Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması

Yılgör, Metehan; AYSUN, Ayça; ÖKSÜZLER, Oktay

Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması

Ayça AYSUN, (Balıkesir Üniversitesi, Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Balıkesir, Türkiye)

Oktay ÖKSÜZLER, (Balıkesir Üniversitesi, Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Balıkesir, Türkiye)

METEHAN YILGÖR (Balıkesir Üniversitesi, Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Balıkesir, Türkiye)

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

2 0

Yıl: 2012 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 15 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması

Öz:

Bu çalışmada Türkiye ve Avrupa Birliği arasında kurulan 1996 tarihli Gümrük Birliğinin Türkiyenin AB-15 ile yaptığı dış ticarete etkisi Panel Çekim Modeli kullanılarak 1980-2009 dönemine ait yıllık verilerle tahmin edilmiştir. İthalat ve İhracat modellerinde nüfus, ülkeler arası uzaklık, milli gelir ve Gümrük Birliği kuklası açıklayıcı değişkenler olarak kullanılmıştır. Tahmin sonuçları göstermiştir ki Gümrük Birliği Türkiyenin ithalatında önemli bir etki yaparken bu etki Türkiyenin ihracatında önemsiz çıkmıştır. Buna ek olarak çalışmada hem Türkiyenin hem ortak ülkelerin milli gelirinin ihracat ve ithalata etkisinde Gümrük Birliğinden dolayı yapısal bir değişiklik olup olmadığı araştırılmış ve ihracat modelinde her iki etkininde yapısal olarak etkilendiği ithalat modelinde ise bu etkinin sadece ortak ülke gelirinde ortaya çıktığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

The effect of the customs union agreement on Turkey s foreign trade: Panel gravity model approach

Öz:

