Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler

ERAYDIN, AYDA

Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler

Ayda ERAYDIN (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara, Türkiye)

ODTÜ Gelişme Dergisi

9 2

Yıl: 2013 Cilt: 40 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 179 - 208 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler

Öz:

Son yıllarda direnç, dayanıklılık, değişen koşullara uyum kapasitesi, zorlukları yenme gücü ve esneyebilirlik gibi sözcüklerle tanımlanan “resilience” kavramı kentlerin ve bölgelerin dış koşullardan etkilenme ve bunlara tepki verme sürecini tanımlamakta kullanılmaktadır. Özellikle bölgesel çalışmalarda bu kavramsal çerçevenin giderek daha fazla ilgi çektiği görülmektedir. Mevcut yazında bölgelerin kriz koşullarında ve sonrasındaki başarımlarının betimleyen çok sayıda kavramsal ve görgül araştırma bulunmaktadır. Bu makalede neden bazı bölgelerin diğerlerinden daha dayanıklı ve uyum gücüne sahip olduğu ve olumsuz koşullardan nasıl daha az etkilenmeyi başardıkları Türkiye’deki 26 Bölge (Düzey II) verisi kullanılarak araştırılmakta ve aşağıdaki soruya yanıt aranmaktadır. Neden bazı bölgeler ekonomik krizlerin yarattığı olumsuzluklardan daha az etkilenirken diğerleri bunu başaramamaktadır? Türkiye’deki bölgeler üzerinde yapılmış araştırma ilginç bulgular sunmakta ve bölgelerin uyum kapasiteleri yanı sıra, devletin sağladığı destekler arasında yer alan teşviklerin de

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Regional economic resilience: The factors important on the performance of Turkish regions in crisis and recovery periods

Öz:

