Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki

Yıl: 2012 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 11 - 51 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki

Öz:
Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetkidünyanın birçok hukuk sisteminde olduğu gibi Türkiye‟de dekabul edilmiştir. Ancak, münhasır yetkinin katı uygulanması bazı sıkıntıları beraberinde getirmektedir. Özellikle kişi hallerine ilişkin yabancı devlet mahkemelerinde görülen davaların kararlarının muhtevasında Türkiye‟deki taşınmazlara ilişkin hükümler yer alabilmektedir. Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine girdiğinden dolayı taşınmazların aynına ilişkin olarak verilmiş bu yabancı mahkeme ilâmlarının tanınması ve tenfizi mümkün değildir. Bu gerçek, yurt dışından alınmış mahkeme ilâmının bütünlüğüne etki edecek ve ilâmı sınırlı etkili bir hüküm haline getirecektir. Bu bağlamda taşınmazların aynına ilişkin davalarda taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkisinin münhasır yetki olması yeniden değerlendirilmelidir.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

A Taboo: Exclusive jurisdiction over immovable property

Öz:
Exclusive jurisdiction over immovable property is accepted in most legal systems and also accepted in Turkey. However, the absolute exercise of exclusive jurisdiction over immovable property raises some problems. The decisionaffecting the immovable propertywhich is situated in Turkey could exist within the decisions given by a foreign court relating to personal status‟ cases. Due to the exclusive jurisdiction of Turkish courts over immovable property which is situated in Turkey, it is not possible to recognize and enforce the decision over immovable property given by foreign courts. This fact will affect on the integrity of the decision obtained from a foreign court and it makes the decision effectively limited. In this context, exclusive jurisdiction of the court in which the immovable property is situated, needs to be re-evaluated where the proceeding are about right in rem.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ALANGOYA, H. Yavuz/YILDIRIM, Kamil,/DEREN-YILDIRIM, Nevhis, Medenî Usul Hukuku Esasları, b.7., İstanbul 2009. Ankara Barosu, UYAP Ulusal Yargı Ağı Projesi, b. 8., Ankara 2008.
  • AYBAY, Rona, Yabancılar Hukuku, b.2, İstanbul 2007.
  • BELGESAY, Mustafa Reşit, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Şerhi, b. 2., C. I, İstanbul 1939.
  • ÇELİK, Hüseyin, Yargıtay Örnek Kararları İle Açıklamalı Hukuk Davalarında Görev ve Yetki Sorunu, İstanbul 2005.
  • ÇELİKEL, Aysel/ERDEM, B.Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, b.11, İstanbul 2012.
  • ÇELİKEL, Aysel/ÖZTEKİN GELGEL, Günseli, Yabancılar Hukuku, b.18, İstanbul 2012.
  • DALAMANLI, Lütfi, Görev-Yetki Muhakeme Usulleri ve Kanun Yolları, Ankara 1980.
  • DEMİR İSKENDEROĞLU, Sıdıka Ayşeğül, Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2008.
  • DOĞAN, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara 2010.
  • EKŞİ, Nuray, “Boşanma Davalarında Mahkemelerin Milletlerarası Yetkisi – Mukayeseli Bir İnceleme”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, Y. 9, C.9, S. 1, s. 23-24, (EKŞİ, Boşanma).
  • EKŞİ, Nuray, Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi, b.2., İstanbul 2000, (EKŞİ, Yetki).
  • EKŞİ, Nuray, Yabancılar Hukukuna İlişkin Temel Konular, b. 3., İstanbul 2011, (EKŞİ, Yabancı).
  • ERDEM, B. Bahadır, “Hukuki ve Ticari Konularda Mahkemelerin Yetkisi ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında 1968 Tarihli Brüksel Antlaşmasının Hükümlerinin Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetki Kuralları İle Karşılaştırılması”, MHB, 1997-1998, C. 17-18, S.1-2 (Prof. Dr. Yılmaz ALTUĞ‟a Armağan), (ERDEM, Yetki Kuralları).
  • ERDEM, B.Bahadır, “Milletlerarası Özel Hukukta İstinabe”, MHB, 1989, C.9, S. 2, (ERDEM, İstinabe).
  • ERDEM, B.Bahadır, “22.11.2011 Tarihli ve 4721 Sayılı Türk Medenî Kanunu‟nda Düzenlenen Türk Mahkemelerinin Yetkisine İlişkin Kurallar ve Bu Mahkemelerin Milletlerarası Yetkisi”, MHB, 2002, C.22, S.2, (Prof. Dr. Ergin Nomer‟e Armağan), (ERDEM, Yetki).
  • ERDEMİR, İlter, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Şerhi: Şerh-Kararlar ve İlgili Mevzuat, b.2., Ankara 1998.
  • HANCOCK, Moffatt, “Conceptual Devices for Avoiding the Land Taboo in Conflict of Laws: The Disadvantages of Disingenuousness” Stan L. Rev., 1967-1968, Y. 20, Issue1.
  • HUYSAL, Burak, “6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Getirilen Yenilikler Işığında Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Konusunda Bazı Tespitler” MHB, 2011, C.31, S.2.
  • KARRER, Pierre /ARNOLD, Karl, Switzerland‟s Private International Law Statute 1987: The Swiss Code on Conflict of Laws and Related Legislation, 2nd ed., Deventer-Boston 1989.
  • KELBRICK, Roshana, South Africa Civil Procedure- Suppl. 68, Wolters Kluwer Law & Business 2012.
  • KIRMIZI, Mustafa, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Karşılaştırılmalı Hukuk Mahkemelerinde Görev ve Yetki, ANKARA 2011.
  • KOCH, Herald/DIEDRICH, Frank, German Civil Procedure, Suppl. 36, Wolters Kluwer Law & Business 2006.
  • KURU, Baki,/ARSLAN, Ramazan,/YILMAZ, Ejder, Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 6100 sayılı HMK‟na Göre Yeniden Yazılmış b.22., Ankara 2011.
  • MUŞUL, Timuçin, Medenî Usul Hukuku, b.3., Ankara 2012.
  • NOMER, Ergin, “Yabancı Mahkeme İlamlarının Tenfizinde Mahkemelerin Yetkisi ve Kamu Düzeni”, MHB, 2003, Y. 23, S. 1-2, (Prof. Dr. Gülören Tekinalp‟e Armağan), s. 566, (NOMER, Tenfiz).
  • NOMER, Ergin, “Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizinde Kamu Düzeni Müdahalesi”, MHB, 1999-2000, C. 19-20, S. 1-2, (Prof. Dr. Aysel Çelikel‟e Armağan), (NOMER, Kamu Düzeni).
  • NOMER, Ergin, “Ehliyetsizlik Sebebi İle Almanya‟daki Gayrimenkuller İçin Vasiyetin İptali, MHB, 1981, S.2, (NOMER, Ehliyetsizlik).
  • NOMER, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, b.19, İstanbul 2011.
  • ÖNEN, Emin, “Gayrimenkul Davalarında Yetki”, AUHF Dergisi, 1965-1966, C.22-23, S. 1-4.
  • ÖZEL, Sibel, “Haksız Fiillere İlişkin Davalarda Türk Mahkemelerinin Yetkisini Belirleyen HMK m. 16 Kuralının Karşılaştırmalı Hukuk Açısından Değerlendirilmesi”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, 2012, C. 8, S.91-92.
  • ÖZTAN, Bilge, Medenî Hukuk‟un Temel Kavramları, b.35., Ankara 2011.
  • PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükümlerine Göre Medenî Usul Hukuku, b. 12, Ankara 2011.
  • POSTACIOĞLU, İlhan E.,Medenî Usul Hukuku Dersleri, b.5., İstanbul 1975.
  • RECHBERGER, H. Walter, Austria Civil Procedure- Suppl. 61, Wolters Kluwer Law & Business, 2011.
  • RIGABERT, Fernando Castillo, Spain Civil Procedure, Suppl. 62, Wolters Kluwer Law & Business, 2011.
  • SAKMAR, Ata, Yabancı İlamların Türkiye‟deki Sonuçları, İstanbul 1982.
  • SAKMAR, Ata/EKŞİ, Nuray, “Hukuki ve Ticari Konularda Mahkemelerin Milletlerarası Yetkisi ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında AB Konsey Tüzüğü” MHB, 2002, C.22, S.2, (Prof. Dr. Ergin Nomer‟e Armağan).
  • ŞANLI, Cemal, “Türkiye‟deki Gayrimenkullerle İlgili Bir Yabancı Boşanma Kararının Tenfizi”, MHB, 1986, S. 1 (ŞANLI, Boşanma).
  • ŞANLI, Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, b.4., İstanbul 2011, (ŞANLI, Ticari Akitler).
  • SARGIN, Fügen, Milletlerarası Usul Hukukunda Yetki Anlaşmaları, Ankara 1996.
  • SÜRAL, Ceyda, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu‟nun Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisine Etkisi” TBB Dergisi 2012, S. 100.
  • SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral/TÜROĞLU ÖZDEMİR, Gökçe, Roma Hukukundan Günümüze Medenî Yargılama Esasları, Ankara 2008.
  • TAHİROĞLU, Bülent/ERDOĞMUŞ, Belgin., Roma Hukuku Dersleri, İstanbul 2012.
  • TANRIVER, Süha, “Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye‟de Tenfizi Bağlamında Kamu Düzeni Etkisi”, MHB, 1997-1998, C.17-18, S. 1-2 (Prof. Dr. Yılmaz ALTUĞ‟a Armağan).
  • TEKİNALP, Gülören, Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, b. 10., İstanbul 2009.
  • TİRYAKİOĞLU, Bilgin, Yabancı Boşanma Kararlarının Türkiye‟de Tanınması ve Tenfizi, Ankara 1996.
  • ÜSTÜNDAĞ, Saim, Medenî Yargılama Hukuku, b.7., İstanbul 2000.
  • UMUR, Ziya, Roma Hukuku Ders Notları, b.3., İstanbul 2010.
  • UYANIK ÇAVUŞOĞLU, Ayfer, “Bireysel İş İhtilaflarında Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi”, İş Dünyası ve Hukuk: Prof. Dr. Tankut Centel‟e Armağan, İstanbul 2011,(UYANIK ÇAVUŞOĞLU, İş İhtilafları).
  • UYANIK, Ayfer, Türk Milletlerarası Usul Hukukunda Yetki Sözleşmeleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1994.
  • WANG, Shizhou/YAO, Hong, China Civil Procedure- Suppl. 17, Wolters Kluwer Law & Business 2001.
  • YILMAZ, Ejder, “Usul Ekonomisi”, AÜHFD, 2008, C. 57, S. 1.
  • YILMAZ, Orhan, “Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki”, Yargıtay Dergisi, 1978, C.3.
  • ZİYA, Ahmet, Usulü Muhakemei Hukukiye Kanunu Şerhi, C. 1, İstanbul 1322. 2012).
APA Erkan M (2012). Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. , 11 - 51.
Chicago Erkan Mustafa Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. (2012): 11 - 51.
MLA Erkan Mustafa Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. , 2012, ss.11 - 51.
AMA Erkan M Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. . 2012; 11 - 51.
Vancouver Erkan M Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. . 2012; 11 - 51.
IEEE Erkan M "Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki." , ss.11 - 51, 2012.
ISNAD Erkan, Mustafa. "Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki". (2012), 11-51.
APA Erkan M (2012). Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(1), 11 - 51.
Chicago Erkan Mustafa Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 20, no.1 (2012): 11 - 51.
MLA Erkan Mustafa Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.20, no.1, 2012, ss.11 - 51.
AMA Erkan M Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2012; 20(1): 11 - 51.
Vancouver Erkan M Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2012; 20(1): 11 - 51.
IEEE Erkan M "Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki." Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20, ss.11 - 51, 2012.
ISNAD Erkan, Mustafa. "Bir tabu: Taşınmazın aynına ilişkin davalarda münhasır yetki". Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 20/1 (2012), 11-51.