Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma

Bodur, Zeynep; gülseren, leyla; GÜLSEREN, Şeref; KÜLTÜR, Savaş; Hekimsoy, Zeliha

Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma

Leyla GÜLSEREN, (İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, İzmir, Türkiye)

Şeref GÜLSEREN, (İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, İzmir, Türkiye)

Zeliha HEKİMSOY, (İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği, İzmir, Türkiye)

Zeynep BODUR, (Girilmedi)

Savaş KÜLTÜR (İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, İzmir, Türkiye)

Klinik Psikofarmakoloji Bülteni

10 2

Yıl: 2001 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 10 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma

Öz:

Amaç: Major depresif bozukluk tanısı konmuş diabetes mellituslu (DM) hastalarda şuoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete düzeylerine, yaşam kalitesine, yeti yitimine ve metabolik kontrol üzerine etkisinin araştırılmasıdır. Yöntem: Çalışma, DM tanısıyla İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi "Endokrinoloji Birimine"ne ardışık poliklinik başvurularından çalışmaya katılmayı kabul eden hastalarla yapıldı. Hastalara önce Hastane Anksiyete-Depresyon Ölçeği (HAD-A ve HAD-D) verildi. Eşik üstü puan alan hastalarla yapılan psikiyatrik görüşme sonunda DSM-IV ölçütlerine göre major depresif bozukluk saptananlara Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Derecelendirme Ölçeği (HAM-A) uygulandı. HAM-D'den 13 ve üzerinde puan alan 25 hasta çalışmaya alınarak Kısa Form-36 (SF-36) ve Kısa Yeti Yitimi Anketi (KYA) verildi, HbA1c düzeyleri ölçüldü. Başka bir psikiyatri uzmanınca hastalara ardışık olarak 20 mg/gün şuoksetin ya da 20 g/gün paroksetin başlandı. Hastalar 2., 4., 6. ve 12. haftalarda aynı ölçeklerle değerlendirildiler. Onikinci hafta sonunda HbA1c düzeylerine yeniden bakıldı. Bulgular: Her iki grupta da HAM-D, HAM-A, KGI, GI ve KYA puanlarında başlangıca göre istatistiksel yönden anlamlı düzeyde azalma ve yaşam kalitesinde düzelme olduğu saptandı. Sağaltım sonrasında HbA1c değerlerinde anlamlı değişiklik olmazken ista-tistiksel yönden anlamlı olmamakla birlikte şuoksetin alan grupta HbA1c değerlerinde bir düşme olduğu belirlendi. Sonuç: Metabolik kontrole ilişkin diğer bileşenlerin de değerlendirileceği daha çok sayıda hastayla yapılacak izleme çalışmalarına gereksinim vardır. Böylece diabetik hastalarda depresyonun sağaltımının diabetin seyrini nasıl etkilediği, depresyonla metabolik kontrol arasında nasıl bir ilişki bulunduğu, farklı SSRI'ların metabolik kontrolü düzeltme yönünden birbirlerine üstünlükleri olup olmadığı konusunda bilgi sağlanabilir.

Anahtar Kelime: Diabetes mellitus Depresyon Paroksetin Depresif bozukluk Kaygı Yaşam kalitesi Fluoksetin

Konular: Endokrinoloji ve Metabolizma Psikiyatri

Efficacy of fluoxetine and paroxetine on depression-anxiety, quality of life, disability and metabolic control in diabetic patients with major depressive disorder: A single-blind, comparative study

Öz:

Objective: To study the efficacy of fluoxetine and paroxetine on the level of depression-anxiety, quality of life, disability and metabolic control in patients with Diabetes Mellitus (DM) diag-nosed also as major depressive disorder. Method: The study was carried out with patients with a diagnosisof Diabetes Mellitus attending the Endocrinology Unit of İzmir Atatürk Training and Research Hospital consecutively and willing to participate. First the patients were screened with Hospital Anxiety-Depression Scale (HAD-A and HAD-D). By the psychiatric interview with patients with a total score above the cut-off point, patients diagnosed as major depressive disorder according to DSM-IV were subjected to Hamilton Rating Scale for Depression (HAM-D) and Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A). Twenty five patients with a score of 13 or above on HAM-D were included to the study and evaluated with Short Form-36 (SF-36) and Brief Disability Questionnaire (BDQ), and their HbA1c levels were tested. A different psychiatrist started either a treatment of fluoxetine with a daily dose of 20 mg or paroxetine with a dose of 20 mg per day randomly. Patients were evaluated with the same scales in the 2nd, 4th, 6th and 12th weeks. HbA1c was re-tested at the end of the 12th week. Results: In both groups, statistically significant decrease in the HAM-D, HAM-A, GI, GI and BDQ scores was obtained, and quality of life was significantly improved. At the end of the treat-ment, while there was no statistically significant difference in the HbA1c levels, a slight decrease in the HbA1c level in the fluoxetine group was found. Conclusion : There is need for longitudinal studies with larger patient groups where other components of metabolic control of DM are evaluated. Thus, data on how depression in diabetic patients affects the prognosis of DM, what kind of relationship there is between depression and metabolic control, and whether some SSRI's have superiority to others in terms of improvement in metabolic control will be obtained.

