Yıl: 2013 Cilt: 28 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 428 - 440 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma

Öz:
Bu çalışmanın amacı, ergenlerin çatışma çözme davranışlarının cinsiyet, sınıf düzeyi ve okul türü açısından farklılıklarını ve çatışma yaşadıkları durumlar, çözmek için kullandıkları yöntemler, çatışmanın nasıl sonuçlandığı ve bu sonucun onları nasıl etkilediği konusunda görüşlerini incelemektir. Araştırmanın evrenini Niğde il merkezinde 8119, örneklemini ise 1417 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada Çatışma Çözme Davranışını Belirleme Ölçeği ve Görüşme Formu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde nicel veriler için çok değişkenli varyans analizi, nitel veriler için içerik analizi kullanılmıştır. Sonuçta, çatışma durumlarında erkeklerin, 10 ve 11. sınıf öğrencilerinin saldırganlığa, kızların ve 9.sınıfların problem çözmeye; fen lisesi öğrencilerinin ise daha az problem çözmeye başvurdukları bulunmuştur. Görüşmelerde saldırganlık puanı yüksek öğrencilerin çatışmaları genellikle fiziksel ve sözel güç kullanarak çözdükleri, problem çözme puanı yüksek öğrencilerin konuşarak çözdükleri belirlenmiştir. Araştırma bulguları ergenlerle çalışan okul yöneticileri, öğretmenler ve okul psikolojik danışmanlarının okullardaki saldırganlığı önlemeye yönelik okul-temelli programları hazırlarken özellikle erkek ve 10. ve 11. sınıftaki ergenleri göz ardı etmemeleri gerektiğini düşündürmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

An investigation ofconflict resolution behaviours: A quantitative and qualitative study

