İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki

Yıl: 2013 Cilt: 8 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 173 - 198 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki

Öz:
Osmanlı topraklarında yaşayan Doğu Hıristiyan toplulukları içerisinde kardinallik payesini elde eden din adamlarının sayısı çok sınırlıdır. Bu payeyi elde edenlerden biri de Hasun Efendi isimli İstanbullu bir Katolik Ermeni’dir. Hasun Efendi’nin 1880 yılında kardinal oluşuna kadar İstanbul’daki 45 yıllık din adamlığı görevi birbirinden farklı süreçleri içerisinde barındırmaktadır. Onun din adamlığı, diplomat ve akil adam gibi çok yönlü yaşamı Osmanlı-Papalık ilişkilerine de büyük damga vurmuştur. Osmanlı Devleti onun nüfuzu sayesinde Balkanlar’daki birçok isyana Katoliklerin karışmasını engellemiştir. O, bu sayede Osmanlı’dan övünç madalyası da almıştır. Ancak Katolik Ermeni cemaatini Papalığın hükümranlığı altına almaya çabalaması hem kendi cemaatinin hem de Osmanlı’nın büyük tepkisine neden olmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

The impact of hasun efendi - cardinal from İstanbul – on ottoman empire and catholic world

Öz:
Eastern Christian communities living in the Ottoman territories in the number of clergy who achieved rank as cardinality is very limited. These positions, in one of the sages named Hasun Efendi, a Catholic Armenian from Istanbul. Hasun Efendi in Istanbul for 45 years until being a Cardinal in 1880 as cloth hosts in different processes. His cloth, multi-faceted life as a diplomat and wise men in the Ottoman-Vatican relations has left a great mark. Thanks to his influence in the Ottoman Empire in the Balkans prevented from contaminating many rebel Catholics. He has received the Medal of pride in this way the Ottomans. However, the attempt to get under the suzerainty of the Holy See Catholic Armenian community and has led to criticism by their own community, as well as the Ottoman Empire.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arşiv Belge ve Defterleri
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
  • Gazete ve Dergiler
  • Basiret; Ceride-i Havadis; Diyojen; Levant Heralt; Sabah; Şark; Takvim-i
  • Vekayi; Time.
  • Kütüphane Nadir Eserler
  • Taksim Atatürk Kütüphanesi, Muallim Cevdet, nr. 1591.
  • Taksim Atatürk Kütüphanesi, Muallim Cevdet, nr. 140.
  • Millet Yazma Eser Kütüphanesi, nr. 281.9
  • Kitap ve Makaleler
  • ATTWATER, D., 1937, Catholic Eastern Church, The Bruce Publishing Company Milavaukee, London
  • AYDIN, M., 2004, “Katolik Misyonerliğin Dünü ve Bugünü”, Türkiye’de Misyonerlik Faaliyetleri, Ensar Neşriyat, İstanbul
  • BESNARD, A. M., 1995, “Katolik Mezhebi”, Din Fenomeni, çev. Mehmet Aydın, Din Bilimleri Yayınları, Konya
  • BOZKURT, G., 1996, .Alman-İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin Işığında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839-1914),
  • TTK Basımevi, Ankara
  • ÇARK, G., 2006, Türk Devleti Hizmetinde Ermeniler, Kesit Yayınları, İstanbul
  • ÇOBAN, B. Z., 2009, Geçmişten Günümüze Papalık, İnsan Yayınları, İstanbul
  • ENGELHARDT, 1999, Tanzimat ve Türkiye, çev. Ali Reşat, Kaknüs Yayınları, İstanbul
  • ENGİN, V., 2007, Kurtlar Sofrasında Osmanlı, Yeditepe Yayınları, İstanbul
  • FRAZEE, C. A., 1983, Catholis and Sultans, Cambridge University Press, Newyork
  • SHAHAN, T. J., 1907, “Greek-Orthodox Church And Non-Uniat Armenians”, The Catholic Encyclopedia, ed. Herbermann, Charles G., C I, Robert Appleton Çompany, Newyork, 1639-1641.
  • SOYKUT, M., 2007, Papalık ve Venedik Belgelerinde Avrupa’nın Birliği ve Osmanlı Devleti (1453-1683), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul
  • TCHOLAKİAN, Mgr. H., 1998, J. L’eglise Armenienne Catholique En Turquıe, Ohan Matbaacılık, İstanbul
  • TÜRKAN, A., 2011, “İstanbul’da Ermeni Cemaatleri Arasındaki Dinî ve İdari İhtilaflar ve Tartışmalar”, Doktora Tezi,
  • TÜRKAN, A., 2012, “İstanbul’daki Katolik Ermeni Gruplarının Sorunları ve Papalığın Müdahaleleri”, History Studies: İnternational Journal of History, Volume 4, s. 317-341
  • TÜRKAN, A., 2012, Doğu Hristiyanlarının Sorunları Çerçevesinde Osmanlı Papalık İlişkileri, Kitabevi Yayınları, İstanbul
  • VAİLHE, S., 1910, “Uniat Armenian Arcbispopric”, The Catholic Encyclopedia, ed. Herbermann, Charles G., C IX, Robert Appleton Çompany, Newyork, s. 293-305
  • WHOOLEY, J., 2004, “The Armenian Catholic Church: a study in history and ecclesiology”, Heythrop Journal, Volume 45, Issue, 4, Oxford Puslishing, UK, s. 419-440
  • Elektronik kaynaklar:
  • http://www.armeniancatholic.org/inside.php?lang=en&page_id=2319 , erişim tarihi, 23 Nisan 2009
  • www.fiu. Edu/mirandas/1880.htm, erişim tarihi, 17 Şubat 2008.
APA TÜRKAN A (2013). İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. , 173 - 198.
Chicago TÜRKAN Ahmet İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. (2013): 173 - 198.
MLA TÜRKAN Ahmet İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. , 2013, ss.173 - 198.
AMA TÜRKAN A İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. . 2013; 173 - 198.
Vancouver TÜRKAN A İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. . 2013; 173 - 198.
IEEE TÜRKAN A "İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki." , ss.173 - 198, 2013.
ISNAD TÜRKAN, Ahmet. "İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki". (2013), 173-198.
APA TÜRKAN A (2013). İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 8(16), 173 - 198.
Chicago TÜRKAN Ahmet İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 8, no.16 (2013): 173 - 198.
MLA TÜRKAN Ahmet İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, vol.8, no.16, 2013, ss.173 - 198.
AMA TÜRKAN A İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2013; 8(16): 173 - 198.
Vancouver TÜRKAN A İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2013; 8(16): 173 - 198.
IEEE TÜRKAN A "İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki." Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 8, ss.173 - 198, 2013.
ISNAD TÜRKAN, Ahmet. "İstanbullu kardinal hasun efendi’nin osmanlı ve katolik dünyasında bıraktığı etki". Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 8/16 (2013), 173-198.