Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları

BİLGİN, Nevzat; UNCU, Fatoş

Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları

Fatoş UNCU, (Fırat Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Elazığ, Türkiye)

Nevzat BİLGİN (İnönü Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Malatya, Türkiye)

Meme Sağlığı Dergisi

25 3

Yıl: 2011 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 167 - 175 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları

Öz:

Amaç: Bu araştırma birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamalarına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Hastalar ve Yöntem: Çalışma evrenini Malatya il merkezinde bulunan 25 sağlık ocağında görevli 400 ebe ve hemşire oluşturmaktadır. Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırmada tüm evren çalışmaya dahil edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan ebelerin yaş ortalamaları 35.8, hemşirelerin yaş ortalamaları 34.1 dır. Bu grubun %51.7si (n=187) ön lisans, %39.8i (n=144) sağlık meslek lisesi, %8.5i (n=31) de lisans mezunudur. Araştırmaya katılanların KKMM uygulama oranı %56.1i (n=203) olup, ebe ve hemşirelerin %15.5i (n=56) bu uygulamayı düzenli, %40.6sı (n=147) düzensiz olarak yapmaktayken %43.9u (n=159) ise hiç yapmamaktadır. Araştırmaya katılanların yaklaşık 48 %i (n=172) KKMM uygun tekniğini tam bilmekte ve %10.2si (n=37) ise bu yöntemi hiç bilmemektedir. Araştırmaya katılanlar arasında %40.3ü (n=146) klinik meme muayenesi yaptırmıştır. Araştırma grubunun sadece %25.4ü (n=92) mammografi çektirmiş, %74.6sı (n=270) ise hiç mammografi çektirmemiştir.Meme kanserinin erken tanısı için oldukça önemli olan bu üç yöntemi birlikte uygulama oranı ise araştırmaya katılan ebe ve hemşirelerde sadece %13.8 (n=50)dir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Jemal, A., Siegel,R., Ward, E., Murray, T., Thun, M.(2007). Cancer Statistics. Ca: A Cancer Journal for Clinicians, (57),43-66 . (PMID: 17237035)
2. Darendeliler, E., Ağoğlu, F.Y. (2003). Meme Kanserinin Epidemiyolojisi ve Etyolojisi. E. Topuz, A. Aydıner ve M. Dinçer (Ed.). Meme Kanseri (s.13-33). İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri.
3. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı (2003).Türkiyede Kadınlarda ve Erkeklerde Görülen En Sık Kanserler, 2003. Erişim: 09 Ekim 2007,
4. Hulka, BS., Moormon, PG. (2001). Breast Cancer: hormones and other risk factors. Maturitas, February 28 (1), 103-116. (PMID: 11311599)
5. Onat, H., Başaran, M. (2003). Meme Kanseri Risk Faktörleri Ve Korunma. E: Topuz, A. Aydıner ve M. Dinçer (Ed). Meme Kanseri (s.100107). İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri.
6. Evrensel, T. (2005). Meme Kanseri Etyolojisi, Risk Faktörleri Ve Korunma. E. Kayıhan ve S. K. Çetintaş. (Ed). Meme Kanserler (s.623627). Bursa: Nobel Tıp Kitapevleri.
7. Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu (Turkish Association for Cancer Research and Control).Türkiyede ve Dünyada Kanser İstatistikleri. Erişim: 8.10.2006,
8. American Cancer Society. Breast Facts And Figures. 20052006, Atlanta, Georgia.
9. Aydın, I., Işıklı, Z. (2004). Koruyucu Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Ebe ve Hemşirelerin Kendi Kendine Meme Muayenesi İnançları. 3.Ulusal Hemşirelik Öğrenci Kongresi Bildiri Özet Kitabı, 32. Üniversite Yayınları: Edirne.
10. Karahan, A., Topuzoğlu, A., Harmancı, H. (2002). Hemşirelerin Kendi Kendine Meme Muayenesi Yapma ve Mammografi Çektirmeye Yönelik Davranışlarını Etkileyen Faktörler. 8.Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı, 666,Diyarbakır.
11. Canbulat, N. (2006). Sağlık Çalışanlarının Meme Kanseri, Kendi Kendine Meme Muayenesi ve Mammografiye İlişkin Sağlık İnançlarının İncelenmesi. Yüksek lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
12. Uzun, Ö., Karabulut, N., Karaman, Z. (2004): Hemşirelik Öğrencilerinin Kendi Kendine Meme Muayenesi İle İlgili Bilgi ve Uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(1), 33-41.
13. İğci, A., Asoğlu, O.(2003). Meme Kanserinin Erken Tanısında Tarama Yöntemleri. E.Topuz, A. Aydıner ve M. Dinçer (Ed.). Meme Kanseri (s.113-123). İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri.
14. Çetintaş, S.K:( 2005). Meme Kanserinde Kendi Kendine Muayene ve Fizik Muayene. E. Kayıhan ve S.K. Çetintaş (Ed.). Meme Kanserleri (s.163168). Bursa: Nobel Tıp Kitapevleri.
15. Çavdar, I., Akyolcu, N., Özbaş, A., Öztekin, D., Çelikel, I. (2003). Hekim ve Hemşirelerin Kendi Kendine Meme Muayenesi Konusunda Duyarlılıklarının Saptanması. 2. Uluslararası, 9. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kongre Kitabı, 403, Antalya.
16. Aslan, A., Temiz, M., Yiğit, Y., Can, R., Canbolant, E., Yiğit, F. (2007). Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Meme Kanseri Hakkında Bilgi, Tutum ve Davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(3), 193-198.
17. Bedük, T., Şen, S. (1992). Hemşirelerin Kanserin Erken Tanısında Kendi Kendine Yapılan Meme Muayenelerine İlişkin Uygulamaları ve Bu Uygulamaları Yapmama Nedenleri. III. Ulusal hemşirelik Kongresi Kitabı, 448-455, Sivas.
18. Chong, P.N., Krishnon, M., Hong, C.Y., Swash, T.S: (2002). Knowledge and Practice of Breast Cancer Screening Amongst Public Health Nurses In Singapore. Singapore Medical Journal, 43(10), 509-516. (PMID: 12587705)
19. Odusanya,O.O., Tayo, O.O. (2001). Breast Cancer Knowledge, Attitudes and Practice Among Nurses In Lagos, Nigeria. Acta Oncologica, 40(7), 844-848. (PMID: 11859984)
20. Çevik, C.C. (2003): Memede Kitle Şüphesiyle Hastaneye Başvuran Kadınların Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi İle İlgili Bilgi Düzeyleri ve Kitlenin Fark Edilmesinde Kendi Kendine Meme Muayenesinin Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
21. Çadır, G., Eksen, M., Bütüner, E., Tüzen, H., Yetim, H., Othan, K., Arslan, K. (2004). Muğla Merkez, Bayır, Yerkesik ve Yeşilyurt Sağlık Ocağı Bölgelerinde Yaşayan Kadınların Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi Konusundaki Bilgi ve Uygulama Durumlarının Belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, ISSN:1303-5134, 1-16. www.insanbilimleri.com
22. Orhan, S. (2002). Kayseri İli Seçilmiş Kentsel Sağlık Ocağı Bölgesindeki Yetişkin Kadınların Meme Kanseri Konusundaki Düşünce ve Davranışları. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
23. Dişçigil, G., Şensoy, N., Tekin, N., Söylemez, A., (2007). Meme Sağlığı: Ege Bölgesinde Yaşayan Bir Grup Kadının Bilgi, Davranış ve Uygulamaları. Marmara Medical Journal. 20(1), 29-36.
24. Wardle, J., Steptone, A., Smith, H., Groll-Knopp, E., Koller, M., Smith, D., Bradziak, A. (1995). Breast Self-Examination: Attitudes and Practices Among Young Women In Europe. European Journal Of Cancer Prevention, 4(1), 61-68. (PMID: 7728098)
25. Persson, K., Johonsson, I., Ek, A.C.(1995). Breast Self-Examination Among Swedish Women: A survey of Frequency, Knowledge and Attitudes. Journal Of Cancer Education, 10(3), 163-167. (PMID: 8534603)
26. Budden, L. (1998). Registered Nurses Breast Self Examination Practice and Teaching To Female Clients. Journal Community Health Nursing, 15(2), 101-112. (PMID: 9631593)
27. Zincir, H. (2000). Malatya İl Merkezinde 40 Yaş ve Üzeri Kadınların Meme Kanseri ve Korunma Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
28. Ekici, E., Utkualp, N. (2007). Kadın Öğretim Elemanlarının Meme Kanserine Yönelik Davranışları. Meme Sağlığı Dergisi (The Journal Of Breast Health). 3,3.

