İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010)

Ay, Ahmet; GERÇEKER, Mustafa

İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010)

Ahmet AY, (Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Konya, Türkiye)

Mustafa GERÇEKER (Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Konya, Türkiye)

Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi

4 1

Yıl: 2013 Cilt: 50 Sayı: 578 Sayfa Aralığı: 17 - 30 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010)

Öz:

Türkiyede ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme değişkenleri arasındaki nedensellik ilişkisinin araştırıldığı bu çalışmada sırasıyla; Durağanlık Testi (Birim Kök Analizi), VAR Modeli, Koentegrasyon (Eşbütünleşme) Analizi, Hata Düzeltme Modeli metodları uygulanarak söz konusu olgular, 1998: Q12010: Q4 dönemini kapsayan üçer aylık verilerle ampirik olarak incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre; kısa ve uzun dönem nedensellik sonuçları birlikte değerlendirildiğinde ithalat ve ekonomik büyüme arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi mevcut iken, ihracat ile ekonomik büyüme değişkenleri arasında ithalatta olduğu gibi güçlü ve çift yönlü bir ilişki bulunmadığı ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Export, import and economic Growth causalities: Turkish case (1998-2010)

Öz:

In this study the causality relationship between export, import and economic growth variables were researched. These three concepts were analyzed empirically by using three-month period data covering from 1998: Q1 to 2010: Q4 by means of Unit Root Test, VAR Model, Co-Integration Test and Vector Error Correction Model successively. According to the findings, while there is a bilateral causal relationship between import and economic growth, there is not a bilateral and strong causal relationship between export and economic growth contrary to import-economic growth relationship when the short term and long term causal results were assessed together.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKTAŞ, Cengiz; (2009), Türkiyenin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), ss. 35 47.
ANWER, Muhammad S. and SAMPATH, R. K.; (13 16 July 1997), Exports and Economic Growth, Western Agricultural Economics Association 1997 Annual Meeting, Nevada, pp. 1 18.
AY, Ahmet ve KARAÇOR, Zeynep; (2007), 2001 Sonrası Dönemde Türkiye Ekonomisinde Krizden Büyümeye Geçiş Üzerine Bir Tartışma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, ss. 67 86.
AY, Ahmet, ERDOĞAN, Savaş ve MUCUK, Mehmet; (2004), Türkiyede İhracata Dayalı Büyüme Üzerine Bir Nedensellik Sınaması (1980 2003), Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, 4(1),ss. 107 11.
BATMAZ, Nihat ve TUNCA, Halil; (2007), Türkiyede Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Bölgesel Belirleyicileri Üzerine Bir Eş Bütünleşme Analizi (1992 2003), Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, ss. 199 224.
BİLGİN, Cevat ve ŞAHBAZ, Ahmet; (2009), Türkiyede Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), ss. 177 198.
ÇİL YAVUZ, Nilgün; (2004), Türkiyede İhracat ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 49.
ELBEYDİ, Khaled R.M., HAMUDA, M. Abdulbaset and GAZDA, Vladimir; (2010), The Relationship between Export and Economic Growth in Libya Arab Jamahiriya. Theoretical and Applied Economics, 1(542), pp. 69 76.
ERDOĞAN, Savaş; (2006), Türkiyenin İhracat Yapısındaki Değişme ve Büyüme İlişkisi: Koentegrasyon ve Nedensellik Testi Uygulaması, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, 10(9), ss. 30 39.
FEDER, Gershon; (1982), On Exports and Economic Growth, Journal of Development Economics, 12(1-2), ss. 59 - 73.
GERNİ, Cevat, EMSEN, Ö.Selçuk ve DEĞER, M. Kemal; (20 22 Şubat 2008), İthalata Dayalı İhracat ve Ekonomik Büyüme: 1980 2006 Türkiye Deneyimi (Bildiri), 2. Ulusal İktisat Kongresi, İzmir.
GÖKTAŞ YILMAZ, Özlem; (2005), Türkiye Ekonomisinde Büyüme İle İşsizlik Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi, İ. Ü. Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2, ss. 11 29.
GÜNAYDIN, İhsan; (2004), Vergi Harcama Tartışması: Türkiye Örneği, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5 (2), ss. 163 181.
İSPİR, M.Serdar, AÇIKGÖZ ERSOY, Bernur ve YILMAZER, Mine; (2009), Türkiyenin Büyüme Dinamiğinde İhracat mı İthalat mı Daha Etkin?, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), ss. 59 72.
KIZILGÖL, Özlem; (2006), Türkiyede İhracata ve Turizme Dayalı Büyüme Hipotezinin Analizi: Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi Akademik Bakış, 10, ss. 1 19.
LEE, Chien-Hui and HUANG, Bwo-Nung; (2002). The Relationship Between Exports and Economic Growth in East Asian Countries: A Multivariate Threshold Autoregressive Approach, Journal Of Economic Development, 27(2), pp. 45 68.
NİŞANCI, Murat, KARABIYIK, İlyas ve UÇAR, Metin; (2011), Üst Orta Gelir Grubu Ülkelerinde Dış Ticaret ve İktisadi Büyüme, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), ss. 303 312.
PANDEY, Alok Kumar; (2006), Export and Economic Growth in India: Causal Interpretation. Working Paper, ICFAI Business School (India), No. 14670.
PEKKAYA, Semra ve AYHAN Tosuner; (2004), Türkiye Ekonomisinin Temel Dinamikleri Işığında 2000 Yılı Enflasyonu Düşürme Programına Eleştirel Bir Yaklaşım: 1990-99 Dönemine Yönelik Bir VEC (Vector Error Correction: Vektör Hata Düzeltme) Modeli Denemesi, 2004 Türkiye İktisat Kongresi, Gelişme Stratejileri ve Makroekonomik Politikalar Tebliğ Metinleri II, 3.Cilt, ss. 39 77.
POP SILAGHI, Monica Ioana; (2009), Exports Economic Growth Causality: Evidence From CEE Countries. Romanian Journal of Economic Forecasting, 2, pp. 105 117.
SAVAŞ, Bilal; (2010), Ekonomik Büyüme, Beşeri Sermaye ve İhracat: Nedensellik Analizi, 1928 2006. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 47(547), ss. 23 41.
SİNHA, Dipendra; (1999), Export Instability, Investment and Economic Growth In Asıan Countries: A Time Series Analysis, Center Discussion Paper, Yale University and Macquarie University (Austraila), No. 799.
SULAİMAN, Muna and SAAD, Md. Norma; (2009), An Analysis of Export Performance and Economic Growth of Malaysia Using Co Integration and Error Correction Models, The Journal of Developing Areas, 43(1), pp. 217 231.
ŞİMŞEK, Muammer; (2003), İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri ile Analizi, 1960-2002, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(2), ss. 43 63.
ŞİMŞEK, Muammer ve KADILAR, Cem; (2010), Türkiyede Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), ss. 115 140.
TAKIM, Abdullah; (2010), Türkiyede GSYİH ile İhracat Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Testi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), ss. 1 16.
TSEN, Wong Hock; (2010), Exports, Domestic Demand and Economic Growth in China: Granger Causality Analysis, Review of Development Economics, 14(3), pp. 625 639.
TUAN Lonik, KuAzam; (6 8 December 2006), On The Relationship between Export and Economic Growth A Look at Malaysian Experience, 2nd Borneo Business Conference, Malaysia.
TUNCER, İsmail; (2002), Türkiyede İhracat, İthalat ve Büyüme: TODA-YAMAMOTO Yöntemiyle Granger Nedensellik Analizleri (1980 2000), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9), ss. 89 107.
UZGÖREN, Nevin, CEYLAN, Gülçin ve UZGÖREN, Ergin; (2007), Türkiyede Kredi Kartı Kullanımını Etkileyen Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bir Model Çalışması, Celal Bayar Üniversitesi İ. İ. B. F. Yönetim ve Ekonomi, 14 (2), ss. 247 256.
VOHRA, Rubina; (2001), Export and Economic Growth: Further Time Series Evidence from Less-Developed Countries,. IAER, 7(3), pp. 345 350.
WALTER, Ted; (2002), Dünya Ekonomisi. (Çevirenler: Ünal Çağlar), Alfa Yayınları, Bursa. World Development Indıcators & Global Development Finance, http://databank.worldbank.org/ ddp/home.do , 08.09.2011.
YAPRAKLI, Sevda; (2007), İhracat İle Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Üzerinde Ekonometrik Bir Analiz, ODTÜ Gelişme Dergisi, 34(1), ss. 97 112.
YILMAZ, Ömer ve KAYA, Vedat; (2003), Bölgesel Hasıla Bileşenleri ve Bölgesel Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Çok Bölgeli Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi İ. İ. B. F. Dergisi, 22 (2), ss. 187 201.
YILMAZER, Mine; (2010), Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Deneme, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E. Dergisi, 8(1), ss. 241-260

