Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması

ŞENEL, BİLGİN; ŞENEL, MİNE

Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması

Bilgin ŞENEL, (Anadolu Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Endüstri Mühendisliği, Eskişehir, Türkiye)

Mine ŞENEL (Anadolu Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Endüstri Mühendisliği, Eskişehir, Türkiye)

Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

9 2

Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 65 - 84 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması

Öz:

Trafik kazaları, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler- de, tüm nüfusu etkileyen önemli risk olarak ortaya çıkmaktadır. Ulaşımda kara yollarının yaygın olarak kullanılması ve otomotiv sektöründeki gelişmeler so- nucu yaygınlaşan motorlu taşıt kullanımı, kaza riskini daha da artırmaktadır. Bu çalışmada, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu)’den elde edilen 2001-2007 yılları arasındaki kaza istatistikleri kullanılarak trafikte risk faktörleri ve bu risk faktörlerinin risk derecelerinin be- lirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla hata ağaç analizi metodolojisi kullanılarak, belirlenen risk faktörleri ve birbirleri ile etkileşim dereceleri üzerinden ana olay olarak belirlenen trafik kazasının her bir hata türü için oluşma olasılığı ortaya konulmuştur. Çalışma sonu- cunda TUİK trafik kazaları verilerine göre belirlenen üç hata türü etki derecesi sıralaması çevresel hata, ki- şisel hatalar ve araç hataları şeklindedir. Genel sonuç olarak Türkiye’de trafik kazaları riski her üç hata türü hesaba katıldığında %57,34 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Risk analysis: fault tree analysis application on traffic accidents occured in Turkey

Öz:

Traffic accidents is emerging as a significant risk that affects entire population in both developed and deve- loping countries. Increasing use of motor vehicles, as a result of widespread use of highways for transportation and the developments in automotive sector is enhancing the risk of accidents. In this study, it is aimed to find risk factors in traffic accident and risk degree of these risk factors using traffic accident statistics betwe- en the years 2001-2007 obtained from TÜİK (Turkish Statistical Institute). For this purpose, using the fault tree analysis methodology, for each fault the probability of occurance of traffic accident as the main event, for each fault is revealed by risk factors and their interac- tion degrees. The result of this research shows that the order of degrees of 3-type-faults which were determined by TUIK traffic accident data, as follows: environmental faults, personal faults and vehicle-origin-faults. As a general result the risk for traffic accidents in Turkey, when each of 3 fault types are taken into consideration, has been calculated as 57,34%.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adrian S, Matthias E, Erikvon E, (2010), Mortality from road traffic accidents in Switzerland: Longi- tudinal and spatial analysis, Accident Analysis and Prevention
Ariana V. J, Josipa K, Zrinka B. (2006), Risk factors in urban road traffic accidents, Journal of Safety Rese- arch,37 93 – 98
Arianne T. B, Daniel J.V. (2003), Risk perception of traf- fic participants, Accident Analysis and Prevention, 35 167–175
Benner, L., (1978). “Five Accident Theories and Their Implications for Research” Paper presented at the Joint International Meeting of the American Asso- ciation for Automotive Medicine and the Interna- tional Association for Accident and Traffic Medici- ne, Ann Arbor MI., 2-3.
Benoˆıt D, Geert W, Koen V. (2008), Traffic accident segmentation by means of latent class clustering, Accident Analysis and Prevention 40, 1257–1266
Birgitta F, Henry M. (2007)., Developing traffic safety interventions from conceptions of risks and ac- cidents, Transportation Research Part F 10 414–427
Enrico Z, (2007)., An introduction to the basics of reli- ability and risk analysis, Singapore : World Scienti- fic Ericson C., 1999
Goldsmith, J.R., Cwikel, J.M., (1993). Mortalidad en los jo ́venes adultos: comparaciones internaciona- les. Salud Pu ́ blica Mexico 35, 132–147.
Graham, J.,(1993). Injuries from traffic crashes: mee- ting the challenge. Annual Review of Public Health 14, 515–543.
Heather S. L, Clayton N, Dennis M. D, (2007), Predic- ting risky and angry driving as a function of gen- der, Accident Analysis and Prevention 39 536–545.
Ladkin, P. B., (1999). “A Quick Introduction to Why- Because Analysis”, University of Bielefeld, Bielefeld, pp.10.
Lars Harms Ringdahl, (2001), “Safety Analysis Prin- ciples and Practice in Occupational Safety”, Second Edition , Tailor and Francis, London Newyork.
Jacqueline J, (2002)., Risk Management: 10 Principles, s:13
Martha H , Carlos C, Mario F, Rafael A, Victoria L, (2000), Risk factors in highway traffic accidents: a case control study, Accident Analysis and Preventi- on 32, 703–709.
Mackie, J. L., (1993). “Causation and Conditions, Ca- usation and Conditions”, Oxford University Pres, Oxford, 33;56-57.
Özlem Ö, (2005)., İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Yayın No: 246
Patricia S. H, David A. T, Daniel J. F, John W. E, Robert B. W. (1998). Crash risks of older drivers: a panel data analysis, Accid. Anal. and Prev., Vol. 30, No. 5, pp. 569–581.
Ringdahl, L, H,. (2001), “Safety Analysis Principles and Practice in Occupational Safety”, Second Edition, Tailor and Francis, London .
Simo S, Erkki L,(2002)., Risk factors in work-related traffic, Transportation Research Part F 5 77–86
Trond N, Torbjørn R. (2009). Perceptions of traffic risk in an industrialised and a developing country, Transportation Research Part F 12 91–98
TÜİK, (2007), Trafik Kaza İstatistikleri (Karayolu)
Wuhong W, Xiaobei J, Shuangchen X, Qi C, (2010)., Incident tree model and incident tree analysis met- hod for quantified risk assessment: An in-depth accident study in traffic operation, Safety Science 48 1248–1262
Zotoz, D. V., (1996). “Reporting Human Factors Acci- dents”, International Seminar of the International Society of Air Safety Investigators, Auckland, 159.

APA	ŞENEL B, ŞENEL M (2013). Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. , 65 - 84.
Chicago	ŞENEL BİLGİN,ŞENEL MİNE Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. (2013): 65 - 84.
MLA	ŞENEL BİLGİN,ŞENEL MİNE Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. , 2013, ss.65 - 84.
AMA	ŞENEL B,ŞENEL M Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. . 2013; 65 - 84.
Vancouver	ŞENEL B,ŞENEL M Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. . 2013; 65 - 84.
IEEE	ŞENEL B,ŞENEL M "Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması." , ss.65 - 84, 2013.
ISNAD	ŞENEL, BİLGİN - ŞENEL, MİNE. "Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması". (2013), 65-84.

APA	ŞENEL B, ŞENEL M (2013). Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3), 65 - 84.
Chicago	ŞENEL BİLGİN,ŞENEL MİNE Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, no.3 (2013): 65 - 84.
MLA	ŞENEL BİLGİN,ŞENEL MİNE Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.13, no.3, 2013, ss.65 - 84.
AMA	ŞENEL B,ŞENEL M Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2013; 13(3): 65 - 84.
Vancouver	ŞENEL B,ŞENEL M Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2013; 13(3): 65 - 84.
IEEE	ŞENEL B,ŞENEL M "Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, ss.65 - 84, 2013.
ISNAD	ŞENEL, BİLGİN - ŞENEL, MİNE. "Risk analizi: Türkiye’de gerçekleşen trafik kazaları üzerine hata ağacı analizi uygulaması". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13/3 (2013), 65-84.