Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki

BAYRAK KAHRAMAN, BURCU; Polat, Ülkü

Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki

Ülkü POLAT, (Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye)

BURCU BAYRAK KAHRAMAN (Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye)

Fırat Tıp Dergisi

7 2

Yıl: 2013 Cilt: 18 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 213 - 218 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki

Öz:

Amaç: Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazanması ve devam ettirmelerinde sosyal desteğin önemli bir rolü olabilir. Bu çalışmanın amacı “Yaşlı Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Algılanan Sosyal Destek Arasındaki İlişki”nin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan çalışmaya Emek 75. Yıl Yaşlı Dayanışma Merkezine gelen 93 yaşlı birey alınmıştır. Veri toplama formu olarak; yaşlı bireyin tanıtıcı özelliklerini içeren anket formu, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği (SYBDÖ), çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği (ÇBASDÖ) kullanılmıştır. Bulgular: Yaşlı bireylerin ÇBASDÖ’nin özel insan alt grubu ile SYBDÖ’nin stresle baş etme alt grubunun puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur(r=0.207). Yalnızca eşi ya da çocuğu ve eşi ile birlikte yaşayanların tüm sosyal destek ölçeği alt grupları ve evli olanla- rın ise özel insan alt grubu puan ortalamasının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). İlkokul mezunu olan yaşlı bireylerin kendini gerçekleştirme, sağlık sorumluluğu, kişilerarası destek ve beslenme ile ilgili puan ortalamaları diğer grupların puan ortalamalarından yüksek bulunmuştur. Kronik hastalığı olmayanların, kronik hastalığı olanlara göre özel birinden destek alma ile ilgili puan ortalaması anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Çalışma sonuçları, sağlık çalışanlarının yaşlı bireylerin sosyal destek kaynaklarını ve sağlığı koruyucu ve geliştirici davranışlarını değerlen- dirmeye ve artırmaya yönelik girişimler yapmasının gerekliliğini göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Sosyoloji Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Psikiyatri Davranış Bilimleri

The relationship between the healthy lifestyle behaviors of elderly individuals and the perceived social support

Öz:

