Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği

NAHCİVAN, Nursen; UYMAZ EKŞİ, Pelin

Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği

Pelin UYMAZ EKŞİ, (Boş)

Nursen NAHCİVAN (İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi

12 2

Yıl: 2013 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 22 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği

Öz:

Amaç: Bu çalışma, yaşlı bireylerin olası düşmelerden kendilerini korumak için sergiledikleri davranışlarını tanılamak için geliştirilmiş olan Düşme Davranışları Ölçeği’nin Türkçe Formunun geçerlik ve güvenirliğini belirlemektedir. Yöntem: Metodolojik tipteki çalışmanın örneklemini İstanbul’da evinde yaşayan, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız, bilişsel yetersizliği olmayan, 60 yaş ve üstü 180 yaşlı oluşturmuştur. Yaşlılar İçin Düşme Davranışları Ölçeği, 4’lü Likert tipte, 30 maddeli ve 10 alt boyuttan oluşmaktadır. İngiliz- cede geliştirilen ölçeğin Türkçeye uyarlanması için çeviri ve geri-çeviri işlemi yapılmış ve sonra kapsam geçerliği için uzman görüşüne sunulmuştur. Türkçe formun psikometrik özelliklerinin incelenmesinde madde toplam puan korelâsyonu, Pearson korelâsyonu, Cronbach Alfa katsayısı, test-retest korelâsyonu ve Faktör analiz teknikleri kullanılmıştır. Bulgular: Yaş ortalaması 68,72±7,31 yıl olan yaşlı bireylerin %51,6’sı kadın, %46,7’si ilkokul mezunu, tamamına yakını (% 92,8) sağlık güvence- lidir. Son bir yıl içinde düşenlerin oranı % 37,8’dir. Ölçeğin Kapsam geçerlik indeksi r=.94, Cronbach alfa katsayısı α=.90, madde toplam puan korelâsyonları r=.23 ile r=.70 (p=.01) arasında bulunmuştur. İki haftalık test-tekrar test korelâsyonu r=.96’dır. Doğrulayıcı faktör analizi orijinal ölçek bulgularına benzer bulunmuştur. Sonuç: Yaşlılar için Düşme Davranışları Ölçeği yaşlıların potansiyel düşmelerden kendilerini korumak için sergiledikleri davranışlarını ve farkındalıklarını tanılamaya yönelik kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araçtır. Aracın farklı özellik gösteren yaşlı gruplarında kullanılması önerilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Reliability and validity of fall behavioral scale for older people

Öz:

Aim: The purpose of this methodological study was to adapt the Fall Behavioral Scale (FaB Scale) for older people to evaluate behavioral factors that could potentially protect against falling, to Turkish language and population and test its reliability and validity. Method: The sample of the research was became 60 year old and above 180 elderly people who lives in their houses in İstanbul and able to do daily life activities themselves and cognitively normal. This 4 point likert scale became 30-items and 10 subscales. This scale was developed in English lan- guage therefore we used translation and back translation then reviewed by an expert for examined content validity. FaB-T’psycohometric charac- ters analyses examined via items total score correlation, Pearson correlation analyses, Cronbach Alpha value,, test-retest correlation and confirma- tory factor analyses methods. Results: Participants’descriptive characteristics was found like this; avarage of age 68.72±7.31, 51,6% female, 46,7 % primary school graduate, 92,8% have health insurance. Fall ratio was found 37,8% in the recent year. Content Validity Index=.94, Cronbach Alpha value α=.90, items total score correlation found between r=.23-.70 (p=.01). Two weeks test-retest correlation found r=.96. Confirmatory factor analyses results found same as origi- nal. Conclusion: This study showed that Turkish Version of Fall Behavioral Scale (FAB) was reliable and valid tool to determined to identify the older person’s awareness of and practice of behaviours that could potentially protect against falling. We suggest to using of this tool on different elderly groups.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgül, A. (2005). Faktör Analizi, Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri SPSS Uygulamaları. 3. Baskı, Ankara: Emek Ofset Ltd.Şti., 440-455.
Atay, S., Türgay, S. A., Aycan, Ö. (2009). Hendrich II Düşme Riski Modeli’nin geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Uluslararası Katılımlı 12. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kongre Özet Kitabı, Alter Yayıncılık, Sivas, 218.
Baker, D., Gottschalk, M., Bianco, L. M. (2007). Step by Step: Integrating evidence-based fall-risk management into senior centers. The Gerontologist, 47(4): 548-554.
Barnett, D. (2003). Factors associated with falls in community dwelling individuals age 90 years or older. A Thesis Presented to the Department of Social Work California State University, Los Angeles.
Bonner, A. F. (2006). Falling into place: Apractical approach to interdisciplinary education on falls prevention in long-term care. Annals of Long-Term Care, http://www.annalsoflongtermcare. com/attachments/5778.pdf (10.08.2010).
Burns, N., Grove, S. K., (1997). The Practice of Nursing Research Conduct, Critique &Utilization. 3rd ed., Philadelphia, W.B. Saunders Company.
Cam-Okcay M., Baysan-Arabacı, L. (2010). Tutum ölçeği hazırlamada nitel ve nicel adımlar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 12(2), 59-71.
Clemson, L, Bundy, C., Cumming, G., Kay, L., Luckett, T. (2007). Validating the Falls Behavioural (FaB) scale for older people: A Rasch analysis’. Disability & Rehabilitation, 30(7): 498-506.
Clemson, L., Cumming, R. G., Heard, R. (2003). The development of an assessment to validate behavioral factors associated with falling, The American Journal of Occupational Therapy, 57(4): 380–388.
Doorn, V. C. ve ark. (2003). Dementia as a risk factor for falls and fall injuries among nursing home resident. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1532-5415.2003.51404.x (09.07.2009).
Doruk, H. (2002). Yaşlı Bireylerde Tarama Yöntemleri, 1. Ulusal Geriatri Kongresi, 30 Ekim-3 Kasım, Belek/ Antalya.
Emiroğlu, O., Aslan, G. (2007). Huzurevlerinin düşmeyle ilişkili çevresel risk faktörleri yönünden değerlendirilmesi, http://geriatri. dergisi.org/pdf/pdf_TJG_345.pdf (06.05.2010).
Gemalmaz, A., Dişçigil, G.,Başak, O. (2004). Huzurevi Sakinlerinin Yürüme ve Denge Durumlarının Değerlendirilmesi, http://geriatri.dergisi.org/pdf/ pdf_TJG_197.pdf. (07.09.2009)
Gillespie, L. D ve ark. (2009). Interventions for preventing falls in older people living in the community, http://onlinelibrary.wiley. com/doi/10.1002/14651858 (07.10.2010)
Gözüm, S., Aksayan,S. (2003). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber-II: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1: 3-14.
Harrington, D. (2009). Confirmatory Factor Analysis. Oxford University Press, Newyork- USA.
Health Evidence Network. (2004). What are the advantages and di- sadvantages of restructuring a health care system to be more focu- sed on primary care services? http://www.euro.who.int/__data/as- sets/pdf_file/0004/74704/E82997.pdf (07.10.2010)
Işık, T. A., Cankurtaran, M., Doruk, H., Mas R. M. (2006). Geriatrik olgularda düşmelerin değerlendirilmesi, http://geriatri.dergisi. org/pdf/pdf_TJG _ 292.pdf (09.06.2009)
Kırımlı, E. (2002). Huzurevinde kalan yaslılarda düşme sıklığı ve buna etki eden nedenler. Tıpta Uzmanlık Tezi, Marmara Üniversi- tesi Tıp Fakültesi Aile Hekimligi AD. İstanbul.
Hill, K., Schwarz, J. (2004). Assessment and management of falls in older people, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1445- 5994.2004.00668.x (04.07.2009).
Huang, T., Acton, G. (2004). Effectiveness of home visit falls prevention strategy for taiwanese community-dwelling elders: Randomized trial, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15144369 (02.04.2009).
Mclure, R. J. ve ark. (2008). Population -based interventions for the prevention of fall-related injuries in older people, http://www. cochranejournalclub.com/preventing-falls-in-nursing-care- facilities-and-hospitals/pdf/CD004441_standard.pdf (04.07.2009).
Morse, J. M. (2009). Preventing Patient Falls, Establishing a Fall Intervention Program. 2nd ed., Springer Publishing Company, Newyork.
Nunnally, J. C., Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory. 3rd ed., McGraw-Hill, New York.
Perell, K. L. ve ark. (2001). Fall risk assessment measures: An analytic review, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11723150 (02.04.2009).
Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı (2011). İtaki Düşme Riski Belirleme Ölçeği, http://www.kalite.saglik.gov. tr (02.12.2012).
Pierce, A. G. (1995). Measurement. Talbot, L. A. (Ed.). Principles And Practice Of Nursing Research. Mosby-Year Book, St. Louis, 265-291.
Rubenstein, L. Z., Kenny, R. A., Martin, F. C., Tinetti, M. E. (2001). Guideline for the prevention of falls in older persons. American Geriatrics Society, British Geriatrics Society and American Academy of Orthopaedic Surgeons Panel on Falls Prevention, http:// onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.15325415.2001.49115.x/ pdf (04.07.2009).
Rubenstein, L. Z. ve ark. (2003). Best practice ınterventions for fall preventions. Invitational Conference, Sacramento, California. Stalhandske, E., Mills, P., Quigley P., Neily, J., Bagian, J. P. (2004). VHA’s national falls collaborative and prevention programs, http:// www.ahrq.gov (02.04.2009)
Stevens, J. A., Olson, S. (2000). Reducing falls and resulting hip fractures among older woman. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pub- med/15580729 (02.04.2009).
Taşkıran, Ö. Ö. (2005). Yaşlılarda düşme ve düşmeye yol açabile- cek risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
Tiedemann, A. (2006). The development of a validated falls risk assessmet for use in clinical practice. PhD Thesis, University of New South Wales School of Public Health and Community Medicine, New South Wales.
Tinetti, M. E. (2010). Prevent falls, http://www.fallprevention.org/ pages/fallfacts.htm (10.11.2010 ).
Tinetti, M. E., Gordon, C., Sogolow, E., Lapin, P. Bradley, E. H. (2006). Fall risk evaluation and management: Challenges in adop- ting geriatric care practices, http://gerontologist.oxfordjournals. org/content/46/6/717.full.pdf+html (08.12.2009).
Uymaz, P., Nahcivan, N. (2011). Yaşlılar için Düşme Davranışları Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. 13. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı. Kurtuluş Matbaası, Şanlıurfa, 210-211.
Uz, S. (2008). Geriyatrik hastalarsa düşme risk faktörlerinin günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Programı, İstanbul
Victorian Goverment Department of Human Services (2004). Minimising the risk of falls &fall-related ınjuries; guidelines for acute,sub-acute and residential care settings, http://www.dhs.vic. gov.au/health/qualitycouncil/falls/tools.pdf (02.04.2009).
WHO Global Report on Falls Prevention in Older Age (2007). http://www.who.int/ageing/publications (04.07.2009).