Öz:
The purpose of this study is to examine the adolescents’ views as regards their conducts of differences of solving conflicts in terms of gender, class level and class type and the situations in which they experience conflict, the methods they use to solve these, how the conflict ends up and how this result affects. Target population of the study is formed of 8119 high school students who are study at the high schools in Niğde city center, and sample of the study is made up of 1417 high school students. In the study, Determining Conflict Solving Behavior Scale and Interview Form were used. In the analysis of the data, multivariate variance analysis for quantitative data content analysis for qualitative data was used. In conclusion, while the males, and the 10th and 11th grades in the state of conflict exhibit aggressive reactions, the females and the 9th grades are more inclined to problem solving; science high school students, on the other hand, resort less to problem solving. In the interviews conducted with the students, those whose aggression scores are high stated that they generally solve the conflicts using physical and verbal power, but those whose problem solving scores are high stated that they mostly solve the problems through talking. The research findings suggest that school administrators, teachers and psychological counselors of the school especially should not ignore the males and those of 10th and 11th grades while they prepare school-based programs aiming at preventing aggression at schools.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adams, R. & Laursen, B. (2001). The organization and dynamics of adolescent conflict with parents and friends. Journal of Marriage and the Family, 63, 97-111.
  • Ağlamaz, T. (2006). Lise öğrencilerinin saldırganlık puanlarının kendini açma davranışı okul türü, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba öğrenim düzeyi ve ailenin aylık gelir düzeyi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 19 Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
  • Aktaş, V. ve Güvenç, G. B. (2006). Kız ve erkek ergenlerde saldırgan ve olumlu sosyal davranışlar ile yaş, ilişkisel bağlam ve kişiler-arası duyarlılık arasındaki ilişkiler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültasi Dergisi, 23 (2), 233-264.
  • Arslan, C., Hamarta, E., Arslan, E. & Saygın, Y (2010). An investigation of aggression and interpersonal problem solving in adolescents, Elemantary Education Online, 9 (1), 379-388. 21 Şubat 2010’da http://ilkogretim-online.org.tr adresinden indirildi.
  • Atay, T. (2004). Erkeklik en çok erkeği ezer. Toplum ve Bilim, 1: 101, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ayas, T. & Pişkin, M. (2011). Investigation of bullying among high school students with regard to sex, grade level and school type. Elemantary Education Online, 10 (2), 550-568. 18 Mayıs 2012’de http://ilkogretim-online.org.tr adresinden indirildi.
  • Bolat-Karataş, Z. (2002). Anne-baba saldırganlığı ile lise öğrencilerinin saldırganlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
  • Campano, J. P. & Munakata, T. (2004). Anger and aggression among Filipino students. Adolescence, 39 (156), 757-764.
  • Coleman, J. C. (1980). Friendship and the peer group in adolescence. Handbook of Adolescent Psychology (Ed. In J. Adelson). 408-431. New York: John Wiley.
  • Çiftçi, A., Demir, A. & Bikos, L. H. (2008). Turkish adolescents’ conflict resolution strategies toward peer and parents as a function of loneliness. Adolescence, 43 (172), 911-926.
  • Çilingir, A. (2006). Fen lisesi öğrencilerinin sosyal becerileri ve problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Demir, N. Ö., Baran, A. G. ve Ulusoy, D. (2005). Türkiye’de ergenlerin arkadaş-akran grupları ile ilişkileri ve sapmış davranışlar: Ankara örneklemi. Bilig, 32, 83-108.
  • Deniz, M. E., Arslan, C. ve Hamarta, E. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31, 374-389.
  • Deutsch, M. (1993). Education for a peaceful world, American Psyhcologist, 48 (5), 510-517.
  • De Wied, M., Branje, S. J. T., Meeus, W. H. J. (2007). Empathy and conflict resolution in friendship relations among adolescents. Aggressive Behavior, 33, 48-55.
  • Efilti E. (2006). Ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin saldırganlık denetim odağı ve kişilik özelliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
  • Erkuş, A. (2005). Bilimsel araştırma sarmalı. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Gillespie, C. W. & Chick, A. (2001). Using peers to mediate conflict resolution in a head start classroom. Childhood Education, 77 (4), 192-195.
  • Goldstein S. B. (1999) Construction and validation of a conflict communication scale.. Journal of Applied Social Psychology, 29 (9): 1803-1832.
  • Hatunoğlu, A. (1994). Ana baba tutumları ile saldırganlık arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
  • Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (2004). Implementing the teaching students to be peacemakers program. Theory Into Practice. 43 (1), 68-79.
  • Johnson, S. L: (2009). Improving the school environment to reduce school violence: A rewiev of the literature. Journal of School Health. 79(10), 451-465.
  • Karaatlı, M. (2006). Verilerin düzenlenmesi ve gösterimi. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. (Ed. Şeref Kalaycı), İkinci Baskı, Ankara: Asil Yayın DağıtımLtd. Şti.
  • Karip, E. (2003). Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
  • Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 177-184.
  • Koruklu, N. (1998). Arabuluculuk eğitiminin ilköğretim düzeyindeki bir grup öğrencinin çatışma çözme davranışlarına etkisinin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Kreidler, W. J. (1984). How well do you resolve conflict? Instructor, 93 (5), 30-33.
  • Lochman J. E. & Dodge, K. A. (1994). Social-cognitive processes of severely violent, moderately aggressive, and nonaggressive boys. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 62 (2), 366-374.
  • Miller, P. M., Danaher, D. L. & Forbes, D. (1986). Sex-related strategies for coping with interpersonal conflict in children aged five and seven. Developmental Psychology, 22, 543-548.
  • Orpinas, P., Murray, N. & Kelder, S. (1999). Parental influences on students’ aggressive behaviors and weapon carrying. Health Education and Behavior. 26 (6), 774-787.
  • Owens, L., Daly, A. & Slee, P. (2005). Sex and age differences invictimisation and conflict resolution among adolescents in a South Australian school. Aggressive Behavior. 31 (1),1-12.
  • Öner, U. (2004). Çatışma çözme ve arabuluculuk eğitimi. Yıldız Kuzgun (Ed.), İlköğretimde Rehberlik içinde (5. Baskı, s. 189-227). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Perry, D. G., Perry, L. C. & Weiss, R. J. (1989). Sex differences in the consequences that children anticipate for aggression. Developmental Psychology, 25 (2), 312-319.
  • Slaby, R. G. & Guerra, N. G. (1988). Cognitive mediators of aggression in adolescent offenders: 1. Assessment. Developmental Psychology, 24 (4), 580-588.
  • Taştan, N. (2006). Çatışma çözme eğitimi ve akran arabuluculuğu. Uygulamalı Grup Rehberliği Programları Dizisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
  • Türnüklü, A. ve Şahin, İ. (2004). 13-14 yaş grubu öğrencilerin çatışma çözme stratejilerinin incelenmesi, Türk Psikoloji Yazıları, 7 (13):45-61.
  • Türnüklü, A. (2007). Liselerde öğrenci çatışmaları, nedenleri, çözüm stratejileri ve taktikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 49, 129-166.
  • Uysal, Z. (2006). Çatışma çözme eğitimi programının ortaöğretim dokuzuncu sınıf düzeyindeki öğrencilerin çatışma çözme becerilerine etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Ünivar, A. (2003). Çok yönlü algılanan sosyal desteğin 15-18 yaş arası lise öğrencilerinde problem çözme becerisine ve benlik saygısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
APA YAVUZER Y, karataş z, GUNDOGDU R (2013). Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. , 428 - 440.
Chicago YAVUZER Yasemin,karataş zeynep,GUNDOGDU REZZAN Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. (2013): 428 - 440.
MLA YAVUZER Yasemin,karataş zeynep,GUNDOGDU REZZAN Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. , 2013, ss.428 - 440.
AMA YAVUZER Y,karataş z,GUNDOGDU R Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. . 2013; 428 - 440.
Vancouver YAVUZER Y,karataş z,GUNDOGDU R Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. . 2013; 428 - 440.
IEEE YAVUZER Y,karataş z,GUNDOGDU R "Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma." , ss.428 - 440, 2013.
ISNAD YAVUZER, Yasemin vd. "Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma". (2013), 428-440.
APA YAVUZER Y, karataş z, GUNDOGDU R (2013). Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 428 - 440.
Chicago YAVUZER Yasemin,karataş zeynep,GUNDOGDU REZZAN Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28, no.1 (2013): 428 - 440.
MLA YAVUZER Yasemin,karataş zeynep,GUNDOGDU REZZAN Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.28, no.1, 2013, ss.428 - 440.
AMA YAVUZER Y,karataş z,GUNDOGDU R Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013; 28(1): 428 - 440.
Vancouver YAVUZER Y,karataş z,GUNDOGDU R Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013; 28(1): 428 - 440.
IEEE YAVUZER Y,karataş z,GUNDOGDU R "Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, ss.428 - 440, 2013.
ISNAD YAVUZER, Yasemin vd. "Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28/1 (2013), 428-440.