Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi

BAYRAK KAHRAMAN, BURCU; BÜKEN ÖRNEK, Nuket; GÜL, ŞENAY; Duru Asiret, Guler; DEVREZ, Nilgün

Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi

Şenay GÜL, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

GÜLER DURU AŞİRET, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

BURCU BAYRAK KAHRAMAN, (Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Nilgün DEVREZ, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Nuket BÜKEN ÖRNEK (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıp Etiği ve Tarihi Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi

2 1

Yıl: 2013 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 23 - 31 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi

Öz:

Amaç: Bu araştırma etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan araştırma Ankara’da, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünde 2011-2012 yılında eğitim gören ve çalışmaya katılmayı kabul eden 146 öğrenci ile yapılmıştır. Veriler öğrencilerin demografik özelliklerini içeren bir veri toplama formu ve Hemşirelik Etik İkilem Testi kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerden (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, ortanca) yararlanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin %54.1’i etik dersi aldığını, %45.9’u henüz almadığını belirtmiştir. Öğrencilerin %16.4’ü ise lisans dersi dışında da etik eğitimi aldıklarını belirtmişlerdir. Çalışmamızda etik dersi alan öğrenci hemşirelerin, ilkesel düşünme ve pratik düşünme puan ortalamalarının 17.07±4.51 olduğu ve ikilemlere benzer durumlara aşina oldukları (17.67±2.17) belirlenmiştir. Etik dersi almayan öğrenci hemşirelerin ise ilkesel düşünme ve pratik düşünme puan ortalamalarının 13.92±6.04 olduğu, ikilemlere benzer durumlara aşina olmadıkları (22.23±5.64) belirlenmiştir. Sonuç: Hemşirelik eğitiminde verilen etik derslerinin öğrencilerin etik karar verme düzeylerini geliştirdiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Tıbbi Etik Eğitim, Özel Hemşirelik

Investigating ethical decision-making levels of nursing students who did and did not take ethics courses

Öz:

Objective: This descriptive study was carried out to determine the effects of taking an ethics course on the ethical decisionmaking levels of nursing students. Methods: The descriptive study was conducted with 146 students who were studying at Gazi University School of Health Sciences Department of Nursing in Ankara between 2011-2012 and who accepted to participate in the study. The data were collected using a personal information form including demographic characteristics of the students, and the Nursing Ethical Dilemma Test. Descriptive statistical methods (count, percentile, mean, standard deviation, median) were utilized to evaluate the data. Result: Of the students who participated in the study, 54.1% stated that they were taking the ethics course, 45.9% mentioned that they had not taken the course, yet, and 16.4% indicated that they were taking extra courses alongside the undergraduate course. Mean score for principal thinking and practical consideration was 17.07±4.51 in the students who were taking the ethics course, and it was determined that they were familiar with situations similar to dilemmas (17.67±2.17). It was also determined that nursing students who did not take ethics course had a mean score of 13.92±6.04 for principal thinking and practical consideration, and they were unfamiliar with situations similar to dilemmas (22.23±5.64). Conclusion: It is considered that providing ethics courses in nursing schools improves ethical decision-making abilities of students.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Tıbbi Etik Eğitim, Özel Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Büken NÖ. Hekim-Hasta İletişimi ve Deontoloji-Tıp Etiği-Tıp Tarihi Dersinin Önemi. Sendrom 2004;16(9): 69-72.
2. Büken NÖ, Büken E. Nedir Şu Tıp Etiği Dedikleri?. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2002; 11(1): 17-21.
3. Aksu T, Akyol A. İzmir’deki hemşirelerin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Türkiye Klinikleri J Med Ethics 2011;19(1):16-24.
4. Karagöz S. Cerrahi Hemşireliği ve Etik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000;4(1):1-8.
5. Callaghan M. Nursing Morale: What is it like and why?. J Adv Nurs 2003;42(3):82-89.
6. Dinç L. Hemşirelerin etik problemler karşısındaki yaklaşımlarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1994;1(1):33-43.
7. Elçigil A, Bahar Z, Beşer A, Mızrak B, Bahçelioğlu D, Demirtaş D, Özdemir D, Özgür E, Yavuz H. Hemşirelerin karşılaştıkları etik ikilemlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;14(2):52-60.
8. Zorb SL, Stevens JB. Contemporary bioethical issues in critical care. Crit Care Nurs Clin North Am 1990;2(3):515-520.
9. Weaver K, Morse J, Mitcham C. Ethical sensitivity in professional practice: Concept analysis. J Adv Nurs 2008;62(5):607–618.
10. Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık Ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik. 2 Şubat 2008 Resmi Gazetesi Sayı: 26775 (İnternet). Ulaşım adresi: http://www.resmi-gazete.org/sayi/676/ doktorluk-hemsirelikebelik-dis-hekimligi-veterinerlik- eczacilik-ve-mimarlikegitim-programlarinin-asgari-egitim-kosullarininbelirlenmesine-dair-yonetmelik.html (Ulaşım tarihi: 23/03/2012).
11. Fry S. Hemşirelik Uygulamalarında Etik. (B Bağ, Çev.). Erzurum: Bakanlar Matbaacılık; 2000:185-193.
12. Barnett JW. Ethical dilemmas in nursing. J Med Ethics 1986;12: 123-135.
13. Reich WT. Caring as extraordinary means. Second Opinion 1991;July:46-55.
14. Thompson IE, Melina KM, Body KM. Nursing Ethics Editon 2, Churchil Livingstone, New York: 1988: 54-62.
15. Cerit B. Hemşirelik Etik İkilem Testi’nin Geçerlik-Güvenirlik Çalışması ve Hemşirelerin Etik Karar Verebilme Düzeyi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2010;17(2):47–67.
16. Scott PA. Emotion, moral perception, and nursing practice. Nurs Philos 2000;1: 123-133.
17. Park M, Kjervik D, Crandell J, Oermann MH. The relationship of ethics education to moral sensitivity and moral reasoning skills of nursing students. Nurs Ethics 2012; 19(4):568-580. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2013 -1
18. Auvinen J, Suominen T, Leino-Kilpi H, Helka- ma K. The development of moral judgment during nursing education in Finland. Nurs Educ Today 2004;24: 538-546.
19. Dierckx de Casterlé B, Grypdonck M, Vuylsteke-Wauters M, Janssen P. Nursing students’ responses to ethical dilemmas in nursing practice. Nurs Ethic 1997;4(1):12-28.
20. Numminen O, Leino-Kilpi H. Nursing students’ ethical decision-making: A review of theliteratüre. Nurs Educ Today 2007;27: 796–807.
21. Karataş M, Ak M. The perspective of medical students to ethics and ethics courses: Malatya Inonu University Medical Faculty. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012;19(1):14-18
22. Nolan PW, Markert D. Ethical reasoning observed: a longitudinal study of nursing students. Nurs Ethics 2001;9: 243-258.