In recent years the concept of “resilience”, which is defined by notions of adaptive capacity, flexibility and capacity to overcome disturbances, is used to explain how socio- ecological systems are affected by and respond to external conditions. The theoretical framework has received increasing interest in regional studies. In the existing literature there are several theoretical and empirical studies that describe the success of regions during and after the crisis periods. This paper explores why some regions manage to overcome the negative conditions created by the economic volatility and be able to adapt to new conditions with the help of the data on 26 regions (NUTS II) of Turkey and tries to find out an answer to the question below. Why do some regions manage to overcome the negative conditions created by the economic volatility, while the others do not? The study on Turkish regions introduces interesting findings indicating that besides the adaptive capacity of regions, the incentives provided by the state are important in the resilience of regions.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ADGER, W.N. (2000), “Social and ecological resilience: are they related?” Progress in Human Geography, 24(3), s. 347- 364.
AKGÜÇ, Ö. (2009), “Kriz Nedeni ve Çıkış Yolları”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 42, s. 6-11
AKYÜZ, Y. ve BORATAV, K. (2003), “The making of the Turkish crisis”, World Development 31(9), s. 1549–66.
BERKES, F., COLDING, J. ve FOLKE, C. (der.) (2003), Navigating social–ecological systems. Building resilience for complexity and change, Cambridge: Cambridge University Press
BLUMENTHAL, P., WOLMAN, H. ve HILL, E. (2009), “Understanding the Economic Performance of Metropolitan Areas in the United States”, Urban Studies, 46(3), s. 605-627.
BOSCHMA, R ve FRENKEN, K. (2009), “Technological relatedness and regional branching”, in Dynamic Geographies of Knowledge Creation and Innovation, H. Bathelt, M.P. Feldman ve D.F. Kogler (der.), Routledge, Taylor and Francis
BOSCHMA, R. ve MARTIN, R.L. (der.), (2010), The Handbook of Evolutionary Economic Geography, Cheltenham: Edward Elgar.
BOSCHMA,R. MINONDO, A. ve NAVARRO, M. (2010), “The emergence of new industries at the regional level in Spain A proximity approach based on product-relatedness”, Papers in Evolutionary Economic Geography
BOSCHMA, R. ve MARTIN, R.L. (2007) “Constructing an Evolutionary Economic Geography”, Journal of Economic Geography, 7, s. 537-548.
BRAND, F. S. ve JAX, K. (2007), “Focusing the meaning(s), of resilience: Resilience as a descriptive concept and a boundary object”. Ecology and Society 12(1), s. 23-38. [online] URL: http://www.ecologyandsociety.org/vol12/iss1/art23/.
BRIGUGLIO, L. (2004), “Economic Vulnerability and Resilience: Concepts and Measurements”, paper presented at the International Workshop on “Vulnerability and Resilience of Small States”, organized by the Commonwealth Secretariat ve the University of Malta, University Gozo Centre, Malta, 1-3 Mart.
BRIGUGLIO, L.(2009), Conceptualising and measuring economic vulnerability and resilience, Prepared for the Conference “Small States and the State” 24-25 Nisan 2009, Tallinn, Estonya, organized by the Institute of Public Administration at Tallinn University of Technology ve The Journal Halduskultuur.
BRIGUGLIO, L., CORDINA, G., FARRUGIA, N. ve VELLA, S. (2008), Economic Vulnerability and Resilience, Concepts and Measurements, Research Paper No. 2008/55, United Nations University
CHAPPLE, K. ve LESTER, T. W. (2007), Emerging Patterns of Regional Resilience, Berkeley, CA: Building Resilient Regions Network.
CHAPPLE, K. ve LESTER, T. W. (2010), “The Resilient Regional Labour Market? The U.S. Case”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 3(1), s. 85-104.
CHESHIRE, P. ve MAGRINI, S. (2000), “Endogenous processes in European regional growth: Convergence and policy” Growth and Change, 31(4), s. 455-480
CHRISTOPHERSON, S., MICHIEB, J ve TYLER, P. (2010), “Regional resilience: theoretical ve empirical perspectives”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 3(1), s. 3–10, doi:10.1093/ cjres/rsq004.
CONROY, M. (1975), Regional Economic Diversification, New York: Praeger. DAVIES, S. (2011), “Regional Resilience in the 2008-2010 Downturn: Comparative Evidence from European Countries”. Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 4(3), s. 369-382.
DURANTON, G. ve PUGA, D. (2001), “Nursery Cities: Urban Diversity, Process Innovation, and the Life Cycle of Products”, American Economic Review, 91(5), s. 1454-1477.
DUVAL, R., ELMESKOV, J. ve VOGEL, L.(2007), “Structural Policies and Economic Resilience to Shocks.” Economics Department Working Paper 567, Organization for Economic Cooperation and Development, Paris
ERAYDIN, A ve TAŞAN-KOK, T. (2013), Resilience Thinking in Urban Planning, Dortrecht: Springer.
ERAYDIN, A. ARMATLI-KÖROĞLU, B. ve UZUN, N. (2012), Importance of social capital in coping with and benefiting from new economic conditions, Tijdschrift voor economische en sociale geografie, 103(2), s. 222-239.
FALASCA, M., ZOBEL, C. W. ve COOK, D. (2008), A Decision Support Framework to Assess Supply Chain Resilience A DS Framework to Assess SC Resilience, Proceedings of the 5th International ISCRAM Conference – Washington, DC, USA, May 2008, F. Fiedrich ve B. Van de Walle (der.), s. 596-605.
FEYRER, J., SACERDOTE, B. ve STERN, A.D. (2007), “Did the Rust Belt Become Shiny? A Study of Cities and Counties That Lost Steel and Auto Jobs in the 1980s”, Brookings- Wharton Papers on Urban Affairs, G. Burtless ve J. R. Pack (der.) içinde, s. 41-102. Brookings.
FINGLETON, B., GARRETSEN, H., ve MARTIN, R. (2012), “Recessionary Shocks and Regional Employment: Evidence on the Resilience of U.K. Regions”, Journal of Regional Science, 52(1), s. 109-133. doi:10.1111/j.1467-9787.2011.00755.x.
FOSTER, K. A. (2007), “Snapping back: What makes regions resilient?”, National Civic Review, 96(3), s. 27-29. doi:10.1002/ncr.184
GLAESER, E. L., SCHEINKMAN, J.A. ve SHLEIFER, A. (1995), “Economic Growth in a Cross- Section of Cities”, Journal of Monetary Economics, 36(1), s. 117-43
GLAESER, E. L., KALLAL, H. D., SCHEINKMAN, J. A. ve SHLEIFER, A. (1992), “Growth in Cities”, Journal of Political Economy, 100(6), s. 1126-52.
GLAESER, E.L., ve SAIZ, A. (2004), “The Rise of the Skilled City”, Brookings-Wharton Papers on Urban Affairs 2004, W. G. Gale ve J. R. Pack (der.) içinde, s. 47-9, Brookings.
GOTTLIEB, P.D. ve FOGARTY, M. (2003), “Educational Attainment and Metropolitan Growth”, Economic Development Quarterly, 17(4), s. 325-36.
HARRISON, B., KELLEY, M. ve GANT, J. (1996), “Specialization versus Diversity in Local Economies: The Implications for Innovative Private-Sector Behavior”, Cityscape, 2(2), s. 61-93.
HASSINK, R. (2010), “Regional Resilience: A Promising Concept to Explain Differences in Regional Economic Adaptability?”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 3(1), 45-58.
HILL, E. W., WIAL, H. ve WOLMAN, H (2008), “Exploring Regional Economic Resilience”, , Institute of Urban and Regional Development Working Paper, 2008-04, Berkeley.
HILL, E., WIAL, WOLMAN, H., ATKINS, P., BLUMENTAL, P., FICENEC, S. ve FRIEDHOFF, A. (2011), “Economic Shocks and Regional Economic Resilience”, Building Resilient Regions: Institute of Governmental Studies Working Paper 2011-03
HOLLING, C. S. (1973), “Resilience and Stability of Ecological Systems”, Annual Review of Ecology and Systematics. 4(1), s. 1–23.
HUDSON, R. (2010), “Resilient Regions in an Uncertain World: Wishful Thinking or Practical Reality?”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 3(1), s. 11- 26.
JANSSEN, M. A., SCHOON, M. L., KE, W. ve BÖRNER, K. (2006), "Scholarly networks on resilience, vulnerability and adaptation within the human dimensions of global environmental change”, Global Environmental Change, 16(3), s. 240-252.
JAYARAMAN, T. K. (2004), “Coping With Vulnerability by Building Economic Resilience: The Case Of Vanuatu”.
KAZGAN, G. (2008), Türkiye’de Ekonomik Krizler: (1929-2001), Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Karşılaştırmalı Bir İrdeleme, 25-26-27 Eylül, DEGEV-Türkiye İş Bankası, Kazgan.bilgi.edu.tr/docs/Turkiye.doc [12.07.2008].
KAZGAN, G.(2012), Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2009), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
LAGENDIJK, A. (2003), “Towards Conceptual Quality in Regional Studies: The Need for Subtle Critique - A response to Markusen”, Regional Studies, 37(6/7), s. 719-727.
MAGUIRE, B ve CARTWRIGHT, S. (2008), Assessing a Community’s Capacity to Manage Change: A Resilience Approach To Social Assessment, Australian Government Bureau of Rural Sciences
MARTIN, R. (2010), Regional Economic Resilience, Hysteresis and Recessionary Shocks, Papers in Evolutionary Economic Geography, Sayı: 10.18, Utrecht Üniversitesi, http://econ.geo.uu.nl/peeg/peeg.html.
MORROW, B. (2008), Community Resilience: A Social Justice Perspective, CARRI Research Report 4, Oak Ridge, TN: Community and Regional Resilience Initiative, Oak Ridge National Laboratory.
NAVARRO-ESPIGARES, J., MARTIN-SEGURA, J., ve HERNÁNDEZ-TORRES, E. (2012), “The Role of the Service Sector in Regional Economic Resilience”, The Service Industries Journal, 32(4), s. 571-590, doi:10.1080/02642069.2011.596535.
PENDALL, R., FOSTER, K., ve COWELL, M. (2010), “Resilience and Regions: Building Understanding of the Metaphor”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 3(1), s. 1-14.
PIKE, A., DAWLEY, S. ve TOMANEY, J. (2010), “Resilience, Adaptation and Adaptability”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 3(1), s. 59-70.
RODRIGUES-POSE, A ve COMPTOUR, F. (2012), “Do clusters generate greater innovation and growth? An analysis of European regions”, Professional Geographer, 64(2), s. 211-231.
SWANSTROM, T, CHAPPLE, K. ve IMMERGLUCK, D. (2009), Regional Resilience in the Face of Foreclosures: Evidence from Six Metropolitan Areas, Institute of Urban and Regional Development (IURD) Working Paper Series 2009-5, UC Berkeley.
WALKER, B. S., CARPENTER, J. ANDERIES, N. ABEL, G., CUMMING, M., JANSSEN, L., LEBEL, J. vd. (2002), “Resilience management in social-ecological systems: A working hypothesis for a participatory approach”, Conservation Ecology, 6(1), 14. makale, [online accessed on 03.08.2011] URL: http://www.consecol.org/vol6/iss1/art14.
YELDAN, E. (2006), “Neoliberal Global Remedies: From Speculative-Led Growth to IMF- Led Crisis in Turkey”, Review of Radical Political Economics, 38(2), s. 193-213.
YELDAN, E.(2002), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim ve Büyüme, İletişim, İstanbul.

APA	ERAYDIN A (2013). Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. , 179 - 208.
Chicago	ERAYDIN AYDA Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. (2013): 179 - 208.
MLA	ERAYDIN AYDA Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. , 2013, ss.179 - 208.
AMA	ERAYDIN A Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. . 2013; 179 - 208.
Vancouver	ERAYDIN A Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. . 2013; 179 - 208.
IEEE	ERAYDIN A "Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler." , ss.179 - 208, 2013.
ISNAD	ERAYDIN, AYDA. "Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler". (2013), 179-208.

APA	ERAYDIN A (2013). Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. ODTÜ Gelişme Dergisi, 40(2), 179 - 208.
Chicago	ERAYDIN AYDA Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. ODTÜ Gelişme Dergisi 40, no.2 (2013): 179 - 208.
MLA	ERAYDIN AYDA Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. ODTÜ Gelişme Dergisi, vol.40, no.2, 2013, ss.179 - 208.
AMA	ERAYDIN A Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. ODTÜ Gelişme Dergisi. 2013; 40(2): 179 - 208.
Vancouver	ERAYDIN A Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler. ODTÜ Gelişme Dergisi. 2013; 40(2): 179 - 208.
IEEE	ERAYDIN A "Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler." ODTÜ Gelişme Dergisi, 40, ss.179 - 208, 2013.
ISNAD	ERAYDIN, AYDA. "Bölgesel ekonomik uyum kapasitesi: Türkiye’deki bölgelerin ekonomik krizler ve sonrasındaki başarımlarını belirleyen etkenler". ODTÜ Gelişme Dergisi 40/2 (2013), 179-208.