Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı
Yıl: 2013 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 347 - 386 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı
Öz: Bu makale 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında başlayan göç dalgasını Osmanlı Muhacir Komisyonu’nun hazırladığı bir defterin ışığında incelemektedir. Osmanlı Muhacir Komisyonu muhacirlerin ihtiyaçlarının karşılanması, kayıt altına alınmaları ve iskân edilmeleri için kurulmuştur. İncelenen defterin hem göçmenlerin geldikleri bölgeleri hem de Türkiye’de yerleştirildikleri bölgeleri belirtmesi nüfus hareketlerinin takibini kolaylaştırmaktadır. Toplam 90.672 muhacirin tasnifinin yapıldığı 13 Kasım 1881 tarihli defterde kaydedilen muhacirlerden 82.000 kişi, 1877-78 harbi sonunda kaybedilen topraklardan göç eden muhacirlerdir. Bu göçmenlerin 40.000 kadarı Bulgaristan’dan olmak üzere diğerleri Batum, Sohum ve Rumeli-i Şarkî topraklarından gelmiştir. Kayıtlara göre yaklaşık 35.000’i İstanbul’da olmak üzere 51.000 muhacir iskân edilmeyi beklemektedir. İstanbul dışındaki yaklaşık 55.000 muhacir ise Selanik Vilayeti, Sinop ve İzmit Sancağı’ndaki kasaba ve köylerinde iskân edilmek üzere gönderilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Settlement of ımmigrants after the russo-turkish war of 1877-78 according to the ımmigrant commission report
Öz: This article examines the immigration wave in the aftermath of the Russo- Turkish War of 1877-78 in light of a report of the Ottoman Immigration Commission. The Ottoman Immigration Commission was founded to register and settle the immigrants and to supply their needs. The report examined here makes it easier to follow the population movements because it records both the origin of immigrants and the place of their settlements. The November 13, 1881 dated record contains the information of 90,672 immigrants, 82,000 of which emigrated from the lands lost in 1877-78 war. Approximately 40,000 of these immigrants came from Bulgaria and the remaining came from Batum, Sohum and Eastern Rumeli. There were a total 51,000 immigrants to be settled, 35,000 of whom were in Istanbul. Around 55,000 immigrants were settled outside Istanbul in the towns and villages of Salonika, Sinop, and Izmit.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Belgeleri (Aşağıda sadece fon kodları verilmiştir.
- Belgelerin dosya ve gömlek numaraları kullanılan dipnotta belirtilmiştir.)
- A.DVN: Sadaret Divanı (Beylikçi) Kalemi Evrakı
- A.MKT.DV: Sadaret Mektubi Kalemi Deavir Evrakı
- A.MKT.MHM: Sadaret Mektubi Kalemi, Mühimme Kararı Evrakı
- A.MKT.NZD: Sadaret Mektubi Kalemi, Nezaret ve Deavir Evrakı
- A.MKT.UM: Sadaret Mektubi Kalemi, Umum Vilayet Evrakı
- A.TŞF: Sadaret, Teşrifat Kalemi Evrakı
- İ.DH: İrade-i Dahiliye
- İ.MMS: İrade-i Meclis-i Mahsusa
- MAD: Maliyeden Müdevver Defter
- Y.PRK.KOM: Yıldız Perakende Evrakı Komisyonlar Maruzatı
- İnternet Adresi http://www.devletarsivleri.gov.tr/katalog/osmanli/fonbilgisi.asp?kurumkod=Y.. &ilgilikurumkod=Y..PRK.KOM. (12/10/2012) Tezler
- DERİN PAŞAOĞLU Derya, Nogaylar, Nogay Göçleri ve Türkiye’deki İskânları, Basılmamış Dr. Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara 2009.
- YILDIZ Berat, Emigrations From The Russian Empire To The Ottoman Empire: An Analysis In The Light Of The New Archival Materials, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara 2006.
- Tetkik Eserler
- AYDIN Mahir, Şarkî Rumeli Vilayeti, TTK Yay., Ankara 1992.
- ÇADIRCI Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal Ve Ekonomik Yapısı, Ankara, 1997.
- ÇANDAR Tevfik, “Osmanlı Döneminde Nüfus Bilgileri”, Osmanlı, C. IV, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, s. 551-557.
- DEVELİOĞLU Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara 2000.
