Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma

ÇOLAK, MURAT; Cetin, Cemile

Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma

Murat ÇOLAK, (Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Bölümü, İzmir, Türkiye)

Cemile ÇETİN (Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Bölümü, İzmir, Türkiye)

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

5 0

Yıl: 2014 Cilt: 29 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 191 - 211 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma

Öz:

İnsan hayatı önünde geçici veya kalıcı setler oluşturan engellilik, doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel ve sosyal yeteneklerin çeşitli derecelerde kaybedilmesi ile oluşmaktadır. Engelliler ve engellilik önündeki en temel kalıcı set toplumsal boyutta yaratılan ve yaşanılan tutumlardır. Bu tutumların oluşturulmasında önemli role sahip meslek gruplarından biri de öğretmenliktir. Nitekim öğretmenlerin, bireyin çocukluk ve olgunluk dönemi arasında oluşan ve daha sonra çalışma yaşamına taşıdığı tutumları üzerine etkileri bulunmaktadır. 138 öğretmenle gerçekleştirilen bu çalışmada öğretmenlerin kişisel olarak engelliliği nasıl algıladığı “Engellilere Yönelik Tutum Ölçeği” uygulanarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucuna göre öğretmenlerin engelliliğe ilişkin tutumlarında medeni durumun, eğitim durumunun ve ailede engelli birey bulunmasının bir farklılık oluşturduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

A research on teachers’ attitudes towards disability abstract

Öz:

