası ilk gün olan doğum sonrası 2.gün, deney ve kontrol grupları ara- X X 12-16 yaş grubu çocuklarda atletik performansın belirlenmesinde fiziki ve kardiyorespBirüaytüukakra yöazceıl lNikDl,e Krianr aettakşi sNi Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 20(1) 54-67, 2011 67 DQG 'HKLGUDWLRQ 3HGLDWULFV - 23.
7. Atıcı İ. Doğum Sonu Erken Taburculukta Lohusalara Verilecek Sağlık Eğitimi ve Evde Bakımın Postpartum Komplikasyonlar ve Anksiyete Düzeyine Etkisi, Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum 2000.
8. Koç G. Doğum Sonu Erken Dönemde Taburcu Edilen Anneler İçin Geliştirilen Evde Bakım Hizmet Modelinin Etkinliğinin İncelenmesi, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2005.
9. World Health Organization, Pospartum Care of The Mother and Newborn: A Pratical Guide, WHO/RHT/MSM 1998:98/3.
10. Doğum Sonu Bakım Yönetimi Rehberi, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Mü- GUO÷ _____DÕQODUÕ $QNDUD $UDOÕN -17.
11. Bölgelere Göre Gebe ve Lohusa Başına Düşen Ortalama İzlem Sayıları, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Çalışma Yıllığı, Ankara 2006.
12. Erenel AŞ, Eroğlu K. Doğum Sonrası İlk Altı Ayda Ev Ziyareti Yoluyla Desteklenen Emzirme Eğitimi Modelinin Etkili Emzirme Davranışı Üzerine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005: 43–54.
13. Sümbüloğlu V, Sümbüloğlu K. Klinik ve Saha Araştırmalarında Örnekleme Yöntemleri ve Örneklem Büyüklüğü, Hatipoğlu Yayınevi An- NDUD
14. Escobar GJ, Braveman PA, Ackerson L.A. Randomized Comprasion pf Home Visits and Hospital- Based Grup Follow-up Visits After 3RVWSDUWXP 'LVFKDUJH 3HGLDWULFV 719-727.
15. Gagnon, AJ, Edgar, L, Kramer, Michael S et al. A randomized trial of a program of early postpartum discharge with nurse visitation, American Journal of Obstetrics & Gynecology, -DQXDU -11.
16. Bossert RR, Stanley WF, Coleman JR et al. Early Postpartum Discharge at a University Hospital. Outcome analysis. Journal of Repro- GXFWLYH 0HGLFLQH -43.
17. Gül N. Normal Doğum ve Sezaryen Doğum Uygulanan Olguların Postpartum Komplikasyonlar Yönünden Karşılaştırılması, Aile Hekimliği Uzmanlık Tezi, İstanbul Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul 2008.
18. Kara FŞ. Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinde İki Yıllık Sürede Sezaryen Doğumların Değerlendirilmesi, Uzmanlık Tezi, Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul 2004.
19. (GPRQVRQ 0 %UXFH 0' 03+ 6WRGGDUG -HIIUH - 0' 2ZHQV /DXUD 0 +RVSLWDO Readmission With Feeding-Related Problems After Early Postpartum Discharge of Normal 1HZERUQV -$0$ -303.x
20. Çalışır H. İlk Kez Anne Olan Kadınların Annelik Rol Başarımlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir 2003.
21. Liu Shiliang MB, Heaman M, Kramer MS et al. Length of hospital stay, obstetric conditions at childbirth, and maternal readmission: A population-based cohort study, American Journal of Obstetrics & Gynecology, September -87.
22. Kılıç A. Dorothy Orem’in Öz Bakım Modelinin Sezaryen ile Doğum Yapan Kadınların Hemşirelik Bakımına Uygulanması, Doktora Tezi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2005.

APA	BÜYÜKKAYACI DUMAN N, Karataş N (2011). Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. , 54 - 67.
Chicago	BÜYÜKKAYACI DUMAN Nuriye,Karataş Nimet Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. (2011): 54 - 67.
MLA	BÜYÜKKAYACI DUMAN Nuriye,Karataş Nimet Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. , 2011, ss.54 - 67.
AMA	BÜYÜKKAYACI DUMAN N,Karataş N Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. . 2011; 54 - 67.
Vancouver	BÜYÜKKAYACI DUMAN N,Karataş N Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. . 2011; 54 - 67.
IEEE	BÜYÜKKAYACI DUMAN N,Karataş N "Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi." , ss.54 - 67, 2011.
ISNAD	BÜYÜKKAYACI DUMAN, Nuriye - Karataş, Nimet. "Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi". (2011), 54-67.

APA	BÜYÜKKAYACI DUMAN N, Karataş N (2011). Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(1), 54 - 67.
Chicago	BÜYÜKKAYACI DUMAN Nuriye,Karataş Nimet Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi 20, no.1 (2011): 54 - 67.
MLA	BÜYÜKKAYACI DUMAN Nuriye,Karataş Nimet Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.20, no.1, 2011, ss.54 - 67.
AMA	BÜYÜKKAYACI DUMAN N,Karataş N Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 20(1): 54 - 67.
Vancouver	BÜYÜKKAYACI DUMAN N,Karataş N Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 20(1): 54 - 67.
IEEE	BÜYÜKKAYACI DUMAN N,Karataş N "Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi." Sağlık Bilimleri Dergisi, 20, ss.54 - 67, 2011.
ISNAD	BÜYÜKKAYACI DUMAN, Nuriye - Karataş, Nimet. "Sezaryen sonrası erken taburcu olan kadınlara verilen evde bakım hizzmetinin anne sağlığına ve öz bakım gücüne etkisi". Sağlık Bilimleri Dergisi 20/1 (2011), 54-67.