APA	UYMAZ EKŞİ P, NAHCİVAN N (2013). Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. , 22 - 32.
Chicago	UYMAZ EKŞİ Pelin,NAHCİVAN Nursen Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. (2013): 22 - 32.
MLA	UYMAZ EKŞİ Pelin,NAHCİVAN Nursen Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. , 2013, ss.22 - 32.
AMA	UYMAZ EKŞİ P,NAHCİVAN N Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. . 2013; 22 - 32.
Vancouver	UYMAZ EKŞİ P,NAHCİVAN N Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. . 2013; 22 - 32.
IEEE	UYMAZ EKŞİ P,NAHCİVAN N "Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği." , ss.22 - 32, 2013.
ISNAD	UYMAZ EKŞİ, Pelin - NAHCİVAN, Nursen. "Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği". (2013), 22-32.

APA	UYMAZ EKŞİ P, NAHCİVAN N (2013). Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi , 21(1), 22 - 32.
Chicago	UYMAZ EKŞİ Pelin,NAHCİVAN Nursen Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 21, no.1 (2013): 22 - 32.
MLA	UYMAZ EKŞİ Pelin,NAHCİVAN Nursen Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi , vol.21, no.1, 2013, ss.22 - 32.
AMA	UYMAZ EKŞİ P,NAHCİVAN N Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi . 2013; 21(1): 22 - 32.
Vancouver	UYMAZ EKŞİ P,NAHCİVAN N Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi . 2013; 21(1): 22 - 32.
IEEE	UYMAZ EKŞİ P,NAHCİVAN N "Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği." Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi , 21, ss.22 - 32, 2013.
ISNAD	UYMAZ EKŞİ, Pelin - NAHCİVAN, Nursen. "Yaşlılar için düşme davranışları ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği". Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 21/1 (2013), 22-32.