This study investigates the impacts of the 1996 Customs Union (CU) on the Turkish trade flows to EU15 by employing a Panel Gravity Model for the period 1980-2009 using yearly data. Trade models are estimated by using income, population, the distance between countries and the CU Dummy as explanatory variables. The results show that while the CU has had a notable impact on Turkish imports, its impact on Turkish exports is insignificant. Furthermore, the study also examines the hypothesis that the CU has caused a structural change in the impacts of both Turkey s and the partner countries incomes on import and export. The results shows that the export model showed a structural change for both parties, whereas the import model only showed an income effect for Turkey s partner countries.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Anderson, J.E. (1979). A Theoretical foundation for the gravity equation, The American Economic Review, 69(1), 106-116.
Anderson, J.E. & Wincoop, E. (2001). Gravity with gravitas: A solution to the border puzzle, Working Paper No. 8079, USA: Nber.
Antonucci, D. & Manzocchi, S. (2004). Could accession to the EU make a difference? An empirical assessment of Turkeys trade patterns, Workshop of the CNR National Research Council Group on International Economics and Development, Italy: Bocconi University.
Aysun, A. (2011). Gümrük Birliğinin Türkiyenin Dış Ticareti Üzerine Etkisi: Panel Çekim Modeli Uygulaması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, SBE.
Baltagi, B. (2005). Econometric analysis of panel data, USA: John Wiley & Sons Inc.
Baltagi, B., Egger, P. & Pfaffermayr, M. (2003). A generalized design for bilateral trade flow models, Economics Letters, 80, 391-397.
Bergstrand, J.H. (1985). The gravity equation in international trade: Some microeconomic foundations and empirical evidence, The Review of Economics and Statistics, 67(3), 474-481.
Deardorff, A.V. (1995). Determinants of bilateral trade: Does gravity work in a neoclassical world?, Working Paper, No. 5377, USA: Nber.
Demir, O. & Temur, Y. (1998). Gümrük Birliğinin ilk iki yılı değerlendirmesi, Dış Ticaret Dergisi, 11.
Editorial: Sir Isaac Newton [Editorial]. (1853). The Illustrated Magazine of Art, 2(11), 293-295. http://www.jstor.org/stable/20538140.
Google. (2011). Google Maps, http://maps.google.com/.
Helpman, E. & Krugman, P. R. (1985). Market structure and foreign trade: Increasing returns, imperfect competition and the international economy, UK: Cambridge MIT.
IMF. (2010). World Economic Outlook 2009, http://www.imf.org/external/ns/cs.aspx?id=28.
IMF. (2010). IMF eLibrary Data, http://elibrary-data.imf.org/.
WTO. (2011). Regional trade agreements information system, http://rtais.wto.org/UI/Public MaintainRTAHome.aspx.
Kandoğan, Y. (2005). Trade creation and diversion effects of Europes regional liberalization agreements, Working Paper, No.746, USA: William Davidson Institute.
Karagöz, M. & Karagöz, K. (2009). Türkiyenin küresel ticaret potansiyeli: Çekim modeli yaklaşımı, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 127-144.
Pöyhönen, P. (1963). A tentative model for volume in trade between countries, Weltwirtschaftliches Archiv, 90, 91-113.
Rahman, M.M. (2003). A panel data analysis of Bangladeshs trade: The gravity model approach, 5th Annual Conference of the European Trade Study Group, 11-13 Sept 2003, Spain.
Seki, İ. (2005). Gümrük Birliğinin Türkiyenin net ihracatı üzerine etkileri, 1985-2003. http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/ismail_seki.pdf.
Taşçı, M. & Okuyan, H. A. (2010). Sermaye yapısının belirleyicileri: Türkiyedeki en büyük 1000 sanayi işletmesinde bir uygulama, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 4(1), 105-120.
Tinbergen, J. (1962). Shaping the world economy: Suggestions for an international economic policy, USA: The Twentieth Century Fund.
Togan, S. (2000). Effects of a Turkey-European Union Customs Union and prospects for the future, Russian and East European Finance and Trade, 36(4) 5-25.
Uyar, S. (2000). Ekonomik bütünleşmeler ve Gümrük Birliği teorisi, Dış Ticaret Dergisi, 19.
Zarzosa, I. & Lehmann, F. (2003). Augmented gravity model: An empirical application to Mercosur-European Union Trade Ffows, Journal of Applied Economics, 6(2), 291-316.

APA	AYSUN A, ÖKSÜZLER O, Yılgör M (2012). Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. , 15 - 26.
Chicago	AYSUN Ayça,ÖKSÜZLER Oktay,Yılgör Metehan Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. (2012): 15 - 26.
MLA	AYSUN Ayça,ÖKSÜZLER Oktay,Yılgör Metehan Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. , 2012, ss.15 - 26.
AMA	AYSUN A,ÖKSÜZLER O,Yılgör M Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. . 2012; 15 - 26.
Vancouver	AYSUN A,ÖKSÜZLER O,Yılgör M Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. . 2012; 15 - 26.
IEEE	AYSUN A,ÖKSÜZLER O,Yılgör M "Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması." , ss.15 - 26, 2012.
ISNAD	AYSUN, Ayça vd. "Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması". (2012), 15-26.

APA	AYSUN A, ÖKSÜZLER O, Yılgör M (2012). Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 15 - 26.
Chicago	AYSUN Ayça,ÖKSÜZLER Oktay,Yılgör Metehan Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, no.2 (2012): 15 - 26.
MLA	AYSUN Ayça,ÖKSÜZLER Oktay,Yılgör Metehan Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.13, no.2, 2012, ss.15 - 26.
AMA	AYSUN A,ÖKSÜZLER O,Yılgör M Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 13(2): 15 - 26.
Vancouver	AYSUN A,ÖKSÜZLER O,Yılgör M Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 13(2): 15 - 26.
IEEE	AYSUN A,ÖKSÜZLER O,Yılgör M "Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, ss.15 - 26, 2012.
ISNAD	AYSUN, Ayça vd. "Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkisi: Panel çekim modeli uygulaması". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13/2 (2012), 15-26.