APA	Ay A, GERÇEKER M (2013). İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). , 17 - 30.
Chicago	Ay Ahmet,GERÇEKER Mustafa İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). (2013): 17 - 30.
MLA	Ay Ahmet,GERÇEKER Mustafa İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). , 2013, ss.17 - 30.
AMA	Ay A,GERÇEKER M İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). . 2013; 17 - 30.
Vancouver	Ay A,GERÇEKER M İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). . 2013; 17 - 30.
IEEE	Ay A,GERÇEKER M "İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010)." , ss.17 - 30, 2013.
ISNAD	Ay, Ahmet - GERÇEKER, Mustafa. "İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010)". (2013), 17-30.

APA	Ay A, GERÇEKER M (2013). İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 50(578), 17 - 30.
Chicago	Ay Ahmet,GERÇEKER Mustafa İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 50, no.578 (2013): 17 - 30.
MLA	Ay Ahmet,GERÇEKER Mustafa İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, vol.50, no.578, 2013, ss.17 - 30.
AMA	Ay A,GERÇEKER M İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2013; 50(578): 17 - 30.
Vancouver	Ay A,GERÇEKER M İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2013; 50(578): 17 - 30.
IEEE	Ay A,GERÇEKER M "İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010)." Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 50, ss.17 - 30, 2013.
ISNAD	Ay, Ahmet - GERÇEKER, Mustafa. "İhracat, ithalat ve ekonomik büyüme nedensellikleri: Türkiye uygulaması (1998 - 2010)". Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 50/578 (2013), 17-30.