Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği

Gülçin TAPŞIN, (İstanbul Ticaret Üniversitesi, Ticari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Ahu Tuğba KARABULUT (İstanbul Ticaret Üniversitesi, Ticari Bilimler Fakültesi, İngilizce İşletme Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Akdeniz İİBF Dergisi
41 7
Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 26 Sayfa Aralığı: 190 - 205 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği

Öz:
Çalışmanın amacı Türkiye’de reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisini ekonomi ve yönetim açılarından değerlendirmektir. Türkiye’de 1980-2011 yılları için Reel döviz kuru (RDK), İthalat (İTH) ve İhracat (İHR) değişkenleri arasındaki ilişkiyi araştıran çalışmada, değişkenlere ait veriler Dünya Bankası veritabanından ve TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sitesinden (EVDS) elde edilmiştir. Analizde kullanılan tüm değişkenler 2003=100 bazlı reel verilerdir. Analizde değişkenlerin doğal logaritmaları kullanılmıştır. Verilere Toda ve Yamamoto (1995) tarafından geliştirilen nedensellik analizi uygulanmıştır. Sonuç olarak, ithalat değişkeninden ihracat değişkenine doğru ve reel döviz kuru endeksinden ithalat değişkenine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığına rastlanmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

The causal relationship among real exchange rate, import and export: The case of Turkey