Anahtar Kelime: Depression Paroxetine Depressive Disorder Anxiety Quality of Life Fluoxetine Diabetes Mellitus

Konular: Endokrinoloji ve Metabolizma Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Lustman PJ, Griffith LS, Clouse RE, Cryer PE. Psychiatric ilness in diabetes mellitus. Relationship to symptoms and glucose control. J Nerv Ment Dis 1986; 174:736-42
2. Popkin MK, Callies AL, Lentz RD, Colon EA, Sutherland DE. Prevalence of major depression, simple phobia, and other psychiatric disorders in patients with long-standing type I diabetes mellitus. Arch Gen Psychiatry 1988; 45: 64-68
3. Eiber R, Berlin I, Grimaldi A, Bisserbe JC. Insulindependent diabetes and psychiatric pathology: general clinical and epidemiologic review. Encephale 1997; 23:351-57
4. Geffken GR, Ward HE, Staab JP, Carmichael SLK, Evans DL. Psychiatric morbidity in endocrine disorders. CB Nemeroff (ed), The Psychiatric Clinics of North America 1998; 21:473-89
5. Özkan S, Turgay M Tip I-II diabetik hastalarda psikiyatrik morbidite ve hastalıkla baş etme güçlükleri. In: Özkan S (ed) Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi, 1.baskı,İstanbul, 1994:398-407
6. Çolak R, Yabanoğlu İ, Baştürk M, Bayram F, Sofuoğlu S, Keleştimur F. Diabetes mellituslu hastaların psikiyatrik değerlendirilmesi. XXXV. Ulusal Diyabet Kongresi ve Uluslararası Obesite Sempozyumu Bildiri Kitabı, 1999:42
7. Warnock JK, Mutzig EM. Diabetes mellitus and major depression: considerations for treatment of Native Americans. J Okla State Med Assoc 1998; 91:488-93
8. Leedom L, Meehan WP, Procci W, Zeidler A. Symptoms of depression in patients with type II diabetes mellitus. Psychosomatics 1991; 32:280-86
9. Lustman PJ, Griffith LS, Clouse RE, Freedland KE, Eisen SA, Rubin EH, Carney RM, McGill JB. Effects of nortriptyline on depression and glycemic control in diabetes: results of a double-blind, placebo-controlled trial. Psychosom Med 1997;59:241-50
10. Lustman PJ, Griffith LS, Freedland KE, Clouse RE The course of major depression in diabetes. Gen Hosp Psychiatry 1997; 19:138-43
11. Okamura F, Tashiro A, Utsumi A, Imai T, Suchi T, Hongo M Insulin resistance in patients with depression and its changes in the clinical course of depression. Intern Med 1999; 38:257-60
12. Goodnick PJ, Henry JH, Buki VM. Treatment of depression in patients with diabetes mellitus. J Clin Psychiatry 1995; 56:128-36
13. Max MB, Culnane M, Schafer SC, Gracely RH, Walther DJ, Smoller B, Dubner R. Amitriptyline relieves diabetic neuropathy pain in patients with normal or depressed mood. Neurology 1987;37:589-96
14. Sindrup SH, Ejlertsen B, Froland A, Sindrup EH, Brosen K, Gram LF. Imipramine treatment in diabetic neuropathy:relief of subjective symptoms without changes in peripheral and autonomic nerve function. Eur J Clin Pharmacol 1989;37:151-53
15. Bryson HM, Wilde MI. Amitriptyline. A review of its pharmacological properties and therapeutic use in chronic pain states. Drugs Aging 1996;8:459-76 16. Joss JD. Tricyclic antidepressant use in diabetic neuropathy. Ann Pharmacother 1999;33:996-1000
17. Sindrup SH, Gram LF, Brosen K, Eshoj O, Mogensen EF. The selective serotonin reuptake inhibitor paroxetine is effective in the treatment of diabetic neuropathy symptoms. Pain 1990;42:135-44
18. Holliday SM, Plosker GL. Paroxetine. A review of its pharmacology, therapeutic use in depression and therapeutic potential in diabetic neuropathy. Drugs 1993;3:278-99
19. Goodnick PJ, Jimenez I, Kumar A. Sertraline in diabetic neuropathy: preliminary results. Ann Clin Psychiatry 1997; 9:255-57
20. Weinberger M, Kirkman MS, Samsa GP, Shortliffe EA, Landsman PB, Cowper PA, Simel DL, Feussner JR. A nurse-coordinated intervention for primary care patients with non-insulin-deperndent diabetes mellitus:impact on glycemic control and health-related quality of life. J Gen Intern Med 1995; 10:59-66
21. Lee PP, Whitcup SM, Hays RD, Spritzer K, Javitt J. The relationship between visual acuity and functioning and wellbeing among diabetics. Qual Life Res 1995; 4:319-23
22. Tilly KF, Belton AB, McLachlan JF. Continuous monitoring of health status outcomes:experience with a diabetes
education program. Diabetes Educ 1995; 21:413-19
23. Piehlmeier W, Bullinger M, Kirschberger I, Land W, Landgraf R. Evaluation of the quality of life of patients with insulin-dependent diabetes mellitus before and after organ transplantation with the SF-36 health survey. Eur J Surg 1996; 162:933-40
24. Wikblad K, Smide B, Bergstrom A, Kessi J, Mugusi F. Outcome of clinical foot examination in relation to selfperceived health and glycaemic control in a grup of urban Tanzanian diabetic patients. Diabetes Res Clin Pract 1997; 37:185-92