Disability that creates temporary or permanent sets in front of human life, forms via varying degrees of loss of physical, mental and social skills with any reason inborn or afterwards. The most basic set in front of disability is the attitudes created and experienced in the social dimension. Teaching is one of the significant professions in the formation of these attitudes. Indeed, teachers have an impact on attitudes consisting of an individual's childhood and maturity period and then carrying to work life. The research carrying out with 138 teachers tried to put forward teachers’ personal attitudes with using “Attitudes towards Persons with Disabilities Inventory”. According to the results, marital status, educational level and having disabled person in the family were found significant impact on teachers’ attitudes towards disability.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ABBERLEY, P. (1987), “The Concept of Oppression and the Development of a Social Theory of Disability”, Disability, Handicap and Society 2:5–20.
AKÇAMETE, G., KARGIN, T. (1994), “Hizmetiçi Eğitim Programının Öğretmenlerin İşitme Engelli Çocuklara Yönelik Tutumlarına Etkisi”, Özel Eğitim Dergisi, 1(4), 13-19.
ALDRIDGE, J.T., CLAYTON, G.A. (1987), Elementary Teachers’ Cognitive and Effective Perceptions of Exceptional Children, Psychological Reports, 61, 91-94.
ALGHAZO, E. M., DODEEN, H., ALGARYOUTI, I. A. (2003), Attitudes of Pre-Service Teachers towards Persons with Disabilities: Predictions for the Success of Inclusion, College Student Journal, 37 (4), 515-523.
AVRAMIDIS, E., BAYLISS, P., BURDEN, R. (2000), “A Survey into Mainstream Teachers’ Attitudes Towards the Inclusion of Children with Special Educational Needs in the Ordinary School in One Local Education Authority”, Educational Psychology, 20 (2), 191-211.
BARNES, C. (2000), “A Working Social Model? Disability, Work And Disability Politics in the 21st Century”, Critical Social Policy 20(4): 441– 57.
BARNES, C., MERCER, G. (2005), “Disability, Work And Welfare: Challenging The Social Exclusion Of Disabled Persons”, Work, Employment & Society, 19 (3), 527-545.
BROWNLEE, J., CARRINGTON, S. (2000), “Opportunities for Authentic Experience and Reflection: A Teaching Programme Design to Change Attitudes towards Disability for Pre-Service Teachers”, Support for Learning, 15 (3), 99-105.
CAMERON, L., RUTLAND, A. (2006), “Extended Contact Through Story Reading in School: Reducing Students’ Prejudice toward the Disabled”, Journal of Social Issues, 62 (3), 469-488.
CAMPBELL, J., GILMORE, L. ve CUSKELLY, M. (2003), “Changing Student Teachers’ Attitudes towards Disability and Inclusion”, Journal of Intellectual & Developmental Disability, 28 (4), 369-379.
CHIU, M.Y.L., CHAN, K.K.L. (2007), “Community Attitudes towards Discriminatory Practice Against Persons with Severe Mental Illness in Hong Kong”, International Journal Of Social Psychiatry, 53 (2), 159-174.
DEDRICK, R. F., MARFO, K., HARRIS, D. M. (2007), “Experimental Analysis of Question Wording in an Instrument Measuring Teachers’ Attitudes toward Inclusive Education. Educational and Psychological Measurement, 67 (1), 116-131.
DİKEN, İ., SUCUOĞLU, B. (2001), “Attitudes of Turkish Elementary School Teachers toward Mainstreaming of Children with Mental Retardation. CEC Annual Convention and Expo. April 18-21 2001 Kansas, USA
DYSON, L.L. (2005), Kindergarten Children’s Understanding of and Attitudes toward Persons with Disabilities, Topics in Early Childhood Special Education, 25 (2), 95-105.
Engelliler Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 5378, 07.07.2005/25878 sayılı R.G, www.mevzuat.gov.tr, 2014.
EUROPEAN COMMISSION (2002), Definitions of Disability In Europe: A Comparative Analysis.
GRAF, N. M., BLANKENSHIP, C. J., SANCHEZ, G., CARLSON, R. (2007), Living on the Line: Mexican And Mexican American Attitudes toward Disability, Rehabilitation Counseling Bulletin, 50 (3), 153-165.
HAHN, H. (1999), “The Political Implications of Disability Definitions and Data”, In R. P. Marinelli Ve A. E. Dell Orto (Eds.), The Psychological and Social impact of Disability, New York: Springer Publishing Company.
HUGHES, B., PATERSON, K. (1997), “The Social Model of Disability and the Disappearing Body: Towards a Sociology of Impairment”, Disability and Society,12, 325–40.
INTERNATIONAL LABOUR ORGANIZATION (ILO), (1983), Vocational Rehabilitation and Employment (Disabled Persons) Convention, No. 159 Geneva, 69th ILC session.
KANER, S., ÖĞÜLMÜŞ, S., BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., DÖKMEN, Z. (1997), “Toplum Özürlülüğü Nasıl Algılıyor Temel Araştırması”, T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Ankara.
KANER, S. (2000), “Özel Eğitime Giriş Dersinin, Öğretmen Adaylarının Zihinsel Engellilere Yönelik Tutumlarına Etkisi”, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1 (1), 32-43.
KANER, S., ŞEKERCİOĞLU, G., YELLİCE, B. (2007), Öğretmenlerin ve Ana-Babaların Öz-Yetkinlik İnançları, Tükenmişlik Algıları ve Çocukların Problem Davranışları, Ankara, Proje No: 2006 09 04 009.
LUTZ, B.J., (2000), Understanding the Influence of Disability on Quality of Life: A Comparison on the Perspectives of Consumers with the Models in the Literature, Doctorate Thesis, University of Wisconsin-Madison.
MAROM, M., COHEN. D., NAON, D. (2007), “Changing Disability- Related Attitudes And Self-Efficacy of Israeli Children via the Partners to Inclusion Programme, International Journal of Disability, Development and Education, 54 (1), 113-127.
MEYER, L., GOUVIER, W. D., DUKE, M., ADVOKAT, C. (2001). Influence of Social Context on Reported Attitudes of Nondisabled Students towards Student with Disabilities. Rehabilitation Counselling Bulletin, 45 (1), 50-52.
NOWICKI, E. A., SANDIESON, R. (2002), “A Meta-Analysis of School- Age Children’s Attitudes towards Persons with Physical and Intellectual Disabilities”, International Journal Of Disability, Development And Education, 49 (3), 243-265.
OLIVER, M. (1996), Understanding Disability: From Theory to Practice, Macmillan Basingstoke, UK.
PARASURAM, K. (2006), “Variables that Effect Teachers’ Attitudes toward Disability and Inclusive Education in Mumbai, India”, Disability And Society, 21 (3), 232-242.
SIEGEL, J. (1992), “Teachers’ Attitude toward Their Integrated Learning Handicapped Students: Relationship to Teacher Perceptions of Students’ Behaviour. ED 359718.
SARGIN, N. (2002), “Anasınıfında Bulunan Zihinsel Engelli Çocuklara Yönelik Öğretmen Tutumlarına İlişkin Bir Çalışma”, XI. Ulusal Eğitim Kongresi Bildirileri, Eğitim Kitabevi Yayınları, Konya.
SARI, H., BOZGEYİKLİ, H. (2002), “Öğretmen Adaylarının Özel Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 193, 183-203.
SUCUOĞLU, B., ATAY, M., ÇİFÇİ, İ. (1997), “Zihinsel Engelli Öğrencilere Yönelik Öğretmen Tutumları Üzerine Bir Ölçek Çalışması”, 7. Özel Eğitim Günleri, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Karatepe Yayınları, Ankara, 39-46.
TERVO, R. C., PALMER, G., REDINIUS, P. (2004), “Health Professional Student Attitudes towards Persons with Disability”, Clinical Rehabilitation, 18, 908-915.
TÜRK DİL KURUMU (TDK), www.tdk.gov.tr, 2014.
TÜRK STANDARTLARI ENSTİTÜSÜ (TSE), Türk Standartları, Özürlü İnsanların İkamet Edeceği Binaların Düzenlenmesi Kuralları, Ankara, 1991.
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (TUİK), (2011), Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması 2010, Yayın No: 3636, Ankara.
UNITED NATIONS (UN), (1975), Declaration on the Rights of Disabled Persons (U.N. General Assembly - 30th Session), pp 88-89.
VEN, L., POST, M., WITTE, L., HEUVEL, W. (2005), “It Takes Two to Tango: The Integration of Persons with Disabilities into Society”, Disability and Society, 20 (3), 311-329.
WORLD HEALTH ORGANIZATION (WHO), (2013), Disability Report, World Health Organization, Geneva.

