Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması

Güllüpınar, Fuat

Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması

Fuat GÜLLÜPINAR (Anadolu Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Toplum ve Sosyal Hizmet

6 1

Yıl: 2013 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 41 - 64 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması

Öz:

Eskişehir'de zihin engelli çocuğa sahip aileler üzerinde yapılan bu araştırma, zihin engeli olan çocuklara sahip ailelerin toplumsal ilişkiler ağı içinde deneyimledikleri imkan, sınırlılık ve baş etme stratejilerini analiz etmektedir. Bu noktada çalışma, zihinsel engelli olmanın sadece tek başına engelli bireyi ilgilendiren ve yalnızca onun yaşamını etkileyen bireysel bir sorunmuş gibi görünmesine karşın, çoğu zaman etrafındaki yakın ilişkide bulunan bütün insanları (özellikle de ebeveyn, aile bireyleri ve akraba çevresini) güçlü ama olumsuz bir şekilde etkilediğini ortaya koymaktadır. Toplumsal ilişkilerde yeterince sosyal destek ve yardım alamayan Eskişehir'deki engelli ailelerinin "engellileştirilme" süreci, devletin bu konulardaki yetersiz örgütlenmesi ve teşkilatlanması tarafından iyice pekiştirilmektedir. Tıbbi ve psikolojik açıklamaların engelli bireyin maruz kaldığı yalnızca organik ve biyolojik kaynaklı olumsuzlukları öne çıkaran yaklaşımlardan farklı olarak, bu çalışma engelliliğin belli ölçülerde kurumsal ve yapısal olarak şekillendirildiği ve yeniden üretildiğini savunan "sosyolojik" yaklaşıma dayanmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji

The family structure of the children with mental disability squeezed within social relations: a sociological case study on the disabled family in Eskişehir

Öz:

This study, which focuses on the children with mental disability and their families in Eskişehir, scrutinizes to the opportunities, limitations and overcoming strategies of these families within the network of social relations. This study suggests that a mental disability handicaps not only the person in whom it occurs, but also frequently those who enter into social relations with him. It places limitations and constraints on family members and relatives that, if it were not for the presence of a disabled person, they would not encounter. Lacking social support and help within their social network, the families in Eskişehir have been suffered from institutional or organizational support from the state which sharpens their "retardation" process. Different from medical or psychological approaches which emphasize genetic or organic problems of diabled people, the study is based on sociological agenda suggesting that what precisely constitutes a disability is to some degree institutionally and socially determined and reproduced.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Barnes. C. (1999), "Disability Studies: New or Not So New Directions," Disability and Society, vol. 14 (4), pp.577-580.
Barton, L. (1993), "Disability and Special Educational Needs: Some Perennial European Concerns," Education, vol. 5 (1), pp. 17-22.
Başbakanlık özürlüler idaresi Başkanlığı Türkiye Özürlüler Araştırması Geçici Sonuçları (2003), http://www.ozida.gov.tr/ tr/_files/index.htm.
Burnett, M. (1973), "Social Work Note on "On Disabling the Normal," British Journal of Social Work, 3:4, pp.504-508.
Camillieri, Joseph, M. (1999), "Disability: A Personal Odyssey," Disability and Society, vol. 14. No: 6. pp. 845-853.
Cavkaytar, A. (2002), "Ailelerle Birlikte Çalışma," Özel Eğitim. (Eo. Süleyman Eripek) Anadolu Üniversitesi, AÖF yayınları, Eskişehir.
Crow, L. (1996), "Including All of Our Lives: Renewing the Social Model of Disability", in C. Barnes and G. Mercer (Eds.) Exploring the Divide: llness and Disability (Leeds Disability Press).
DİE (2002), Eskişehir İli özürlülerle İlgili İstatistikler, DİE yayınları: Ankara.
Ergenekon, Y. (1996) "Öğretilebilir Zihinsel Engelli Çocukların Ailelerinin Karşılaştıkları Sorunların Değerlendirilmesi: Bir Pilot Çalışma," Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gargiulo, R. M. (1985), Working With Parents of Exceptional Children. Houghton Mifflin Co. Boston.
Gargiulo, R. M. ve S. Graves (1991), "Parental Feelings," Cildhood Education. Spring, pp. 176-178.
Goffman, E. (1963), Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity, Prentice -Hall: Englewod Cliff.
Gordon B.O. Ve K.E. Rosenblum. (2001), "Bringing Disability into the Sociological Frame: a Comparison of Disability with Race, Sex, and Sexual Orientation Statuses", Disability and Society, 16 (1), pp.5-21.
Groce, N. E. (1999), "Disability in Cross-Cultural Perspective: Rethinking Disability" The Lancet, vol. 354 (9180), pp. 756-757.
Hallahan, D. P. ve J. M. Kaufman (1997), Exceptional Learners, Allyn Bacon: Boston.
Haveman, M ve Van. Berkum, G. (1997), "Differences in Service Needs, Time Demands and Caregiving Burden Among Parents og Persons with Mental Retardation Accross the Life Cycles," Family Relations, vol. 46 (4).
Hilboume J. (1973), "On Disabling the Normal: The Implications of Physical Disability for Other People ", British Journal of Social Work, 3:4, pp. 497-505.
Heward, W. L. (1996), Working with Parents, Allyn Bacon: Boston.
Jacubowicz, A. ve Meekosha, H. (2002), "Bodies in Motion: Critical Issues between Disability Studies and Multicultual Studies". Journal of Intercultural Studies, Vol.23 (3), pp. 237-253.
Kırcaali-lftar, G. (1995), "Aile ve Çevre Eğitimi," Yayınlanmamış Ders Notları, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Kroth, R. L. ve D. Edge (1997), "Parent Training Groups," in Strategies Communications with Parents and Families of Exceptional Children, Love Publishing: New York.
Kurt, O. (2001), Zihin Özürlü Çocuk Annelerinin Aile özelliklerine İlişkin Algılamaları ile Çeşitli Ailesel Değişkenler Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi," Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Lin, N. (1976), Foundations of Social Research, McGraw-Hill İne: London.
Marks, D. (1999), "Dimensions of Oppression: Theorising the Embodied Subject," Disability and Society, Vol.14(5), pp.611-626.
Miller, E. ve Gweyne, G. (1972), A Life Apart: a Pilot Study of Residential Institutions for the Physically Handicapped and the Young Chronic Sick, (London: Tavistock).
Morris, J. (1991), Pride Against Prejudice: Transforming Attitudes in Disability, (London. Travistock).
Pope, C.vd. (2002), "Qualitative Methods in Research on Healthcare Quality," Quality Safety Health Care. Vol.11, pp.148-152.
Sandelowski, M. (2000), "Focus on Research Methods: Whatever Happened to Qualitative Description," Research in Nursing & Health, vol.23, pp.334-340.
Schulz, J. (1987), Parents and Professionals Special Education, Allyn Bacon: Boston.
Sinason, V. (1992), Mental Handicap and the Human Condition, (London, Free Association Books).
Stienstra, D. (2002), "Intersections: Disability and Race/Ethnicity/Heritage Languages/Religion. Prepared for the "Intersections of Diversity " Seminar, (Draft) March 8, 2002, http://canada.metropolis.net/events/ Diversity/Disability_stienstra_e.pdf
Sucuoğlu, B. (1997), "özürlü Çocukların Aileleriyle Yapılan Çalışmalar," Farklılıkla Yaşamak: Aile ve Toplumun Farklı Gereksinimleri Olan Bireylerle Birlikteliği (Yayına haz. A. Nuray Karancı) Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, s. 35-56.
Wolfensberger, W. (1983), "Social Role Valorization: A Proposed New Term fort he Principle of Normalization," Mental Retardation, vol. 21(6), pp. 234-239.
Yukay, M. (1998) Down Sendromlu Çocuğa Sahip Ailelerle Yapılan Grupla Psikolojik Danışmanın Ailelerin Depresyon Düzeyleri ve Aile Yapıları Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

APA	Güllüpınar F (2013). Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. , 41 - 64.
Chicago	Güllüpınar Fuat Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. (2013): 41 - 64.
MLA	Güllüpınar Fuat Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. , 2013, ss.41 - 64.
AMA	Güllüpınar F Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. . 2013; 41 - 64.
Vancouver	Güllüpınar F Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. . 2013; 41 - 64.
IEEE	Güllüpınar F "Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması." , ss.41 - 64, 2013.
ISNAD	Güllüpınar, Fuat. "Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması". (2013), 41-64.

APA	Güllüpınar F (2013). Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(1), 41 - 64.
Chicago	Güllüpınar Fuat Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet 24, no.1 (2013): 41 - 64.
MLA	Güllüpınar Fuat Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.24, no.1, 2013, ss.41 - 64.
AMA	Güllüpınar F Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2013; 24(1): 41 - 64.
Vancouver	Güllüpınar F Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2013; 24(1): 41 - 64.
IEEE	Güllüpınar F "Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması." Toplum ve Sosyal Hizmet, 24, ss.41 - 64, 2013.
ISNAD	Güllüpınar, Fuat. "Toplumsal ilişkiler kıskacında zihin engelli olan bireyler ve aile yapıları: eskişehir'de engelli ailesi hakkında sosyolojik bir alan çalışması". Toplum ve Sosyal Hizmet 24/1 (2013), 41-64.