25. Silvers D, Kipnes M, Broadstone V, Patterson D, Quigley EM, McCallum R, Leidy NK, Farup C, Liu Y, Joslyn A. Domperidone in the management of symptoms of diabetic gastroparesis:efficacy, tolerability, and quality- oflife outcomes in a multicenter controlled trial. Clin Ther 1998; 20:438-53
26. Wu SY, Sainfort F, Tomar RH, Tollios JL, Fryback DG, Klein R, Klein BE. Development and application of a model to estimate the impact of type 1 diabetes on health-related quality of life. Diabetes Care 1998; 21:725-31
27. DeFronzo RA. Goals of Diabetes Management. Current Management of Diabetes Mellitus, cilt 1, DeFronzo (ed), Philadelphia, Mosby A Times Mirror Company, 1998; pp.5-7
28. Skyler JS.Monitoring of Type I Diabetes Mellitus. Current Management of Diabetes Mellitus, cilt 1, DeFronzo RA (ed), Philadelphia, Mosby A Times Mirror Company, 1998; pp.50-54
29. American Psychiatric Association (1994) Mental Bozukluklar Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, dördüncü baskı (DSM-IV) (Çev. Ed: E. Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1995
30. Zigmond AS, Snaith PR. The Hospital Anxiety and Depression Scale. Acta Psychiatr Scand 1983; 67:361-70
31. Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1997; 8:280-7
32. Williams BW. A structured interview guide for Hamilton Depression Rating Scale. Arcs Gen Psychiatr 1978; 45:742-47
33. Akdemir A, Örsel S, Dağ İ, Türkçapar MH, İşcan N, Özbay H. Hamilton depresyon derecelendirme ölçeği (HDDÖ)nin geçerliği, güvenirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi 1996; 4:251-59
34. Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler. Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2000
35. Yazıcı MK, Demir B, Tanrıverdi N, Karaağaoğlu E, Yolaç P. Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği, değerlendiriciler arası güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 1998; 9:114-17
36. Ware JE, Sherbourne CD. The MOS 36-item Short-Form Health Survey (SF-36). I.Conceptual framework and item selection. Med Care 1992; 30:473-83
37. Koçyiğit H, Aydemir Ö, Ölmez N, Memiş A. SF-36nın Türkçe için güvenilirliği ve geçerliliği. Ege Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Dergisi 1999
38. Aydemir Ö. Konsültasyon-liyezon psikiyatrisinde yaşam kalitesi ölçümü: Kısa Form-36 (SF-36). Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi 1999;7 (Ek. 2) 14-22
39. Stewart AL, Hays RD, Ware JEJ. The MOS short-form general health survey: reliability and validity in a patient population. Med Care 1988; 26:724-35
40. Kaplan İ. Yarıkırsal bir sağlık ocağına başvuran hastalarda ruhsal bozuklukların yetiyitimi ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 1995; 6:169-79
41. Goodnick PJ, Kumar A, Henry JH, Buki VM, Goldberg RB. Sertraline in coexisting major depression and diabetes mellitus. Psychopharmacol Bull 1997;33:261-64
42. Winocour PH, Main CJ, Medlicott G, Anderson DC. A psychometric evaluation of adult patients with type I (insulin-dependent) diabetes mellitus. Prevalence of psychological dysfunction and relationship to demographic variables, metabolic control and complications. Diabetes Res 1990; 14:171-76
43. Kuloğlu M, Karaoğlu A, Atmaca M, Özkan Y, Tezcan AE. Tip II Diabetik Hastalarda Psikiyatrik Belirtiler ve Kan Şekeri Kontrolü. Düşünen Adam 2000; 13:19-23
44. Lustman PJ, Griffith LS, Freedland KE. Cognitive behavior therapy for depression in type 2 diabetes mellitus. A randomized, controlled trial. Ann Intern Med 1998; 15:613-21
45. Gray DS, Fujioka K, Devine W, Bray GA. A randomized double-blind trial of fluoxetine in obese diabetics. Int J Obes relat Metab Disord 1992;16 (suppl 4):67-72
46. OKane M, Wiles PG, Wales JK. Fluoxetine in the treatment of obese type 2 diabetic patients. Diabet Med 1994; 11:105-10
47. Connoly VM, Gallagher A, Kesson CM. A study of fluoxetine in obese elderly patients with type 2 diabetes. Diabet Med 1995; 12:416-18
48.Breum L, Bjerre U, Bak JF, Jacobsen S, Astrup A. Long- term effects of fluoxetine on glycemic control in obese patients with non-insulin-dependent diabetes mellitus or glucose intolerance:influence on muscle glycogen synthase and insulin receptor kinase activity. Metabolism 1995;44:1570-76
49. Daubresse JC, Kolanowski J, Krzentowski G, Kutnowski M, Scheen A, Van Gaal L. Usefulness of fluoxetine in obese non-insulin-dependent diabetics: a multicenter study. Obes Res 1996;4:391-96
50. Potter van Loon BJ, Radder JK, Frolich M, Krans HM, Zwinderman AH, Meinders AE. Fluoxetine increases insulin action in obese type II (non-insulin dependent) diabetic patients. Int J Obes Relat Metab Disord 1992;16 (suppl.4):55-61
51. Kohen D, Burgens AP, Catalan J, Lant A. The role of anxiety and depression in quality of life and symptom reporting in people with diabetes mellitus. Qual Life Res 1998;7:197-204