APA	ÇOLAK M, Cetin C (2014). Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. , 191 - 211.
Chicago	ÇOLAK MURAT,Cetin Cemile Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. (2014): 191 - 211.
MLA	ÇOLAK MURAT,Cetin Cemile Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. , 2014, ss.191 - 211.
AMA	ÇOLAK M,Cetin C Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. . 2014; 191 - 211.
Vancouver	ÇOLAK M,Cetin C Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. . 2014; 191 - 211.
IEEE	ÇOLAK M,Cetin C "Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma." , ss.191 - 211, 2014.
ISNAD	ÇOLAK, MURAT - Cetin, Cemile. "Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma". (2014), 191-211.

APA	ÇOLAK M, Cetin C (2014). Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 191 - 211.
Chicago	ÇOLAK MURAT,Cetin Cemile Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 29, no.1 (2014): 191 - 211.
MLA	ÇOLAK MURAT,Cetin Cemile Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.29, no.1, 2014, ss.191 - 211.
AMA	ÇOLAK M,Cetin C Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2014; 29(1): 191 - 211.
Vancouver	ÇOLAK M,Cetin C Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2014; 29(1): 191 - 211.
IEEE	ÇOLAK M,Cetin C "Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma." Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29, ss.191 - 211, 2014.
ISNAD	ÇOLAK, MURAT - Cetin, Cemile. "Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma". Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 29/1 (2014), 191-211.