Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri

Alpkent, Yasin Nazım; Çetin, Hüseyin; alaoğlu, özdemir

Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri

Yasin Nazım ALPKENT, (Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Özdemir ALAOĞLU, (Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Konya, Türkiye)

Hüseyin ÇETİN (Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Konya, Türkiye)

Bitki Koruma Bülteni

8 2

Yıl: 2013 Cilt: 53 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 115 - 126 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri

Öz:

Bu çalışmada, lavanta (Lavandula angustifolia Mill.), nane (Mentha spicata L.), kişniş (Coriandrum sativum L.) ve adaçayı (Salvia officinalis L.)‟dan elde edilen uçucu yağlarındeğirmen güvesi Ephestia kuehniella Zeller nın 20 25 günlük larvalarına ve 0 24 saatlikyumurtalarına karĢı 27±2°C‟de, %65±5 orantılı nem ve 12 saatlik ışıklanma ortamındakifümigant etkileri araştırılmıştır. Zararlının larva ve yumurtaları 24, 48 ve 72 saat süreyle uçucu yağ buharlarına maruz bırakılmıştır. $LC_{50}$ değerlerine göre zararlının biyolojikdönemlerinin uçucu yağlara karşı duyarlılıkları farklı bulunmuştur. Lavanta uçucu yağındayumurtalar larvalara göre duyarlı olurken, kişniş ve adaçayında ise larvalar yumurtalaragöre daha duyarlı bulunmuştur. Nane uçucu yağında ise larva ve yumurtanın duyarlılıkdüzeylerinin yakın olduğu tespit edilmiştir. Lavanta yağı yumurtalarda , 72 saatte 225 μl/lhava dozunda % 95 ölüm oranına neden olmuştur. Nane uçucu yağının yumurtalardaetkinliği , 72 saatte 250 μl/l hava dozunda % 100 olmuştur. Yumurtaların ölüm oranı kişnişuçucu yağında 125 μl/l hava dozunda % 98 olurken, adaçayı uçucu yağının 75 μl/l havadozunda % 82 olmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji

Fumigant toxicity of some plant essential oils to Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera:Pyralidae)

Öz:

The fumigant activity of essential oil vapours distilled from lavender (Lavandulaangustifolia Mill.), mint (Mentha spicata L.), coriander (Coriandrum sativum L.) and sage(Salvia officinalis L.) were tested against eggs (1 day-old) and larvae (20-25 days-old) ofEphestia kuehniella Zeller under 27± 2°C %65 ±5 RH conditions. Treatments wererepeated three times; each replicate was conducted with 20 egss or 20 larvae. Exposuretimes were 24, 48 and 72 hours. Fumigant toxicity was changed according to oils, doseexposure times and biological stage of the pest. It was found that the sensitivities of theeggs and larvae varied according to $LC_{50}$ values. While the eggs were more sensitive thanthe larvae against to the lavender oil; in case of coriander and sage oils larvae were found tobe more sensitive than eggs. Sensitivity levels of eggs and larvae were similar in mintoil.The lavender oil caused over 95% mortality for the eggs at dose of 225 μl/l air in 72hours. The effectiveness of the mint essential oil was 100 % to the eggs at a dose of 250 μl/lair in 72 hours. While mortality rate of the eggs was 98% at the dose of 125 μl/l ofcoriander oil, it was 82% at dose of 75 μl/l air of the sage oil.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abbott W.S. 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal Economic Entomolgy 18: 265-267.
Anonymous 1995. Montreal Protocol on substances that deplete the ozone layer. 1994 Report of the Methyl Bromide Technical Options Committee. 1995 Assesment. UNEP, Nairobi, Kenya, 304pp.
Ayvaz A., Albayrak S., Tunçbilek A.S. 2006. Inherited sterility in Mediterranean flour moth Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae): Effect of gamma radiation on insect fecundity, fertility and developmental period. Journal of Stored Product Research. Science and Art Faculty , Department of Biology, Erciyes University, Kayseri 43:234-239
Caglar O., Calmasur O., Aslan I., Kaya O. 2007. Insecticidal effect of essential oil of Origanum acutidens against several stored product pests. Fresenius Environmental Bulletin.16 (11): 1395-1400
Champ B.R. and Dyte C.E. (1976). Report of the FAO Global Survey of Pesticide Susceptibility of Stored Grain Pests. FAO Plant Production and Protection Series No. 5. Food and Agricultural Organization of the United Nations, Rome.
Erler F. 2000. Bitki kökenli Bileşiklerin Böcek ve Akarlarla Mücadelede Kullanılma Potansiyeli Üzerinde Araştırmalar. Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Doktora Tezi. Antalya. s 120
Erler F. 2005. Fumigant activity of six monoterpenoids from aromatic plants in Turkey against the two stored-product pests confused flour betle, Tribolium confusum and Mediterranean flour moth, Ephestia kuehniella. Journal Plant Dis. Prot. 112:602-611
Gözek N. 2007. Bitkisel kökenli sarımsak ile soğan uçucu yağlarının ve bazı aktif bileĢenlerinin kırma un biti ( Tribolium confusum du Val.) nin gelişme dönemlerine karşı fümigant etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş. s 58
Guenther E. 1995. The essential oils. Vol. 1. history origin plants production, Analysis, 3rd print.
Karakoç Ö.C. 2006. Bazı bitki uçucu yağlarının Sitophilus oryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelides obtectus Say. (Col.:Bruchidae)‟a karşı fumigant etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi 29 (1): 35-48
Karcı A. 2006. Bitkisel kökenli bazı uçucu yağların Kırma biti, Tribolium confusum Jacquelin duVal (Coleoptera: Tenebrionidae) un tüm gelişme dönemlerine karşı fumigant etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kaharamanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, KahramanmaraŞ. 45 s.
LeOra Software 1994. Polo-PC a user‟s guide to Probit or Logit analysis, 1119 Shattuck Avenue, Berkeley, CA, 94707.
Saraç A., Tunç I. 1995. Toxicity of essential oil vapors to stored product insects. Journal of Plant Diseases and Protection. 102(1): 69 74.
Tunç I., Berger B.M., Erler F., Dağlı F. 2000. Ovicidal activity of essential oils from five plants against two stored product insects. Journal of Stored Products Research 36(2): 161168.
Tunç I., Erler F., Dağlı F., ÇalıĢ Ö. 1997. Insecticidal activity of acetone vapours. Journal of Stored Products Research 33(2): 181-185.

APA	Alpkent Y, alaoğlu ö, Çetin H (2013). Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. , 115 - 126.
Chicago	Alpkent Yasin Nazım,alaoğlu özdemir,Çetin Hüseyin Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. (2013): 115 - 126.
MLA	Alpkent Yasin Nazım,alaoğlu özdemir,Çetin Hüseyin Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. , 2013, ss.115 - 126.
AMA	Alpkent Y,alaoğlu ö,Çetin H Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. . 2013; 115 - 126.
Vancouver	Alpkent Y,alaoğlu ö,Çetin H Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. . 2013; 115 - 126.
IEEE	Alpkent Y,alaoğlu ö,Çetin H "Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri." , ss.115 - 126, 2013.
ISNAD	Alpkent, Yasin Nazım vd. "Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri". (2013), 115-126.

APA	Alpkent Y, alaoğlu ö, Çetin H (2013). Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. Bitki Koruma Bülteni, 53(2), 115 - 126.
Chicago	Alpkent Yasin Nazım,alaoğlu özdemir,Çetin Hüseyin Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. Bitki Koruma Bülteni 53, no.2 (2013): 115 - 126.
MLA	Alpkent Yasin Nazım,alaoğlu özdemir,Çetin Hüseyin Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. Bitki Koruma Bülteni, vol.53, no.2, 2013, ss.115 - 126.
AMA	Alpkent Y,alaoğlu ö,Çetin H Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. Bitki Koruma Bülteni. 2013; 53(2): 115 - 126.
Vancouver	Alpkent Y,alaoğlu ö,Çetin H Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri. Bitki Koruma Bülteni. 2013; 53(2): 115 - 126.
IEEE	Alpkent Y,alaoğlu ö,Çetin H "Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri." Bitki Koruma Bülteni, 53, ss.115 - 126, 2013.
ISNAD	Alpkent, Yasin Nazım vd. "Bazı bitkisel uçucu yağların Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera : Pyralidae)'ya fumigant etkileri". Bitki Koruma Bülteni 53/2 (2013), 115-126.