- EREN Ahmet Cevat, Türkiye’de Göç ve Göçmen Meseleleri Tanzimat Devri, İlk Kurulan Göçmen Komisyonu, Çıkarılan Tüzükler, İstanbul 1966.
- ERKAN Süleyman, Kırım ve Kafkasya Göçleri (1878-1908), Trabzon 1996.
- FİRUZOĞLU Safarov Rafik, “Kırım ve Kafkasya’dan Osmanlı İmparatorluğu’na Göçler”, Osmanlı, C. IV, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, s. 687-696.
- FİSHER Alan; Between Russians, Ottamon and Turks: Crimea and Crimean Tatars, The Isis Pres, İstanbul 1998.
- HALAÇOĞLU Yusuf, “Kolonizasyon Ve Şenlendirme”, Osmanlı, C. IV, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999 s.585-.
- İPEK Nedim, “93 Muhacereti”, Osmanlı, C. IV, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, s.661-668.
- İPEK Nedim, Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri (1877-1890), Ankara 1999.
- İPEK Nedim, İmparatorluk’tan Ulus Devlete Göçler, Trabzon 2006.
- KARAL Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C. VIII, TTK Yay., Ankara 1995.
- KARPAT Kemal H., Osmanlı Nüfusu (1830-1914), İstanbul 2010.
- MC.CARTHY Justin, Ölüm ve Sürgün, İstanbul 1995.
- SAYDAM Abdullah, Kırım Ve Kafkas Göçleri (1856-1876), Ankara 1997.
- SAYDAM Abdullah, “Kırım ve Kafkasya’dan Yapılan Göçler ve Osmanlı İskân Siyaseti”, Osmanlı, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999 s. 667.
- SEZEN Tahir, Osmanlı Yer Adları, Ankara 2006.
- ŞEMSEDDİN SAMİ, Kâmûs-ı Türkî, İstanbul 1992.
- ŞİMŞİR Bilâl N., Bulgaristan Türkleri (1878-1985), TTK Yay., İstanbul 1986.
- ŞİMŞİR Bilâl N., “Bulgaristan Türkleri ve Göç Sorunu”, Bulgaristan’da Türk Varlığı-Bildiriler-7 Haziran 1985, TTK Yay., Ankara 1992, s.47-66.
- UÇAROL Rıfat, Siyasi Tarih (1789-1994), İstanbul 1995..
- ÜLKÜSAL Müstecip, Dobruca ve Türkler, Ankara 1987.
- YILMAZ Mehmet, XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Muhaciri İskan Politikası”, Osmanlı, C. IV, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, s. 589.
- EKLER:
- EK1: Y.PRK.KOM 3/22 (Orijinal fotoğrafları)
- Ek 2: Y.PRK.KOM 3/22 (Transkript)
| APA | DERİN PAŞAOĞLU D (2013). Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. , 347 - 386. |
| Chicago | DERİN PAŞAOĞLU DERYA Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. (2013): 347 - 386. |
| MLA | DERİN PAŞAOĞLU DERYA Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. , 2013, ss.347 - 386. |
| AMA | DERİN PAŞAOĞLU D Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. . 2013; 347 - 386. |
| Vancouver | DERİN PAŞAOĞLU D Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. . 2013; 347 - 386. |
| IEEE | DERİN PAŞAOĞLU D "Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı." , ss.347 - 386, 2013. |
| ISNAD | DERİN PAŞAOĞLU, DERYA. "Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı". (2013), 347-386. |
| APA | DERİN PAŞAOĞLU D (2013). Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. History Studies, 5(2), 347 - 386. |
| Chicago | DERİN PAŞAOĞLU DERYA Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. History Studies 5, no.2 (2013): 347 - 386. |
| MLA | DERİN PAŞAOĞLU DERYA Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. History Studies, vol.5, no.2, 2013, ss.347 - 386. |
| AMA | DERİN PAŞAOĞLU D Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. History Studies. 2013; 5(2): 347 - 386. |
| Vancouver | DERİN PAŞAOĞLU D Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. History Studies. 2013; 5(2): 347 - 386. |
| IEEE | DERİN PAŞAOĞLU D "Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı." History Studies, 5, ss.347 - 386, 2013. |
| ISNAD | DERİN PAŞAOĞLU, DERYA. "Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı". History Studies 5/2 (2013), 347-386. |