APA	UNCU F, BİLGİN N (2011). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. , 167 - 175.
Chicago	UNCU Fatoş,BİLGİN Nevzat Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. (2011): 167 - 175.
MLA	UNCU Fatoş,BİLGİN Nevzat Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. , 2011, ss.167 - 175.
AMA	UNCU F,BİLGİN N Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. . 2011; 167 - 175.
Vancouver	UNCU F,BİLGİN N Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. . 2011; 167 - 175.
IEEE	UNCU F,BİLGİN N "Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları." , ss.167 - 175, 2011.
ISNAD	UNCU, Fatoş - BİLGİN, Nevzat. "Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları". (2011), 167-175.

APA	UNCU F, BİLGİN N (2011). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi, 7(3), 167 - 175.
Chicago	UNCU Fatoş,BİLGİN Nevzat Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi 7, no.3 (2011): 167 - 175.
MLA	UNCU Fatoş,BİLGİN Nevzat Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi, vol.7, no.3, 2011, ss.167 - 175.
AMA	UNCU F,BİLGİN N Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi. 2011; 7(3): 167 - 175.
Vancouver	UNCU F,BİLGİN N Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi. 2011; 7(3): 167 - 175.
IEEE	UNCU F,BİLGİN N "Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları." Meme Sağlığı Dergisi, 7, ss.167 - 175, 2011.
ISNAD	UNCU, Fatoş - BİLGİN, Nevzat. "Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin meme kanseri erken tanı uygulamaları konusunda bilgi, tutum ve davranışları". Meme Sağlığı Dergisi 7/3 (2011), 167-175.