Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı

ALTUN, Fatma; Yazıcı, Hikmet

Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı

Fatma ALTUN, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Hikmet YAZICI (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi

19 8

Yıl: 2013 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 145 - 156 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı

Öz:

Bu çalışmanın temel amacı, akademik öz-yeterlik inancı, akademik başarı, yaş, cinsiyet ve okulda yatılı olma değişkenlerinin, ergenlerin benlik algıları üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışmada ayrıca ergenlerin benlik algılarının okul türü, sosyo-ekonomik düzey ve seçilen akademik alana göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Araştırma grubu 382 (K=196, E=186) ortaöğretim öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Bilgi Formu, Piers Harris Çocuklar İçin Benlik Kavramı Ölçeği ve Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği ile elde edilmiştir. Yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda seçilen değişkenlerin ergenlerin benlik algılarının %11ini açıkladığı görülmüştür. Ayrıca ergenlerin benlik algılarının sosyo-ekonomik gelir düzeyine göre farklılık göstermediği buna karşılık okul türü ve seçilen alana göre anlamlı düzeyde faklılaştığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar literatür bulguları ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü (2. Basım), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
2. Woolfolk, A. E. (1998). Educational Psychology (Seventh Edition), Boston: Allyn& Bacon.
3. Carroll, A., Houghton, S., Wood, R. et al. (2007). Multidimensional self-concept age and gender differences in Australian high school students involved in delinquent activities. School Psychology International, 28, 237256.
4. Swan, W.B., Chang-Schneider, C. & Larsen McClarty, K. (2007). Do peoples self-views matter? Self-concept and self esteem in everyday life. American Psychologist, 62, 84-94.
5. Eggen, P. & Kauchak, D. (1997). Educational Psychology Windows on Classrooms (Third Edition), New Jersey: Prentice-Hall Inc.
6. Schunk, D. H. (2009) Öğrenme Teorileri: Eğitimsel Bir Bakışla (5. Basım), M. Şahin (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
7. Baumeister, R. F., Campbell, J., Krueger, J. I. et al. (2003). Does high self-esteem cause beter performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychological Science in the Public Interest, 4, 1-44.
8. Yenidünya, A. (2005). Lise Öğrencilerinde Rekabetçi Tutum, Benlik Saygısı ve Akademik Başarı İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
9. Pehlivan, H. & Köseoğlu, P. (2010). Ankara Fen Lisesi öğrencilerinin biyoloji dersine yönelik tutumları ile akademik benlik tasarımları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 225-235.
10. Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66, 543- 578.
11. Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37, 122-147.
12. Bandura, A. (1999). Exercises of personal and collective efficacy in changing societies, Albert Bandura (Ed.) Self-Efficacy in Changing Societies (Third Edition), (pp.1-45), Cambridge University Press.
13. Pajares, F. ve Johnson, M. J. (1996). Self-efficacy beliefs in writing of high school students: A path analysis. Psychology in the Schools, 33, 163-175.
14. Telef, B.B. (2011). Öz-Yeterlikleri Farklı Ergenlerin Psikolojik Semptomlarının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitsü.
15. Öner, N. (1997). Türkiyede Kullanılan Psikolojik Testler (3. Basım), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
16. Kemer, G. (2006). The Role of Self-Efficacy, Hope, and Anxiety in Predicting University Entrance Examination Scores of Eleventh Grade Students, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi.
17. Pajares, F. & Schunk, D. H. (2001). Self-beliefs and school success: Self effıcacy, selfconcept, and school achievement, R. Riding & S. Rayner (Eds.), Perception (pp. 239- 266), London: Ablex Publishing.
18. Schunk, D. H. & Pajares, F. (2005). Competence perceptions and academic functioning, Andrew J. Eliot & Carol S. Dweek (Ed.), Handbook of Competence and Motivation, (p. 85-105), New York: The Guilford Press.
19. Bong, M. & Skaalvik, E. M. (2003). Academic self-concept and self-efficacy: How different are they really? Educational Psychology Review, 15 (1),1-40.
20. Hermann, K. S. (2005). The Influence of Social Self-efficacy, Self-esteem and Personality Differences on Loneliness and Depression. Unpublished Doctoral Dissertation. Ohio State University.
21. Marsh, H. W. & Shavelson, R. J. (1985). Self-concept: Its multifaceted, hierarchical structure. Educational Psychologist, 20, 107-125.
22. Wylie, R. C. (1979). The-Self Concept: Theory and Research on Selected Topics, Volume 2, University of Nebreska Press.
23. Güven, M. (1996). Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda ve Ailesinin Yanında Okuyan Öğrencilerin Benlik Kavramı Düzeyleri. Yayınlanmamış Doktora Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
24. Halıcı, P. (2005). Yatılı İlköğretim Bölge Okuluna Devam Eden ve Ailesi ile Birlikte Yaşayan 12-14 Yaş Grubu Çocukların Saldırganlık Eğilimleri İle Benlik Kavramlarının İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
25. Loeb, R. C. & Jay, G. (1987). Self-concept in gifted children: Differential impact in boys and girls, Gifted Child Quarterly, 31, 9-14.
26. Coleman, J. M. & Fults, B. A. (1982). Self-concept and the gifted classroom: The role of social comparisons. Gifted Child Quarterly, 26, 116-20.
27. Hoogeven, L., van Hell, J. G., & Verhoeven, L. (2009). Self-concept and social status of accelerated and nonaccelerated students in the first 2 years of secondary school in the Netherlands. Gifted Child Quarterly, 53, 50-67.
28. Marsh, H. W. & Hau, K. (2003). Big-Fish-Little-Pond Effect on academic self-concept: A cross cultural (26-country) test of negative effects of academically selective schools. American Psychologist, 58, 364-376.
29. Zeidner, M. & Schleyer, E. J. (1998). The Big-FishLittle-Pond Effect for Academic Self-Concept, Test Anxiety, and School Grades in Gifted Children. Contemporary Educational Psychology, 24, 305329.

APA	ALTUN F, Yazıcı H (2013). Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. , 145 - 156.
Chicago	ALTUN Fatma,Yazıcı Hikmet Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. (2013): 145 - 156.
MLA	ALTUN Fatma,Yazıcı Hikmet Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. , 2013, ss.145 - 156.
AMA	ALTUN F,Yazıcı H Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. . 2013; 145 - 156.
Vancouver	ALTUN F,Yazıcı H Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. . 2013; 145 - 156.
IEEE	ALTUN F,Yazıcı H "Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı." , ss.145 - 156, 2013.
ISNAD	ALTUN, Fatma - Yazıcı, Hikmet. "Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı". (2013), 145-156.

APA	ALTUN F, Yazıcı H (2013). Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 145 - 156.
Chicago	ALTUN Fatma,Yazıcı Hikmet Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 21, no.1 (2013): 145 - 156.
MLA	ALTUN Fatma,Yazıcı Hikmet Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, vol.21, no.1, 2013, ss.145 - 156.
AMA	ALTUN F,Yazıcı H Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 2013; 21(1): 145 - 156.
Vancouver	ALTUN F,Yazıcı H Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 2013; 21(1): 145 - 156.
IEEE	ALTUN F,Yazıcı H "Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı." Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 21, ss.145 - 156, 2013.
ISNAD	ALTUN, Fatma - Yazıcı, Hikmet. "Ergenlerin benlik algılarının yordayıcıları olarak: Akademik öz-yeterlik inancı ve akademik başarı". Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 21/1 (2013), 145-156.