Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi
Yıl: 2013 Cilt: 22 Sayı: 87 Sayfa Aralığı: 43 - 50 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi
Öz: Geleneksel su kalite değerlendirme metotlarında; alt ve üst limitleri içeren ayırım tabloları kullanılmaktadır. Gözlenen konsantrasyon değerleri, ayırım tablolarında aynı bölge içerisinde yer alıyorsa; değerler limitlere yakın yada uzak olsun aynı eşit öneme sahiptir. Ayrıca her bir kalite parametresi, tabloda yer alan dört sınıftan birisi içerisinde yer almalıdır. Bu nedenle, her bir parametrenin farklı sınıflarda olduğu durumlarda da belirsizlik meydana gelir. Bu çalışmada, su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesinin yapıldığı bir indeks model kullanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda; Karasu Nehrinde 5 istasyonda, 12 ay boyunca, toplam 180 adet ölçümü yapılarak; Bakır (Cu), Çinko (Zn), Manganez (Mn), Kurşun (Pb), Nikel (Ni), Kadmiyum (Cd) ve Demir (Fe) gibi bazı ağır metal konsantrasyonlarının veri kümesi oluşturulmuştur. Ardından Karasu Nehrindeki ağır metal kirliliği için bulanık mantık değerlendirme metodu kullanılmıştır. Sonuçta; çevre yönetiminde karar oluşturmak için bulanık mantık değerlendirme metodunun alternatif bir araç olabileceği düşünülmüştür.
Anahtar Kelime: Konular:
Fuzzy logic evaluation of water quality classification for heavy metal pollution in Karasu Stream, Turkey
Öz: Traditional water quality evaluation methods use discrete form that involve upper and lower limits, and the concentrations values are equally important when the values are near to or far away from the limits. Moreover, each quality parameter might belong to one of the four classes; therefore differences of the classes of the parameters may be vagueness. In this study, an index model is purposed for quality evaluation of water quality classification using fuzzy logic. For that purpose, a data set (12 months, total 180 measurements) about several heavy metals such as Copper (Cu), Zinc (Zn), Manganese (Mn), Lead (Pb), Nickel (Ni), Cadmium (Cd) and Iron (Fe) was collected from 5 monitoring stations in Karasu River. After that, fuzzy logic assessment method was used to quality evaluation for heavy metal pollution in Karasu stream. In conclusion, it was supposed that fuzzy logic evaluation method may also be used as an alternative tool for decision-making in environmental management.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbulut M, Kaya H, Celik Es, Odabasi DA, Odabasi SS, Selvi K (2010) Assessment of surface water quality in the Atikhisar Reservoir and Sarıçay Creek (Çanakkale, Turkey). Ekoloji 19(74):139-149.
- Alam MGM, Tanaka A, Stagnitti F, Allinson G ve Maekawa T (2001) Observations on the effects of caged carp culture on water and sediment metal concentrations in lake Kasumigaura Japan. Ecotoxicology and Environmental Safety 48:107-115.
- Anonymous (2006) Packaged software for technical computing, Release 14, The Math Works, Inc.
- Chen RY, Hua M, Xu AG (2008) Several methods of water environment quality assesment in the Yangtze River. Journal of East Chine Institute of Technology 31: 146-151.
- Ocampo-Duque W, Huguet NF, Domingo JL, Schumacher M (2006) Assessing water quality in rivers with fuzzy inference systems: A case study. Environment International 32: 733-742.
- Huang F, Wang X, Lou L, Zhou Z, Wu J (2010) Spatial variation and source apportionment of water pollution in Qiantang River (China) using statistical techniques. Water Research 44: 1562-1572.
- Icaga Y (2007) Fuzzy evaluation of water quality classification. Ecological Indicators 7: 710-718.
- Jain CK, Gupta Harish, Chakrapani G J (2008) Enrichment and fractionation of heavy metals in bed sediments of River Narmada, India. Environmental Monitoring and assessment 141: 35-47.
- Li H, Chen CLP, Huang HP (2001) Fuzzy neural intelligent systems: mathematical foundation and the applications in engineering. CRC Press, USA.
- Li QZ, He JS (2007) Discussion on compherensive assessment of water quality. Yellow River 29: 50-52.
- Liou SM, Lo SL, Hu CY (2003) Application of two-stage fuzzy set theory to river quality evaluation in Taiwan Source. Water Research 37: 14061416.
- Liou YT, Lo SL (2005) A fuzzy index model for trophic status evaluation of reservoir waters. Water Research 39: 14151423.
- Liu X, Li G, Liu Z, Guo W, Gao N (2010) Water pollution characteristics and assessment of lower reaches in Haihe River Basin. Procedia 2: 199-206.
- Liu L, Zhou JZ, An XL, Zhang YC, Yang L (2009) Using fuzzy theory and information entropy for water quality assessment. Expert Systems with Applications 37:2517-2521.
- Ludwig B, Tulbur, I (1996) Contributions to an aggregated environmental pollution index. In: Proceedings of the Intersociety Energy Conversion Engineering Conference, 11-16 August 1996, Washington DC, 4: 2144- 2149.
- Ocampo-Duque W, Ferré-Huguet N, Domingo JL, Schuhmacher M (2006) Assessing water quality in rivers with fuzzy inference systems: A case study. Environment International 32: 733-742.
- Sadiq R, Rodriguez MJ (2004) Fuzzy synthetic evaluation of disinfection by-products: a risk-based indexing system. Journal of Environmental Management 73: 1-13.
- Said A, Stevens D, Selke G (2004) An innovative index for evaluating water quality in streams. Environmental Management 34: 406-414.
- Shen G, Lu Y, Wang M, Sun Y (2005) Status and fuzzy comprehensive assessment of combined heavy metal and organochlorine pesticide pollution in Taihu Lake region of China. Journal of Environmental Management 76: 355-362.
- Shi J, Liu PG, Zhang LX (2009) The discussion of compherensive evaluation model for water quality in Shanghai Water Resources Area. ACTA Oseonologica Sinica 31: 146-151.
- Sönmez AY, Hisar O, Karataş M, Arslan G, Aras MS (2008) Sular bilgisi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Sönmez AY (2011) Determination of heavy metal pollution in Karasu River and its Evaluation by fuzzy Logic. PhD Thesis, Atatürk University Graduate School of Agriculture Faculty, Departmant of Fishery Sciences, Erzurum.
- Takagi T, Sugeno M (1985) Fuzzy idendification of systems and its applications to modeling and control. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics 15:116-132
- Wang LJ, Zou ZH (2008) Application of improved attributes recognition method in water quality assessment. Chinese journal of Environmental Engineering 2: 553-556.
| APA | SONMEZ A, HASILOGLU S, HİSAR O, MEHAN H, Kaya H (2013). Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. , 43 - 50. |
| Chicago | SONMEZ ADEM YAVUZ,HASILOGLU Samet,HİSAR Olcay,MEHAN Hatice Nur ARAS,Kaya Hasan Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. (2013): 43 - 50. |
| MLA | SONMEZ ADEM YAVUZ,HASILOGLU Samet,HİSAR Olcay,MEHAN Hatice Nur ARAS,Kaya Hasan Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. , 2013, ss.43 - 50. |
| AMA | SONMEZ A,HASILOGLU S,HİSAR O,MEHAN H,Kaya H Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. . 2013; 43 - 50. |
| Vancouver | SONMEZ A,HASILOGLU S,HİSAR O,MEHAN H,Kaya H Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. . 2013; 43 - 50. |
| IEEE | SONMEZ A,HASILOGLU S,HİSAR O,MEHAN H,Kaya H "Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi." , ss.43 - 50, 2013. |
| ISNAD | SONMEZ, ADEM YAVUZ vd. "Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi". (2013), 43-50. |
| APA | SONMEZ A, HASILOGLU S, HİSAR O, MEHAN H, Kaya H (2013). Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. Ekoloji, 22(87), 43 - 50. |
| Chicago | SONMEZ ADEM YAVUZ,HASILOGLU Samet,HİSAR Olcay,MEHAN Hatice Nur ARAS,Kaya Hasan Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. Ekoloji 22, no.87 (2013): 43 - 50. |
| MLA | SONMEZ ADEM YAVUZ,HASILOGLU Samet,HİSAR Olcay,MEHAN Hatice Nur ARAS,Kaya Hasan Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. Ekoloji, vol.22, no.87, 2013, ss.43 - 50. |
| AMA | SONMEZ A,HASILOGLU S,HİSAR O,MEHAN H,Kaya H Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. Ekoloji. 2013; 22(87): 43 - 50. |
| Vancouver | SONMEZ A,HASILOGLU S,HİSAR O,MEHAN H,Kaya H Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi. Ekoloji. 2013; 22(87): 43 - 50. |
| IEEE | SONMEZ A,HASILOGLU S,HİSAR O,MEHAN H,Kaya H "Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi." Ekoloji, 22, ss.43 - 50, 2013. |
| ISNAD | SONMEZ, ADEM YAVUZ vd. "Karasu Nehri (Türkiye) ağır metal kirliliği için su kalite sınıflandırılmasının bulanık mantık ile değerlendirilmesi". Ekoloji 22/87 (2013), 43-50. |