APA	GÜL Ş, Duru Asiret G, BAYRAK KAHRAMAN B, DEVREZ N, BÜKEN ÖRNEK N (2013). Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. , 23 - 31.
Chicago	GÜL ŞENAY,Duru Asiret Guler,BAYRAK KAHRAMAN BURCU,DEVREZ Nilgün,BÜKEN ÖRNEK Nuket Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. (2013): 23 - 31.
MLA	GÜL ŞENAY,Duru Asiret Guler,BAYRAK KAHRAMAN BURCU,DEVREZ Nilgün,BÜKEN ÖRNEK Nuket Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. , 2013, ss.23 - 31.
AMA	GÜL Ş,Duru Asiret G,BAYRAK KAHRAMAN B,DEVREZ N,BÜKEN ÖRNEK N Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. . 2013; 23 - 31.
Vancouver	GÜL Ş,Duru Asiret G,BAYRAK KAHRAMAN B,DEVREZ N,BÜKEN ÖRNEK N Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. . 2013; 23 - 31.
IEEE	GÜL Ş,Duru Asiret G,BAYRAK KAHRAMAN B,DEVREZ N,BÜKEN ÖRNEK N "Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi." , ss.23 - 31, 2013.
ISNAD	GÜL, ŞENAY vd. "Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi". (2013), 23-31.

APA	GÜL Ş, Duru Asiret G, BAYRAK KAHRAMAN B, DEVREZ N, BÜKEN ÖRNEK N (2013). Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15(1), 23 - 31.
Chicago	GÜL ŞENAY,Duru Asiret Guler,BAYRAK KAHRAMAN BURCU,DEVREZ Nilgün,BÜKEN ÖRNEK Nuket Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 15, no.1 (2013): 23 - 31.
MLA	GÜL ŞENAY,Duru Asiret Guler,BAYRAK KAHRAMAN BURCU,DEVREZ Nilgün,BÜKEN ÖRNEK Nuket Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, vol.15, no.1, 2013, ss.23 - 31.
AMA	GÜL Ş,Duru Asiret G,BAYRAK KAHRAMAN B,DEVREZ N,BÜKEN ÖRNEK N Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2013; 15(1): 23 - 31.
Vancouver	GÜL Ş,Duru Asiret G,BAYRAK KAHRAMAN B,DEVREZ N,BÜKEN ÖRNEK N Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2013; 15(1): 23 - 31.
IEEE	GÜL Ş,Duru Asiret G,BAYRAK KAHRAMAN B,DEVREZ N,BÜKEN ÖRNEK N "Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi." Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15, ss.23 - 31, 2013.
ISNAD	GÜL, ŞENAY vd. "Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi". Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 15/1 (2013), 23-31.