APA	gülseren l, GÜLSEREN Ş, Hekimsoy Z, Bodur Z, KÜLTÜR S (2001). Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. , 1 - 10.
Chicago	gülseren leyla,GÜLSEREN Şeref,Hekimsoy Zeliha,Bodur Zeynep,KÜLTÜR Savaş Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. (2001): 1 - 10.
MLA	gülseren leyla,GÜLSEREN Şeref,Hekimsoy Zeliha,Bodur Zeynep,KÜLTÜR Savaş Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. , 2001, ss.1 - 10.
AMA	gülseren l,GÜLSEREN Ş,Hekimsoy Z,Bodur Z,KÜLTÜR S Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. . 2001; 1 - 10.
Vancouver	gülseren l,GÜLSEREN Ş,Hekimsoy Z,Bodur Z,KÜLTÜR S Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. . 2001; 1 - 10.
IEEE	gülseren l,GÜLSEREN Ş,Hekimsoy Z,Bodur Z,KÜLTÜR S "Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma." , ss.1 - 10, 2001.
ISNAD	gülseren, leyla vd. "Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma". (2001), 1-10.

APA	gülseren l, GÜLSEREN Ş, Hekimsoy Z, Bodur Z, KÜLTÜR S (2001). Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 11(1), 1 - 10.
Chicago	gülseren leyla,GÜLSEREN Şeref,Hekimsoy Zeliha,Bodur Zeynep,KÜLTÜR Savaş Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 11, no.1 (2001): 1 - 10.
MLA	gülseren leyla,GÜLSEREN Şeref,Hekimsoy Zeliha,Bodur Zeynep,KÜLTÜR Savaş Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, vol.11, no.1, 2001, ss.1 - 10.
AMA	gülseren l,GÜLSEREN Ş,Hekimsoy Z,Bodur Z,KÜLTÜR S Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2001; 11(1): 1 - 10.
Vancouver	gülseren l,GÜLSEREN Ş,Hekimsoy Z,Bodur Z,KÜLTÜR S Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2001; 11(1): 1 - 10.
IEEE	gülseren l,GÜLSEREN Ş,Hekimsoy Z,Bodur Z,KÜLTÜR S "Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma." Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 11, ss.1 - 10, 2001.
ISNAD	gülseren, leyla vd. "Major depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma". Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 11/1 (2001), 1-10.