Objective: Social support may play an important role in gaining and maintaining healthy lifestyle behaviors of elderly individuals. The aim of the study was to determine the relationship between the healthy lifestyle behaviors of elderly individuals and the perceived social support Material and Method: A total of 93 elderly individuals who had been coming to the Emek 75. Yıl Elderly Solidarity Center were included in this descriptive study. A questionnaire including the descriptive characteristics of the elderly individuals, the healthy lifestyle behaviors scale (HLBS), and the multi-dimensional perceived social support scale(MPSSS) of were used to gather data. Results: We found a significant relationship between mean score of special person subgroup of MPSSS and mean score of coping with stress subg- roup of HLBS (r=0.207, p<0.05). The social support subgroups (family, friends, special person) mean scores of living only with their spouse or with their spouse and children and special person subgroup mean scores those who were married were higher (p<0.05). The self-realization, health respon- sible, interpersonal support, nutrition subgroups mean scores of primary school graduate elderly individuals were significantly higher mean scores of other groups (p<0.05). The mean scores of those without chronic disease regarding receiving support from a special person were found to be signifi- cantly higher than those with a chronic disease (p<0.05). Conclusion: The results of the study show the necessity of initiatives regarding the evaluation and increase of social support resources and elderly individuals' health preservation- and improvement-related behaviors.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. İstatistik Araştırma Sempozyumu (İAS). 2023 yılı illerin nüfus rakamları tahmini. http://www.tsv2023.org/pdf/2023nufus. pdf. Erişim Tarihi:1.12.2012.
2. Bahar G, Bahar A, Savaş HA. Yaşlılık ve yaşlılara sunulan sosyal hizmetler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009; 4: 86- 98.
3. Arslantaş H, Ergin F. 50–65 Yaş arasındaki bireylerde yalnızlık, depresyon, sosyal destek ve etki eden faktörler. Türk Geriatri Dergisi 2011; 14: 135-44.
4. Beckett M, Goldman N, Weinstein M, Lin IF, Chuang YL. Social environment, life challenge, and health among the el- derly in Taiwan. Soc Sci & Med 2002; 55: 191-209.
5. Samancıoglu S, Karadakovan A. Yaşlı sağlığının korunması ve geliştirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2010; 5: 126- 41.
6. Altıparmak S. Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu, sosyal destek düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2009; 23: 159-64.
7. Altay B, Avcı İA. Samsun alanlı köyünde yaşayan yaşlılarda aileden algılanan sosyal destek ile depresif belirti yaşama sık- lığı arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2009; 8: 139-46.
8. Dhar HL.Gender, aging, health and society. J Assoc Physician India 2001; 49: 1012-20.
9. Kahn JH, Hessling RM, Russell DW. Social support, health, and well-being among the elderly:what is the role of negative affectivity? Pers Individ Dif 2003; 35: 5-17.
10. Aksüllü N, Doğan S. Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon arasındaki iliş- ki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2004; 5: 76-84.
11. Lee TW, Ko IS, Lee KJ. Health promotion behaviors and quality of life among community-dwelling elderly in Korea: A cross-sectional survey. Int J Nurs Stud 2006; 43: 293-300.
12. Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, Farley GK. The multidi- mensional scale of perceived social support. J Pers Assess 1988; 52: 30-41.
13. Eker D, Arkar H, Yaldız H. Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12: 17- 25.
14. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: Develop ment and psychometric characteris- tics. Nurs Res 1995; 36: 76-81.
15. Esin N. Endüstriyel alanda çalışan işçilerin sağlık davranışla- rının saptanması ve geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, 1997.
16. Yaşlılıkta Kaliteli Yaşam. Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi. http://www.gebam. hacettepe.edu.tr, Erişim Tarihi: 26.09.2012.
17. Bonnefoy M. Physical activity and aging. Rev Mal Respir 2001; 18: 41-2.
18. Van Heuvelen MJK, Kempen JM, Ormel J. Physical fitness related to age and physical activity in older persons. Med Sci Sports Exerc 1998; 30: 434-41.
19. Thongsomboon J. Health promoting behaviors and quality of lıfe among the elderly in Srisamrong district, Sukhothai prov- ince. A Thesis submitted in Partial Fulfillment of the Requi- rements for the Degree of Master of Public Health Program in Health Systems Development, Chulalongkorn University, College of public Health, 2005.
20. Turgul Ö, Doğan F, Mandıracıoğlu A, Lüleci E. Sağlığı geliştirici davranışların değerlendirilmesi amacıyla çok boyutlu sağlık anketi (ÇSA)'nin bausel ölçeği ile birlikte uygulanması. Ege Tıp Dergisi 2002; 41: 91-5.
21. Adams MH, Bowden AG, Humphrey DS, McAdams LB. Social support and health promotion lifestyles of rural women. J Rural Nurs Health Care 2000; 1: 28-40.
22. Harvey IS, Alexander K. Perceived social support and preventive health behavioral outcomes among older women. J Cross Cult Gerontol 2012; 27: 275-90.
23. Özcan S, Bozhüyük A. Sağlığın geliştirilmesi ve aile hekimlerinin rolü. TJFMPC 2013; 7: 46-51.

APA	Polat Ü, BAYRAK KAHRAMAN B (2013). Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. , 213 - 218.
Chicago	Polat Ülkü,BAYRAK KAHRAMAN BURCU Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. (2013): 213 - 218.
MLA	Polat Ülkü,BAYRAK KAHRAMAN BURCU Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. , 2013, ss.213 - 218.
AMA	Polat Ü,BAYRAK KAHRAMAN B Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. . 2013; 213 - 218.
Vancouver	Polat Ü,BAYRAK KAHRAMAN B Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. . 2013; 213 - 218.
IEEE	Polat Ü,BAYRAK KAHRAMAN B "Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki." , ss.213 - 218, 2013.
ISNAD	Polat, Ülkü - BAYRAK KAHRAMAN, BURCU. "Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki". (2013), 213-218.

APA	Polat Ü, BAYRAK KAHRAMAN B (2013). Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi, 18(4), 213 - 218.
Chicago	Polat Ülkü,BAYRAK KAHRAMAN BURCU Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi 18, no.4 (2013): 213 - 218.
MLA	Polat Ülkü,BAYRAK KAHRAMAN BURCU Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi, vol.18, no.4, 2013, ss.213 - 218.
AMA	Polat Ü,BAYRAK KAHRAMAN B Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi. 2013; 18(4): 213 - 218.
Vancouver	Polat Ü,BAYRAK KAHRAMAN B Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi. 2013; 18(4): 213 - 218.
IEEE	Polat Ü,BAYRAK KAHRAMAN B "Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki." Fırat Tıp Dergisi, 18, ss.213 - 218, 2013.
ISNAD	Polat, Ülkü - BAYRAK KAHRAMAN, BURCU. "Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki". Fırat Tıp Dergisi 18/4 (2013), 213-218.