Öz:
The purpose of this study is to assess causality relationship between real exchange rate, import and export from economics and management views. The research consists of data between 1980-2011 from World Development Indicator database and Central Bank of the Republic of Turkey Electronic Data Delivery System (CBRT) . Toda and Yamamoto (1995) causality analysis was applied to the data. All variables used in the analysis are real data based on 2003=100. Natural logarithms of variables were used in the analysis. As a conclusion, there are significant relationships from import to export and from real exchange rate index to imports.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKTAŞ , C. (2010), Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin VAR Tekniğiyle Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(11), 123-140.
  • ARSLAN, E.G. (2008) Türkiye Ekonomisi, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi, Ankara.
  • ASLAN, H. (2009) Para Teorisi ve Politikası, Alfa Aktüel, Bursa.
  • BARIŞIK, S. ve Demircioğlu, E. (2006) Türkiye’de Döviz Kuru Rejimi, Konvertibilite, İhracat-İthalat İlişkisi (1980-2001), ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 71-84.
  • CAN MUTLU, E. (2005) Uluslararası İşletmecilik: Teori ve Uygulama, Beta Yayınları, İstanbul.
  • CHOWDHURY A. and Mavrotas, G. (2005) FDI and Growth: A Causal Relationship, United Nations University Wider, Research Paper No. 2005/25.
  • CİĞERLİOĞLU, O. (2007) Reel Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği 1982-2005, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
  • ÇOKGEZEN YALINPALA, J. (2010) 1980’den Günümüze Türkiye Ekonomisi: Krizler, Politikalar ve Makro Ekonomik Dönüşüm, Beta Yayınları, İstanbul.
  • ÇOLAK, Ö.F. ve Aktaş, A. (2010) Makro Ekonomik Göstergelerin Yorumlanması, 2.bs., Efil Yayınevi, Ankara.
  • DASH, A. K. ve Narasimhan, V. (2011) Exchange Rate Pass-Through: How Much Do Exchange Rate Changes Affect The Prices Of Indian Exports and Imports, South Asia Economic Journal, 12(1), 1-23.
  • DUASA, J. (2009) Exchange Rate Shock on Malaysian Prices of Imports and Exports: An Empirical Analysis, Journal of Economic Cooperation and Development, 30(3), 99-114.
  • EREN, E. (2010) Yönetim Organizasyon, Beta Yayınları, İstanbul.
  • GILES, D. (1997) Causality Between the Measured and Underground Economies in New Zealand, Applied Economics Letters, 4 (1): 63-67.
  • GÜÇLÜ, M. (2005) Ekonomik İstikrar Arayışlarında Döviz Kuru Sistemlerinin Rolü: 2000 Yılı Türkiye Deneyimi, Ünal Aysan Tez Değerlendirme Yarışma Dizisi, İktisadi Araştırmalar Vakfı, İstanbul.
  • HWANG, H. ve Lee, J. (2005) Exchange Rate Volatility and Trade Flows of the U.K. in 1990’s, International Area Studies Review, Hankuk University of Foreign Studies, 8(1), 173-182.
  • KEPENEK, Y. ve Yentürk, N. (2007) Türkiye Ekonomisi, 20.bs., Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • KARABULUT, T. (2002) Küresel İşletmelerde Yapısal Değişim ve Uygulamaya İlişkin Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
  • KARAGÖZ, M. ve Doğan Ç. (2005) Döviz Kuru Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 219- 228.
  • KIZILTAN, A. ve Ciğerlioğlu O. (2008) Türkiye’de Reel Döviz Kuru Değişmelerinin İhracat ve İthalata Etkisi, EKEV Akademi Dergisi, 36, 49-50.
  • MAVROTAS, G., and R. Kelly (2001) Old Wine in New Bottles: Testing Causality Between Savings and Growth, The Manchester School, 69, 97-105.
  • MÜSLÜMOV A., Hasanov M. ve Özyıldırım C. (2002) TÜGİAD Ekonomi Ödülleri 2002: Döviz Kuru Sistemleri ve Türkiye’de Uygulanan Döviz Kuru Sistemlerinin Ekonomiye Etkileri, TÜGİAD Ekonomi Ödülleri Kitapları 3, İstanbul.
  • OKSAY, S. (2001) Döviz Kuru ve Ödemeler Bilançosu Politikaları: Türkiye (1923- 2000), Beta Yayınları, İstanbul.
  • ÖZSOYLU, A. F. (2011) Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişim, Karahan Kitabevi, Adana.
  • ÖZTÜRK, N. (2011) Para, Banka, Kredi. Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa.
  • PARASIZ İ. (1999) Para Ekonomisi. Ezgi Kitabevi, Bursa.
  • SEYİDOĞLU, H. (2007) Uluslararası İktisat, Teori Politika ve Uygulama, Güzem Can Yayınları, İstanbul, 16.Baskı.
  • SWEIDAN, O. D. (2013) The Effect of Exchange Rate on Exports and Imports: The Case of Jordan, The International Trade Journal, 27(2), 156-172.
  • SİVRİ, U., Usta, C. (2001) Reel Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişki, Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(4), 1-9.
  • TEKİN R.B. ve Yazgan, E. (2009) Exchange Rate Pass-Through in Turkish Export and Import Prices, Applied Economics, 41, 2221–2228.
  • TERZİ, H. ve Zengin, A. (1999) Kur Politikasının Dış Ticaret Dengesini Sağlamada Etkinliği: Türkiye Uygulaması, Ekonomik Yaklaşım, 10(33), 48-65.
  • ULAŞ, D. (2009) Küreselleşme Sürecinde Dışa Açılma Stratejileri. Nobel, Ankara.
  • YILDIRIM, E. ve Kesikoğlu, F. (2012) İthalat-İhracat-Döviz Kuru Bağımlılığı: Bootstrap ile Düzeltílmíş Nedensellík Testi Uygulaması, Ege Akademik Bakış, 12(2), 137-148.
  • YILMAZ, Ö. ve Kaya, V. (2007) İhracat, İthalat ve Reel Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye İçin Bir VAR Modeli, İktisat İşletme ve Finans, 22(250), 69-84.
  • ZENGİN, H. ve Terzi, H. (1995) Türkiye’de Kur Politikası, İthalat, İhracat ve Dış Ticaret Dengesi İlişkisinin Ekonometrik Analizi, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 11(1-2), 247-266.
  • ZENGİN, A. (2001) Reel Döviz Kuru Hareketleri ve Dış Ticaret Fiyatları (Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bulgular, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 27-41.
  • http://data.worldbank.org/indicator, ErişimTarihi: 03.01.2013
  • http://evds.tcmb.gov.tr/cbt.html, Erişim Tarihi: 03.01.2013
APA TAPŞIN G, KARABULUT A (2013). Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. , 190 - 205.
Chicago TAPŞIN GÜLÇİN,KARABULUT AHU TUĞBA Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. (2013): 190 - 205.
MLA TAPŞIN GÜLÇİN,KARABULUT AHU TUĞBA Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. , 2013, ss.190 - 205.
AMA TAPŞIN G,KARABULUT A Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. . 2013; 190 - 205.
Vancouver TAPŞIN G,KARABULUT A Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. . 2013; 190 - 205.
IEEE TAPŞIN G,KARABULUT A "Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği." , ss.190 - 205, 2013.
ISNAD TAPŞIN, GÜLÇİN - KARABULUT, AHU TUĞBA. "Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği". (2013), 190-205.
APA TAPŞIN G, KARABULUT A (2013). Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Akdeniz İİBF Dergisi, 13(26), 190 - 205.
Chicago TAPŞIN GÜLÇİN,KARABULUT AHU TUĞBA Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Akdeniz İİBF Dergisi 13, no.26 (2013): 190 - 205.
MLA TAPŞIN GÜLÇİN,KARABULUT AHU TUĞBA Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Akdeniz İİBF Dergisi, vol.13, no.26, 2013, ss.190 - 205.
AMA TAPŞIN G,KARABULUT A Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Akdeniz İİBF Dergisi. 2013; 13(26): 190 - 205.
Vancouver TAPŞIN G,KARABULUT A Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Akdeniz İİBF Dergisi. 2013; 13(26): 190 - 205.
IEEE TAPŞIN G,KARABULUT A "Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği." Akdeniz İİBF Dergisi, 13, ss.190 - 205, 2013.
ISNAD TAPŞIN, GÜLÇİN - KARABULUT, AHU TUĞBA. "Reel döviz kuru, ithalat ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği". Akdeniz İİBF Dergisi 13/26 (2013), 190-205.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 19:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları