Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi

Memet ERKENEKLİ (Kara Harp Okulu, Sosyoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)
Savunma Bilimleri Dergisi
23 0
Yıl: 2013 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 147 - 172 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi

Öz:
Kültür, felsefeden psikolojiye, antropolojiden sosyolojiye farklı bilim dalları tarafından kullanılan disiplinler arası bir kavramdır. Bu geniş kullanım, kavram kargaşasına yol açmıştır. İlgili literatür incelendiğinde, birbirinden farklı ve bazen zıt kültür tanımları hemen dikkati çekmektedir. Bu kapsamda kültür kavramı, farklı disiplinlerdeki kullanımı da dikkate alınarak, etraflıca incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda, sosyal bilimler bakımından, kavram kargaşasını en aza indireceği düşünülen ve merkezinde değerlerin bulunduğu, kültürü katmanlar hâlinde ele alan bütünleşik kavramsal bir model inşa edilmiştir. Bu model, Parsonsun kültür çalışmaları konusundaki Sosyoloji, kültür ile sosyal yapının karşılaştığı bir alan olan kurumsallaşmış değer ve normlar üzerinde çalışmalı; değer ve normların dışında kalan kültür unsurları, antropolojiye terk edilmelidir. (akt.Turner, 2006:112) önerisini dikkate almaktadır. Ancak modelde; değerlerin kültür unsurlarıyla karşılıklı bir etkileşim içinde bulunarak onları şekillendirdiği ileri sürülmektedir. Dolayısıyla, toplumsal kültür araştırmalarının değer merkezli bütünleşik bir model çerçevesinde yapılmasının kültür olgusunu anlamamıza daha çok katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Savunma Bilimleri

An Integrated value-centered cultural model suggestion for social culture studies

Öz:
Culture is an interdisciplinary concept used in various disciplines from philosophy to psychology and from anthropology to sociology. Such a wide usage can create a contradiction of terms. Reviewing the literature, we encounter different, if not completely opposite, definitions of culture. In this vein, the concept of culture is investigated thoroughly, taking into account the different definitions and usages in various disciplines. As a result, an integrated conceptual model is constructed, viewing culture as a multilayered entity. This model takes into account Parsons s idea of cultural studies, in which he suggested that the study of culture in all its symbolic elaborations could be left to anthropology, and that sociology could focus on the place where culture and social structure met, namely, on the institutionalization of values and norms (from Turner,2006;112). Therefore, in this model it is postulated that values shape cultural components by interacting with them reciprocally. Hence it is considered that the investigation of cultural studies within the framework of an integrated value centered model would contribute more to our comprehensive understanding of culture.
Anahtar Kelime:

Konular: Savunma Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aron R. (2000). Sosyolojik düşüncenin evreleri. Ankara: Bilge Yayınevi.
  • Adler N.J. (1991). International dimensions of organizational behavior, (2. baskı), Boston, MA: PWS-Kent.
  • Bharadwaj, L. (2007). The sociology of culture. İçinde, C. Bryant,ve D. Peck (Ed.), 21’st Century sociology (ss.129-143). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
  • Bock, P.K. (2001). İnsan davranışının kültürel temelleri (Çev: N.S. Altuntek), Ankara: İmge Kitabevi.
  • Bostancı, N. (2002). Toplum ve kültür. İçinde İ. Sezal (Ed.), Sosyolojiye giriş (ss. 129-159). Ankara: Martı Yayınları.
  • Cassirer, E. (2000). The logic of the cultural sciences. (Trans.S.G.Lofts.) New Haven: Yale Universty Pres.
  • Çukur, C.Ş. (2007). Kültürel süreçleri nitelemek, ölçmek ve ilişkilendirmek: karşılaştırmalı kültürel yaklaşımlar. İçinde R. Erdem ve C.Ş. Çukur (Ed.), Kültürel Bağlamda Yönetsel-Örgütsel Davranış (ss. 33-87). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Doğan İ. (1995). Sosyoloji, kavram ve sorunlar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Doğan, İ. (1996). Sosyoloji. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Erkenekli, M. (2009) Türkiye’de sosyoekonomik statü (SES) gruplarına göre temel değerlerin farklılaşması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Erjem, Y. ve Kızılçelik, S. (1994). Açıklamalı sosyoloji terimler sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
  • Emiroğlu, K. ve Aydın S. (2003). Antropoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • Freedman. D.A. (2004), Sampling. İçinde M. Lewis-Beck, A. Bryman, and T. F. Liao (Ed.), Encyclopedia of social science research methods Vol.3. (ss. 986–990), Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Garrett, M.T. ve Pichette, E.F. (2000). Red as an apple: Native American acculturation and counselling with or without reservation, Journal of Counselling and Development, 78 (1), 3-13.
  • Gelekçi C. (2003) Küreselleşme ve millî kültür, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Giddens, A. (2005). Sosyoloji (Haz.: C. Güzel). Ankara: Ayraç Yayınevi.
  • Gökalp, Z. (1981). Türkçülüğün esasları. İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Güvenç, B. (1984). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Hall, E.T. (1966) The hidden dimension. Garden City, N.Y.: Doubleday.
  • Haviland, W. (2002). Kültürel antropoloji. (Çev. H. İnaç, S. Çiftçi). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Hofstede, G. (1980). Culture’s consequence’s international differences in work-related values. London: Sage Publications.
  • Hofstede, G. (1984). Culture’s consequences: Comparing values behaviors, institutions and organizations across nations [Abridged], London: Sage Publications.
  • Hofstede, G. (2001). Cultere’s consequences: comparing values behaviors, institutions and organizations across nations, 2’nd edition, London: Sage Publications.
  • Hooghiemstra, R. (2003). The construction of reality: cultural differences in self-serving behaviour in accounting narratives, Rotterdam, Erasmus Universty of Rotterdam.
  • İçli, G. (2002). Sosyolojiye giriş. Ankara: Anı Yayıncılık. İnglehart R.F.(2008). Changing values among western publics from 1970 to 2006, West European Politics, 31(1-2), 130-146.
  • Jamal, A. (1996). Acculturation: The symbolism of ethnic eating among contemporary British consumers. British Food Journal, 98(10), 14-28.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Kültürel psikoloji, kültür bağlamında insan ve aile, İstanbul: Evrim Yayınları.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (2004). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
  • Kluckhohn, F. ve Sdrocbeck, F. (1973: [1961]), Variation in value orientation, Connecticut: Greenwood Press.
  • Krech, D., Crutcfıeld, R. ve Ballachey, E.L. (1983). Cemiyet içinde fert (Çev: M. Turhan), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Kroeber, A.L., ve Kluckhohn, C. (1952). Culture: A critical review of concepts and definitions. Connecticut: Greenwood Press.
  • Kottak, C. P. (2001). Antropoloji. (Çev: Özbudun ve diğerleri), İstanbul: Ütopya Yayınları.
  • Lonner, W. J. ve Adamapolous, J. (1997). Culture as antecedent to behavior. İçinde J.W. Berry, Y. Poortinga, and J.Pandey (Ed.), Handbook of cross-cultural psychology: theoretical and methodological perspectives (ss. 43-83). Boston: Allyn and Bacon.
  • Morrıs, C. W. (1956). Varieties of human value. Chicago: University of Chicago Press.
  • Nirun, N., Öner, A. ve Baykurt, N. (1986). Sosyoloji. Ankara: MEB Yayınları.
  • Ozankaya, Ö. (1979). Toplum bilimi. Ankara: SBF Basın ve Yayın Yüksek Okulu Basımevi.
  • Özen, Ş. (1996). Bürokratik kültür 1 (Yönetsel değerlerin toplumsal temelleri). Ankara: TODAİ Yayınları.
  • Özkalp, E. (1995). Sosyolojiye giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları.
