İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği

Yıl: 2012 Cilt: 17 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 215 - 239 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği

Öz:
Bireyin tanımı problemi, bireyin nasıl anlamlandırıldığına bağlı olarak, önümüze çeşitli felsefî meseleler çıkarmaktadır. Bunların tümü, kökeni Platon ve Aristotelese uzanan tümeller sorunu ile ilişkilidir. Esasen bu konu etrafında, hem ontolojik hem de epistemolojik bağlamda çeşitli tartışmalar yapılmıştır. İslam düşünce tarihi açısından, her biri kendine özgü yorum ve konuma sahip iki önemli isim İbn Rüşd (1126-1198) ve İbn Teymiyye (1263-1328), tümel-tikel ilişkisi problemi hakkında, kuşkusuz farklı temeller üzerinde yükselen fikirlere sahiptir. Bu iki düşünürden İbn Rüşd, Aristotelesçi felsefenin tüm zamanlardaki en büyük isimlerinden biridir kuşkusuz; Selefîliğin önde gelen şahsiyetlerinden biri olan İbn Teymiyye ise bizzat felsefî düşünceyi inceleyerek felsefeye karşı şiddetli eleştiriler yöneltmiştir.Bireyin tanımlanması, yalnız kendisi ile özdeş olan bireyi bir tümel olarak kavramak anlamına geleceği için, kendi içinde bir paradoks oluşturmaz mı? İbn Rüşd, bu sorunu tartışmakta ve varolma-varolmama analizi ile bir çözüm üretmeye çalışmaktadır. İbn Teymiyye ise, Aristotelyen ontolojiyi eleştirerek, doğrudan doğruya mahiyet kavramına dayanan tümel-tikel çözümlemesine ve dolayısıyla Meşşai tanım teorisine hücum etmektedir. Sonuç itibariyle İbn Rüşd, bu orijinal problem hakkındaki analiziyle, özgün bir konseptüalizmin ve İbn Teymiyye ise yine özgün bir nominalizmin ipuçlarını ortaya koymaktadırlar. Elbette her iki düşünürün temel endişelerinde, bir ortaklık mevcuttur: en doğru bilgiye ulaşma metodunu saptamak. Mamafih İbn Rüşdünvarlık tasavvuru ile İbn Teymiyyenin varlık tasavvuru arasındaki yapısal farklar, onların epistemik kavrayışlarını da etkilemiş ve başkalaştırmıştır. İbn Rüşd, bilimsel bilgi için zemin oluşturacak zorunlu bilginin peşindedir ve bu yüzden, tıpkı Aristoteles gibi, varoluş içindekizorunluluklara odaklanmaktadır. İşte bu yüzden, bireyin tanımlanabilirliğinin kesin biçimde gösterilmesi, ontolojik ve epistemik açıdan büyük önem taşımaktadır. İbn Teymiyye ise bir şekilde kendinde zorunluluk ifade ettiğini düşündüğü ve Aristotelesçi tanım teorisinin merkezini oluşturan özsellik ve mahiyet kavramlarına şiddetle karşı çıkmaktadır. İşte bu noktada İbn Teymiyye,bireyin tanımlanabilirliği problemini, tikel-tümel ilişkisi bağlamında eleştiriye tâbi tutarak, kendisi ile özdeş olan bireyin varlığı ile bireyin özünü meydana getiren ve esasen tanımın elde etmeyi amaçladığı mahiyeti arasındaki bağı tartışmaktadır.
Anahtar Kelime:

The definition of the individual in Ibn Rushd and Ibn Taymiyya: The case of an original conceptualism and nominalism in the Islamic thought

Öz:
The problem of description of the individual brings a variety of philosophical issues depending on how the individual can be described. All of them are associated with the problem of universals stemmed from Plato and Aristotle. In this subject, several discussions were made in the ontological and epistemological context. In the history of Islamic thought, two important names, having his own perspective, Ibn Rushd (1126- 1198), and Ibn Taymiyya (1263-1328) have different ideas on the problem of universal-particular relationship rising on the different foundations. Ibn Rushd, of course, is one of the biggest names in Aristotelian philosophy at all times. One of the leading figures of Salafism Ibn Taymiyya directed severe criticism against philosophy. May description of the individual constitute in itself a paradox due to it means that an individual identical with itself, should be conceived as a universal. Ibn Rushd discusses this issue and tries to produce a solution with existing-non-existing analysis. Criticizing the Aristotelian ontology, Ibn Taymiyya attacks universal-particular analysis depending on the concept of quiddity and then Peripatetic theory of description. As a result, Ibn Rushd puts forth tips of unique conceptualism and Ibn Taymiyya of unique nominalism in the analysis of this original problem. Both of the thinkers, Ibn Rushd and Ibn Taymiyya, aims to gain the method of truth and correct knowledge. However, there are some basic differences between Ibn Rushd s concept of being and Ibn Taymiyya s concept of being; so, these differences of wievpoint in ontological attitude, bring about some basic differences in epistemical attitude. Ibn Rushd s basic problem is the backdrop of sciencetific knowledge; and for his reason, he focuses on the nature and the necessity. But Ibn Taymiyya refuses any itself necessity and because of this wievpoint, critizes the concept of essential and nature ; of course, the problem of description of individual becomes a very important issue for this contraversy.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA Birgül M (2012). İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. , 215 - 239.
Chicago Birgül Mehmet fatih İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. (2012): 215 - 239.
MLA Birgül Mehmet fatih İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. , 2012, ss.215 - 239.
AMA Birgül M İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. . 2012; 215 - 239.
Vancouver Birgül M İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. . 2012; 215 - 239.
IEEE Birgül M "İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği." , ss.215 - 239, 2012.
ISNAD Birgül, Mehmet fatih. "İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği". (2012), 215-239.
APA Birgül M (2012). İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 17(33), 215 - 239.
Chicago Birgül Mehmet fatih İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 17, no.33 (2012): 215 - 239.
MLA Birgül Mehmet fatih İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, vol.17, no.33, 2012, ss.215 - 239.
AMA Birgül M İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi. 2012; 17(33): 215 - 239.
Vancouver Birgül M İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği. Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi. 2012; 17(33): 215 - 239.
IEEE Birgül M "İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği." Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 17, ss.215 - 239, 2012.
ISNAD Birgül, Mehmet fatih. "İbn Rüşd ve İbn Teymiyye'de bireyin tanımı' ya da İslam düşüncesinde özgün bir konseptüalizm ve özgün bir nominalizm örneği". Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 17/33 (2012), 215-239.