Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 59 - 77 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi

Öz:
Bu çalışma 2009 yılında özelleştirme kapsamına alınan Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi'ne bağlı 25 fabrikanın 1994-2009 dönemine ait ara malı ve nihai mal üretim etkinliğini, panel veri setine dayanan Malmquist Endeksi kullanarak incelemiştir. Çalışmanın bulgularına göre söz konusu fabrikalann 1994-2009 yılında ara malı ve nihai mal üretiminde özellikle teknolojik etkinlik açısından gerileme yaşadığı, özelleştirme sürecinin başladığı 2009 yılında ise bu gerilemenin daha da arttığı tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlar özelleştirmenin gerekçesi olan kamuya ait işletmelerin etkinsizliği iddiasının yetersizliğini ve etkinsizliğin büyük ölçüde fabrikalann teknolojik gerilemesinden kaynaklandığını göstermiştir. Buna ek olarak özelleştirme sürecinde ortaya çıkan etkinlik kayıplarının ise sorunu daha da ağırlaştırdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

The efficieny analysis of the Corporation Turkish Sugar Companies in framework of Malmquist Endeks

Öz:
This study analyzes the efficiency of production of intermediate and final goods of 25 sugar factories owned by The Corporation of Turkish Sugar Companies and which have been in the privatization process since 2009, for 1994-2009 period within the framework of Malmquist Index based on panel data set. The results of the study show that factories particularly have had a technological inefficiency in the production of intermediate and final goods between the period of 1994-2009 and this inefficiency increased even more in the beginning of the process of the privatization, i.e. 2009. Therefore, the findings of this study indicate that the claim of public owned companies being inefficient which is the rationale for privatization, is inadequate and shows that the inefficiency is largely based on technological regressions in the factories. Furthermore, it is concluded that the efficiency losses of factories during the period of privatization have further aggravated the problem.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • BANKER R.D, A. Charnes and W.W. Cooper, ( 1984), "Some Models for Estimateting Technical and Scale Inefficiencies Data Envelopment Analysis", Management Science Vol.30, 1078-1092.
  • BOZDAĞ, G.E. (2007), "Şeker Sanayiinde İktisadi Etkinlik: Türkiye-Avrupa Birliği Karşılaştırması", Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • BYDK, (1993),Başbakanlık Yüksek Denedeme Kurulu Raporları, XIII, Grup: VIII, Tarım ve Gıda Sanayi, Ankara.
  • BYDK, (1995), Başbakanlık Yüksek Denedeme Kurulu Raporlan, XIII, Grup: VIII, Tarım ve Gıda Sanayi, Ankara.
  • BYDK, (1996), Başbakanlık Yüksek Denedeme Kurulu Raporlan, XIII, Grup: VIII, Tarım ve Gıda Sanayi, Ankara.
  • BYDK, (1999), Başbakanlık Yüksek Denedeme Kurulu Raporlan, XIII, Grup: VIII, Tarım ve Gıda Sanayi, Ankara.
  • BYDK, (2001), Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Raporlan, XIII, Grup: VIII, Tanm ve Gıda Sanayi, Ankara.
  • BYDK, (2004), Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Raporları, XIII, Grup: VIII, Tanm ve Gıda Sanayi, Ankara.
  • BYDK, (2007), Başbakanlık Yüksek Denedeme Kurulu Raporları, XIII, Grup: VIII, Tarım ve Gıda Sanayi, Ankara.
  • CO ELLİ T.J. (1996), "A Guide to DEAP Version 2.1: A Data Envelopment Analysis (Computer) Program", CEPA Working Papers, No. 8/96.
  • CHARNES, A. W.W. Cooper, and E. Rhodes, (1978), "Measuring The Efficieny of Decision Making Units", European Journal of Operational Research, 2, 429-444.
  • COOPER W.W., Seiford L.M., Tone K. (2007), " Data Envelopment Analysis - A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software", Second Edition; 2007; Springer.
  • ÇOKGEZEN, M., (1997), "Mülkiyet Yapısı Etkinlik İlişkisi: Şeker Fabrikaları Örneği", 3. Verimlilik Kongresi, 14-16 Mayıs 1997, Ankara.
  • DEMİRCİ, S., (2003), Şeker Kanunundaki Değişikliklerle Olası Etkilerin Ekonomik Analizi, TEAE yayınları, Yayın no: 102, Ankara.
  • FARE, R, Grosskopf, S., Norris, M., Zhang Z., (1994), "Productivity Growth, Technical Progress and Efficiency Change in Industrialized Countries", The american Economic Review, Vol.84, No.l, pp: 66-83.
  • FARRELL, M.J. (1957), "The Measurement of Productive Efficiency", Journal of The Royal Statistical Society, Series A (General), vol. 120, no. 3, 253-290.
  • KIYMAZ, T., (2002), Şeker Politikalarında Yeni Yönelimler ve Türkiye'nin Konumu, DPT İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No:2652, Ankara.
  • KOÇ, A., Işık, S., Erdem, Ş., (2008), "Türkiye'nin AB Üyeliğinin Tarım Sektöründe Ürün Bazında Etkilerinin Belirlenmesi: Şeker Raporu", Proje No: 105K007, Ankara.
  • ÖİB, (2011), Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, www.oib.gov.tr, erişim tarihi: 10.12.2011.
  • ŞEKER KURUMU, (2011), Şeker Fabrikaları, www.şekerkurumu.gov.tr , erişim tarihi: 07.10.2011.
  • USDA, (2012), Sugar World Market and Trade, www.fas.usda.gov, erişim tarihi: 18.07.2012.
  • TANRIVERMİŞ, H., Gündoğmuş, E., Ceyhan, V., Fidan, H. ve Özüdoğru, H., (2000), Türkiye'de Özelleştirme Uygulamalarının Tarım Kesimine Etkilerinin Değerlendirilmesi, TEAE Proje Raporu: 2000-3,Mayıs, Ankara.
  • TARI KAHYA, N. (1990), "Şeker Fabrikalarının Verimlilik Karşılaştırmaları", MPM Yayınları: 413.
  • TŞFAŞ, (2009),Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi Faaliyet Raporu, Ankara
  • TÜSİAD, (2008), Türkiye'de Tarım Gıda: Gelişmeler, Politikalar ve Öneriler, Yayın No:' 2008-05/459, İstanbul.
  • ÜNAL, F., (1998), "Özelleştirmenin KİT'lerde Verimlilik Üzerine Etkisi: Türkiye Şeker Fabrikaları Uygulaması", Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
APA TAŞDOĞAN B, TAŞDOĞAN C (2012). Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. , 59 - 77.
Chicago TAŞDOĞAN Bilgen,TAŞDOĞAN CELAL Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. (2012): 59 - 77.
MLA TAŞDOĞAN Bilgen,TAŞDOĞAN CELAL Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. , 2012, ss.59 - 77.
AMA TAŞDOĞAN B,TAŞDOĞAN C Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. . 2012; 59 - 77.
Vancouver TAŞDOĞAN B,TAŞDOĞAN C Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. . 2012; 59 - 77.
IEEE TAŞDOĞAN B,TAŞDOĞAN C "Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi." , ss.59 - 77, 2012.
ISNAD TAŞDOĞAN, Bilgen - TAŞDOĞAN, CELAL. "Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi". (2012), 59-77.
APA TAŞDOĞAN B, TAŞDOĞAN C (2012). Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. Akdeniz İİBF Dergisi, 12(23), 59 - 77.
Chicago TAŞDOĞAN Bilgen,TAŞDOĞAN CELAL Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. Akdeniz İİBF Dergisi 12, no.23 (2012): 59 - 77.
MLA TAŞDOĞAN Bilgen,TAŞDOĞAN CELAL Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. Akdeniz İİBF Dergisi, vol.12, no.23, 2012, ss.59 - 77.
AMA TAŞDOĞAN B,TAŞDOĞAN C Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. Akdeniz İİBF Dergisi. 2012; 12(23): 59 - 77.
Vancouver TAŞDOĞAN B,TAŞDOĞAN C Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi. Akdeniz İİBF Dergisi. 2012; 12(23): 59 - 77.
IEEE TAŞDOĞAN B,TAŞDOĞAN C "Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi." Akdeniz İİBF Dergisi, 12, ss.59 - 77, 2012.
ISNAD TAŞDOĞAN, Bilgen - TAŞDOĞAN, CELAL. "Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş 'nin Malmquist Endeksi çerçevesinde etkinlik analizi". Akdeniz İİBF Dergisi 12/23 (2012), 59-77.