  • Özlem, D. (2000). Kültür bilimleri ve kültür felsefesi. İstanbul: İnkilap.
  • Özlem, D. (2001). Max Weber’de bilim ve sosyoloji, 3. Basım, İstanbul: İnkilap.
  • Özönder, M.C. (2000). Dünyada ve Türkiye'de “ırk” ve “etniklik” kavramları, Kök Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(1), ss: 65-72
  • Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.
  • Parsons, T. ve Shils, E. (1962 [1951]). Toward a general theory of action. MA: Cambridge, Harvard University Press.
  • Poloma, M. (1993), Çağdaş sosyoloji kuramları. (Çev. H. Erbaş), Ankara: Gündoğan Yayınevi.
  • Sargut, S. (2001). Kültürlerarası farklılaşma ve yönetim. (2. Baskı), Ankara: İmge Yayıncılık.
  • Sayın, Ö. (1985), Sosyolojiye giriş. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları. Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. İçinde M. P. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology, (ss.1- 65), New York: Academic Press.
  • Schwartz, S. H. (1999). A theory of cultural values and some implications for work, Applied Psychology: An International Review, 48 (1), 23– 47.
  • Schwartz, S. H. (2006). A theory of cultural value orientations: Explication and applications, Comparative Sociology, 5(2-3), 137-182.
  • Schwartz, S. H. (1994). Beyond individualism and collectivism: New cultural dimensions of values. İçinde U. Kim, H. C. Triandis, Ç. Kağıtçıbaşı, S. Choi and G. Yoon (Ed.), Individualism and collectivism: theory, method, and applications, (ss. 85-119), CA: Thousand Oaks, Sage.
  • Schwartz, S. H. ve Bardi, A. (1997). Influences of adaptation to communist rule on value priorities in eastern europe, Political Psychology,18(2), 385-410.
  • Smith, P. (2005). Kültürel kuram. (Çev. S. Güzelsarı, İ. Gündoğdu), İstanbul: Babil.
  • Sezal, İ. (2002). Sosyolojiye giriş. İstanbul: Martı Yayınevi.
  • Taras, V. (2006). Improving cultural indices and rankings based on a metaanalysis of hofstede's taxonomy, The Academy of International Business Annual Meeting kongresi, Beijing, China, Haziran 2006
  • Tolan, B. (1983). Toplum bilimlerine giriş. Ankara: Savaş Yayınları.
  • Triandis, H.C. (1973) Work and non-worl: Intercultural perspectives. İçinde M.D. Dunnete (Ed.), Work and non-work in the year 2001, (ss.29- 52), Monterey CA: Books/Cole.
  • Triandis, H.C. (1990) Cross- Cultural studies of individualism and collectivism. İçinde J. Berman (Ed.) Nebraska Symposium on motivation, Lincoln, (ss. 41-133), Nebraska: Universty of Nebraska Press.
  • Triandis, H.C. (1972). The analysis of subjective culture. New York: Wiley. Trompenaars, F. ve Hampden-Turner, C. (1997) Riding the waves of culture: Understanding cultural diversity in business (Second Edition) London: Nicholas Brealey.
  • Trompenaars, F. ve C. Hampden-Turner (1995). Kapitalizmin yedi kültürü. (Çev. F. Doruker), İstanbul: Sabah Kitapları.
  • Trompenaars F. ve Hampden–Turner, C. (1999). Riding the waves of culture (Second Corrected Edition), London: Nicholas Brealey.
  • Turhan, M.(1997). Kültür değişmeleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
  • Turner, B. S. (2006). (General Editor) The cambridge dictionary of sociology. Cambridge: Cambridge University Press.
APA ERKENEKLİ M (2013). Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. , 147 - 172.
Chicago ERKENEKLİ Memet Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. (2013): 147 - 172.
MLA ERKENEKLİ Memet Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. , 2013, ss.147 - 172.
AMA ERKENEKLİ M Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. . 2013; 147 - 172.
Vancouver ERKENEKLİ M Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. . 2013; 147 - 172.
IEEE ERKENEKLİ M "Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi." , ss.147 - 172, 2013.
ISNAD ERKENEKLİ, Memet. "Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi". (2013), 147-172.
APA ERKENEKLİ M (2013). Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. Savunma Bilimleri Dergisi, 12(1), 147 - 172.
Chicago ERKENEKLİ Memet Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. Savunma Bilimleri Dergisi 12, no.1 (2013): 147 - 172.
MLA ERKENEKLİ Memet Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. Savunma Bilimleri Dergisi, vol.12, no.1, 2013, ss.147 - 172.
AMA ERKENEKLİ M Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. Savunma Bilimleri Dergisi. 2013; 12(1): 147 - 172.
Vancouver ERKENEKLİ M Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. Savunma Bilimleri Dergisi. 2013; 12(1): 147 - 172.
IEEE ERKENEKLİ M "Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi." Savunma Bilimleri Dergisi, 12, ss.147 - 172, 2013.
ISNAD ERKENEKLİ, Memet. "Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi". Savunma Bilimleri Dergisi 12/1 (2013), 147-172.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
08-05-2024 12:54

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları